FAŁSZ

To nie jest zdjęcie z tego roku. Autentyczne, ale odżyło w fałszywym kontekście

konkret-falsz.jpgTwitter | tvn24

Wbrew sugestii anonimowego internauty, grupa hajlujących osób widocznych na krążącym w sieci zdjęciu nie "składa hołdu" warszawskim powstańcom. Zdjęcie jest jednak autentyczne, przedstawia uczestników demonstracji zorganizowanej przez Obóz Narodowo-Radykalny w Myślenicach w 2008 roku.

Opublikowane na Twitterze wieczorem 1 sierpnia słabej jakości zdjęcie, wzbudziło dyskusję wielu internautów. Przedstawia grupę hajlujących mężczyzn. Ci stojący z przodu trzymają czarny baner, na którym widoczny jest symbol falangi oraz litery ONR, oznaczające organizację Obóz Narodowo-Radykalny.

76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
76. rocznica wybuchu Powstania WarszawskiegoFakty TVN

"ONR składa hołd Powstańcom Warszawskim!!!" - stwierdził anonimowy użytkownik Twittera o nazwie @dave_errorx404, który opublikował zdjęcie. Jego wpis podało dalej ponad 140 internautów, a polubiło ponad 370.

fałsz

Zrzut ekranu popularnego na Twitterze wpisu. tvn24 | Twitter

"Iwona, widzisz na zdjęciu budkę telefoniczną?"

"Wydaje mi się, że w 44 to do wykonujących ten gest powstańcy strzelali", napisał na swoim Twitterze dziennikarz "Gazety Wyborczej" Paweł Wroński, podając dalej wpis anonimowego internauty. Ten wpis był jeszcze bardziej popularny niż tweet wyjściowy.

Pod oboma tweetami internauci dyskutowali o autentyczności zdjęcia: "To podobno fejk", "Źródło: randomowy koleś z tweetera, który na pewno nie zmyśla" (pisownia oryginalna - red.).

Część komentujących zwróciła uwagę na widoczne w tle charakterystyczne budki telefoniczne. Wskazywali, że te zniknęły z polskich ulic wiele lat temu: "Takich budek telefonicznych nie widziałem już dobrych kilka lat", "Iwona, widzisz na zdjęciu budkę telefoniczną? A teraz pomyśl kiedy ostatnio taką budkę widziałaś w rzeczywistości? 20 lat temu? To tyle jeżeli chodzi o wiarygodność tej informacji".

"Ale to jest to samo ONR co na marszu nacjonalistów?" - pytał komentujących @dave_errorx404, który opublikował zdjęcie. "ONR, ale z 2008 roku" - odpowiedział inny internauta.

"To stare zdjęcie, ale jakże aktualne" - napisał autor wpisu w odpowiedzi na tweet dziennikarza GW. "Ale podpisałeś je, że oddają hołd powstańcom. A to nieprawda. Teraz próbujesz wybrnąć, że w sumie, o to samo chodzi. A to jest fake news i tyle" - odpowiedział mu inny internauta.

W dyskusji użytkownicy Twittera przypominali także inne zdjęcie, przedstawiające dwóch młodych mężczyzn podnoszących prawe ręce w charakterystycznym nazistowskim geście. Za nimi widać marsz środowisk narodowych. W maju ubiegłego roku wyjaśniliśmy, że wykonano je jesienią 2015 roku w Łodzi. Obaj hajlujący zostali skazani prawomocnym wyrokiem na karę pięciu miesięcy prac społecznych.

To zdjęcie z demonstracji w Myślenicach w 2008 roku

Dzięki odwróconemu wyszukiwaniu dostępnemu m.in. w przeglądarce Google można sprawdzić, że zdjęcie udostępnione w popularnym wpisie pojawiało się wcześniej w sieci. Między innymi w materiale portalu WP.pl, który opublikowano 23 czerwca 2008 roku, czyli ponad 12 lat temu.

"Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do krakowskiej prokuratury apelacyjnej w sprawie umorzenia postępowania dotyczącego demonstracji zorganizowanej przez członków Obozu Radykalno-Narodowego (ONR) 30 czerwca 2007 r. w Myślenicach (woj. małopolskie - red.), w 71. rocznicę zamieszek antyżydowskich" - informowała WP.

Zrzut ekranu artykułu opublikowanego w 2008 roku na portalu WP.pl. tvn24 | wiadomosci.wp.pl

"Najazd na Myślenice" w czerwcu 1936 roku to największe przed II wojną światową antyżydowskie zamieszki, podczas których bojówki narodowców splądrowały żydowskie sklepy i próbowały podpalić synagogę, przypominał portal tvn24.pl, powołując się na Gazetę Wyborczą.

Fotografia według opisu na WP ma pochodzić z Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i jak się okazuje, nie przedstawia sytuacji z 2007, o której informował artykuł, ale wykonano ją rok później, także w Myślenicach.

W bazie zdjęć PAP nie znaleźliśmy fotografii, która pojawia się w popularnym tweecie. Za to znajdują się tam podobne zdjęcia. Jedno z nich przedstawia tę samą grupę hajlujących osób. To ujęcie wykonano na wprost, dzięki czemu widać, że w środku stoi także kobieta. Grupa trzyma te same czarny transparent. Oprócz falangi i logo ONR wyraźnie widać na nim napis "Niesiemy Polsce Odrodzenie My Nowe Pokolenie" (pisownia oryginalna - red.).

Zdjęcie demonstracji ONR w Myślenicach w 2008 roku dostępne w bazie zdjęć PAP.tvn24 | fotobaza.pap.pl

Zgodnie z opisem zdjęć na stronie PAP, wykonano je 21 czerwca 2008 roku, "gdy około 50 członków ultraprawicowego Obozu Narodowo-Radykalnego demonstrowało z okazji 72. rocznicy 'najazdu na Myślenice' działacza Stronnictwa Narodowego Adama Doboszyńskiego". Ich autorem jest fotograf Jacek Bednarczyk.

Zgodnie z art. 256 par. 1 Kodeksu karnego, "kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2".

Marsz w rocznicę Powstania Warszawskiego

1 lipca bieżącego roku w 76. rocznicę Powstania Warszawskiego ulicami stolicy przeszedł IX Marsz Powstania Warszawskiego. Jego organizatorami były Stowarzyszenie Marsz Niepodległości oraz Roty Marszu Niepodległości zrzeszające osoby ze środowisk narodowych.

Policja interweniowała podczas marszu, m.in. gdy na ulicy Nowy Świat w kierunku uczestników rzucane były przedmioty, informuje portal tvn24.pl. "Przede wszystkim mówimy tu o czynnościach związanych z legitymowaniem poszczególnych osób", przekazał PAP rzecznik stołecznej policji Sylwester Marczak.

Uczestnicy marszu zatrzymali się przed wejściem na plac Krasińskich. Czekali na zakończenie interwencji policji wobec kilku osób z białymi różami, które usiadły przed pomnikiem Powstania Warszawskiego. Grupa została usunięta przez policję na prośbę organizatora marszu. Reporterka TVN24 Agata Zamęcka porozmawiała z jedną osób, które usiadły pod pomnikiem z białymi różami. Ta potwierdziła, że grupa protestowała przeciwko marszowi nacjonalistów.

Biała Róża to nazwa antynazistowskiej grupy założonej przez niemieckich studentów w 1942 r. w Monachium. Postulowała pokojowy opór wobec faszystowskiego reżimu.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: Twitter | tvn24

Pozostałe wiadomości

Sprawa Ryszarda Cyby, skazanego za zabicie działacza PiS, to przykład, jak można robić politykę, budując wśród wyborców poczucie zagrożenia. Niekoniecznie w zgodzie z prawdą i faktami. A także jak brak reakcji na fakty rodzi fałsz, który trudno powstrzymać - nawet jeśli wszystko zrobiono zgodnie z procedurami.

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

"Więzienie opuścił morderca". Kalendarium szerzenia paniki

Źródło:
Konkret24

Na kolejnych spotkaniach z wyborcami i w kolejnych wypowiedziach publicznych kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki powtarza te same twierdzenia - nie zawsze zgodne z prawdą. Niektóre powtarza szczególnie chętnie i często.

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Dziesięć nieprawd Karola Nawrockiego

Anna Bryłka z Konfederacji twierdzi, że "cały czas zwiększa się liczba wydawanych zezwoleń na pracę" cudzoziemcom. Według polityków koalicji rządzącej jest odwrotnie. Kto ma rację? Sprawdziliśmy statystyki.

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych generuje nagranie mające udowadniać, że Ukraińcy wykorzystują wojnę do propagandy. Tymczasem ten film jest przykładem prorosyjskiej dezinformacji. Przekaz o "wojennych aktorach" nie jest nowy, sposób stworzenia fałszywki również.

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

Źródło:
Konkret24

Twórcom tych stron chodzi nie tylko o przemycanie rosyjskich punktów widzenia do polskiego internetu. Dzięki takim witrynom można też cytować rosyjskie media państwowe, w Polsce zakazane. A w kanałach rosyjskich pokazywać, że "polskie media" podzielają rosyjską wizję świata. Oto 10 portali, przed którymi przestrzegamy. Szerzą prokremlowską dezinformację.

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o szczepieniach na błonicę - po wykryciu pierwszego od lat przypadku tej choroby - stała się dla środowisk antyszczepionkowych pretekstem do szerzenia kolejnej teorii. Ich zdaniem nagłaśnianie tematu błonicy to sposób na wypromowanie pakietu krztuścowego. Eksperci ostrzegają przed tą dezinformacją.

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes