FAŁSZ

To nie prezydent Ghany mówi w nagraniu, że pandemia koronawirusa została zaplanowana

Nie, prezydent Ghany nie powiedział, że pandemia koronawirusa została zaplanowanaShutterstock

Prezydent Ghany ujawnił raport Fundacji Rockefellera, z którego wynika, że pandemia została zaplanowana, by móc wdrożyć patent firmy Microsoft - informują teksty rozsyłane m.in. w grupach na Facebooku. Ich podstawą jest sfałszowane wideo z wizerunkiem prezydenta Ghany. Władze tego kraju zaprzeczyły, że to prezydent mówi w filmie. Akcję wiążą z okresem wyborczym.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"Wirus został zaplanowany przez fundację Rockefellera. Prezydent Ghany ujawnia tajny raport" - tekst z takim tytułem pojawił się 10 sierpnia na stronie glosgminny.pl. Zyskał szybko popularność, trafiając m.in. do facebookowej grupy "Rozliczyć kłamstwo koronawirusowe". Według narzędzia CrowdTangle na Facebooku tekst ten mógł dotrzeć już nawet do 276 tys. użytkowników.

W tekście jest link do wideo, które pojawiło się na kanale Radio Szczumic na YouTube na początku lipca. Zostało wyświetlone ponad 107 tys. razy.

Z kolei strona NWK24.pl podająca się za portal informacyjny napisała, że "prezydent Ghany ujawnia plany Fundacji Rockefellera, z których wynika, że operacja koronawirus to międzynarodowe przestępstwo, którego celem jest wdrożenie w życie patentu firmy Microsoft o numerze WO2020060606A1 za pomocą fikcyjnego zagrożenia jakim jest koronawirus". Według CrowTangle tekst mógł dotrzeć do 78,3 tys. użytkowników Facebooka.

Oba przytoczone materiały są kontynuacją tematu, jaki od czerwca krąży w anglojęzycznym internecie.

Koronawirus na świecie
Koronawirus na świecietvn24

"Prezydent Ghany w sprawie zła"

Pod koniec czerwca w mediach społecznościowych i na YouTube pojawiło się 14-minutowe nagranie. Słychać na nim męski głos mówiący po angielsku, a na ekranie widać zdjęcie uśmiechniętego prezydenta Ghany Nany Akufo-Addo. Lektor na początku zwraca się do słuchających "Drodzy Ghańczycy". Można domniemywać, że jest to właśnie Akufo-Addo.

Mężczyzna twierdzi, że streszcza dokument Fundacji Rockefellera z 2010 roku. Ma on opisywać plan produkcji koronawirusa w laboratorium, rozprzestrzenienia go na świecie i przekonania ludności, że jego pochodzenie jest naturalne. Opowiada, że jednym z celów tego planu byłoby stworzenie i sfinansowanie projektu szczepionki w celu wdrożenia tożsamości cyfrowej i narzucenia nowego modelu światowej gospodarki, w którym powstałaby kryptowaluta.

Do obejrzenia tego nagrania zachęcała m.in. swoich fanów Christiane Northrup (ma ich 505 tys.), znana amerykańska ginekolog-położnik, autorka wielu programów telewizyjnych. 25 czerwca w poście na Facebooku umieściła link do wideo - ale już zostało usunięte z powodu naruszenia warunków korzystania z YouTube. Facebook z kolei określił post Northrup jako zawierający "fałszywe informacje" - na podstawie weryfikacji dokonanej przez redakcję AFP Fact Check.

fałsz

Post dr Christiane Northrupfacebook

Wideo stało się popularne w mediach społecznościowych. "Co to do cholery ma być?" - zapytał kilka dni później jeden z użytkowników Twittera i zalinkował do filmu zatytułowanego "Prezydent Ghany czyta plany Fundacji Rockefellera - warto posłuchać" (nagranie jest już niedostępne). Inny użytkownik Twittera zalinkował do wideo o takim tytule: "Prezydent Ghany w sprawie zła, które dzieje się w imię COVID-19, którego pomysłodawcami są Bill Gates, Anthony Fauci wraz z WHO i Fundacją Rockefellera".

Gdy nagranie pojawiło się ostatnio także w polskim internecie, internauci komentowali: "Proszę posłuchać prezydenta Ghany. Wszystko jest zaplanowane"; "Prezydent Ghany o raporcie Fundacji Rockefellera – wirus został zaplanowany". Jedna z internautek pytała: "Prezydent Ghany ujawnia raport Fundacji Rockefellera, plan zniewolenia ludzkości poprzez zamykanie gospodarki i wprowadzenie przepustek do podróżowania dla osób z cyfrowym identyfikatorem szczepień. Pan Prezydent Andrzej Duda o tym wie?".

Zaprzecza minister, zaprzecza dyplomata

Zarówno redakcja AFP Fact Check, jak i portal Fact Check Ghana zwracają uwagę, że nie ma żadnych dowodów na to, iż głos, który słychać na filmie, należy do prezydenta Akufo-Addo. Porównują go z oryginalnym głosem polityka, który słychać na dostępnych w sieci nagraniach. Obie redakcje piszą, że nie jest to ten sam głos.

Potwierdził to redakcji AFP minister informacji Ghany Kojo Oppong Nkrumah. "To oczywisty fałsz" - powiedział. "Spodziewamy się większej liczby takich sfabrykowanych materiałów, ponieważ wchodzimy w okres wyborczy" - dodał. W grudniu tego roku w Ghanie odbędą się wybory parlamentarne i prezydenckie. Akufo-Addo został nominowany przez partię rządzącą do ponownego startu w wyścigu o fotel prezydenta.

W podobny sposób odniósł się do nagrania radca ambasady Ghany w Hiszpanii William Manful. W swoim komentarzu dla hiszpańskiego portalu factcheckingowego Maltida.es poinformował, że głos na nagraniu "nie jest głosem prezydenta Republiki Ghany".

To wpis z internetowego forum

Hiszpańska redakcja podała, że tekst czytany przez lektora na filmie pojawił się 28 kwietnia na forum Godlike Productions, na którym wypowiadają się osoby wierzące w różne teorie spiskowe. Został napisany przez użytkownika podpisującego się TruthNow88. Nie ma tam żadnej wzmianki o prezydencie Akufo-Addo.

Wpis z internetowego forum ze spiskowymi teoriamimaltida.es

Co ciekawe, ten samu użytkownik 10 dni później na tym samym forum, stwierdził, że "prezydent Ghany przeczytał słowo w słowo jego wpis" i zalinkował do opublikowanego na YouTube nagrania. "Przynajmniej w ten sposób ta informacja wydostała się stąd" - spuentował.

Raport z 2010 roku

Dokument, do którego odnosi się nagranie, to raport Fundacji Rockefellera i Global Business Network z 2010 roku pt. "Scenariusze przyszłości technologii i rozwoju międzynarodowego". Zawiera cztery hipotetyczne scenariusze dla świata i ich wpływ na rozwój technologii. Jeden z nich mówi o globalnej pandemii, która miałaby wybuchnąć w 2012 roku, rozpocząć się od dzikich gęsi i zabić 8 mln ludzi przez pierwsze siedem miesięcy.

Wbrew twierdzeniu autora wideo dokument nigdy nie pojawił się na stronie Fundacji Rockefellera, co potwierdziła redakcji AFP Ashley Chang odpowiedzialna w fundacji za kontakt z mediami.

Jaki był cel tego dokumentu? Wyjaśniła to Judith Rodin, prezes Fundacji Rockefellera w liście wprowadzającym. Podkreśliła, jak dla tej organizacji ważne jest kreślenie hipotetycznych scenariuszy. "Wierzymy, że to ma ogromny potencjał do użycia w filantropii w celu (...) przećwiczenia podejmowania ważnych, mogących mieć bardzo poważne konsekwencje decyzji oraz dla podkreślenia znaczenia wcześniej nieodkrytych obszarów powiązań" - napisała. Dodała, że kreślenie możliwych scenariuszy pozwala na skuteczniejsze wywieranie wpływu.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24, AFP, Snopes; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

"To jest mocne" - napisał rzecznik rządu Adam Szłapka, publikując w mediach społecznościowych "wyciąg z systemu wizowego", który miał udowadniać, że za rządów Zjednoczonej Prawicy nie kontrolowano migracji do Polski. Tylko że akurat nie te dane to pokazują.

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Po rocznicy rzezi wołyńskiej w sieci pojawiło się zdjęcie, które rzekomo przedstawia szczątki ofiar w zbiorowej mogile. Drastyczny opis informuje o "10 000 czaszkach małych dzieci". Fotografia nie ma jednak nic wspólnego z ludobójstwem na Wołyniu. Wyjaśniamy, co wiadomo o grobie i ofiarach, które się w nim znajdują.

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

"Biurokratyczny zamordyzm w plastikowym wydaniu" - grzmiał w Sejmie poseł Konfederacji Witold Tumanowicz, twierdząc, że szwedzka fundacja wykazała wzrost liczby wyrzucanych nakrętek po tym, jak Unia Europejska nakazała przytwierdzać je do butelek. Tylko że to nieprawda.

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy polski polityk wprost podważa zbrodnie popełnione w Auschwitz-Birkenau, w sieci rozpowszechniane są grafiki AI, które mają imitować autentyczne obrazy pokazujące sceny z tego obozu zagłady. Powstają często na bazie prawdziwych, zachowanych zdjęć. "Manipulowanie takim obrazem dla rozrywki bezcześci go" - przestrzega muzeum. Apeluje o niepodawanie dalej takich postów.

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24