FAŁSZ

Japoński noblista nie powiedział, że koronawirus nie jest naturalny i że "Chiny to zrobiły"


Według rozpowszechnianego w mediach społecznościowych wpisu japoński noblista profesor Tasuku Honjo miał powiedzieć, że wirus SARS-CoV-2 "nie jest naturalny" i że "Chiny to zrobiły". Podobny cytat krążył w sieci już w 2020 roku i był tłumaczony na wiele języków. Nie jest prawdziwy. Ale tego fake newsa udostępniają teraz polscy internauci.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zespół naukowców Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zakończył w połowie lutego dochodzenie w chińskim miejsce Wuhan, gdzie ponad rok temu po raz pierwszy zidentyfikowano nowego koronawirusa SARS-CoV-2. Z ich ustaleń wynika, że najbardziej prawdopodobną hipotezą dotyczącą wybuchu pandemii COVID-19 jest przejście koronawirusa z rezerwuaru naturalnego poprzez zwierzęcego nosiciela pośredniego - informował portal tvn24.pl.

Zbiegło się to w czasie z ponownym pojawieniem się w mediach społecznościowych cytatu z profesora Tasuku Honjo - laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny - który miał stwierdzić, że nowy koronawirus nie jest naturalny i sugerować, że stworzyły go Chiny. Tę informację udostępniało wielu polskich użytkowników Facebooka.

"Mogę powiedzieć ze 100% pewnością, że Corona19 nie jest naturalna". "Chiny to zrobiły"

"* SZOKUJĄCE * Japoński profesor fizjologii i medycyny, prof. Tasuku Honjo, wywołał dziś poruszenie w mediach, kiedy powiedział, że ten koronawirus nie jest naturalny" - czytamy na początku wpisu rozpowszechnianego na Facebooku. Dalej autor przytacza rzekomą wypowiedź profesora, że "jeśli [wirus - red.] byłby naturalny, to nie wpłynąłby w ten sposób na cały świat".

"Badałem zwierzęta i wirusy przez 40 lat. To nie jest naturalne. Jest zrobiony, a wirus jest całkowicie sztuczny. Pracowałem w laboratorium Wuhan w Chinach 4 lata. Znam dobrze wszystkich pracowników tego laboratorium. Zadzwoniłem do nich wszystkich po wypadku koronowym. Ale wszystkie ich telefony nie działają od wielu miesięcy i teraz wiadomo, że wszyscy ci technicy laboratoryjni nie żyją. Opierając się na całej mojej wcześniejszej wiedzy i badaniach, mogę powiedzieć ze 100% pewnością, że Corona19 nie jest naturalna. Nie pochodzi od nietoperzy. Chiny to zrobiły. Jeśli to, co mówię dzisiaj, okaże się błędne teraz lub nawet po mojej śmierci, rząd może cofnąć moją Nagrodę Nobla. Ale Chiny kłamią i ta prawda pewnego dnia zostanie wszystkim ujawniona" - brzmi treść wpisu, który ma być cytatem z japońskiego profesora (pisownia oryginalna). Źródła nie podano. Na końcu posta jest link do hasła w Wikipedii o Tasuku Honjo i apel, by przekazywać tę wiadomość jak największej liczbie ludzi.

fałsz

Wielu polskich internautów udostępnia rzekomy cytat japońskiego profesoratvn24 | facebook

Podobny wpis w pierwszej połowie lutego publikowało wielu internautów; pojawiał się głównie na kolejnych facebookowych grupach: 6 lutego, 9 lutego, 12 lutego czy 14 lutego. Na niektórych miał ponad 100 udostępnień.

Nie jest to ani nowy, ani prawdziwy cytat z profesora Honjo. Krążył on już bowiem w sieci wiosną 2020 roku, po wybuchu pandemii - a dziś ponownie zyskuje popularność. Na początku maja 2020 roku opisywał tego fake newsa portal Fakenews.pl, ale wcześniej post zweryfikowały zagraniczne redakcje: amerykański portal fact-checkingowy Snopes, brytyjska Agencja Reutera, indyjskie Boom Live i "India Today" oraz francuskie "Liberation" i Factuel AFP. Wszystkie te redakcje nie znalazły potwierdzenia prawdziwości cytatu.

Przypisywane laureatowi Nobla słowa nawiązują do krążącej wiosną 2020 roku teorii spiskowej mówiącej, że koronawirus SARS-CoV-2 powstał w laboratorium jako broń biologiczna - wyjaśniał Snopes.

Profesor Tasuku Honjo zaprzecza

Profesor Tasuku Honjo to immunolog i wieloletni pracownik Uniwersytetu w Kioto. W 2018 roku wraz z amerykańskim badaczem Jamesem Allisonem otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za odkrycie terapii nowotworu poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej.

"W obliczu bólu, ekonomicznych strat i bezprecedensowego globalnego cierpienia spowodowanego pandemią COVID-19, jestem wielce zasmucony, że moje nazwisko i Uniwersytet w Kioto zostały wykorzystane do szerzenia fałszywych oskarżeń i dezinformacji" - napisał prof. Honjo w specjalnym oświadczeniu opublikowanym 27 kwietnia 2020 roku na stronie uczelni, odnosząc się do przypisywanej mu przez internautów wypowiedzi o pochodzeniu wirusa.

David Hajime Kornhauser, rzecznik prasowy Uniwersytetu w Kioto, przekazał redakcji "Liberation", że prof. Honjo nie jest autorem udostępnianego w sieci cytatu. "Mówił on nieco zjadliwie w japońskich mediach o potrzebie szybszych i bardziej zdecydowanych działań rządu, ale nigdy nie wypowiedział się na temat pochodzenia choroby" - podkreślił rzecznik.

W omawianym wpisie jest informacja, że prof. Honjo pracował w Wuhanie przez cztery lata. Zgodnie z oficjalną biografią naukowca opublikowaną na stronie Uniwersytetu w Kioto w ciągu ponad 40 lat swojej kariery pracował tylko w Stanach Zjednoczonych i Japonii, nigdy w Chinach. Od 1984 roku jest wykładowcą Uniwersytetu w Kioto, a obecnie pełni funkcję zastępcy dyrektora generalnego tamtejszego instytutu badań zaawansowanych (KUIAS).

Krótko przed pojawieniem się w mediach społecznościowych po raz pierwszy tego nieprawdziwego cytatu, 10 kwietnia 2020 roku, w anglojęzycznym magazynie "Nikkei Asia" (do września 2020 roku "Nikkei Asian Review") ukazał się wywiad z profesorem Honjo. W rozmowie stwierdził on tylko fakt, że nowy koronawirus wywodzi się z Chin. Pytany, jak będzie wyglądał świat po koronawirusie, odpowiedział: "Chiny będą miały do odegrania wielką rolę. Choroba ta wywodzi się z Chin, ale kraj ten będzie też pierwszym, który po niej wyzdrowieje. Nie mogę powiedzieć, czy zwiększy to wpływy Chin, czy też świat będzie stronił od Chin, ale istnieje możliwość, że światowy porządek zmieni się w związku z epidemią".

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Tasuku_Honjo

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24, Reuters; zdjęcie: PAP/Newscom

Pozostałe wiadomości

Wybory do Sejmu i Senatu w 2023 roku były najdroższe ze wszystkich wyborów powszechnych od 2005 roku i dwa razy droższe niż wybory cztery lata wcześniej. Referendum, które wtedy równocześnie przeprowadzono, było kilka razy droższe, niż zapowiadali politycy Zjednoczonej Prawicy.

Najdroższe wybory od lat. W tym 11 milionów złotych na referendum

Najdroższe wybory od lat. W tym 11 milionów złotych na referendum

Źródło:
Konkret24

Zdaniem Przemysława Czarnka winą opozycji z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy jest, że środki unijne w ramach Krajowego Planu Odbudowy zostały odblokowane tak późno. I dlatego - jego zdaniem - 60 procent z nich zostało już utracone. Obie tezy posła PiS są fałszywe.

Czarnek: "60 procent z KPO już straciliście". Nieprawda

Czarnek: "60 procent z KPO już straciliście". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Dokument pokazujący, że w procesie rekrutacji premiowane są kobiety i - tak samo - osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, wywołał dyskusję internautów na temat dyskryminacji. Część jednak nie wierzyła, że pismo jest autentyczne. Jak sprawdziliśmy, chodzi o projekt sprzed kilku lat. Wyjaśniamy, gdzie i kogo rekrutowano.

Pięć punktów więcej dla kobiet i osób z niepełnosprawnościami. Kogo rekrutowano?

Pięć punktów więcej dla kobiet i osób z niepełnosprawnościami. Kogo rekrutowano?

Źródło:
Konkret24

Bus z rzekomo ukraińskimi numerami rejestracyjnymi, deepfake z ukraińskim politykiem, rzekome portrety zamachowców - po zamachu na centrum handlowe pod Moskwą w sieci szybko publikowano fake newsy i zmanipulowane materiały. Wiele z nich rozsyłały konta regularnie kolportujące rosyjską dezinformację.

Atak terrorystyczny w Moskwie: jak działa prorosyjska dezinformacja

Atak terrorystyczny w Moskwie: jak działa prorosyjska dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Do 27 marca siedmiu osobom zamieszanym w aferę wokół Funduszu Sprawiedliwości prokuratura postawiła zarzuty, a wobec trzech będzie wnioskowała o areszt tymczasowy. W sprawę są zamieszani ważni politycy, którzy do niedawna nadzorowali fundusz, a który rozdawał wielomilionowe dotacje.

Pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć o Funduszu Sprawiedliwości

Pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć o Funduszu Sprawiedliwości

Źródło:
Konkret24

Siedem osób usłyszało zarzuty, a wobec trzech będzie wniosek o areszt - to dotychczasowy efekt działań służb w aferze Funduszu Sprawiedliwości. Prokuratura nie wyklucza wniosków o uchylenie immunitetów posłom. Przybliżamy sylwetki najważniejszych osób związanych z aferą i wyjaśniamy, za co były odpowiedzialne w Funduszu Sprawiedliwości lub jak z niego korzystały.

Afera Funduszu Sprawiedliwości. Najważniejsze osoby - kto jest kim?

Afera Funduszu Sprawiedliwości. Najważniejsze osoby - kto jest kim?

Źródło:
Konkret24

Posłanka Polski 2050 Szymona Hołowni Aleksandra Leo wątpi w to, że ustawa liberalizująca prawo kobiet do legalnej aborcji zostanie szybko uchwalona. Bo - jej zdaniem - od 1993 roku żaden z projektów nie przeszedł w Sejmie do drugiego czytania, czyli szybko był odrzucany. Nie ona jedna tak sądzi. Sprawdziliśmy: nie jest to prawdą.

Wszystkie projekty ustaw o aborcji były "wyrzucane do kosza w pierwszym czytaniu"? Sprawdzamy

Wszystkie projekty ustaw o aborcji były "wyrzucane do kosza w pierwszym czytaniu"? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Sprzyjanie powstawaniu mechanizmów korupcjogennych, niecelowe wydawanie środków publicznych oraz miliony dla organizacji powiązanych z władzą, szczególnie z politykami Suwerennej Polski - to niektóre z pojawiających się od lat zarzutów dotyczących zarządzania Funduszem Sprawiedliwości. Przypominamy.

Pięć głównych zarzutów dotyczących Funduszu Sprawiedliwości

Pięć głównych zarzutów dotyczących Funduszu Sprawiedliwości

Źródło:
Konkret24

Ma 33 lata i zdążył już zrobić imponującą karierę w polityce. Był wiceministrem sprawiedliwości i pełnomocnikiem ministra odpowiedzialnym za Fundusz Sprawiedliwości, wcześniej był też ministrem środowiska. Teraz w prokuraturze, z polecenia prokuratora generalnego Adama Bodnara, działa zespół badający nieprawidłowości wokół funduszu. 26 marca dokonano w tej sprawie pierwszych zatrzymań, a agenci ABW przeszukali dom Wosia.

Michał Woś i Fundusz Sprawiedliwości. Kim jest poseł Suwerennej Polski

Michał Woś i Fundusz Sprawiedliwości. Kim jest poseł Suwerennej Polski

Źródło:
Konkret24, TVN24.pl, PAP

Zaufany współpracownik Zbigniewa Ziobry, w Ministerstwie Sprawiedliwości najpierw jego asystent, później zastępca. Tam nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Marcin Romanowski to jedna z czterech osób, której nazwisko pojawiło się dziś w sprawie prokuratorskiego przeszukania skupionego wokół funduszu. Co wiemy o polityku Suwerennej Polski?

To on nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Co wiemy o Marcinie Romanowskim

To on nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Co wiemy o Marcinie Romanowskim

Źródło:
Konkret24

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej i Europejski Zielony Ład znalazły się na celowniku twórców antyunijnej dezinformacji. Straszą Polaków, że nie będzie można naprawiać własnych aut, uprawiać własnych warzyw, a rolnik zapłaci za emisję gazów przez krowę i świnię. Tego typu manipulacje rozpowszechniają również niektórzy polscy politycy. Prezentujemy top 10 fake newsów o Zielonym Ładzie i polityce klimatycznej UE.

Zakażą własnych ogródków i pomp ciepła, a nakażą fotowoltaikę? Unia, klimat i fake newsy

Zakażą własnych ogródków i pomp ciepła, a nakażą fotowoltaikę? Unia, klimat i fake newsy

Źródło:
Konkret24

Prezes PiS Jarosław Kaczyński powtarza tezę, że "wprowadzenie euro (...) oznacza gwałtowny wzrost cen". Ponownie podaje przykład Chorwacji, która wspólną walutę ma od ponad roku. Ale analizy ekonomiczne pokazują, że to nieprawda, a obecnie Chorwacja ma najniższą inflację od listopada 2021.

Kaczyński: przyjęcie euro to gwałtowny wzrost cen, jak w Chorwacji. Dane nie potwierdzają

Kaczyński: przyjęcie euro to gwałtowny wzrost cen, jak w Chorwacji. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Alarmujące posty o tym, że strategiczne zapasy gazu ziemnego "są wyprzedawane i nieuzupełniane", wzbudzają niepokój internautów i rodzą ich pytania o bezpieczeństwo Polski. Ten pełen emocji przekaz jest manipulacją. To, że magazyny są napełnione obecnie w połowie, nie powinno niepokoić. Wyjaśniamy.

"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

Źródło:
Konkret24

"Nie będzie takich zmian", "tego podatku nie będzie" - twierdzą politycy Polski 2050, odżegnując się od planów wprowadzenia podatku od posiadania samochodów spalinowych. Mówią, jakby to już było pewne. Jednak taki podatek wciąż jest wpisany w polskim Krajowym Planie Odbudowy. A decyzję o zmianie musi podjąć Komisja Europejska.

"Tego podatku nie będzie"? Hołownia oświadcza, ale nie on decyduje

"Tego podatku nie będzie"? Hołownia oświadcza, ale nie on decyduje

Źródło:
Konkret24

"Uszy zatkaj!" - krzyczy mężczyzna, gdy na horyzoncie nad rolnikami blokującymi drogę pojawia się wojskowy samolot. Nagranie tej sceny ma setki wyświetleń w mediach społecznościowych. Także rosyjskojęzycznych. Jedni internauci pytają, o co chodziło - inni piszą, że "polski pilot dziękował protestującym rolnikom za walkę w obronie kraju". Sprawdziliśmy, gdzie i co się wydarzyło.

Wojsko "postraszyło" rolników? To "lot treningowy na wysokości lotu koszącego"

Wojsko "postraszyło" rolników? To "lot treningowy na wysokości lotu koszącego"

Źródło:
Konkret24

W Kanadzie rzekomo ma grozić kara dożywocia za "własne zdanie, które jest sprzeczne z rządową narracją" - przekonuje jeden z internautów. Proponowane zmiany w prawie dotyczą jednak czego innego. Wyjaśniamy.

Dożywocie za "własne zdanie, sprzeczne z rządową narracją"? O co chodzi z prawem w Kanadzie

Dożywocie za "własne zdanie, sprzeczne z rządową narracją"? O co chodzi z prawem w Kanadzie

Źródło:
Konkret24

Były minister obrony Mariusz Błaszczak próbował odrzucić zarzuty o zaniedbania w uzyskaniu unijnego wsparcia dla polskich zakładów zbrojeniowych i porównał kwotę dofinansowania dla tych firm z pakietem unijnej pomocy dla Egiptu. To manipulacja, polegająca na zestawianiu rzeczy nieporównywalnych.

Tylko pół miliarda euro na amunicję, aż siedem miliardów dla Egiptu? Manipulacje Mariusza Błaszczaka

Tylko pół miliarda euro na amunicję, aż siedem miliardów dla Egiptu? Manipulacje Mariusza Błaszczaka

Źródło:
Konkret24

Widowiskowe nagranie przedstawiające dużą miejską arterię zablokowaną przez ciągniki zdobywa popularność w mediach społecznościowych - jest opisywane jako rzekomo nakręcone 20 marca w Polsce. Ale opisy i komentarze internautów do tego filmu wprowadzają w błąd.

Strajk rolników w środę? Nie w środę, nie w Polsce

Strajk rolników w środę? Nie w środę, nie w Polsce

Źródło:
Konkret24

Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej budynków, którą niedawno przegłosował Parlament Europejski, stała się źródłem przekłamań i fałszywych tez rozpowszechnianych w sieci. Jedna z nich dotyczy obowiązku montowania paneli fotowoltaicznych na "wszystkich budynkach".

"Obowiązkowa fotowoltaika"? Nie na każdym domu. Wyjaśniamy

"Obowiązkowa fotowoltaika"? Nie na każdym domu. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Politycy obecnej opozycji zarzucają rządowi nieudolność, ponieważ z ponad pół miliarda euro unijnych funduszy na produkcję amunicji dofinansowanie dostała tylko jedna polska firma i jedynie na 2,1 miliona euro. Lecz przedstawiciele rządu Donalda Tuska wskazują, że to poprzednicy są winni, bo nie przypilnowali składania wniosków. Porządkujemy fakty w tej sprawie.

Afera o pieniądze na amunicję. Kalendarium wydarzeń 

Afera o pieniądze na amunicję. Kalendarium wydarzeń 

Źródło:
Konkret24

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu "zakazana ma być hodowla żywności na własne potrzeby" - głosi artykuł, w który uwierzyło wielu internautów. Komisja Europejska zaprzecza tym twierdzeniom. Wprowadzający w błąd przekaz promowali m.in. posłowie Konfederacji. Sprawdziliśmy, jak szeroko rozprzestrzeniał się w sieci.

Zielony Ład zakaże uprawy własnych warzyw i owoców? KE: "całkowicie bezpodstawne" twierdzenie

Zielony Ład zakaże uprawy własnych warzyw i owoców? KE: "całkowicie bezpodstawne" twierdzenie

Źródło:
Konkret24

Hodowanie nawet jednej kury w przydomowym kurniku jest równoznaczne z prowadzeniem zakładu drobiu i wymaga rejestracji pod groźbą wysokiej kary finansowej - napisał w serwisie X znany przedsiębiorca. Sprawdziliśmy, czy ma rację.

200 tys. zł kary za brak rejestracji kury w przydomowej hodowli? To nieprawda

200 tys. zł kary za brak rejestracji kury w przydomowej hodowli? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Komenda Stołeczna Policji zaprzeczyła informacjom przekazywanym przez byłego policyjnego negocjatora, który pisał o żądaniu ujawnienia tożsamości 28 policjantów. Wśród funkcjonariuszy rzekomo ma być ojciec dziecka policyjnej praktykantki.

Doniesienia o 28 funkcjonariuszach i praktykantce w ciąży. Komenda Stołeczna Policji dementuje

Doniesienia o 28 funkcjonariuszach i praktykantce w ciąży. Komenda Stołeczna Policji dementuje

Źródło:
Konkret24

Politycy Konfederacji straszą Polaków, że obecny rząd i Unia Europejska planują "wycofać gotówkę" czy "zakazać płacenia gotówką". Nie jest to nowa narracja w politycznym dyskursie - i nie jest prawdziwa.

Konfederacja: "nadchodzi zakaz płacenia gotówką". Nie nadchodzi

Konfederacja: "nadchodzi zakaz płacenia gotówką". Nie nadchodzi

Źródło:
Konkret24

"Prowokacja w biały dzień", "przygotowywane były kupki kostki brukowej" - w ten sposób politycy PiS i Kukiz'15 tłumaczą, jak doszło do walk protestujących rolników z policją w Warszawie. Zdaniem opozycji kostkę brukową luzem przygotowano celowo, by "rzucać nią w protestujących". Sprawdziliśmy nagrania z kamer, zapisy z monitoringu, relacje reporterskie - nie znaleźliśmy potwierdza tej tezy.

Czarnek o protestach: przygotowano "kupki kostki brukowej, żeby ktoś rzucał". Brak potwierdzenia

Czarnek o protestach: przygotowano "kupki kostki brukowej, żeby ktoś rzucał". Brak potwierdzenia

Źródło:
Konkret24