Coraz więcej emerytów ze świadczeniem "niższym niż najniższe"

KonkretShutterst0ck

218,8 tysięcy osób pobierało w 2018 r. emeryturę niższą niż minimalna, czyli mniej niż 1029,80 złotych. Chodzi o osoby, które nie są w stanie wykazać wymaganego stażu pracy. Z opublikowanego w maju raportu ZUS wynika, że trend wzrostowy jest obserwowany od 2011 roku, ale w ostatnich dwóch latach liczba takich emerytów wzrosła znacząco.

Najniższa emerytura od marca tego roku to 1100 złotych. Przysługuje ona osobom, które spełnią dwa warunki – osiągnęły wiek emerytalny i posiadały okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet.

Czy można otrzymać emeryturę mniejszą niż jej ustawowa minimalna kwota? Tak, takie świadczenie oferowane jest osobom w wieku emerytalnym, które nie są w stanie wykazać wymaganego stażu pracy. Ze względu na niedopełnienie warunku stażu, ich emerytur nie wyrównuje się do kwoty minimalnej.

Ekspert o wysokości przyszłych emerytur
Ekspert o wysokości przyszłych emeryturTVN24 BiS

Poseł PO, Krzysztof Brejza, 14 sierpnia złożył wniosek o informację publiczną do Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - zapytał w nim, ile osób w latach 2015-2018 pobierało emeryturę niższą niż minimalna, tj. mniej niż 1029,80 złotych (to stawka, która obowiązywała od marca 2018 do marca 2019 r. - red.). 22 sierpnia opublikował tweet, w którym udostępnił swoje zapytanie oraz odpowiedź ZUS-u. Zwrócił w nim uwagę na wzrost liczby emerytów otrzymujących takie świadczenie na przestrzeni ostatnich czterech lat.

"Ogromny skok liczby Polaków z głodowymi emeryturami

Oficjalna odpowiedź #ZUS 3xwzrosła 2015-2018 liczba Polaków z emeryturami NIŻSZYMI niż wysokość najniższej.

2015 76 tys

2018 219 tys

#GłodoweEmerytury #UzdrowićPolskę" (pisownia oryginalna - red.) - czytamy w tweecie.

Taką samą treść poseł opublikował na swojej oficjalnej stronie na Facebooku.

218,8 tys. emerytów z emeryturą mniejszą niż minimalna

Dane przedstawione w mediach społecznościowych posła są zgodne z tymi opublikowanymi przez ZUS już w maju tego roku.

Departamentu Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS przygotował szczegółowe opracowanie danych na temat grupy emerytów otrzymujących świadczenie mniejsze niż emerytura minimalna. Przedstawia je za lata 2011-2018, czyli okres dłuższy niż ten, którym zainteresowany był poseł Brejza.

Z raportu ZUS wynika, że liczba osób otrzymujących emeryturę niższą niż najniższa rośnie stale od 2011. W ciągu analizowanych ośmiu lat wzrosła dziewięciokrotnie - z 23,9 tys. do 218,8 tys. osób.

W latach 2011-2016 liczba osób, które miały emeryturę niższą niż najniższa rosła od 12 tys. do 19,1 tys. rok do roku. Za to w latach 2017 i 2018 miały miejsce znaczące wzrosty - kolejno o 71,2 tys. i o 52,2 tys. osób. W ubiegłym roku wzrost wyniósł ponad 30 proc. w stosunku do roku wcześniejszego.

Z początkiem października 2017 r. weszły w życie przepisy, które przywróciły wiek emerytalny obowiązujący do 2012 r.: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Liczba emerytur niższych niż minimalna
Liczba emerytur niższych niż minimalnaLiczba emerytur niższych niż minimalnatvn24 | ZUS

W przypadku świadczeń niższych od najniższych, mowa o emeryturach przyznanych osobom o niepełnym stażu, których świadczeń, zgodnie z art. 87 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nie podwyższa się do kwoty najniższej emerytury - czytamy w publikacji ZUS. Ich udział w liczbie wypłacanych emerytur nowosystemowych, w tzw. systemie zdefiniowanej składki obowiązującym od 1999 r., wzrósł z 4,2 proc. w 2011 do 8,5 proc. w 2018.

To właśnie segment "bardzo niskich" emerytur rośnie najszybciej - szybciej niż segment emerytur minimalnych.

Odsetek emerytur niższych niż minimalna
Odsetek emerytur niższych niż minimalnaOdsetek emerytur niższych niż minimalnatvn24 | ZUS

W 2018 emeryturę niższą niż minimalne świadczenie pobierały przeważnie kobiety - blisko 86 proc. Mają one niższy ustawowy wiek emerytalny niż mężczyźni, a zatem otrzymały swoje pierwsze świadczenia począwszy od roku 2009 r. Do 2014 r. emerytury "nowosystemowe" w powszechnym wieku emerytalnym przyznawane były tylko kobietom - czytamy w raporcie ZUS.

W 2014 r. mężczyźni stanowili 1,2 proc. wszystkich emerytów w tej grupie, rok później 5 proc., a w 2018 już 14,2 proc.

Średni wiek osób pobierających świadczenie mniejsze niż minimalne to 64 lata - w przypadku kobiet było to 63 lata, w przypadku mężczyzn – 66 lat.

Ponad połowa z nich nigdy nie odprowadzała składek

Średnia wysokość pobieranej emerytury w wysokości niższej niż najniższa w 2018 roku to 731,90 złotych. Średnia wśród kobiet wynosiła 742,00 zł, a średnia dla mężczyzn 673,34 zł - o 70 złotych mniej.

ZUS wskazuje, że ponad połowa osób pobierających w 2018 r. emeryturę w wysokości niższej niż najniższa (51,6 proc.) nigdy nie odprowadzała składek po 1998 r. To znaczy, że ich emerytura została wyliczona jedynie z kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego. Za to tylko 2,7 proc. tych emerytów nie zgromadziło kapitału początkowego.

Emerytury nowosystemowe niższe niż wysokość najniższej emerytury
Emerytury nowosystemowe niższe niż wysokość najniższej emeryturyEmerytury nowosystemowe niższe niż wysokość najniższej emerytury ZUS

Groszowe emerytury

Najniższa emerytura w Polsce w 2018 r. wynosiła 2 grosze. "Pobierała ją osoba, która nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu przed 1.01.1999 r., a po tym okresie udowodniła jeden dzień ubezpieczenia" - wyjaśnia sytuację Zakład. Chodzi o osobę, która przez jeden dzień pracowała na umowie zlecenia. Jak w rozmowie z dziennikiem "Rzeczpospolita" mówiła prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska, kobieta ta otrzymała jednak z ZUS rodzicielskie świadczenie uzupełniające w wysokości 1100 zł, gdyż wychowała aż szóstkę dzieci.

Warto zauważyć, że tylko 0,5 proc. emerytów z świadczeniem mniejszym niż minimalna emerytura otrzymało je w wysokości 10 złotych lub mniej, a 1,9 proc. od 10,01 zł do 100 zł.

Za to ponad 1/3 (34,4 proc.) pobierało kwotę z przedziału 100,01 - 600 zł, a 32,1 proc. w wysokości pomiędzy 600 a 800 zł. Kolejna 1/3 (33,5 proc.) otrzymywała świadczenie wyższe niż 800 zł, ale mniejsze niż lub równe 1 029,79 zł. - czytamy w raporcie ZUS.

Rzecznik ZUS o groszowych emeryturach (mat. archiwalny)
Rzecznik ZUS o groszowych emeryturach (mat. archiwalny)TVN24 BiS

Jak podkreśla w swoich komunikatach ZUS, "mimo tych bardzo niskich emerytur, zróżnicowanie dochodów emerytów jest mniejsze niż ogółu dochodów ludności".

M.in. szara strefa i artyści, którzy nie płacili regularnie składek

W majowej rozmowie z "Rzeczpospolitą", prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska wyjaśniała, że ponad połowa z osób pobierających emerytury niższe od minimalnej, ma świadczenie obliczone wyłącznie na podstawie kapitału początkowego, czyli okresów pracy przed 1999 r. "Wychodzi na to, że ponad 100 tys. obecnych emerytów, przez ostatnie 20 lat nie podejmowało żadnej aktywności zawodowej. Jest to w pewnym stopniu zbieżne z utrzymującą się przez lata w Polsce niską stopą zatrudnienia, zwłaszcza wśród osób w przedemerytalnych przedziałach wiekowych", tłumaczy. Prezes ZUS dodała, że najprawdopodobniej większość z tych osób "to osoby zdolne do pracy, ale nieaktywne ekonomicznie, które z tego też powodu pozostawały poza systemem emerytalnym".

Jakie mogą być przyczyny wzrostu grupy emerytów otrzymujących świadczenie mniejsze niż minimalne tłumaczy dla Konkret24 dr Bohdan Wyżnikiewicz z Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych.

- Przyczyn sytuacji poza formalną, którą jest brak wykazania się odpowiednimi okresami składkowymi, może być wiele. Wiele osób mogło odprowadzać składki, ale z różnych przyczyn nie są w stanie przedstawić dokumentacji. Kolejne powody to praca w szarej strefie, długie przerwy w pracy, a w przypadku przedsiębiorców - nieregularne prowadzenie zarejestrowanej działalności. Sytuacja niskich wypłat dotyczy m. in. artystów, którzy nie płacili regularnie składek ze swoich honorariów - komentuje dr Bohdan Wyżnikiewicz.

- Funkcjonujemy w systemie, który premiuje pracę - komentuje raport ZUS dla Konkret24 prof. Marek Góra ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. - Pytanie, na ile chcemy premiować nie-pracę? - dodaje.

- Wyrównywanie emerytury osobom, które nie wykazały odpowiedniego stażu pracy, odbywałoby się kosztem obecnie pracujących. Pytanie, na ile możemy obciążać ich takim zobowiązaniem? Oczywiście są sytuacje, w jakich należy pomagać i wyrównywać to świadczenie. Określenie jakie to sytuacje, wymaga jednak namysłu i mądrego zastanowienia. Nie jest to temat na kampanię wyborczą - ocenia prof. Marek Góra.

Od 1 października 2017 r. wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jest to emerytura w powszechnym wieku emerytalnym i aby się o nią ubiegać, nie trzeba mieć określonego stażu ubezpieczeniowego – liczą się przede wszystkim środki na koncie emerytalnym w ZUS.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24, TVN24BiS, ZUS; Zdjęcie tytułowe: Shutterst0ck

Źródło zdjęcia głównego: Shutterst0ck

Pozostałe wiadomości

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki twierdzi, że z powodu "oszustwa rządu Donalda Tuska" emeryci stracili 800 złotych. Chodzi o rzekome "obcięcie 14. emerytury". Jednak kandydat PiS wprowadza opinię publiczną w błąd. Przypominamy, z czego wynikała jednorazowa podwyżka tego świadczenia.

Nawrocki mówi o "obcięciu 14. emerytury". Manipuluje

Nawrocki mówi o "obcięciu 14. emerytury". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki zapewniał na spotkaniu w Kluczborku, że zna "realny problem kobiet". Chodzi o urlop wychowawczy, którego według niego "nie wpisuje się" kobietom do emerytury. Prawda wygląda inaczej.

Nawrocki o "realnym problemie" kobiet. Sprawdzamy, czy jest

Nawrocki o "realnym problemie" kobiet. Sprawdzamy, czy jest

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych generuje nagranie mające udowadniać, że Ukraińcy wykorzystują wojnę do propagandy. Tymczasem ten film jest przykładem prorosyjskiej dezinformacji. Przekaz o "wojennych aktorach" nie jest nowy, sposób stworzenia fałszywki również.

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

Źródło:
Konkret24

Twórcom tych stron chodzi nie tylko o przemycanie rosyjskich punktów widzenia do polskiego internetu. Dzięki takim witrynom można też cytować rosyjskie media państwowe, w Polsce zakazane. A w kanałach rosyjskich pokazywać, że "polskie media" podzielają rosyjską wizję świata. Oto 10 portali, przed którymi przestrzegamy. Szerzą prokremlowską dezinformację.

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki od dłuższego czasu opowiada wyborcom, że jako kandydat na prezydenta "składał projekty ustaw" w Sejmie. A teraz dziwi się, że Sejm "jego propozycji" nie przyjął. Jaka jest prawda?

Nawrocki "nie rozumie, czemu Sejm nie przyjął jego propozycji". Manipuluje

Nawrocki "nie rozumie, czemu Sejm nie przyjął jego propozycji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o szczepieniach na błonicę - po wykryciu pierwszego od lat przypadku tej choroby - stała się dla środowisk antyszczepionkowych pretekstem do szerzenia kolejnej teorii. Ich zdaniem nagłaśnianie tematu błonicy to sposób na wypromowanie pakietu krztuścowego. Eksperci ostrzegają przed tą dezinformacją.

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes

Opozycja grzmi, że Niemcy "zalewają nas migrantami". Pozyskane przez Konkret24 statystyki tego nie potwierdzają. Owszem, wzrosła liczba cudzoziemców zawracanych z granicy niemiecko-polskiej, ale są to przede wszystkim Ukraińcy. Natomiast wśród deportowanych z Niemiec do Polski dominują... Polacy.

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Kandydat Konfederacji na prezydenta twierdzi, że sytuacja polskiej opieki zdrowotnej jest dramatyczna. Jako dowód przywołuje zestawienie, według którego polski system ochrony zdrowia jest gorszy niż w Azerbejdżanie i Libanie. Sprawdzamy, na jaki ranking powołuje się polityk.

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Źródło:
Konkret24