FAŁSZ

To nie jest zdjęcie z tego roku. Autentyczne, ale odżyło w fałszywym kontekście

konkret-falsz.jpgTwitter | tvn24

Wbrew sugestii anonimowego internauty, grupa hajlujących osób widocznych na krążącym w sieci zdjęciu nie "składa hołdu" warszawskim powstańcom. Zdjęcie jest jednak autentyczne, przedstawia uczestników demonstracji zorganizowanej przez Obóz Narodowo-Radykalny w Myślenicach w 2008 roku.

Opublikowane na Twitterze wieczorem 1 sierpnia słabej jakości zdjęcie, wzbudziło dyskusję wielu internautów. Przedstawia grupę hajlujących mężczyzn. Ci stojący z przodu trzymają czarny baner, na którym widoczny jest symbol falangi oraz litery ONR, oznaczające organizację Obóz Narodowo-Radykalny.

76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
76. rocznica wybuchu Powstania WarszawskiegoFakty TVN

"ONR składa hołd Powstańcom Warszawskim!!!" - stwierdził anonimowy użytkownik Twittera o nazwie @dave_errorx404, który opublikował zdjęcie. Jego wpis podało dalej ponad 140 internautów, a polubiło ponad 370.

fałsz

Zrzut ekranu popularnego na Twitterze wpisu. tvn24 | Twitter

"Iwona, widzisz na zdjęciu budkę telefoniczną?"

"Wydaje mi się, że w 44 to do wykonujących ten gest powstańcy strzelali", napisał na swoim Twitterze dziennikarz "Gazety Wyborczej" Paweł Wroński, podając dalej wpis anonimowego internauty. Ten wpis był jeszcze bardziej popularny niż tweet wyjściowy.

Pod oboma tweetami internauci dyskutowali o autentyczności zdjęcia: "To podobno fejk", "Źródło: randomowy koleś z tweetera, który na pewno nie zmyśla" (pisownia oryginalna - red.).

Część komentujących zwróciła uwagę na widoczne w tle charakterystyczne budki telefoniczne. Wskazywali, że te zniknęły z polskich ulic wiele lat temu: "Takich budek telefonicznych nie widziałem już dobrych kilka lat", "Iwona, widzisz na zdjęciu budkę telefoniczną? A teraz pomyśl kiedy ostatnio taką budkę widziałaś w rzeczywistości? 20 lat temu? To tyle jeżeli chodzi o wiarygodność tej informacji".

"Ale to jest to samo ONR co na marszu nacjonalistów?" - pytał komentujących @dave_errorx404, który opublikował zdjęcie. "ONR, ale z 2008 roku" - odpowiedział inny internauta.

"To stare zdjęcie, ale jakże aktualne" - napisał autor wpisu w odpowiedzi na tweet dziennikarza GW. "Ale podpisałeś je, że oddają hołd powstańcom. A to nieprawda. Teraz próbujesz wybrnąć, że w sumie, o to samo chodzi. A to jest fake news i tyle" - odpowiedział mu inny internauta.

W dyskusji użytkownicy Twittera przypominali także inne zdjęcie, przedstawiające dwóch młodych mężczyzn podnoszących prawe ręce w charakterystycznym nazistowskim geście. Za nimi widać marsz środowisk narodowych. W maju ubiegłego roku wyjaśniliśmy, że wykonano je jesienią 2015 roku w Łodzi. Obaj hajlujący zostali skazani prawomocnym wyrokiem na karę pięciu miesięcy prac społecznych.

To zdjęcie z demonstracji w Myślenicach w 2008 roku

Dzięki odwróconemu wyszukiwaniu dostępnemu m.in. w przeglądarce Google można sprawdzić, że zdjęcie udostępnione w popularnym wpisie pojawiało się wcześniej w sieci. Między innymi w materiale portalu WP.pl, który opublikowano 23 czerwca 2008 roku, czyli ponad 12 lat temu.

"Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do krakowskiej prokuratury apelacyjnej w sprawie umorzenia postępowania dotyczącego demonstracji zorganizowanej przez członków Obozu Radykalno-Narodowego (ONR) 30 czerwca 2007 r. w Myślenicach (woj. małopolskie - red.), w 71. rocznicę zamieszek antyżydowskich" - informowała WP.

Zrzut ekranu artykułu opublikowanego w 2008 roku na portalu WP.pl. tvn24 | wiadomosci.wp.pl

"Najazd na Myślenice" w czerwcu 1936 roku to największe przed II wojną światową antyżydowskie zamieszki, podczas których bojówki narodowców splądrowały żydowskie sklepy i próbowały podpalić synagogę, przypominał portal tvn24.pl, powołując się na Gazetę Wyborczą.

Fotografia według opisu na WP ma pochodzić z Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i jak się okazuje, nie przedstawia sytuacji z 2007, o której informował artykuł, ale wykonano ją rok później, także w Myślenicach.

W bazie zdjęć PAP nie znaleźliśmy fotografii, która pojawia się w popularnym tweecie. Za to znajdują się tam podobne zdjęcia. Jedno z nich przedstawia tę samą grupę hajlujących osób. To ujęcie wykonano na wprost, dzięki czemu widać, że w środku stoi także kobieta. Grupa trzyma te same czarny transparent. Oprócz falangi i logo ONR wyraźnie widać na nim napis "Niesiemy Polsce Odrodzenie My Nowe Pokolenie" (pisownia oryginalna - red.).

Zdjęcie demonstracji ONR w Myślenicach w 2008 roku dostępne w bazie zdjęć PAP.tvn24 | fotobaza.pap.pl

Zgodnie z opisem zdjęć na stronie PAP, wykonano je 21 czerwca 2008 roku, "gdy około 50 członków ultraprawicowego Obozu Narodowo-Radykalnego demonstrowało z okazji 72. rocznicy 'najazdu na Myślenice' działacza Stronnictwa Narodowego Adama Doboszyńskiego". Ich autorem jest fotograf Jacek Bednarczyk.

Zgodnie z art. 256 par. 1 Kodeksu karnego, "kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2".

Marsz w rocznicę Powstania Warszawskiego

1 lipca bieżącego roku w 76. rocznicę Powstania Warszawskiego ulicami stolicy przeszedł IX Marsz Powstania Warszawskiego. Jego organizatorami były Stowarzyszenie Marsz Niepodległości oraz Roty Marszu Niepodległości zrzeszające osoby ze środowisk narodowych.

Policja interweniowała podczas marszu, m.in. gdy na ulicy Nowy Świat w kierunku uczestników rzucane były przedmioty, informuje portal tvn24.pl. "Przede wszystkim mówimy tu o czynnościach związanych z legitymowaniem poszczególnych osób", przekazał PAP rzecznik stołecznej policji Sylwester Marczak.

Uczestnicy marszu zatrzymali się przed wejściem na plac Krasińskich. Czekali na zakończenie interwencji policji wobec kilku osób z białymi różami, które usiadły przed pomnikiem Powstania Warszawskiego. Grupa została usunięta przez policję na prośbę organizatora marszu. Reporterka TVN24 Agata Zamęcka porozmawiała z jedną osób, które usiadły pod pomnikiem z białymi różami. Ta potwierdziła, że grupa protestowała przeciwko marszowi nacjonalistów.

Biała Róża to nazwa antynazistowskiej grupy założonej przez niemieckich studentów w 1942 r. w Monachium. Postulowała pokojowy opór wobec faszystowskiego reżimu.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: Twitter | tvn24

Pozostałe wiadomości

W kampanii wyborczej Donald Tusk zapowiadał - w razie wygranej - odchudzenie rządu. Nie udało się. Z kolei tegoroczna rekonstrukcja jego gabinetu miała być wręcz "systemową zmianą". Na półmetku kadencji sprawdzamy, co zostało z tych obietnic.

Rząd Tuska miał być mniejszy i tańszy. No to policzyliśmy

Rząd Tuska miał być mniejszy i tańszy. No to policzyliśmy

Źródło:
TVN24+

Ponad setka osób z postawionymi zarzutami, lecz aktów oskarżenia nieco ponad 30, a wyroków skazujących tylko kilka - po dwóch latach rządu Donalda Tuska najgłośniejsze afery Zjednoczonej Prawicy wciąż nie zostały rozliczone. Choć prace wymiaru sprawiedliwości przyspieszyły, byli rządzący skutecznie sypią piasek w tryby, a Polacy niecierpliwią się coraz bardziej. Oto jak wygląda stan rozliczeń.

Półmetek rządu Tuska. Jak idą rozliczenia afer Zjednoczonej Prawicy?

Półmetek rządu Tuska. Jak idą rozliczenia afer Zjednoczonej Prawicy?

Źródło:
TVN24+

"Zachód upada", "Europa staje się skansenem", my dyskutujemy o nakrętkach do plastikowych butelek, a Chiny otwierają kolejny wiadukt dla superszybkich pociągów. Gdzieś już to czytaliście? Zapewne nie raz, nawet niektórzy polscy politycy wchodzą w tę narrację. A partia Xi Jinpinga tylko zaciera ręce. Nie tylko ona.

"Ultranowoczesny kraj". Jak wpadliśmy w paszczę chińskiego smoka propagandy

"Ultranowoczesny kraj". Jak wpadliśmy w paszczę chińskiego smoka propagandy

Źródło:
TVN24+

Zgoda Komisji Europejskiej na wsparcie budowy elektrowni jądrowej z polskiego budżetu uruchomiła wśród polityków PiS narrację, że Polska "nisko upadła". Kpią, że skoro musimy pytać Brukselę o zgodę na wydanie własnych pieniędzy, to "tak właśnie wygląda suwerenność Polski w praktyce". O istotnej rzeczy nie informują.

Teraz twierdzą: "nisko upadliśmy". A jak było, gdy rządzili?

Teraz twierdzą: "nisko upadliśmy". A jak było, gdy rządzili?

Źródło:
Konkret24

Władze Chersonia szykują się do ucieczki, wysyłają już swoje rodziny do Polski - tak ma wynikać z posiedzenia rady miasta, z którego zapis rzekomo wyciekł do sieci. Nagranie rzeczywiście istnieje, lecz reszta to rosyjska fałszywka. Jej główne cele są trzy.

"Trzeba się zbierać, dokumenty do kominka". Radni nie wyłączyli mikrofonu?

"Trzeba się zbierać, dokumenty do kominka". Radni nie wyłączyli mikrofonu?

Źródło:
Konkret24

Elon Musk - wspierany przez czołowych amerykańskich polityków - bije na alarm i oskarża Komisję Europejską o próbę cenzurowania platformy X. Za cenzurę uznał bowiem nałożoną na serwis przez Brukselę dotkliwą karę. Wyjaśniamy, dlaczego X ją otrzymał i co naprawdę leży u podstaw takiej decyzji KE.

Musk oskarża Unię o cenzurę. Oto za co naprawdę go ukarano

Musk oskarża Unię o cenzurę. Oto za co naprawdę go ukarano

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie z Lublina ma być rzekomym dowodem na niedawne spotkanie Jarosława Kaczyńskiego z Grzegorzem Braunem. Obraz ten wpisuje się w debatę o ewentualnej koalicji PiS z Konfederacją Korony Polskiej - lecz wielu internautów ostrzega, że nie jest prawdziwy. Analiza za pomocą narzędzi do weryfikacji materiałów AI nie pozostawia wątpliwości.

Kaczyński spotkał się z Braunem? "Ot, niespodzianka"

Kaczyński spotkał się z Braunem? "Ot, niespodzianka"

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń generuje w mediach społecznościowych nagranie, w którym ojciec i brat irlandzkiego nauczyciela opowiadają, że dostał on wyrok dożywocia za odmowę używania wobec uczniów wskazanych zaimków. W całej tej historii zgadza się tylko to, że nauczyciel w Irlandii trafił do więzienia.

Religia, transpłciowy uczeń i nauczyciel "skazany na dożywocie". Ile w tym prawdy

Religia, transpłciowy uczeń i nauczyciel "skazany na dożywocie". Ile w tym prawdy

Źródło:
Konkret24

Oszuści działający na największych platformach społecznościowych takich jak Facebook, Instagram czy X pozostają często bezkarni. Właściciele serwisów wykazują raczej bierność w walce z nimi. Eksperci przyznają: odpowiednie mechanizmy prawne istnieją, jednak bez realnej międzynarodowej presji szans na poprawę tej sytuacji nie ma.

Raj dla oszustów. Dlaczego Big Techy zawodzą w ochronie użytkowników

Raj dla oszustów. Dlaczego Big Techy zawodzą w ochronie użytkowników

Źródło:
Konkret24

Na bożonarodzeniowym jarmarku we Francji zamachowiec rzekomo wjechał autem w tłum i zabił 10 osób - takie informacje krążą w sieci. Informację podał też Elon Musk. Ale nie jest ona prawdziwa. Wyjaśniamy, co się stało i gdzie.

Dziesięć osób zabitych na jarmarku bożonarodzeniowym we Francji? Jak było naprawdę

Dziesięć osób zabitych na jarmarku bożonarodzeniowym we Francji? Jak było naprawdę

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji zarzucają ministrowi Waldemarowi Żurkowi, że popełnił przestępstwo. Chodzi o jego wystąpienie w Sejmie, kiedy to zacytował wypowiedź posła Krzysztofa Bosaka, która miała paść podczas tajnej części obrad. Jak tę sprawę oceniają prawnicy?

Zarzucają Żurkowi, że popełnił przestępstwo. Czy "ujawnił tajemnicę"?

Zarzucają Żurkowi, że popełnił przestępstwo. Czy "ujawnił tajemnicę"?

Źródło:
Konkret24

Doniesienia, jakoby w Szwajcarii zakazano mammografii, znów pojawiły się w polskiej sieci. Przekaz ma zniechęcić kobiety do udziału w badaniach wykrywających raka piersi, strasząc ich rzekomą szkodliwością. Przestrzegamy przed tym fake newsem.

Szwajcaria zakazuje, w Kanadzie i Włoszech też już nie robią? O co chodzi z mammografią

Szwajcaria zakazuje, w Kanadzie i Włoszech też już nie robią? O co chodzi z mammografią

Źródło:
Konkret24

Potężne demonstracje przechodziły ulicami bułgarskich miast na początku grudnia. Kłopoty tamtejszego rządu są jednak fałszywie przedstawiane jako protesty "przeciwko Brukseli", czyli Unii Europejskiej. Tak to przedstawia kremlowska propaganda.

Bułgaria "wypowiedziała posłuszeństwo". Komu naprawdę?

Bułgaria "wypowiedziała posłuszeństwo". Komu naprawdę?

Źródło:
Konkret24, PAP, Reuters

Czy polski rząd rozważa wprowadzenie kolejnego świadczenia - Ślub Plus? Według krążącego w sieci przekazu za samo zawarcie małżeństwa para miałaby otrzymać 40 tysięcy złotych. Miałyby też być dodatki za dzieci. Rzeczywiście, taki pomysł pojawił się w dyskusji publicznej, ale rząd nie ma z tym nic wspólnego.

Nowy projekt rządu "Ślub Plus"? Ależ tu namieszali

Nowy projekt rządu "Ślub Plus"? Ależ tu namieszali

Źródło:
Konkret24

Neutralne pod względem płci – takie mają być od 24 grudnia 2025 roku wszystkie ogłoszenia o pracę. Jedni kpią, wymyślając feminatywy od męskich zawodów, inni jednak już zmieniają regulaminy wynagrodzeń. Wchodząca w życie nowelizacja Kodeksu pracy rodzi jednak więcej pytań, niż daje odpowiedzi.

"A jak będzie kobieta na stanowisku betoniarza"? Idzie zmiana, PIP straszy, wytycznych nie ma

"A jak będzie kobieta na stanowisku betoniarza"? Idzie zmiana, PIP straszy, wytycznych nie ma

Źródło:
TVN24+

Podczas gdy prezydent Karol Nawrocki wetuje kolejne ustawy i odrzuca wnioski rządu, przedstawiciele jego kancelarii i jego zwolennicy tłumaczą, że korzysta tylko ze swoich prerogatyw. Konstytucjonaliści tłumaczą, że prerogatywy prezydenta to nie są "boskie uprawnienia", a głowa państwa też podlega kontroli.

Prerogatywy prezydenta. Czy Karol Nawrocki może się zachowywać jak "Król Słońce"?

Prerogatywy prezydenta. Czy Karol Nawrocki może się zachowywać jak "Król Słońce"?

Źródło:
Konkret24

Oburzeni internauci twierdzą, że polski rząd rzekomo sponsoruje Ukraińcom kupno mieszkań - całkowicie opłaca dla nich kredyty mieszkaniowe. W ten sposób jakoby sfinansowano już pięć tysięcy lokali. W tym przekazie jest jednak dużo manipulacji.

Rząd "sfinansował Ukraińcom kredyty na mieszkania". Niezupełnie

Rząd "sfinansował Ukraińcom kredyty na mieszkania". Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Czy Sąd Najwyższy w Wielkiej Brytanii uznał, że "chrześcijańskie nauczanie religii w szkołach publicznych jest niezgodne z prawem"? Takie informacje można wyczytać w sieci, lecz wyrok ten jest błędnie interpretowany, a budowana na nim narracja - manipulacją.

"Nauczanie religii chrześcijańskiej nielegalne"? Wyrok sądu na Wyspach, dyskusja w Polsce

"Nauczanie religii chrześcijańskiej nielegalne"? Wyrok sądu na Wyspach, dyskusja w Polsce

Źródło:
Konkret24

Kancelaria prezydenta Karola Nawrockiego twierdzi, że wszystkie 13 prezydenckich projektów ustaw ugrzęzło w tak zwanej sejmowej zamrażarce. Czy ma rację?

13 projektów ustaw prezydenta. Wszystkie w "sejmowej zamrażarce"? Sprawdzamy

13 projektów ustaw prezydenta. Wszystkie w "sejmowej zamrażarce"? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń i wiele komentarzy wywołuje krążące w mediach społecznościowych wideo mające pokazywać, jak "muzułmanie otaczają jarmark bożonarodzeniowy w Niemczech" i agresywnie się zachowują. Film opublikowała między innymi posłanka PiS Anita Czerwińska. I choć samo nagranie jest prawdziwe, to zbudowana na nim opowieść już nie.

Muzułmanie "otoczyli jarmark bożonarodzeniowy"? Co pokazuje film z Niemiec

Muzułmanie "otoczyli jarmark bożonarodzeniowy"? Co pokazuje film z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Nie tylko politycy opozycji, ale i koalicji rządzącej zarzucają Włodzimierzowi Czarzastemu, że jego pomysł stosowania "weta marszałkowskiego" to "niekonstytucyjna zamrażarka". Prawnicy potwierdzają, że to może to budzić wątpliwości.

Weto marszałkowskie. Czy Sejmowi grozi "niekonstytucyjna zamrażarka"?

Weto marszałkowskie. Czy Sejmowi grozi "niekonstytucyjna zamrażarka"?

Źródło:
Konkret24

Oburzenie internautów wywołują posty z nagraniem rzekomego zajścia w kieleckim kościele. Miał do niego wejść półnagi obcokrajowiec i grozić zebranym tam wiernym. Niektórych bulwersuje fakt, że media milczą o tym wydarzeniu. A milczą, bo to się nie zdarzyło.

Somalijczyk "groził wiernym w kościele"? Uwaga na ten film

Somalijczyk "groził wiernym w kościele"? Uwaga na ten film

Źródło:
Konkret24

"Uciszacie katolików", "komunizm wrócił" - tak reagowali internauci na doniesienia, jakoby w Toruniu policja zatrzymała mężczyznę za uczestnictwo w publicznym różańcu. Moment zatrzymania widać na publikowanym w mediach społecznościowych nagraniu. Jednak to nie modlitwa była przyczyną reakcji funkcjonariuszy.

Zatrzymany za "udział w publicznym różańcu"? Dlaczego policja tak zareagowała

Zatrzymany za "udział w publicznym różańcu"? Dlaczego policja tak zareagowała

Źródło:
Konkret24

Film przedstawiający rzekomo chińskie działo "strzelające 7 razy szybciej niż dźwięk" rozchodzi się w sieci - opublikował go na przykład poseł Konrad Berkowicz. Na uwagi, że to fake news, na razie nie zareagował. A wideo zostało wygenerowane przez AI i wpisuje się narrację chińskiej propagandy.

Chińskie działo "strzela 7 razy szybciej niż dźwięk"? To Berkowicz strzela kulą w płot

Chińskie działo "strzela 7 razy szybciej niż dźwięk"? To Berkowicz strzela kulą w płot

Źródło:
Konkret24

Większość kont wspierających ruch Donalda Trumpa działa w krajach muzułmańskich, głównie w Afryce i na Bliskim Wschodzie - taki wniosek miał wynikać z mapy krążącej w mediach społecznościowych. Tylko że widać na niej coś zupełnie innego.

"Muzułmanie kontrolują MAGA"? Co pokazuje ta mapa

"Muzułmanie kontrolują MAGA"? Co pokazuje ta mapa

Źródło:
Konkret24

"Ciekawe, ile w tym prawdy" - zastanawiają się internauci, którzy przeczytali, że na chińskiej pustyni pod panelami słonecznymi wyrosła trawa, a do jej koszenia wykorzystuje się owce. Okazuje się, że prawdy jest całkiem sporo.

Fotowoltaika, pustynia i owce. Co się wydarzyło w Chinach

Fotowoltaika, pustynia i owce. Co się wydarzyło w Chinach

Źródło:
Konkret24