FAŁSZ

Wizerunek świętego Jerzego na greckim myśliwcu? Ani tego, ani innego świętego

Wizerunek świętego Jerzego na greckim myśliwcu? To fake newsShutterstock

Część internautów nie wierzy, część robi sobie żarty, a niektórzy określają taki pomysł antychrześcijańskim. Chodzi o krążące w internecie zdjęcia myśliwców ozdobionych wizerunkami świętych, które to samoloty mają rzekomo należeć do greckich sił powietrznych. Fotografie nie są jednak prawdziwe.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Myśliwce greckich sił powietrznych ozdobione grafikami inspirowanymi prawosławnymi ikonami? Tak piszą internauci, komentując zdjęcia rozpowszechniane ostatnio w mediach społecznościowych. Chodzi o fotografie dwóch identycznych myśliwców - jeden ma namalowany na kadłubie i skrzydłach wizerunek św. Jerzego, drugi wizerunek św. Michała Archanioła.

"Myśliwce Dassault Mirage 2000, greckie siły powietrzne" - informował post opublikowany 2 sierpnia na facebookowej stronie Wojna idei. Załączono do niego zbitkę dwóch zdjęć przedstawiających dwa samoloty uchwycone w tej samej pozycji i wyglądające wręcz identycznie. Na obu myśliwcach widać wspomniane wyżej wizerunki świętych wzorowane na prawosławnych ikonach.

fałsz

Zdjęcia mające rzekomo przedstawiać myśliwce greckich sił powietrznychtvn24 | facebook.com/wojnaidei

"Opanie, to nawet lepsze niż malowanie niektórych Mig-29 z Malborka"

Na powyższy post zareagowało ponad 2,7 tys. użytkowników Facebooka, ponad 160 go udostępniło. Wielu internautów żartowało na temat zdjęć: "Opanie, to nawet lepsze niż malowanie niektórych Mig-29 z Malborka"; "Cudowne zagranie, nie dość że myśliwiec ładny to każdy kto do niego strzeli ma pozew za obrazę uczuć religijnych"; "Uszami duszy słyszę wycie towarzyszy gdyby coś takiego było w Polsce" - komentowali (pisownia wszystkich wpisów oryginalna).

"Jak dla mnie to antychrześcijańskie. Bo jeżeli poza pragnieniem Boga największym pragnieniem każdego chrześcijanina jest powszechne zbawienie wszystkich ludzi, to jak zbliży do Chrystusa i wiary muzułmanina ostrzał z takich myśliwców?" - zastanawiała się jedna z internautek. "Zdjęcia są przerobione, żaden z greckich Dassaultów nie nosi takiego malowania" - zauważyła inna użytkowniczka Facebooka.

Jak sprawdziliśmy, zdjęcia krążyły w sieci już wcześniej. W czerwcu jedno z nich opublikowano na stronie Wykop.pl, w sierpniu oba pojawiły się w serwisie Demotywatory.pl. Zdjęcie myśliwca ze świętym Jerzym było też popularne m.in. w anglojęzycznym Twitterze (jeden z postów z kwietnia polubiło ponad 4,8 tys. użytkowników) i w serwisie 9gag.com.

Święty zamiast bociana - przeróbka zdjęcia z 2008 roku

Już w lutym 2020 roku fotografii myśliwca z wizerunkiem świętego Jerzego przyjrzała się redakcja portalu fact-checkingowego Dabegad.com prowadzonego w języku arabskim. Ustaliła, że zdjęcie poddano obróbce i dotarła do oryginalnej fotografii. Ta obecnie jest dostępna na stronie airliners.net dla entuzjastów lotnictwa zawierającej obszerną bazę zdjęć samolotów i lotnisk. Zdjęcie datowane jest na 28 czerwca 2008 roku, na wspomnianej witrynie pojawiło się w połowie marca 2009 roku.

Na oryginalnym zdjęciu widać ten samy myśliwiec pod tym samym kątem - ale tło i grafika na myśliwcu są inne. Samolot został ozdobiony wizerunkiem przypominającym bociana w locie. To symbol często wykorzystywany przez siły powietrzne Francji. Niebo wygląda inaczej niż na rozsyłanej fotografii.

prawda

Oryginalne zdjęcie francuskiego myśliwca Dassault Mirage 2000-5F pochodzące z 2008 roku, z którego powstała przeróbka Steve Flint | airliners.net

Na to, że zdjęcie przerabiano, wskazują zresztą widoczne ingerencje. Jako przykład pokazujemy poniżej zdjęcie samolotu z wizerunkiem św. Jerzego. Na tym przerobionym widać jeszcze niebieskie kontury płomieni z pierwotnej wersji (na grafice kwadrat nr 1), zamaskowany kontur skrzydła bociana (2), rozmyte krawędzie u dołu grafiki (3).

Przerobione zdjęcie myśliwca - miejsca, gdzie widać ślady ingerencjitvn24 | facebook.com/andreas.omikron.33

Wygląda na to, że w tym wypadku do przeróbki użyto zdjęcia jednej z ikon św. Jerzego walczącego ze smokiem. Zdjęcie ikony, która mogła zostać wykorzystana, znaleźliśmy za pomocą rosyjskiej przeglądarki Yandex na stronie iporta.gr. W ten sam sposób można znaleźć grafiki przedstawiające św. Michała Archanioła, które mogły zostać użyte do drugiej przeróbki.

Do stworzenia obu grafik mających przedstawiać greckie myśliwce z wizerunkami świętych użyto prawdopodobnie tego samego wyjściowego zdjęcia myśliwca, które pokazaliśmy wyżej. Błękitne niebo jako tło zostało zmienione w programie graficznym. Zgadza się typ samolotu podany w popularnym poście.

Nie grecka, lecz francuska maszyna

Oryginalna fotografia przedstawia myśliwiec Dassault Mirage 2000-5F, jeden z kilku wariantów Dassault Mirage 2000. Internauci publikujący przerobione zdjęcia mylili się też, twierdząc, że ten samolot należy do greckich sił powietrznych. Jak informuje strona airliners.net, myśliwiec ten lata we francuskich siłach powietrznych. Potwierdza to znak lotnictwa wojskowego widoczny na oryginalnej fotografii. To symbol umieszczany na maszynie jako potwierdzenie jej przynależności państwowej.

Znakiem francuskich siły powietrznych - Armée de l’air - jest niebieskie koło otoczone białym i czerwonym pierścieniem. Taki znak widać na obu skrzydłach maszyny na oryginalnej fotografii na stronie airliners.net. Gdyby myśliwiec należał do greckich sił powietrznych, na zdjęciu byłoby widać ciemnogranatowe koło z białym i ciemnogranatowym pierścieniami. Musiał wiedzieć o tym autor przeróbki, bo na krążącej w sieci grafice francuskie kolory znaku lotnictwa wojskowego podmieniono na greckie.

Greckie siły powietrzne mają na wyposażeniu francuskie maszyny Mirage 2000. W maju 2020 roku portal Defence24 informował, że Grecy posiadali wtedy 42 takie maszyny.

"Stworzyłem je dla zabawy"

Na niektórych publikowanych wersjach zdjęć w prawym dolnym rogu widać podpis "Andreas Omikron". Wyszukując to imię i nazwisko w mediach społecznościowych, dotarliśmy do dwóch instagramowych kont i dwóch facebookowych profili, na których opublikowano te same i podobne przeróbki zdjęcia myśliwca.

Skontaktowaliśmy się z osobą posługującą się jednym z instagramowych kont. W przesłanej nam prywatnej wiadomości autor napisał: "Zdjęcia te są edytowane w Photoshopie, jest to łatwe do rozpoznania przez kogoś, kto zajmuje się fotografią i edycją zdjęć". I tłumaczy: "Stworzyłem je dla zabawy i nie odpowiadam za to, że ktokolwiek uzna te zdjęcia za prawdziwe. Jeśli powstało jakieś zamieszanie z tym związane, proszę o wyjaśnienie wszystkim zainteresowanym, że jest to Photoshop".

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24

Rząd przygotowuje rzekomo ustawę, dzięki której nielegalni migranci będą przejmować mieszkania komunalne - tak twierdzą politycy PiS. Ministerstwo rozwoju ocenia ten przekaz dosadnie: jako "oderwany od rzeczywistości", nastawiony na "wzbudzanie niepokoju Polaków".

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Źródło:
Konkret24

Ukraiński rzekomo ma zostać wprowadzony jako drugi język obcy do szkół podstawowych. Miałby zastąpić hiszpański, niemiecki czy francuski. Byłby przedmiotem obowiązkowym. W dodatku stałby się częścią egzaminu ósmoklasisty.... Takie nieprawdziwe twierdzenia rozpowszechniają politycy i internauci. Przestrzegamy przed ich powielaniem, bo to fake newsy.

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Źródło:
Konkret24