Mija pięć miesięcy. Bez decyzji wojewody w sprawie prezydent Łodzi

Pierwsza kobieta prezydent w historii Łodzi rządzi miastem od 2010 roku. W ostatnich wyborach samorządowych wygrała wybory w pierwszej turze, zdobywając 70,22 procent głosów. Zagłosowało na nią 215 323 osób. Startowała z własnego komitetu, będącego koalicją Platformy Obywatelskiej, Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Nowoczesnej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Wcześniej, pod koniec września Sąd Okręgowy w Łodzi prawomocnie uznał ją winną poświadczenia w 2008 roku nieprawdy w dokumentach w celu uzyskania kredytu przez jej partnera, i skazał na karę 20 tys. zł grzywny. Utrzymał tym samym wyrok pierwszej instancji.

Wyrok łódzkiego sądu wywołał pytania w środku kampanii samorządowej, czy w takim wypadku Zdanowska (która wówczas kandydowała) może nadal pełnić swoją funkcję, a także, czy może pełnić ją w przyszłości.

Kodeks wyborczy pozwalał startować osobom prawomocnie skazanym - o ile nie usłyszały wyroku pozbawiającego ich wolności. Jednak nie pozwalała na to z kolei ustawa o o pracownikach samorządowych.

O ile sztab Hanny Zdanowskiej twierdził, że żadnego problemu nie ma, to zupełnie inaczej widzieli to jej przeciwnicy polityczni. Jedni i drudzy powoływali się jesienią na wykluczające się opinie ekspertów.

Na kilka dni przed I turą wyborów samorządowych, wojewoda łódzki Zbigniew Rau wezwał prezydent Łodzi do wycofania się ze startu w wyborach samorządowych.

- Zapoznałem się z licznymi opiniami ośrodków opiniotwórczych, autorów analiz prawnych. Stwierdzam z całą stanowczością: osoba skazana za umyślne przestępstwo nie może w sposób trwały pełnić funkcji wójta, burmistrza czy prezydenta - argumentował wojewoda.

Dodał, że nie zdecydował się wszcząć procedury związanej z odsunięciem Zdanowskiej od pełnienia funkcji - tylko dlatego, że jej kadencja była na finiszu i procedura z pewnością nie skończyłaby się przed końcem jej pracy w charakterze prezydenta.

Rau jednoznacznie wskazał, że w razie zwycięstwa Hanny Zdanowskiej, wszczęta zostanie procedura związana z łamaniem przez nią prawa.

- Ewentualna wygrana Hanny Zdanowskiej jest zdarzeniem przyszłym i niepewnym. Niemniej jednak, gdyby jej kandydowanie miało zakończyć się sukcesem, podjąłbym działania pozostające w kompetencji wojewody co do zapewnienia legalności sprawowania funkcji przez samorządowców - dodał wojewoda.

Wygrana Zdanowskiej, zdaniem Zbigniewa Raua, będzie prowadziła do "wielorakich problemów, w tym poważnych konsekwencji prawnych".

- Normalnie obejmuję urząd. Jeżeli wojewoda będzie chciał wszcząć jakieś kroki, to będzie się ciągnęło - mówiła po wygranych wyborach Zdanowska.

Te "jakieś kroki" to procedura zmierzająca do odsunięcia Hanny Zdanowskiej od władzy w związku z faktem, że ustawa o pracownikach samorządowych zabrania pracy w samorządzie osobom po wyrokach.

Inicjatywa w tej sprawie należała i nadal należy do wojewody. W przypadku podjęcia przez niego decyzji o odsunięciu prezydent Łodzi, ta najpewniej odwołałaby się do sądu.

Po uroczystości zaprzysiężenia prezydent Łodzi 21 listopada, Elżbieta Węgrzynowska, rzeczniczka wojewody spotkała się z mediami.

- W związku z trwającą burzliwą debatą publiczną związaną z tym, czy osoba, która została prawomocnie skazana może sprawować funkcję prezydenta, wojewoda prowadzi w tej sprawie badania dotyczące kwestii prawnej - powiedziała.

Dodała, że wojewoda w stosownym czasie wyda oświadczenie ws. prezydent Hanny Zdanowskiej.

Pięć miesięcy później wróciliśmy do niej z pytaniami w tej sprawie. Zapytaliśmy, czy wojewoda zakończył już badanie, czy sporządzone zostały ekspertyzy prawne i kiedy wyda oświadczenie w tej sprawie.

W przesłanej w środę odpowiedzi rzeczniczka informuje nas o "niezakończonej analizie dotyczącej stanu faktycznego i stanu prawnego kwestii pełnienia przez Panią Hannę Zdanowską mandatu prezydenta Łodzi mimo ciążącego na niej prawomocnego wyroku". "Wydział Prawny, Nadzoru i Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi nie może wyrażać swojej opinii. Stanowisko w momencie jego sformułowania zostanie przekazane do wiadomości, jako informacja publiczna" - pisze Elżbieta Węgrzynowska.

Na początku roku parlament głosami posłów PiS przegłosował szereg zmian w kodeksie wyborczym. Jedną z nich jest ujednolicenie przepisów kodeksu wyborczego z przepisami ustawy o pracownikach samorządowych.

Zgodnie z wprowadzoną zmianą, prawa wybieralności w wyborach wójta nie posiada osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe na każdą karę, a nie jak dotychczas tylko na karę pozbawienia wolności.

Na gruncie tej zmiany, prezydent Łodzi nie będzie mogła zatem ubiegać się o reelekcję w następnych wyborach samorządowych.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24, PAP; zdjęcie: Wikimedia (CC BY SA 2.0)