FAŁSZ

Horała nie poparł Strajku Kobiet, a Scheuring-Wielgus nie nawoływała do zarażania seniorów

Fejki podczas strajku kobiettvn24

Protestujący w Warszawie mieli nieść trumnę dla Jarosława Kaczyńskiego, poseł PiS miał poprzeć Strajk Kobiet, a posłanki Lewicy miały zachęcać do zarażania seniorów koronawirusem - piątkowe protesty kobiet wykorzystano do szerzenia fake newsów w internecie.

Piątek 30 października był dziewiątym dniem protestów po decyzji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji - te piątkowe były największe z dotychczasowych, odbyły się w wielu polskich miastach, a kulminacją była manifestacja w stolicy pod hasłem "Wszyscy na Warszawę".

Przez cały wieczór i w nocy internet zalewały materiały dotyczące protestów, najczęściej amatorskie zdjęcia i nagrania. Część z nich jednak wprowadzała w błąd, podając nieprawdziwe informacje - czasami kontekst zdjęć był inny albo czy podszywano się pod polityków. Wyjaśniamy niektóre z nich.

Protesty po decyzji TK
Protesty po decyzji TKtvn24

Jarosławowi Kaczyńskiemu nie życzono śmierci, niosąc trumnę

Po godzinie 20 jeden z uczestników protestów opublikował na Twitterze krótkie nagranie, na którym widać trumnę niesioną przez grupę osób. Filmik opatrzono tytułem: "Niosą trumnę pod dom kaczyńskiego". Widoczny na nagraniu charakterystyczny sufit świadczy o tym, że wykonano je na stacji metra Plac Wilsona znajdującej się ok. 500 metrów od domu prezesa PiS.

Komentarz do filmu z trumną niektórzy zrozumieli jako życzenie śmierci Jarosławowi KaczyńskiemuTwitter

Filmik szybko zaczął krążyć w sieci: do rana obejrzało go ponad 20 tys. osób, z których 116 podało go dalej. Część komentujących i udostępniających sugerowała, że trumna niesiona pod dom Jarosława Kaczyńskiego znaczy, że protestujący życzą mu śmierci.

"Jakim trzeba być bydłem, żeby komukolwiek życzyć śmierci"; "Już mi Jarka grzebiecie" – pisali internauci. "Elita intelektualna w pigułce... #barbarzyńcy" – skomentował wideo szef Komitetu Wykonawczego PiS Krzysztof Sobolewski.

Autor jednego z komentarzy zauważył jednak, że po lewej stronie trumny widać czarne napisy. "A ludzie nie sprawdzą, co jest napisane na trumnie, tylko zakładają, że jak idą z nią do Kaczyńskiego, to mu życzą śmierci. Żaden nie zada sobie trudu, aby sprawdzić co tam jest napisane" – napisał internauta.

Treść napisów kilkakrotnie wyjaśniał sam autor oryginalnego wpisu, gdy zorientował się, że jego nagranie jest błędnie interpretowane. "Dla zainteresowanych na trumnie było napisane o śmierci praw kobiet" – napisał w komentarzu o 22.11. "Nikt nie życzy śmierci (prezesowi PiS – red.). Na trumnie było napisane 'kobieta ≠ trumna'" – odpowiedział potem na jeden z komentarzy.

Ostatecznie wyjaśnił sytuację w osobnym wpisie. "Wrzuciłem na chwilę kłódkę (zablokował dostęp do swojego konta – red.), a teraz zdejmuje i obwieszczam wszem i wobec, że na trumnie było napisane 'kobieta ≠ trumna'. Więc proszę przestać rozsiewać fake'i, jakoby ktoś tu życzył kaczyńskiemu śmierci. PS Jest to trumna mobilna, później pojawiła się na zbawixie (Plac Zbawiciela w Warszawie – red.)" – wyjaśniał.

W komentarzach do postów nt. trumny publikowano także jej zdjęcie z bliższej perspektywy. Widać na nich wyraźnie po jej lewej stronie napis "kobieta ≠ trumna". Między innymi ułożenie kwiatów wskazuje, że to ta sama trumna, która jest na popularnym filmiku.

Nie ma potwierdzenia o włamaniu do Sanktuarium Świętości Życia w Łodzi

Post o włamaniu do jednego z łódzkich kościołów opublikował na Twitterze w piątek 30 października po godzinie 14 Paweł Wyrzykowski, koordynator Konfederacji na Mazowszu. "W nocy włamali się do Sanktuarium Świętości Życia w Łodzi i ukradli Najświętszy Sakrament" – napisał, nie podając, kim mieliby być sprawcy. Dodał kojarzony ze Strajkiem Kobiet hasztag #ToJestWojna.

Wielu komentujących domagało się, by autor podał, skąd to wie. "A możesz podać jakieś źródło? Bo coś średnio Ci wierzę...", "Skąd wiadomo, że to prawda, a nie manipulacja?", "Jest gdzieś info szersze?" – dopytywali. Wyrzykowski unikał odpowiedzi na te pytania.

Informacji o włamaniu do sanktuarium nie podały żadne media – ani ogólnopolskie, ani lokalne w Łodzi. Podobnych doniesień nie ma też na oficjalnej stronie parafii i na jej profilu w mediach społecznościowych. Po opublikowaniu informacji o rzekomym włamaniu na facebookowym koncie łódzkiego sanktuarium pojawił się tylko wpis zachęcający do wzięcia udziału w akcji "Różaniec do granic nieba".

Próbowaliśmy się skontaktować z parafią św. Wincentego Palottiego w Łodzi, do której należy Sanktuarium Świętości Życia, i z jej proboszczem. On jednak odmówił z nami rozmowy. Autor wpisu nie odpowiedział na nasze pytanie o źródło informacji.

Brak doniesienia o jakimkolwiek włamaniu potwierdziła nam natomiast Komenda Wojewódzka Policji w Łodzi. "Ani tej, ani zeszłej doby nie otrzymaliśmy żadnego zgłoszenia o włamaniu do obiektu sakralnego" – przekazała Konkret24 mł. insp. Joanna Kącka, rzeczniczka prasowa komendanta wojewódzkiego.

Marcin Horała nie poparł Strajku Kobiet

Do próby podszywania się pod osoby publiczne należy post, który pojawił się na Twitterze po północy z piątku na sobotę. Rzekomo miał go napisać Marcin Horała, poseł i wiceminister infrastruktury w rządzie Zjednoczonej Prawicy. Treść wpisu brzmiała: "Po dłuższych przemyśleniach, nie bez bólu, popieram strajk kobiet!!! Te ***** ***!, coś w tym jest!!!".

Wpis na koncie podszywającym się pod Marcina HorałęTwitter

Mimo że nazwa konta widoczna pod imieniem i nazwiskiem brzmiała @DuzyKuba, niektórzy komentujący nabrali się na manipulację. "To jest Wasz koniec, pamiętasz słowa Tuska czy masz demencje starczą"; "Okręt tonie. Wiadomo co i kto robi wtedy" – pisali internauci.

Nie był to wpis na prawdziwym profilu polityka (@mhorala). Użyto też innego zdjęcia. W sobotę po południu autor fałszywego konta polityka zmienił już nazwę i zdjęcie - teraz nazywa się Kuba Gdynia.

Posłanki Lewicy nie nawoływały do zarażania seniorów koronawirusem

Oszuści podszywali się także pod polityków opozycyjnych. Na rzekomych profilach posłanek Lewicy Joanny Scheuring-Wielgus i Anity Kucharskiej-Dziedzic pojawiła się taka sama treść: "Ogłaszam nową akcję!!! 'Zanieś babci i dziadkowi covida' za trzy lata nie będzie miał kto głosować na pisowski reżim, nie trzeba będzie im chować dowodu. Dziewczyny do boju, kaszleć, pluć i zarażać".

Niektórzy internauci nie tylko uwierzyli w tę manipulację, ale nawet oznaczali w swoich komentarzach Prokuraturę Krajową, którą prosili o "stosowną, prawną reakcję organów państwa polskiego w sprawie publicznego nawoływania do przestępstwa ściganego z urzędu".

Po nazwie konta - @Jupiterek_ - można ustalić, że dwa wpisy rzekomych posłanek były tak naprawdę jednym wpisem, przy którym dwukrotnie zmieniano nazwę konta. Obecnie konto wróciło już do swojej starej nazwy. Prawdziwe profile parlamentarzystek mają nazwy: @JoankaSW i @AnitaKDZG.

Na swoim koncie Joanna Scheuring-Wielgus odniosła się do faktu podszycia się pod nią. Zamieściła zrzut ekranu z fałszywym wpisem i skomentowała: "To co na zdjęciu poniżej to nie moje konto. To kolejny już raz wykorzystanie mojego wizerunku do siania kłamstw i dezinformacji. Jedyne moje konto na TT to te z którego teraz piszę, czyli @JoankaSW. Na bieżąco zgłaszam nadużycia policji i TT. Nie wygracie z nami trolle".

Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Po pogrzebie Damiana Sobola, wolontariusza, który zginął w izraelskim ostrzale w Strefie Gazy, internauci zaczęli dopytywać, co wokół jego trumny robiły swastyki i czy były prawdziwe. Sprawdziliśmy.

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Ukraińcy mają większe prawa w Polsce niż Polacy" - stwierdził jeden z internautów, który rozsyłał przekaz o przyjęciu przez Senat uchwały "o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi". Posty te zawierają szereg nieprawdziwych informacji.

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Coś się szykuje" - przekazują zaniepokojeni internauci, rozsyłając zdjęcie zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie samochodu jako świadczenia na rzecz jednostki wojskowej. Uspokajamy: dokument wygląda groźnie, lecz nie jest ani niczym nowym, ani wyjątkowym.

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma fotografia dwóch mężczyzn jedzących coś na ulicy przed barem. Jeden to prezydencki doradca Marcin Mastalerek, drugi stoi bokiem, twarzy nie widać. Internauci informują, że to prezydent Duda, który podczas pobytu w Nowym Jorku poszedł ze swoim doradcą na pizzę do baru. Czy na pewno?

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

Według krążącego w sieci przekazu po zmianie prawa Ukraińcom łatwiej będzie uzyskać u nas kartę pobytu na trzy lata. A to spowoduje, że "do Polski będą ściągać jeszcze większe ilości Ukraińców". Przekaz ten jest manipulacją - w rzeczywistości planowane zmiany mają uniemożliwić to, by wszyscy Ukraińcy mogli uzyskiwać karty pobytu i pozostawać u nas trzy lata.

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

Źródło:
Konkret24

Ponad milionowe zasięgi generuje w polskiej sieci przekaz, że od początku lipca nie będzie można w Niemczech w weekendy jeździć samochodami osobowymi. Powodem ma być troska o środowisko. Uspokajamy: nie ma takich planów.

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

Źródło:
Konkret24

Czy Amerykański Czerwony Krzyż nie przyjmuje krwi od osób zaszczepionych przeciw COVID-19? Taką teorię, na podstawie pytań z formularza tej organizacji, wysnuli polscy internauci. Kwestionariusz jest prawdziwy, teoria już nie.

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Źródło:
Konkret24

Internauci i serwisy internetowe podają przekaz, że polskie wojsko wysyła pracującym pierwsze powołania - że dostają "pracownicze przydziały mobilizacyjne". Wyjaśniamy, o co chodzi.

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Sceptycy pandemii COVID-19 i przeciwnicy wprowadzonych wtedy obostrzeń szerzą ostatnio narrację, jakoby "niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii". Wiele wpisów z taką informacją krąży po Facebooku i w serwisie X. Nie jest to jednak prawda.

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się dramatyczny zbiór nagrań, rzekomo z potężnej burzy, która przeszła nad Dubajem. Niektóre z nich nie mają jednak nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami. Wyjaśniamy.

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka zaalarmowała swoich odbiorców, że we Wrocławiu powstał "ruchomy meczet". W poście nawiązała do kwestii nielegalnych migrantów, Donalda Tuska i Unii Europejskiej. Posłanka mija się z prawdą. Pokazujemy, co rzeczywiście stoi przy Stadionie Olimpijskim w stolicy Dolnego Śląska.

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

Źródło:
Konkret24

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24

Według posłanki PiS Marleny Maląg proponowane przez obecny rząd "babciowe" oznacza likwidację programu wprowadzonego przez rząd Zjednoczonej Prawicy. "Znów oszukali?", "będą zabierać?" - pytała była minister rodziny. To manipulacja. Wyjaśniamy, czy rodzice rzeczywiście stracą na nowym świadczeniu.

Maląg: "babciowe" oznacza likwidację rodzinnego kapitału opiekuńczego. Co pominęła była minister?

Maląg: "babciowe" oznacza likwidację rodzinnego kapitału opiekuńczego. Co pominęła była minister?

Źródło:
Konkret24

Sugerując się tekstami niektórych serwisów internetowych, polscy internauci gratulują Słowakom, że "odrzucili pakt migracyjny" i piszą, że rząd Donalda Tuska powinien zrobić to samo. Sęk w tym, że Słowacja nic nie odrzuciła, a Polska - i Węgry - przyjmują takie samo stanowisko. Wyjaśniamy, na czym polega rozpowszechniany w internecie manipulacyjny przekaz.

Słowacja "odrzuca unijny pakt migracyjny, a Polska?" Uproszczenie i manipulacja

Słowacja "odrzuca unijny pakt migracyjny, a Polska?" Uproszczenie i manipulacja

Źródło:
Konkret24

Salon kosmetyczny z eksperymentalną terapią odchudzającą komarami jakoby działał w Gdańsku. Uchodźczyni z Ukrainy, która go prowadziła, miała na tym zarobić ponad milion złotych - wynika z rzekomego materiału stacji Euronews. Rozpowszechniają go w sieci prorosyjskie konta. Jest sfabrykowany.

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Źródło:
Konkret24

W 2023 roku pierwszy raz od trzech lat spadła liczba osób, wobec których zarządzono kontrolę operacyjną. Wśród nich były też inwigilowane Pegasusem. Cały czas jest to jednak więcej niż przed objęciem rządów przez Zjednoczoną Prawicę.

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Źródło:
Konkret24

Nowy warszawski radny PiS, a wcześniej wojewoda mazowiecki Tobiasz Bocheński postanowił uczcić Święto Chrztu Polski wpisem w mediach społecznościowych. Jednak swój post na ten temat zilustrował grafiką przedstawiającą chrzest nie Mieszka I, tylko innego władcy. 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Źródło:
Konkret24

Jordańska księżniczka Salma miała "osobiście strącić" sześć irańskich dronów skierowanych na Izrael, Iran zrobił Izraelowi "małe Drezno", a jeden z dronów zawisł na kablach elektrycznych... - tego typu informacje o ataku na Izrael rozchodzą się w polskich mediach społecznościowych. Są niepotwierdzone i fałszywe, oparte na starych zdjęciach i nagraniach.

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Źródło:
Konkret24

Portal rzekomo z Londynu, a teksty publikowane po rosyjsku. Film wideo mający być dowodem, tylko że już skasowany, a bohater zniknął. Oto jak historia o rzekomym zakupie rezydencji króla Karola przez Ołenę Zełenską powiela schemat prokremlowskiej dezinformacji.

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Źródło:
Konkret24, Snopes

Poseł PiS Sebastian Kaleta straszy, że według projektu nowelizacji Kodeksu karnego, jeśli publicznie "sprzeciwisz się tęczowym piątkom w szkole twojego dziecka", to "może się tobą z urzędu zająć prokurator". Podobnie ma rzekomo być wówczas, gdy ktoś powie, że "są tylko dwie płcie". Prawnicy tłumaczą, na czym polega manipulacja posła PiS.

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Źródło:
Konkret24

Według popularnego wpisu uczniowie rzekomo są uczeni, że Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku. Dowodem ma być zdjęcie mapy ze szkolnego atlasu. Z tej mapy to nie wynika, co wyjaśnia wydawnictwo i eksperci.

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk rzekomo trafił do czołówki rankingu najbogatszych Polaków - tak wynika z krążącego w mediach społecznościowych zrzutu ekranu. Oburzeni internauci pytają, skąd premier ma tyle pieniędzy. Jednak to fake news.

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ponad połowa Polaków wie, że celem fake newsów i teorii spiskowych jest manipulowanie opinią publiczną i realizowanie politycznych interesów. Mimo to ulegają tym manipulacjom. Jak wynika z najnowszego raportu "Dezinformacja oczami Polaków", co trzeci Polak wierzy, że zaplanowano już kolejną pandemię. Niemal co trzeci - że w Smoleńsku doszło do zamachu. Jedna piąta uważa, że skoro pada śnieg, to żadnego ocieplenia klimatu nie ma.

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Źródło:
Konkret24