Samobójstwa w więzieniach. Wiceminister sprawiedliwości rozlicza poprzedników, pomija kluczowe dane

Samobójstwa w więzieniach - wiceminister wybiórczo o statystykachShutterstock/Twitter

Według wiceministra sprawiedliwości Michała Wójcika, w latach 2008-2010, za rządów koalicji PO-PSL, liczba więźniów, którzy odebrali sobie życie była znacząco większa niż obecnie. Internauci zarzucili ministrowi manipulację i wskazali, że pominął kluczowe dane. Statystyki zaczęły spadać jeszcze za czasów rządów poprzedniej koalicji. W 2010 r. w zakładach karnych wprowadzono zmiany, które mogły przyczynić się do ich poprawy.

Temat statystyk samobójstw więzieniach powraca regularnie przy okazji tragedii, do których dochodzi w więziennych celach. W ostatnich dniach wiele komentarzy poświęca się sprawie śmierci Dawida Kosteckiego w areszcie śledczym na Białołęce.

13.08.2019 | Opozycja chce zwołania komisji w sprawie śmierci Kosteckiego
13.08.2019 | Opozycja chce zwołania komisji w sprawie śmierci KosteckiegoPaweł Płuska | Fakty TVN

Ciało boksera odnaleziono 2 sierpnia w celi. Miał się powiesić na pętli prześcieradła leżąc w łóżku pod kocem. Ministerstwo Sprawiedliwości w komunikacie podkreśliło, że "zlecona przez prokuraturę sekcja zwłok mężczyzny wykluczyła udział osób trzecich". Pełnomocnicy rodziny Dawida Kosteckiego zwrócili się jednak do prokuratury z wnioskami o zbadanie okoliczności sprawy.

"Gdy rządziła PO"

W mediach rozgorzała dyskusja o tym czy oficjalna przyczyna śmierci mężczyzny jest wiarygodna. Z drugiej strony, w publicznych dyskusjach powoływano się na statystyki dotyczące samobójstw w zakładach karnych.

Wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik przywołał na Twitterze dane dotyczące ostatnich lat. "Dla przypomnienia - tyle było samobójstw w więzieniach, gdy rządziła PO: 2008–39; 2009–40; 2010–31. A w tym roku -13 (do dziś)" - napisał Wójcik.

W dalszej części wpisu podkreślił, że polski wskaźnik samobójstw więźniów należy do najniższych w Europie. "Dzięki profesjonalizmowi SW [Służby Więziennej - red.] jest kilka razy niższy niż we Francji, Niemczech, Danii."

Internauci weryfikują

Wpis wiceministra wywołał burzliwą reakcję internautów. Niektórzy komentujący sięgnęli do źródeł. "P. Wójcik przedstawił ciekawe statystyki - najwyższe spośród tych sprzed 10 (!) lat. Nie widzi również potrzeby wspomnieć, że dzięki wdrażaniu odpowiednich programów liczby te zostały wyraźnie ograniczone" - napisała jedna z internautek.

Polemika z danymi wiceministra Michała Wójcika

Swój wpis uzupełniła o dane z opracowania "Próby i skuteczne samobójstwa w polskim systemie penitencjarnym w latach 2010–2013. Wybrane charakterystyki penitencjarne”. To artykuł dr Sebastiana Lizińczyka z 2014 r. Wynika z niego, że statystyki skutecznych samobójstw spadły w 2011 r., a zatem jeszcze za rządów poprzedniej koalicji.

Dane do 2010 r.

Dane o liczbie samobójstw w zakładach karnych, dotyczące wyłącznie lat 2008-2010 i bieżącego roku, można odnaleźć nie tylko w tweecie Michała Wójcika, ale i w późniejszym o kilka godzin komunikacie Ministerstwa Sprawiedliwości opublikowanym przez Polską Agencję Prasową 12 sierpnia. Komunikat zawierał zapewnienie, że prokuratura i Służba Więzienna "profesjonalnie wyjaśniają" okoliczności samobójstwa Dawida Kosteckiego, a także śmierci Brunona Kwietnia, do których doszło w zakładach karnych.

W komunikacie można przeczytać m.in.: "Każde samobójstwo to dramat. Absolutnie nie jest jednak tak, że w ostatnim czasie w polskim więziennictwie doszło pod tym względem do pogorszenia sytuacji. Wręcz przeciwnie - wskaźnik samobójstw więźniów w Polsce należy do najniższych w Europie."

Ministerstwo poinformowało również, że wśród osadzonych dochodzi do około 16-25 samobójstw rocznie. "Są to dane znacząco odbiegające od tych, które dotyczyły poprzednich lat. Przykładowo, w 2008 roku było 39 samobójstw, w 2009 – 40, a w 2010 – 31. Natomiast obecnie, od początku 2019 r. do dziś, takich przypadków zanotowano 13.". Podobnie jak w przypadku tweeta wiceministra Wójcika, komunikat pomijał statystyki z lat 2011-2018.

Cała rozmowa z Pawłem Moczydłowskim o okolicznościach śmierci Dawida Kosteckiego
Cała rozmowa z Pawłem Moczydłowskim o okolicznościach śmierci Dawida Kosteckiegotvn24

Dane dotyczące skutecznych samobójstw

Dane dotyczące liczby skutecznych prób samobójczych w polskich zakładach karnych można odnaleźć w publicznie dostępnych opracowaniach ministerstwa sprawiedliwości, m.in. w piśmie byłego szefa tego resortu Cezarego Grabarczyka z 2015 r. będącym odpowiedzią na zapytanie grupy senatorów.

Dane o liczbie samobójstw w zakładach karnych zawarte są również w odpowiedzi wiceministra sprawiedliwości Patryka Jakiego na interpelację poselską w 2017 r.

liczba samobojstw.jpg

Dane z odpowiedzi wiceministra Patryka Jakiego obejmują lata 2007-2016. Statystyki nieznacznie różnią się od przedstawionych przez wiceministra Michała Wójcika na Twitterze i w komunikacie ministerstwa sprawiedliwości. Widoczny jest znaczący spadek liczby samobójstw w 2011 r.

W 2010 r. miały miejsce 34 samobójstwa (liczba podana w odpowiedzi na interpelację w 2017 r.) lub 31 samobójstw (liczba podana w komunikacie MS). W 2011 i w 2012 r. tragiczne statystyki zatrzymały się na liczbie 16. W latach 2013-2016 średnio w roku było 20 samobójstw.

W latach 2014-2016 współczynnik samobójstw na 10 tys. osadzonych wyniósł 2,8. Dla porównania, w latach 2007-2009 wynosił ponad 4,5.

Współczynnik samobójstw na 10 tys. osadzonych
Współczynnik samobójstw na 10 tys. osadzonychWspółczynnik samobójstw na 10 tys. osadzonych

Wystąpiliśmy do ministerstwa sprawiedliwości z prośbą o udostępnieniedanych za okres 2017-2018. Gdy otrzymamy odpowiedź, tabela zostanie uzupełniona.

Wyraźny spadek w 2011 r.

W odpowiedzi na interpelację Patryk Jaki zamieścił tabelę obrazującą znaczący spadek liczby samobójstw - z 34 w 2010 r. do 16 w 2011 r.

Przypomnijmy, w swoim tweecie wiceminister Michał Wójcik zasugerował, że "tyle było samobójstw w więzieniach, gdy rządziła PO: 2008–39; 2009–40; 2010–31. A w tym roku-13". W rzeczywistości aktywne działania na rzecz przeciwdziałania samobójstwom podjęto w czasach drugiego rządu Donalda Tuska. Działania te mogły doprowadzić do poprawy tragicznych statystyk w 2011 r.

Program zapobiegania samobójstwom z 2010 r.

Według ministra Jakiego, wskaźnik samobójstw znacznie obniżył się w wielu europejskich krajach dzięki wprowadzeniu programów zapobiegania samobójstwom. Jak poinformował, w Polsce działania zostały wpisane do harmonogramu realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, który został zawarty w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 grudnia 2010 r.

Pod rozporządzeniem widnieje podpis premiera Donalda Tuska.

"Ministrowi Sprawiedliwości zostały wyznaczone zadania w zakresie opracowania i następnie realizacji programu zapobiegania depresji i samobójstwom w populacji osób pozbawionych wolności oraz w populacji funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej" - wyjaśniał Patryk Jaki w odpowiedzi na interpelację.

Wiceminister sprawiedliwości wspomniał również o przygotowywanym wówczas kolejnym rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Obszerny dokument określa strategię działań mających na celu zapewnienie wszechstronnej opieki osobom z zaburzeniami psychicznymi. Dokument z datą 2 marca 2017 r. podpisała premier Beata Szydło.

Patryk Jaki wymienił również instrukcję nr 16/10 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zapobiegania samobójstwom osób pozbawionych wolności. Dokument obowiązuje w Służbie Więziennej od 13 sierpnia 2010 r.

"Regulacja ta szczegółowo opisuje sposoby i procedury postępowania w celu zapobiegania aktom suicydalnym na terenie polskich jednostek penitencjarnych" - napisał Jaki. Instrukcja wprowadza trzystopniowy model oddziaływań w stosunku do osadzonych. W przypadku kwalifikacji więźnia do grupy wysokiego ryzyka zakłada intensywne działania psychologiczne i wychowawcze.

"Oddziaływania takie koncentrują się na systematycznym monitorowaniu i wczesnym identyfikowaniu sygnałów świadczących np.: o toczącym się zespole presuicydalnym (Ringel’a), bieżącej kontroli emocjonalnej oraz prowadzeniu interwencji przeciwdziałających pogłębianiu ww. objawów." - można przeczytać w odpowiedzi na interpelację.

Sprawa Olewnika impulsem zmian

Dane o pozytywnym wymiarze zmian wprowadzonych w 2010 r. potwierdza również statystyka prób samobójczych wśród osadzonych.

Próby samobójcze wśród osadzonych

W 2010 r. - pierwszym roku obowiązywania instrukcji Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie zapobiegania samobójstwom tragiczne statystyki zaczęły spadać. W 2010 r. liczba prób samobójczych była mniejsza w stosunku do poprzedniego roku o blisko 17 proc. W kolejnym roku spadła o 10 proc. W 2012 r. liczba prób samobójczych zmalała o 28 proc. w stosunku do 2011 r. W kolejnym 2013 r. statystyka wzrosła o 23 proc. Statystyki kolejnych lat dowodzą jednak, że liczba prób samobójczych ustabilizowała się na niższym poziomie.

W rozmowie z Konkret24 Paweł Moczydłowski, socjolog i kryminolog, były dyrektor Centralnego Zarządu Zakładów Karnych w latach 1990-94 potwierdza, że zmiany, których celem było ograniczenie samobójstw nastąpiły w 2010 r. a impulsem do ich wprowadzenia były niewyjaśnione samobójstwa skazanych w sprawie Krzysztofa Olewnika.

- Zmiany wprowadzone w 2010 r. należy ocenić pozytywnie - mówi Moczydłowski i podkreśla działania na rzecz przeciwdziałania samobójstwom, wprowadzenie statusu więźnia zagrożonego, wprowadzenie i ulepszenie monitoringu fizycznego i psychologicznego więźniów zagrożonych samobójstwem. - To jest zasługa ludzi, którzy wprowadzili te zmiany za poprzednich rządów – choć pod dużymi naciskami - podkreśla.

Zdaniem Pawła Moczydłowskiego, zmiany przyczyniły się do zmniejszenia samobójstw w więzieniach. Podkreśla jednocześnie, że poprawa sytuacji dalej jest niewystarczająca.

Brak łóżek, materace na korytarzach. Jak wyglądają polskie szpitale psychiatryczne?
Brak łóżek, materace na korytarzach. Jak wyglądają polskie szpitale psychiatryczne?tvn24

Pogorszenie klimatu społecznego w więzieniach

W rozmowie z Konkret24 Paweł Moczydłowski podkreśla, że niewłaściwe jest proste porównywanie polskich statystyk więziennych do europejskich i światowych. Do niedawna w krajach protestanckich odnotowywano wyższą liczbę samobójstw, a jeden z najwyższych wskaźników samobójstw był na Węgrzech i w Japonii. - Uważa się, że poziom samobójstw jest dyktowany swoistym kontekstem społeczno-kulturowym i religijnym - podkreśla ekspert.

Zdaniem Pawła Moczydłowskiego, w więzieniach następuje "pogorszenie klimatu społecznego", co wyraża się wzrostem poziomu przemocy. - Tutaj należałoby spojrzeć na statystyki bójek i pobić wśród więźniów - podkreśla ekspert i zwraca uwagę, że od 2014 r. wskaźnik ten z roku na rok rósł, aż do roku 2018.

Roczny raport Służby Więziennej informuje, że w 2014 r. było 875 bójek i pobić. W następnym roku zarejestrowano już 987 zdarzeń. W 2017 r. roczna statystyka przekroczyła 1100. W raporcie rocznym za 2018 r. w rubryce "bójki i pobicia" wskazano na zaledwie 127 zdarzeń.

Bójki i pobicia w zakładach karnych

- Jeśli nie ze wstydu, to z niewyjaśnionych powodów, na początku 2018 r. wprowadzono zmianę, w wyniku której zgłasza się wyłącznie bójki i pobicia więźniów, którym lekarz dał co najmniej siedem dni zwolnienia z powodu odniesionych obrażeń - tłumaczy Moczydłowski. Zdaniem eksperta, dzięki temu zabiegowi statystyki wyglądają lepiej, ale nie oddają pogarszającego się stanu bezpieczeństwa wewnętrznego w więzieniach.

Polska a Europa

Wiceminister Michał Wójcik porównał również polskie statystyki do europejskich. "Wskaźnik samobójstw więźniów w Polsce należy do najniższych w Europie. Dzięki profesjonalizmowi SW jest kilka razy niższy niż we Francji, Niemczech, Danii" - napisał na Twitterze.

Słowa ministra najłatwiej zweryfikować dzięki opracowaniom Rady Europy publikowanym każdego roku i znanym jako SPACE (Statistiques Pénales Annuelles du Conseil de l’Europe - tłum. Roczne Statystyki Penitencjarne Rady Europy). Publikowane dane są zbierane w 47 państwach członkowskich Rady Europy. Aktualnie dostępne opracowanie dostarcza danych za 2017 r.

Wskaźnik samobójstw na 10 tys. osadzonych w wybranych krajach Rady Europy w 2017 r.Konkret 24

Według autorów opracowania SPACE, w 2017 r. w polskich więzieniach doszło do 22 samobójstw. Współczynnik samobójstw na 10 tys. osadzonych wyniósł 3. Jest to jeden z niższych wyników wśród krajów ujętych w zestawieniu. We Francji, Niemczech i Danii - czyli w krajach wymienionych we wpisie wiceministra Wójcika - notuje się o wiele wyższe wskaźniki, odpowiednio 12,6; 11,8; 10,9.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, tvn24.pl, PAP; zdjęcie tytułowe: Shutterstock/Twitter

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24