FAŁSZ

To nie jest zdjęcie z tego roku. Autentyczne, ale odżyło w fałszywym kontekście

konkret-falsz.jpgTwitter | tvn24

Wbrew sugestii anonimowego internauty, grupa hajlujących osób widocznych na krążącym w sieci zdjęciu nie "składa hołdu" warszawskim powstańcom. Zdjęcie jest jednak autentyczne, przedstawia uczestników demonstracji zorganizowanej przez Obóz Narodowo-Radykalny w Myślenicach w 2008 roku.

Opublikowane na Twitterze wieczorem 1 sierpnia słabej jakości zdjęcie, wzbudziło dyskusję wielu internautów. Przedstawia grupę hajlujących mężczyzn. Ci stojący z przodu trzymają czarny baner, na którym widoczny jest symbol falangi oraz litery ONR, oznaczające organizację Obóz Narodowo-Radykalny.

76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
76. rocznica wybuchu Powstania WarszawskiegoFakty TVN

"ONR składa hołd Powstańcom Warszawskim!!!" - stwierdził anonimowy użytkownik Twittera o nazwie @dave_errorx404, który opublikował zdjęcie. Jego wpis podało dalej ponad 140 internautów, a polubiło ponad 370.

fałsz

Zrzut ekranu popularnego na Twitterze wpisu. tvn24 | Twitter

"Iwona, widzisz na zdjęciu budkę telefoniczną?"

"Wydaje mi się, że w 44 to do wykonujących ten gest powstańcy strzelali", napisał na swoim Twitterze dziennikarz "Gazety Wyborczej" Paweł Wroński, podając dalej wpis anonimowego internauty. Ten wpis był jeszcze bardziej popularny niż tweet wyjściowy.

Pod oboma tweetami internauci dyskutowali o autentyczności zdjęcia: "To podobno fejk", "Źródło: randomowy koleś z tweetera, który na pewno nie zmyśla" (pisownia oryginalna - red.).

Część komentujących zwróciła uwagę na widoczne w tle charakterystyczne budki telefoniczne. Wskazywali, że te zniknęły z polskich ulic wiele lat temu: "Takich budek telefonicznych nie widziałem już dobrych kilka lat", "Iwona, widzisz na zdjęciu budkę telefoniczną? A teraz pomyśl kiedy ostatnio taką budkę widziałaś w rzeczywistości? 20 lat temu? To tyle jeżeli chodzi o wiarygodność tej informacji".

"Ale to jest to samo ONR co na marszu nacjonalistów?" - pytał komentujących @dave_errorx404, który opublikował zdjęcie. "ONR, ale z 2008 roku" - odpowiedział inny internauta.

"To stare zdjęcie, ale jakże aktualne" - napisał autor wpisu w odpowiedzi na tweet dziennikarza GW. "Ale podpisałeś je, że oddają hołd powstańcom. A to nieprawda. Teraz próbujesz wybrnąć, że w sumie, o to samo chodzi. A to jest fake news i tyle" - odpowiedział mu inny internauta.

W dyskusji użytkownicy Twittera przypominali także inne zdjęcie, przedstawiające dwóch młodych mężczyzn podnoszących prawe ręce w charakterystycznym nazistowskim geście. Za nimi widać marsz środowisk narodowych. W maju ubiegłego roku wyjaśniliśmy, że wykonano je jesienią 2015 roku w Łodzi. Obaj hajlujący zostali skazani prawomocnym wyrokiem na karę pięciu miesięcy prac społecznych.

To zdjęcie z demonstracji w Myślenicach w 2008 roku

Dzięki odwróconemu wyszukiwaniu dostępnemu m.in. w przeglądarce Google można sprawdzić, że zdjęcie udostępnione w popularnym wpisie pojawiało się wcześniej w sieci. Między innymi w materiale portalu WP.pl, który opublikowano 23 czerwca 2008 roku, czyli ponad 12 lat temu.

"Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do krakowskiej prokuratury apelacyjnej w sprawie umorzenia postępowania dotyczącego demonstracji zorganizowanej przez członków Obozu Radykalno-Narodowego (ONR) 30 czerwca 2007 r. w Myślenicach (woj. małopolskie - red.), w 71. rocznicę zamieszek antyżydowskich" - informowała WP.

Zrzut ekranu artykułu opublikowanego w 2008 roku na portalu WP.pl. tvn24 | wiadomosci.wp.pl

"Najazd na Myślenice" w czerwcu 1936 roku to największe przed II wojną światową antyżydowskie zamieszki, podczas których bojówki narodowców splądrowały żydowskie sklepy i próbowały podpalić synagogę, przypominał portal tvn24.pl, powołując się na Gazetę Wyborczą.

Fotografia według opisu na WP ma pochodzić z Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i jak się okazuje, nie przedstawia sytuacji z 2007, o której informował artykuł, ale wykonano ją rok później, także w Myślenicach.

W bazie zdjęć PAP nie znaleźliśmy fotografii, która pojawia się w popularnym tweecie. Za to znajdują się tam podobne zdjęcia. Jedno z nich przedstawia tę samą grupę hajlujących osób. To ujęcie wykonano na wprost, dzięki czemu widać, że w środku stoi także kobieta. Grupa trzyma te same czarny transparent. Oprócz falangi i logo ONR wyraźnie widać na nim napis "Niesiemy Polsce Odrodzenie My Nowe Pokolenie" (pisownia oryginalna - red.).

Zdjęcie demonstracji ONR w Myślenicach w 2008 roku dostępne w bazie zdjęć PAP.tvn24 | fotobaza.pap.pl

Zgodnie z opisem zdjęć na stronie PAP, wykonano je 21 czerwca 2008 roku, "gdy około 50 członków ultraprawicowego Obozu Narodowo-Radykalnego demonstrowało z okazji 72. rocznicy 'najazdu na Myślenice' działacza Stronnictwa Narodowego Adama Doboszyńskiego". Ich autorem jest fotograf Jacek Bednarczyk.

Zgodnie z art. 256 par. 1 Kodeksu karnego, "kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2".

Marsz w rocznicę Powstania Warszawskiego

1 lipca bieżącego roku w 76. rocznicę Powstania Warszawskiego ulicami stolicy przeszedł IX Marsz Powstania Warszawskiego. Jego organizatorami były Stowarzyszenie Marsz Niepodległości oraz Roty Marszu Niepodległości zrzeszające osoby ze środowisk narodowych.

Policja interweniowała podczas marszu, m.in. gdy na ulicy Nowy Świat w kierunku uczestników rzucane były przedmioty, informuje portal tvn24.pl. "Przede wszystkim mówimy tu o czynnościach związanych z legitymowaniem poszczególnych osób", przekazał PAP rzecznik stołecznej policji Sylwester Marczak.

Uczestnicy marszu zatrzymali się przed wejściem na plac Krasińskich. Czekali na zakończenie interwencji policji wobec kilku osób z białymi różami, które usiadły przed pomnikiem Powstania Warszawskiego. Grupa została usunięta przez policję na prośbę organizatora marszu. Reporterka TVN24 Agata Zamęcka porozmawiała z jedną osób, które usiadły pod pomnikiem z białymi różami. Ta potwierdziła, że grupa protestowała przeciwko marszowi nacjonalistów.

Biała Róża to nazwa antynazistowskiej grupy założonej przez niemieckich studentów w 1942 r. w Monachium. Postulowała pokojowy opór wobec faszystowskiego reżimu.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: Twitter | tvn24

Pozostałe wiadomości

Zbigniew Ziobro ani razu nie stawił się jeszcze na przesłuchanie przed komisją śledczą do spraw Pegasusa. A według europosła Patryka Jakiego dotychczas to właśnie jego kolega z partii "był najczęściej przesłuchiwanym politykiem w trzeciej RP". Czy rzeczywiście?

"Ziobro najczęściej przesłuchiwanym politykiem"? Lider jest inny

"Ziobro najczęściej przesłuchiwanym politykiem"? Lider jest inny

Źródło:
Konkret24

Przekaz o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi po raz kolejny wraca do sieci. Internauci twierdzą, że "Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi" i uchodźcy mogą liczyć na przywileje niedostępne dla "milionów Polaków". Przypominamy, dlaczego to twierdzenie jest nieprawdziwe.

Senat chce zwolnić Ukraińców i Białorusinów z podatku? Nie, wyjaśniamy

Senat chce zwolnić Ukraińców i Białorusinów z podatku? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Unia chce zakazać napraw samochodów starszych niż 15 lat" - taki przekaz pojawił się w sieci i wywołał oburzenie części internautów. Informacje mają pochodzić z unijnego rozporządzenia dotyczącego samochodów, które zostały wycofane z użytku. To jest fałszywa informacja. Komisja Europejska dementuje.

"To koniec naprawiania samochodów. Unia wprowadza zakaz"? Wrócił fake news

"To koniec naprawiania samochodów. Unia wprowadza zakaz"? Wrócił fake news

Źródło:
Konkret24

"Niech idą sobie", "brawo Turcja" - komentują polscy internauci przekaz o tym, jakoby Turcja wychodziła z NATO. Brak jakichkolwiek potwierdzeń takich doniesień, a zasięg tej narracji wzmacniają w sieci konta szerzące rosyjską dezinformację. Sprawdziliśmy, co może być jej źródłem.

Turcja wychodzi z NATO? "Żadnych informacji na ten temat"

Turcja wychodzi z NATO? "Żadnych informacji na ten temat"

Źródło:
Konkret24

Wołodymyr Zełenski podpisuje flagę ukraińskiej jednostki wojskowej, która podczas drugiej wojny światowej mordowała Polaków - z takim przekazem krąży w mediach społecznościowym pewne nagranie. To antyukraińska dezinformacja. Tłumaczymy, jaki naprawdę moment ten film pokazuje.

"Nie patrzy, co podpisuje"? Czyją flagę podpisał Zełenski

"Nie patrzy, co podpisuje"? Czyją flagę podpisał Zełenski

Źródło:
Konkret24

Na oskarżenia polityków Prawa i Sprawiedliwości o "bezprawnym odebraniu pieniędzy" przez rząd w wyniku decyzji PKW minister finansów odpowiada: w 2016 roku była "dokładnie analogiczna sytuacja". Chodzi o wstrzymanie wypłaty subwencji dla Nowoczesnej. Porównaliśmy więc oba przypadki.

Wstrzymanie subwencji: PiS w "analogicznej sytuacji" jak Nowoczesna? Grosz różnicy

Wstrzymanie subwencji: PiS w "analogicznej sytuacji" jak Nowoczesna? Grosz różnicy

Źródło:
Konkret24

Profesor Andrzej Zybertowicz z Kancelarii Prezydenta RP - podkreślając zasługi Andrzeja Dudy - utrzymuje, że przed jego prezydenturą "nie stacjonowały w Polsce amerykańskie wojska", a tarcza w Redzikowie jest pierwszą stałą bazą wojsk USA w naszym kraju. Nie umniejszając dorobku obecnego prezydenta, wyjaśniamy, dlaczego przypisywanie mu tych wszystkich zasług nie jest jednak uprawnione.

Amerykańskie wojska w Polsce. Co pominął profesor Zybertowicz?

Amerykańskie wojska w Polsce. Co pominął profesor Zybertowicz?

Źródło:
Konkret24

Czy rzeczywiście w tym roku do Polski "wjechało już więcej Rosjan" niż za poprzednich rządów? Tak twierdzi posłanka PiS Anna Gembicka. Przedstawiamy więc dane.

Ilu Rosjan "już wjechało do Polski"? Trend jest znaczący

Ilu Rosjan "już wjechało do Polski"? Trend jest znaczący

Źródło:
Konkret24

Opieszałość w wypłatach rządowej pomocy dla powodzian wzmocniła krytykę opozycji wobec działań ministra Marcina Kierwińskiego. Politycy PiS zarzucają, że "obsługa pełnomocnika" ma kosztować budżet 25 milionów złotych. Sprawdziliśmy, o jakie pieniądze chodzi i na co rzeczywiście mogą zostać przeznaczone.

25 milionów "na obsługę pełnomocnika ds. odbudowy po powodzi"? Co to za pieniądze

25 milionów "na obsługę pełnomocnika ds. odbudowy po powodzi"? Co to za pieniądze

Źródło:
Konkret24

Analitycy NATO sprawdzili, w których serwisach społecznościowych najłatwiej i najtaniej można kupić fałszywe zaangażowanie - polubienia, wyświetlenia, udostępnienia, komentarze. Te mogą być używane do wzmacniania treści politycznych i operacji wywierania wpływu. Badacze ocenili też, jak radzą sobie z tym platformy. Wnioski nie są zachęcające.

Ile fałszywych polubień, wyświetleń i komentarzy można kupić za 250 złotych? Raport NATO

Ile fałszywych polubień, wyświetleń i komentarzy można kupić za 250 złotych? Raport NATO

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych rozchodzi się nagranie prezentujące budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zniszczony przez grafficiarzy. Nie jest to autentyczne wideo.

"Ogłoszono im zarzut zniszczenia mienia". Uwaga na ten film

"Ogłoszono im zarzut zniszczenia mienia". Uwaga na ten film

Źródło:
Konkret24

Po zatrzymaniu 14 listopada 2024 roku przez Centralne Biuro Antykorupcyjne prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka pojawiło się pytanie, czy politycy mogą pracować w spółkach Skarbu Państwa i w spółkach samorządowych. Wątek ten wzbudził wiele wątpliwości wśród posłów. Wyjaśniamy, co stanowią przepisy.

Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, posłowie. Czego im nie wolno

Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, posłowie. Czego im nie wolno

Źródło:
Konkret24

Posłanka rządzącej koalicji mówi o "obstrukcji prac rządu" ze strony Andrzeja Dudy, a prezydencki minister utrzymuje, że to rządzący "żadnych ustaw nie kierują na biurko prezydenta". Kto ma rację? Sprawdziliśmy, ile ustaw Andrzej Duda dostał do podpisu i jaki był ich los.

"Obstrukcja prac rządu"? Ilu ustaw prezydent nie podpisał

"Obstrukcja prac rządu"? Ilu ustaw prezydent nie podpisał

Źródło:
Konkret24

Miliony odsłon w mediach społecznościowych generują wpisy z nagraniem, na którym Władimir Putin ma rzekomo mówić, że Rosja użyje broni jądrowej w przypadku masowego ataku rakietowego na jej terytorium. Nieprzypadkowo wideo to - z błędnym opisem - jest teraz rozpowszechniane przez prorosyjskie konta. Tłumaczymy, kiedy i co mówił rosyjski prezydent.

Władimir Putin o "użyciu broni jądrowej". Kiedy tak powiedział

Władimir Putin o "użyciu broni jądrowej". Kiedy tak powiedział

Źródło:
Konkret24

Substancje chemiczne w wodzie powodują u dzieci homoseksualizm, fluor obniża inteligencję, wirus HIV nie jest przyczyną AIDS, a szczepionki powodują autyzm - z takich fałszywych tez słynie Robert F. Kennedy Jr. Ten wyznawca spiskowych teorii ma wkrótce zadbać o zdrowie Amerykanów. Moment ogłoszenia tej decyzji określono już "strasznym dniem dla zdrowia publicznego".

"Uczynić Amerykę znowu zdrową". Robert F. Kennedy Jr. i jego chore teorie

"Uczynić Amerykę znowu zdrową". Robert F. Kennedy Jr. i jego chore teorie

Źródło:
Konkret24

Czy wiceministra klimatu Urszula Zielińska mówiła o "kapsułach napędzanych energią kosmiczną" i "szlakach dla sterowców z bambusa"? Według rozpowszechnianego w sieci nagrania proponowała takie technologie jako ekologiczne rozwiązania transportowe. Brzmi niewiarygodnie - bo film nie jest wiarygodny. To przykład, jak wykorzystano sztuczną inteligencję do stworzenia fałszywki.

"Energia księżycowa" i "fosforyzujące ślimaki". Minister ofiarą deep fake'a

"Energia księżycowa" i "fosforyzujące ślimaki". Minister ofiarą deep fake'a

Źródło:
Konkret24

Poseł Paweł Jabłoński ma nadzieję, że Donald Trump po ponownym objęciu urzędu prezydenta USA będzie naciskał, by Niemcy przeznaczały więcej na obronność. Tylko że podane przez posła PiS dane nie są już aktualne.

Jabłoński: "Niemcy do dzisiaj nie płacą 2 procent PKB na obronność". Sprawdziliśmy

Jabłoński: "Niemcy do dzisiaj nie płacą 2 procent PKB na obronność". Sprawdziliśmy

Źródło:
Konkret24

Rafał Trzaskowski "w Dzień Niepodległości pojechał po rogale do Poznania" - twierdzi poseł PiS Jacek Sasin. Gdy ogłosił to na swoim profilu, wielu zaprzeczało, na co on opublikował rzekomy "dowód". Co naprawdę 11 listopada robił prezydent Warszawy?

Kiedy Trzaskowski "pojechał po rogale"? Sasin nie ma racji

Kiedy Trzaskowski "pojechał po rogale"? Sasin nie ma racji

Źródło:
Konkret24

Nagranie z tłumami muzułmanów modlących się na ulicach dużego miasta wzbudza dyskusję w mediach społecznościowych. Rozchodzi się z przekazem, że to sceny z Paryża i dowód na "islamizację Europy". W tle pojawia się krytyka polityki francuskiego rządu. Nie jest to jednak Paryż, choć rzeczywiście miasto w Europie.

"Islamizacja Europy"? Skąd jest to nagranie

"Islamizacja Europy"? Skąd jest to nagranie

Źródło:
Konkret24

"Sikorski i Tusk blokowali jej budowę, dopóki mogli", "zablokowali w imię resetu z Putinem" - ten fałszywy przekaz dotyczący instalacji tarczy antyrakietowej w Polsce wrócił z okazji oficjalnego otwarcia bazy w Redzikowie. Od lat służy PiS jako element politycznej gry. Przypominamy, dlaczego inwestycja w Redzikowie tak się przeciągała.

Baza w Redzikowie. Jak to było z "blokowaniem budowy" tarczy antyrakietowej

Baza w Redzikowie. Jak to było z "blokowaniem budowy" tarczy antyrakietowej

Źródło:
Konkret24

Rozpowszechniany w sieci fragment wystąpienia Donalda Trumpa ma dowodzić, że według prezydenta elekta Polska powinna płacić za zaprowadzenie pokoju w Ukrainie. Nagranie jest prawdziwe, lecz jego interpretacja już nie.

"Polski rząd zapłaci" za te projekty. Kiedy i o czym Trump tak mówił?

"Polski rząd zapłaci" za te projekty. Kiedy i o czym Trump tak mówił?

Źródło:
Konkret24

Po przegraniu wyborów przez Kamalę Harris w sieci rozpowszechniane są fałszywe informacje mające zdyskredytować jej wynik. A w tle tej dezinformacji jest antyimigrancki przekaz - szerzony też w polskim internecie.

"Akurat w tych stanach" wygrała Kamala Harris? Wcale nie

"Akurat w tych stanach" wygrała Kamala Harris? Wcale nie

Źródło:
Konkret24

"Szokujące wyniki badań złotej medalistki"; "raport stawia sprawę jasno"; "raport medyczny poraża" - takie nagłówki o algierskiej pięściarce Imane Khelif można było czytać w polskich serwisach. Internauci pisali wprost, że "Imane Khelif jest mężczyzną" - też powołując się na rzekomy raport medyczny. Jednak brak dowodów, że "ujawniony" raport jest autentyczny, a wiele elementów tej historii się nie zgadza.

"Wyciekł raport medyczny" Imane Khelif? Nie ma dowodu, że jest prawdziwy

"Wyciekł raport medyczny" Imane Khelif? Nie ma dowodu, że jest prawdziwy

Źródło:
Konkret24

"Polskojęzyczny rząd postanowił zmienić słowa Roty" - oburzał się Konrad Berkowicz z Konfederacji, a poseł PiS Sebastian Kaleta pisał o "cenzurze proniemieckiej". Zdjęcie podręcznika do języka polskiego dla szkół średnich z tekstem "Roty" wywołało burzę w sieci: zamiast słowa "Niemiec" widnieje tam słowo "Krzyżak". Wyjaśniamy, skąd się wzięły różne wersje wiersza Marii Konopnickiej.

Krzyżak czy Niemiec w "Rocie" Konopnickiej? Mamy wyjaśnienie

Krzyżak czy Niemiec w "Rocie" Konopnickiej? Mamy wyjaśnienie

Aktualizacja:
Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Waldemar Buda wykorzystał dyskusję o mocnych punktach kampanii Donalda Trumpa, by przypomnieć osiągnięcia rządu Zjednoczonej Prawicy - według niego "ograniczył największą biedę, w tym i wśród dzieci". Tylko że najnowsze dane pokazują zaskakującą zmianę trendu za poprzedniego rządu.

Waldemar Buda: "ograniczyliśmy największą biedę". A co pokazują dane?

Waldemar Buda: "ograniczyliśmy największą biedę". A co pokazują dane?

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych - polskich i zagranicznych - generuje film prezentujący przezroczyste smartfony lub takie, które można zwijać. Sprzęt ten ma już być rzekomo produkowany w Chinach. Jednak nagranie nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.

Przezroczyste, ultracienkie smartfony z Chin? Wyjaśniamy

Przezroczyste, ultracienkie smartfony z Chin? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24