Użytkownicy mediów społecznościowych zilustrowali wpisy o pożarach na Syberii zdjęciami pożarów z różnych stron świata sprzed lat lub reprodukcjami obrazów. Część internautów krytykuje takie praktyki i wskazuje na niepotrzebne emocje wywołane na przykład ukazanym na obrazach cierpieniem zwierząt.
Katastrofa dla środowiska - tak o pożarach lasów na Syberii mówią ekolodzy. Płonie już około czterech milionów hektarów drzewostanu.
Ogień pojawił się w rejonie między innymi Irkucka, Tiumienia i Jakucji, w krajach Krasnojarskim, Permskim, Chabarowskim i Zabajkalskim, w Buriacji i Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym. Do akcji gaszenia pożarów na Syberii włączyły się rosyjskie siły powietrzne.
- Pożar rozprzestrzenił się z powodu długotrwałej suszy, a także z powodu braku aktywnych działań w celu ugaszenia źródeł ognia - powiedział Siergiej Abanin, przedstawiciel Ministerstwa do spraw Sytuacji Nadzwyczajnych Rosji.
Płonące płuco świata
Na pojawiające się w mediach społecznościowych wpisy dotyczące pożarów zwróciła nam uwagę czytelniczka. Część z nich opatrzono zdjęciami, które już na pierwszy rzut oka nie wydają się autentyczną dokumentacją wydarzeń ostatnich tygodni, a artystyczną wizją.
"Ziemia ma dwa płuca. Lasy równikowe i Lasy Syberii. Jedno z nich właśnie płonie" - napisał na Twitterze użytkownik portalu. Wspomniał również o powielanych w mediach zarzutach o bezczynności rosyjskich władz w obliczu dramatu.
Do wpisu internauta dołączył cztery grafiki. Na trzech z nich przedstawiono zwierzęta - łosie i jelenie usiłujące schronić się przed płomieniami. Tweet polubiono z blisko 2 tys. kont, udostępniono go ok. 1,3 tys. razy. Komentujący nie odnosili się jednak do związku udostępnionych w nim zdjęć z aktualnymi pożarami na Syberii.
"To Matejko"?
Inaczej było w przypadku podobnego tweeta, gdzie również znalazły się zdjęcia przedstawiające cierpienie zwierząt. Jedno z nich, przedstawiające łosie na tle płonącego lasu, znalazło się we wcześniej omawianym wpisie.
Jeden z internautów zapytał: "Zdjęcia? To Matejko zrobił zdjęcie Bitwy pod Grunwaldem?". W jednym z kolejnych tweetów napisał: "To są grafiki, a nie zdjęcia, to raz i mają więcej niż 3 miesiące to dwa" (pisownia oryg.).
Autorka wpisu broniła się: "Grafiki, czy zdjęcia są jedynie ilustracją tego co dzieje się na Syberii. Nie ma tu żadnego zakłamania. Pożar jaki jest, każdy wie". Internauta nie zmienił zdania. "Ilustracją czego? Że jeleń patrzy jak się mu rogi palą? Sądzę że wątpię" - stwierdził.
Łosie z obrazu z 2001 r.
Wcześniejsze użycie grafik wykorzystanych w tweetach można odnaleźć dzięki internetowym wyszukiwarkom obrazów, takim jak Google Grafika czy TinEye. Wiele wskazówek można odnaleźć także w komentarzach internautów pod budzącymi emocje obrazkami.
Imponującą grafikę przedstawiającą łosie oddalające się od płonącego lasu można odnaleźć na setkach stron internetowych. Nie jest z Syberii.
Na dostępnych w sieci zdjęciach w lewym dolnym rogu można dostrzec podpis amerykańskiego artysty Jima Tschettera.
Na jego stronie można znaleźć zdjęcie obrazu "Legacy" (ang. dziedzictwo), które - z intensywniejszymi kolorami - dołączane jest do wpisów o pożarach na Syberii.
Jelenie na tle płonącego lasu
Zdjęcie przedstawiające dwa jelenie na środku zbiornika wodnego na tle płonącego lasu można odnaleźć m.in. na Wikipedii, gdzie z kolei znajduje się odnośnik do witryny National Interagency Fire Center (tłum. Narodowe Międzyagencyjne Centrum Pożarnicze) w Boise, w amerykańskim stanie Idaho. Instytucja zapewnia wsparcie podmiotom walczącym z klęskami żywiołowymi - nie tylko pożarami.
Informacje zamieszczone na archiwalnej stronie Centrum wskazują, że zdjęcie wykonano 6 sierpnia 2000 r. we wschodnim rozgałęzieniu rzeki Bitterroot. Autorem fotografii jest John McColgan, który pracował wówczas w Alaska Fire Service (tłum. Służbie Pożarniczej Alaski).
Dramatyczne zdjęcie przedstawiające jelenia na tle wysokich płomieni można odnaleźć m.in. na stronie CBS News. Według zamieszczonego opisu, fotografię wykonano w 2003 r. podczas "Starego pożaru" -rozległego pożaru drzewostanu w stanie Kalifornia, w wyniku którego spłonęło blisko 370 km2 drzew.
Jako źródło fotografii wskazano agencję AP i gazetę "San Bernardino Sun". Zdjęcie można odnaleźć we wspomnieniowym artykule gazety z ubiegłego roku. Tekst o pożarze z 2003 r. ilustrowany jest m.in. zdjęciem jelenia. Autorem fotografii był LaFonzo Rachal Carter.
Płonące poroże - wizja artysty
Zdjęcie przedstawiające płonący fragment lasu można natomiast odnaleźć m.in. w serwisie Flickr, gromadzącym i udostępniającym fotografie cyfrowe. Udostępniono je na profilu Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z opisem, powstało w 2013 r. podczas pożaru Rim Fire w stanie Kalifornia. Spłonęło wówczas ponad tysiąc m2 lasu. Autorem fotografii był Mike McMillan.
Wykorzystane w jednym z omówionych tweetów zdjęcie jelenia na skraju drogi zostało wykonane 30 sierpnia 2009 r. podczas pożaru w Angeles National Forest w Kalifornii.
Budząca wiele emocji grafika przedstawiająca jelenia z płonącym porożem to oczywiście jedynie wizja artysty. Na najwcześniejsze przykłady udostępnienia grafiki w sieci można natrafić w 2016 r. Można ją odnaleźć na stronach udostępniających grafiki, a także w popularnych serwisach z tapetami na pulpit. Zdjęcie, które stało się podstawą grafiki znajduje się w kolekcji Adobe Stock.
Nie tylko Polska
Wpisy o pożarach na Syberii ilustrowane grafikami i nieadekwatnymi zdjęciami to nie tylko polska specyfika. Pojawiają się m.in. we Włoszech, w Bułgarii, czy w Grecji.
Grecki portal Ellinika Hoaxes wspomina o masowo udostępnianym wpisie na Facebooku greckiej organizacji wolontariackiej Together Cyprus, w którym zawarto grafiki i nieaktualne fotografie. Wpis wywołał ponad 8 tys. reakcji.
prawda
Autor: kjab / Źródło: Konkret24, tvnmeteo.tvn24.pl; zdjęcie tytułowe: PAP/EPA/Twitter