Wyzwiska i hasła przeciwko nazizmowi mieli rzekomo skandować Brytyjczycy na ulicy podczas wizyty prezydenta Ukrainy w Londynie. To fake news. Krążący w sieci film, który miałby tego dowodzić, powstał ponad dziesięć lat temu i nie ma nic wspólnego z Ukrainą.
Niezapowiadaną wizytę w Wielkiej Brytanii prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski złożył 8 lutego. Był to pierwszy zagraniczny wyjazd Zełenskiego od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Następnego dnia w polskim internecie zaczął krążyć fałszywy przekaz o tym, jak Brytyjczycy zareagowali na przyjazd prezydenta Ukrainy. "Przywitanie Wołodymyra Zełenskiego w UK. Tłum skanduje 'nazistowskie szumowiny! Won z naszych ulic!' Wielka Brytania przejrzała banderowca?" - brzmiał tweet opublikowany 9 lutego br. (pisownia wszystkich wpisów oryginalna).
Autor do wpisu dołączył nagranie, które miało rzekomo przedstawiać opisane zdarzenie. Trwa ponad 40 sekund, na początku widać maszerujących ludzi: niosą flagi Anglii i transparenty z wypisanymi odręcznie (z błędami) islamofobicznymi hasłami: "Wielka Brytania nie jest domem dla średniowiecznych barbarzyńskich pedofilskich praw szariatu" (ang. "Britains no home for medieval barbaric paedophilic sharia laws") oraz "Czy prawa równości? Nie dotyczą islamistów" (ang. "Does equality laws? not apply to islamists"). Kordon policjantów oddziela maszerujących od mniejszej grupy osób stojących na chodniku. Wyglądają na kontrprotestantów. To z ich strony słychać okrzyki w języku angielskim: "Nazistowskie szumowiny precz z naszych ulic" (ang. "Nazi scum off our streets").
Autor nagrania stał po stronie kontrprotestantów. W pewnym momencie kieruje kamerę właśnie na nich. Niektórzy skandują hasła, grupa kilku osób trzyma duży czarny transparent ze znakiem Antify. Wśród nich widać też policjantów - nagle dochodzi do zamieszania i fizycznej konfrontacji tych ludzi z policją. Nagranie wyświetlono ponad 16 tys. razy. Tweet polubiło ponad pół tysiąca twitterowiczów, udostępniło go ponad 170. Internauci podawali ten post z nagraniem jako prawdziwą informację. "Fajnopolactwo to chyba w nazizm wraz z pislamem lubio"; "Zupełnie inny obraz niż w squndlonej 'europie'"; "Anglicy już przejrzeli banderowskiego clowna" - pisali w komentarzach.
Jednak część internautów wątpiła, czy film przedstawia przywitanie prezydenta Ukrainy. "Nie za ciepło tam jak na luty?"; "Nagranie jest z lata... zobacz, że drzewa liście mają" - zauważali. Sprawdziliśmy, co przedstawia rozsyłane wideo. Okazuje się, że nie jest aktualne i nie ma nic wspólnego z Ukrainą.
Marsz islamofobicznej organizacji sprzed dekady
Ustaliliśmy miejsce filmowanego zdarzenia. Na nagraniu widać charakterystyczną zabudowę ulicy - jednopiętrowe domy, na parterze lokale użytkowe, na dwóch szyldach czytamy: "Ozzy's wine" i "Launderette". To sklep z alkoholem i pralnia.
Sprawdziliśmy, że oba biznesy znajdowały się przy Forest Rd we wschodniej dzielnicy Londynu - Walthamstow. Potwierdzają to zdjęcia z Google Street View. Na najnowszych, z sierpnia 2022 roku, nie ma już szyldu "Ozzy's wine" - w tym miejscu zaczął działać inny biznes. Ostatnia fotografia z widocznym szyldem "Ozzy's wine" datowana jest na marzec 2018 roku. Na zdjęciach z marca 2019 roku już tego szyldu nie było. Przypomnijmy: Zełenski został zaprzysiężony na prezydenta Ukrainy w kwietniu 2019 roku.
Nie udało się nam ustalić źródła nagrania, ale dotarliśmy do innych zdjęć i filmów z tego wydarzenia - pozwalają potwierdzić, kiedy powstało wideo z cytowanego wyżej tweeta. I tak: na jednej z flag Anglii widocznej w kadrze umieszczono trzy czarne litery EDL - to skrót od English Defence League, czyli brytyjskiej skrajnie prawicowej, rasistowskiej, antyislamskiej grupy. Dwa islamofobiczne transparenty, które trzymali uczestnicy marszu ochranianego przez policję, zdokumentowali na zdjęciach i nagraniach reporterzy relacjonujący wydarzenie.
Transparent z hasłem "Wielka Brytania nie jest domem dla średniowiecznych barbarzyńskich pedofilskich praw szariatu" widać też na dwóch zdjęciach z banku zdjęć Alamy.com; są zatytułowane: "Sobota, 1 września 2012. Wiec English Defence League w Walthamstow powstrzymany przez Unite Against Fascism".
Podobnie w przypadku transparentu z hasłem "Czy prawa równości? Nie dotyczą islamistów" - w banku zdjęć fotografie z nimi zatytułowano kolejno: "Londyn, Wielka Brytania, 01/09/2012. Ponad 2000 antyfaszystowskich protestujących powstrzymało demonstrację EDL przed przejściem pod ratusz w Walthamstow" i "EDL maszeruje przez Walthamstow, gdy odbywa się kontrdemonstracja, grupy są rozdzielane przez policjantów". Transparent widać też na nagraniu opublikowanym w 2019 roku przez dziennikarza freelancera Jasona N. Parkinsona. Jego opis wydarzenia pasuje do opisu wspomnianych zdjęć.
Oba transparenty są też na zdjęciach opublikowanych w materiale amerykańskiego serwisu Vice.com - 3 września 2012 roku ukazał się tam reportaż z marszu EDL, który odbył się 1 września. Na obu zdjęciach dwóch mężczyzn pozuje z tymi transparentami uniesionymi nad głową.
W reakcji na ochraniany przez policję marsz EDL (przypomnijmy: 1 września 2012 roku) antyfaszystowscy aktywiści zorganizowali tego samego dnia kontrmanifestację. Doszło do starć między grupami, policja aresztowała 20 osób. Zdarzenie opisał lokalny portal East London Guardian Series. Dziesięć lat później przypomniała o nim redakcja Waltham Forest Echo.
Źródło: Konkret24