FAŁSZ

To nie prezydent Ghany mówi w nagraniu, że pandemia koronawirusa została zaplanowana

Nie, prezydent Ghany nie powiedział, że pandemia koronawirusa została zaplanowanaShutterstock

Prezydent Ghany ujawnił raport Fundacji Rockefellera, z którego wynika, że pandemia została zaplanowana, by móc wdrożyć patent firmy Microsoft - informują teksty rozsyłane m.in. w grupach na Facebooku. Ich podstawą jest sfałszowane wideo z wizerunkiem prezydenta Ghany. Władze tego kraju zaprzeczyły, że to prezydent mówi w filmie. Akcję wiążą z okresem wyborczym.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"Wirus został zaplanowany przez fundację Rockefellera. Prezydent Ghany ujawnia tajny raport" - tekst z takim tytułem pojawił się 10 sierpnia na stronie glosgminny.pl. Zyskał szybko popularność, trafiając m.in. do facebookowej grupy "Rozliczyć kłamstwo koronawirusowe". Według narzędzia CrowdTangle na Facebooku tekst ten mógł dotrzeć już nawet do 276 tys. użytkowników.

W tekście jest link do wideo, które pojawiło się na kanale Radio Szczumic na YouTube na początku lipca. Zostało wyświetlone ponad 107 tys. razy.

Z kolei strona NWK24.pl podająca się za portal informacyjny napisała, że "prezydent Ghany ujawnia plany Fundacji Rockefellera, z których wynika, że operacja koronawirus to międzynarodowe przestępstwo, którego celem jest wdrożenie w życie patentu firmy Microsoft o numerze WO2020060606A1 za pomocą fikcyjnego zagrożenia jakim jest koronawirus". Według CrowTangle tekst mógł dotrzeć do 78,3 tys. użytkowników Facebooka.

Oba przytoczone materiały są kontynuacją tematu, jaki od czerwca krąży w anglojęzycznym internecie.

Koronawirus na świecie
Koronawirus na świecietvn24

"Prezydent Ghany w sprawie zła"

Pod koniec czerwca w mediach społecznościowych i na YouTube pojawiło się 14-minutowe nagranie. Słychać na nim męski głos mówiący po angielsku, a na ekranie widać zdjęcie uśmiechniętego prezydenta Ghany Nany Akufo-Addo. Lektor na początku zwraca się do słuchających "Drodzy Ghańczycy". Można domniemywać, że jest to właśnie Akufo-Addo.

Mężczyzna twierdzi, że streszcza dokument Fundacji Rockefellera z 2010 roku. Ma on opisywać plan produkcji koronawirusa w laboratorium, rozprzestrzenienia go na świecie i przekonania ludności, że jego pochodzenie jest naturalne. Opowiada, że jednym z celów tego planu byłoby stworzenie i sfinansowanie projektu szczepionki w celu wdrożenia tożsamości cyfrowej i narzucenia nowego modelu światowej gospodarki, w którym powstałaby kryptowaluta.

Do obejrzenia tego nagrania zachęcała m.in. swoich fanów Christiane Northrup (ma ich 505 tys.), znana amerykańska ginekolog-położnik, autorka wielu programów telewizyjnych. 25 czerwca w poście na Facebooku umieściła link do wideo - ale już zostało usunięte z powodu naruszenia warunków korzystania z YouTube. Facebook z kolei określił post Northrup jako zawierający "fałszywe informacje" - na podstawie weryfikacji dokonanej przez redakcję AFP Fact Check.

fałsz

Post dr Christiane Northrupfacebook

Wideo stało się popularne w mediach społecznościowych. "Co to do cholery ma być?" - zapytał kilka dni później jeden z użytkowników Twittera i zalinkował do filmu zatytułowanego "Prezydent Ghany czyta plany Fundacji Rockefellera - warto posłuchać" (nagranie jest już niedostępne). Inny użytkownik Twittera zalinkował do wideo o takim tytule: "Prezydent Ghany w sprawie zła, które dzieje się w imię COVID-19, którego pomysłodawcami są Bill Gates, Anthony Fauci wraz z WHO i Fundacją Rockefellera".

Gdy nagranie pojawiło się ostatnio także w polskim internecie, internauci komentowali: "Proszę posłuchać prezydenta Ghany. Wszystko jest zaplanowane"; "Prezydent Ghany o raporcie Fundacji Rockefellera – wirus został zaplanowany". Jedna z internautek pytała: "Prezydent Ghany ujawnia raport Fundacji Rockefellera, plan zniewolenia ludzkości poprzez zamykanie gospodarki i wprowadzenie przepustek do podróżowania dla osób z cyfrowym identyfikatorem szczepień. Pan Prezydent Andrzej Duda o tym wie?".

Zaprzecza minister, zaprzecza dyplomata

Zarówno redakcja AFP Fact Check, jak i portal Fact Check Ghana zwracają uwagę, że nie ma żadnych dowodów na to, iż głos, który słychać na filmie, należy do prezydenta Akufo-Addo. Porównują go z oryginalnym głosem polityka, który słychać na dostępnych w sieci nagraniach. Obie redakcje piszą, że nie jest to ten sam głos.

Potwierdził to redakcji AFP minister informacji Ghany Kojo Oppong Nkrumah. "To oczywisty fałsz" - powiedział. "Spodziewamy się większej liczby takich sfabrykowanych materiałów, ponieważ wchodzimy w okres wyborczy" - dodał. W grudniu tego roku w Ghanie odbędą się wybory parlamentarne i prezydenckie. Akufo-Addo został nominowany przez partię rządzącą do ponownego startu w wyścigu o fotel prezydenta.

W podobny sposób odniósł się do nagrania radca ambasady Ghany w Hiszpanii William Manful. W swoim komentarzu dla hiszpańskiego portalu factcheckingowego Maltida.es poinformował, że głos na nagraniu "nie jest głosem prezydenta Republiki Ghany".

To wpis z internetowego forum

Hiszpańska redakcja podała, że tekst czytany przez lektora na filmie pojawił się 28 kwietnia na forum Godlike Productions, na którym wypowiadają się osoby wierzące w różne teorie spiskowe. Został napisany przez użytkownika podpisującego się TruthNow88. Nie ma tam żadnej wzmianki o prezydencie Akufo-Addo.

Wpis z internetowego forum ze spiskowymi teoriamimaltida.es

Co ciekawe, ten samu użytkownik 10 dni później na tym samym forum, stwierdził, że "prezydent Ghany przeczytał słowo w słowo jego wpis" i zalinkował do opublikowanego na YouTube nagrania. "Przynajmniej w ten sposób ta informacja wydostała się stąd" - spuentował.

Raport z 2010 roku

Dokument, do którego odnosi się nagranie, to raport Fundacji Rockefellera i Global Business Network z 2010 roku pt. "Scenariusze przyszłości technologii i rozwoju międzynarodowego". Zawiera cztery hipotetyczne scenariusze dla świata i ich wpływ na rozwój technologii. Jeden z nich mówi o globalnej pandemii, która miałaby wybuchnąć w 2012 roku, rozpocząć się od dzikich gęsi i zabić 8 mln ludzi przez pierwsze siedem miesięcy.

Wbrew twierdzeniu autora wideo dokument nigdy nie pojawił się na stronie Fundacji Rockefellera, co potwierdziła redakcji AFP Ashley Chang odpowiedzialna w fundacji za kontakt z mediami.

Jaki był cel tego dokumentu? Wyjaśniła to Judith Rodin, prezes Fundacji Rockefellera w liście wprowadzającym. Podkreśliła, jak dla tej organizacji ważne jest kreślenie hipotetycznych scenariuszy. "Wierzymy, że to ma ogromny potencjał do użycia w filantropii w celu (...) przećwiczenia podejmowania ważnych, mogących mieć bardzo poważne konsekwencje decyzji oraz dla podkreślenia znaczenia wcześniej nieodkrytych obszarów powiązań" - napisała. Dodała, że kreślenie możliwych scenariuszy pozwala na skuteczniejsze wywieranie wpływu.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24, AFP, Snopes; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Trzy raporty wskazują na poważne problemy TikToka podczas kampanii prezydenckiej w Polsce: od stronniczości algorytmu, po niedostateczne oznaczanie wprowadzających w błąd treści. Prezentujemy kluczowe ustalenia, opinię eksperta oraz stanowisko samej platformy.

TikTok a wybory: trzy raporty o dezinformacji i wpływie na kampanię

TikTok a wybory: trzy raporty o dezinformacji i wpływie na kampanię

Źródło:
Konkret24

"Kalifat w Polsce Tuska"; "zaczyna się" - tak wzburzeni internauci komentują wideo rzekomo nakręcone w Łodzi. Widać na nim modlący się tłum muzułmanów. Mieli do Polski przyjechać w ramach paktu migracyjnego. To nieprawda.

"Beneficjenci paktu migracyjnego Tuska" w Łodzi? Nieprawda

"Beneficjenci paktu migracyjnego Tuska" w Łodzi? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

"Komuna atakuje!"; "cyfrowy kaganiec"; "inwigilacja" - tak internauci komentują doniesienia o aplikacji opracowywanej przez Komisję Europejską. Według nich już od 1 lipca nie będzie można bez niej używać mediów społecznościowych. Podobnie podały też niektóre media, co tylko wzmogło chaos informacyjny. Wyjaśniamy więc.

Od lipca "weryfikacja wieku" na platformach obowiązkowa? Dezinformacja o aplikacji

Od lipca "weryfikacja wieku" na platformach obowiązkowa? Dezinformacja o aplikacji

Źródło:
Konkret24

Oburzenie w sieci. "To jest kpina i nieszanowanie wyborców"; "wyjątkowo szybkie orzekanie" - komentują internauci przekazywaną informację, jakoby posiedzenia izby Sądu Najwyższego rozstrzygającej protesty wyborcze miały trwać zaledwie minutę. Wyjaśniamy.

Sąd Najwyższy i plany posiedzeń. "Minuta na protest wyborczy"?

Sąd Najwyższy i plany posiedzeń. "Minuta na protest wyborczy"?

Źródło:
Konkret24

Przez ostatnie lata to Polska spośród krajów UE wydawała najwięcej pierwszych zezwoleń na pobyt dla cudzoziemców. Najnowsze dane Eurostatu - za 2024 rok - pokazują duży spadek takich pozwoleń wydanych przez nasz kraj. Było ich najmniej od dziesięciu lat. Widać też zmianę, jeśli chodzi o narodowość obcokrajowców, którzy je najczęściej otrzymywali.

Pozwolenia dla cudzoziemców na pobyt w Polsce. Znaczący spadek

Pozwolenia dla cudzoziemców na pobyt w Polsce. Znaczący spadek

Źródło:
Konkret24

Przed głosowaniem nad wotum zaufania dla rządu premier Donald Tusk wygłosił w Sejmie godzinne exposé. Sprawdziliśmy istotne tezy i dane z tego wystąpienia - nie wszystkie się potwierdzają, niekiedy brak kontekstu powodował, że premier wprowadzał w błąd.

Exposé Donalda Tuska. Nie wszystko się zgadza

Exposé Donalda Tuska. Nie wszystko się zgadza

Źródło:
Konkret24

Internauci prześcigają się w domysłach, dlaczego podczas drugiej tury przybyło ponad pół miliona wyborców. Pretekstem są nagrania sprzed głosowania i już po nim, gdy przewodniczący PKW podał znacząco różniące się liczby wyborców. Dla części komentujących to dowód na "skręcenie wyborów". Poprosiliśmy PKW o wyjaśnienia.

Zmiany liczby wyborców "w trakcie głosowania". Mamy wyjaśnienie PKW

Zmiany liczby wyborców "w trakcie głosowania". Mamy wyjaśnienie PKW

Źródło:
Konkret24

W środę, 11 czerwca, głosowanie nad wotum zaufania, które zdecyduje o przyszłości rządu Donalda Tuska. Niektórzy posłowie Koalicji Obywatelskiej chcieli pokazać, że krytykowany za opieszałość rząd ma sukcesy i opublikowali ich listę. Problem w tym, że zawiera ona liczne nieścisłości i nie wszystko, co na niej jest, to wyłączna zasługa obecnego rządu.

Oto "co rząd zrobił w tej kadencji"? Sprawdzamy

Oto "co rząd zrobił w tej kadencji"? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

O "anomaliach wyborczych" i "cudach nad urną" dyskutują od kilku dni internauci, komentując różne publikowane w sieci "analizy przepływów" elektoratów między pierwszą a drugą turą wyborów prezydenckich. Przestrzegamy przed ich powielaniem, bo mają błędy metodologiczne. Specjalnie dla Konkret24 ekspert sporządził analizę fachową - na tyle, na ile pozwalają dostępne dane.

"Cuda przy urnach", "anomalie"? Co pokazują wyniki głosowania

"Cuda przy urnach", "anomalie"? Co pokazują wyniki głosowania

Źródło:
TVN24+

Były minister obrony przekonuje, że potencjał chętnych do armii "jest marnowany". Mariusz Błaszczak mówi już wręcz o "zapaści" wśród ochotników. Sprawdziliśmy. Dane Ministerstwa Obrony Narodowej nie potwierdzają żadnej z tych tez.

"Zapaść" wśród chętnych do armii? Mamy najnowsze dane

"Zapaść" wśród chętnych do armii? Mamy najnowsze dane

Źródło:
Konkret24

Przestrzegamy: w mediach społecznościowych rozpowszechniane jest pismo nakazujące zatrudniać Ukraińców jako tłumaczy w warszawskich komisariatach policji. Rzekomy dokument opublikował między innymi poseł Marek Jakubiak. To fałszywka. Sprawę dementują zarówno warszawski ratusz, jak też sama policja.

Warszawa "nakazuje komisariatom policji" zatrudniać Ukraińców? To fałszywka

Warszawa "nakazuje komisariatom policji" zatrudniać Ukraińców? To fałszywka

Źródło:
Konkret24

Rozpowszechniany w sieci przekaz głosi, jakoby Niemcy spowodowały, że Polska "nie została dopuszczona" do nowego europejskiego projektu rakietowego. Tłumaczymy: ani nas nie zablokowano, ani Niemcy nie podejmowały decyzji w tej sprawie.

Niemcy "zablokowały wejście Polski" do programu rakietowego? Dwa razy fałsz

Niemcy "zablokowały wejście Polski" do programu rakietowego? Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Dariusz Stefaniuk zamieścił wpis z rzekomą wypowiedzią szwedzkiej polityczki. Ta miała stwierdzić, że Polska i Węgry powinny zostać wykluczone z Unii Europejskiej, bo do niej nie pasują. Polityk manipuluje.

Ciemnoskóra szwedzka polityczka o wykluczeniu Polski z UE? Manipulacja posła PiS

Ciemnoskóra szwedzka polityczka o wykluczeniu Polski z UE? Manipulacja posła PiS

Źródło:
Konkret24

Przemysław Czarnek twierdzi, że Karol Nawrocki w obu turach wyborów prezydenckich miał duże poparcie wyborców i członków Polskiego Stronnictwa Ludowego. Według niego oddali na kandydata PiS więcej głosów niż na kandydata KO. Jednak żadne dostępne ogólnopolskie sondaże tego nie potwierdzają. Mamy też reakcję samego PSL.

Czarnek: "większość PSL głosowała na Nawrockiego". Brak dowodów

Czarnek: "większość PSL głosowała na Nawrockiego". Brak dowodów

Źródło:
Konkret24

Miały być ważne ustawy w ramach "100 konkretów" obiecanych przez Koalicję Obywatelską, miało być ponad 100 ustaw deregulacyjnych "do końca maja". Jednak teraz przedstawiciel rządu przekonuje, że "liczby nie są takie ważne", a koalicjanci obiecują "wrzucić szósty bieg". Przeanalizowaliśmy, na jakim jechali dotychczas.

"Gdzie ta ustawa?" Co rząd zapowiadał, co już uchwalono, co wciąż czeka

"Gdzie ta ustawa?" Co rząd zapowiadał, co już uchwalono, co wciąż czeka

Źródło:
TVN24+

Miliony wyświetleń w mediach społecznościowych ma nagranie pokazujące rzekomo polski samolot, który ląduje awaryjnie tylko na jednym kole. Autor wideo wyjaśnił nam, jak powstało.

"Polski pilot ląduje na jednym kole!" Wiemy, skąd ten film

"Polski pilot ląduje na jednym kole!" Wiemy, skąd ten film

Źródło:
Konkret24

Według Jarosława Kaczyńskiego opowieści o "jakichś straszliwych pałowaniach demonstracji", gdy u władzy był PiS, nie mają nic wspólnego z prawdą. Bo - tłumaczy prezes PiS - "policja ochraniała". Przypominamy jak.

Kaczyński: za naszych czasów "policja ochraniała", nie pałowała. Przypominamy więc

Kaczyński: za naszych czasów "policja ochraniała", nie pałowała. Przypominamy więc

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy Norwegia rzeczywiście rezygnuje z płatności bezgotówkowych i teraz będzie karać sprzedawców, jeśli nie będą chcieli przyjąć gotówki od klientów. Temat wypłynął po nowelizacji norweskiego prawa i na tej bazie powstał fake news.

W Norwegii płatność już tylko gotówką? Prawo zmieniono, ale nie aż tak

W Norwegii płatność już tylko gotówką? Prawo zmieniono, ale nie aż tak

Źródło:
Konkret24

Prezydent Donald Trump miał wyrazić zdumiewające żądanie wobec Ukrainy po tym, jak w ramach operacji "Pajęczyna" zniszczyła rosyjskie samoloty. Tylko że nie ma potwierdzenia na prawdziwość tego cytatu.

Trump, zniszczone samoloty w Rosji i żądanie wobec Ukrainy. Historia nieprawdopodobna

Trump, zniszczone samoloty w Rosji i żądanie wobec Ukrainy. Historia nieprawdopodobna

Źródło:
Konkret24

Mapa z danymi o zdawalności matur w poszczególnych województwach znowu zaczęła krążyć w mediach społecznościowych - jako element w dyskusji na temat wyników wyborów prezydenckich, podziału kraju oraz wykształcenia wyborców. Tylko że ta mapa wprowadza w błąd i to z kilku powodów.

Tarczyński pokazuje mapę "a propos ciemnego ludu". Wprowadza w błąd

Tarczyński pokazuje mapę "a propos ciemnego ludu". Wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk zapowiedział wniosek o wotum zaufania dla jego rządu. To już trzeci raz w historii, gdy Tusk - będąc premierem - sięga po ten instrument prawny. Wyjaśniamy, jaki może być cel i którzy premierzy poza nim z tego korzystali.

Wotum zaufania dla rządu. Po co? "Można przeliczyć szable"

Wotum zaufania dla rządu. Po co? "Można przeliczyć szable"

Źródło:
Konkret24

Na moment przed drugą turą wyborów prezydenckich do sieci powrócił przekaz, jakoby Donald Tusk stwierdził, że polskie rezerwy złota należą także do Unii Europejskiej. Takie słowa nigdy nie padły. Przypominamy.

Polskie złoto należy też do UE? Czego nie powiedział Tusk

Polskie złoto należy też do UE? Czego nie powiedział Tusk

Źródło:
Konkret24

W sieci rozpowszechniana jest informacja o tym, jakoby mammografia miała zostać zakazana przez szwajcarski rząd. Ta narracja ma na celu zniechęcanie kobiet do tego badania i ma być dowodem na jego rzekome niebezpieczeństwo. Tyle że jest całkowicie nieprawdziwa.

Zakaz mammografii w Szwajcarii? To niebezpieczny fake news

Zakaz mammografii w Szwajcarii? To niebezpieczny fake news

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o aplikacji do sprawdzania numerów zaświadczeń o prawie do głosowania rozgrzała internet w dniu drugiej tury wyborów prezydenckich. Politycy PiS alarmowali, że korzystanie z niej przez członków komisji wyborczych pozwoli uniknąć sfałszowania wyborów. Cała ta akcja wygląda jednak na wyborczą dezinformację.

Aplikacja do "sprawdzania zaświadczeń". Wyborcza dezinformacja PiS

Aplikacja do "sprawdzania zaświadczeń". Wyborcza dezinformacja PiS

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń generuje w internecie - nie tylko polskim - nagranie z kangurem, który stoi zdezorientowany przy odprawie do samolotu i nie zostaje wpuszczony na pokład. Wideo stało się wiralem, internauci są nim ogromnie poruszeni - a jaka jest prawda?

Kartę pokładową miał, do samolotu nie wszedł? Jak to z kangurem było

Kartę pokładową miał, do samolotu nie wszedł? Jak to z kangurem było

Źródło:
Konkret24

Zimna wiosna i majowe przymrozki spowodowały, że wracają przekazy podważające globalne ocieplenie. A niektórzy internauci przekonują, że nastąpił wręcz spadek globalnej temperatury. Jako "dowód" udostępniali pewien wykres. Tylko że on akurat ich tezy nie potwierdza.

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

"Globalna temperatura spadła o ponad 0,5 stopnia"? Co to za wykres

Źródło:
Konkret24

"Kraj pod cichą okupacją", "ilu z nich to szpiedzy" - komentują internauci oburzeni postem polityka Konfederacji, który pisał o "cudzoziemcach w Wojsku Polskim". Tylko że jego analiza wprowadza w błąd, wyjaśniamy.

"Cudzoziemcy w Wojsku Polskim"? Niemożliwe

"Cudzoziemcy w Wojsku Polskim"? Niemożliwe

Źródło:
Konkret24