FAŁSZ

Mentzen i inni o tabletce "dzień po": wczesnoporonna, uszkadza organy. Prostujemy

Źródło:
Konkret24
Mentzen: Mam 37 lat i nie mogę sobie kupić wielu lekarstw bez recepty, a 15-latka mogłaby. Mamy pigułkę dzień po, która może być szkodliwa dla organizmu
Mentzen: Mam 37 lat i nie mogę sobie kupić wielu lekarstw bez recepty, a 15-latka mogłaby. Mamy pigułkę dzień po, która może być szkodliwa dla organizmuPoranna rozmowa w RMF FM
wideo 2/3
Mentzen: Mam 37 lat i nie mogę sobie kupić wielu lekarstw bez recepty, a 15-latka mogłaby. Mamy pigułkę dzień po, która może być szkodliwa dla organizmuPoranna rozmowa w RMF FM

"Zakłamana pigułka śmierci", "szkodliwa dla organizmu", "nie powinna być stosowana przez kobiety poniżej 18. roku życia" - takie nieuzasadnione tezy głoszą politycy, którzy są przeciwko dostępności tabletki "dzień po" bez recepty. Lekarze ostrzegają przed "biciem politycznej piany". Z ich pomocą wyjaśniamy, na czym polega działanie tabletki "dzień po".

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o prawie farmaceutycznym, który przewiduje, że dla osób powyżej 15. roku życia dostępny będzie bez recepty jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych - tak zwana tabletka "dzień po" - wzbudził sprzeciw części polityków. W dyskusji sejmowej i medialnych wywiadach wymieniali rzekome zagrożenia i skutki zażycia takiej tabletki. Niektóre głoszone publicznie tezy nie są zgodne z wiedzą medyczną.

Od lipca 2017 roku tabletki "dzień po" są dostępne w Polsce tylko na receptę. Projekt zmian w tym obszarze premier Donald Tusk zapowiedział 15 stycznia. Nowelizacja ustawy Prawo farmaceutyczne wpłynęła do Sejmu 30 stycznia. 8 lutego projekt przeszedł przez pierwsze czytanie w komisji zdrowia, następnie - tego samego dnia - drugie czytanie na posiedzeniu Sejmu. Po nim zdecydowano o ponownym skierowaniu projektu nowelizacji do komisji zdrowia.

Politycy: "może uszkodzić dziecko", "szkodliwa dla organizmu", "pigułka śmierci"

9 lutego gościem "Porannej rozmowy w RMF FM" był współprzewodniczący Konfederacji Sławomir Mentzen i mówił między innymi o projekcie nowelizacji dotyczącym tabletki "dzień po". Nie krył, że pomysłu rządu nie popiera. Tak tłumaczył, z czego wynikają jego zastrzeżenia: "[Pigułka "dzień po"] Może uszkodzić dziecko, jeżeli to dziecko już tam jest. Skąd taka piętnastolatka ma wiedzieć, czy jest dzień po czy miesiąc po? Bo być może jest dzień po i miesiąc po". Dalej mówił:

Mamy pigułkę czy tam tabletkę "dzień po", która może być szkodliwa dla organizmu, która nie była badana na piętnasto-, szesnastolatkach, która według producenta nie powinna być zażywana przez ludzi poniżej 18. roku życia i nagle polskie państwo mów piętnastolatkom: jedzcie, nie ograniczajcie się.

Tego samego dnia o tabletce "dzień po" mówił w programie "Gość Radia Zet" poseł PiS Robert Telus - poinformował, że w Sejmie zagłosuje przeciwko proponowanym przepisom. "Jestem katolikiem, mam swoje poglądy. (...) Doszliśmy do pewnej takiej niezręcznej sytuacji. Dziewczyna piętnastoletnia będzie mogła spożyć tabletkę 'dzień po' i nie będzie mogła przepić jej energetykiem, bo energetyk jest od 18. roku" - tłumaczył, dodając: "Ja osobiście, jako Robert Telus, jestem przeciwko tabletce dzień po, bo ona zabija życie".

Podkreślmy: obu tych polityków pytano nie o tabletkę poronną, tylko o tabletkę "dzień po". W sejmowej dyskusji w trakcie drugiego czytania projektu nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne głos zabrało wielu polityków i polityczek. Cytujemy niektóre wypowiedzi (za stenogramem):

Pigułka "dzień po" to środek wczesnoporonny.

W pewnych przypadkach, bez żadnych wątpliwości, ona ma charakter wczesnoporonny, wczesnoaborcyjny. I w takich sytuacjach mówimy jednak o zabiciu nowego życia.

Sprowadzacie młode kobiety do przedmiotu – przedmiotu, który można wykorzystać, a potem podać tabletkę (oklaski) dla pewności, abyście nie mieli, jak wy to nazywacie, problemu. Tak traktujecie polskie kobiety. Konsekwencje zażywania tych tabletek to uszkodzenie organów wewnętrznych, chociażby wątroby.

A co z kobietami, które już są w trzecio- bądź czterotygodniowej ciąży, a które - biorąc tabletkę - mogą przez to stracić swoją ciążę, o której jeszcze nie wiedzą? Czy te kobiety są jakkolwiek chronione przez ustawę? Nie.

Chcecie zabijać dzieci. Odsyłam państwa do ustawy o rzeczniku praw dziecka, gdzie w artykule drugim jest podana definicja dziecka, która mówi, że dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności. Chcecie, żeby dzieci zabijały swoje dzieci i właśnie po to robicie ustawy tego typu.

Jaki jest mechanizm działania tabletki "dzień po"? Otóż mechanizm działania tabletki "dzień po" polega na spowolnieniu transportu embrionu w jajowodach oraz zahamowaniu i utrudnieniu implantacji embrionu w macicy. To powoduje śmierć dziecka. Stosowanie tabletek "dzień po" jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia dziewcząt, gdyż zaburza rozwój biologiczny i psychiczny, a także może w przyszłości wpływać na płodność. Tabletka "dzień po" wiąże się z niszczeniem zdrowia i moralności, a możliwość jej niekontrolowanego stosowania może niestety wpływać na liczbę aktów przemocy wobec kobiet. Reasumując, tabletka "dzień po" to zakłamana pigułka śmierci.

Już z tych wypowiedzi wynika, że niektórzy politycy nie wiedzą, czym się różni tabletka "dzień po" od poronnej. Pierwsze są dostępne w polskich aptekach - na receptę, która nie musi być wystawiona przez ginekologa. Natomiast tabletki poronne nie są w ogóle dostępne w polskich aptekach, można je jedynie sprowadzać z zagranicy.

I nie jest to jedyna różnica.

Tabletka "dzień po", czyli o jaki środek medyczny chodzi

Tabletka "dzień po" to rodzaj antykoncepcji awaryjnej, czyli stosowanej w wyjątkowych sytuacjach. Jej przeznaczeniem jest niedopuszczenie do zajścia w ciążę. Zapobiega ona temu poprzez "wywołanie zmian w błonie śluzowej macicy, uniemożliwiających zagnieżdżenie się zarodka w macicy" - wyjaśniał w rozmowie z tvn24.pl ginekolog dr n. med. Grzegorz Mrugacz, dyrektor medyczny Kliniki Bocian.

W dyskusji polityków, w tym w cytowanych wyżej wypowiedziach, padło dużo nieprawdziwych i manipulacyjnych tez na temat tego środka. Nowelizacja ustawy Prawo farmaceutyczne przewiduje, że bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierający 30 mg octanu uliprystalu, czyli substancję, która zatrzymuje proces uwalniania komórki jajowej przez jajniki. Załącznik do ustawy wskazuje, że chodzi o tabletkę EllaOne. Należy ją zażyć jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku, maksymalnie do 120 godzin od współżycia.

W uzasadnieniu projektu napisano, że "moment ukończenia 15. roku życia powinien stanowić optymalną cezurę czasową dla umożliwienia nabywania omawianych środków antykoncepcyjnych bez recepty". Wytłumaczono to tym, że "zakończenie okresu dojrzewania płciowego, czyli osiągnięcie wieku rozrodczego przez dziewczęta, osiągane jest średnio około 15. roku życia".

Załącznik do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczneorka.sejm.gov.pl

W Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL) opublikowanej na stronie Europejskiej Agencji Leków - organu, który zapewnia ocenę naukową, nadzór i monitorowanie bezpieczeństwa produktów leczniczych w Unii Europejskiej - czytamy, że to antykoncepcja do stosowania w przypadkach nagłych, sporadycznych i w żadnym razie nie powinna zastępować stałej metody antykoncepcyjnej. Nie zalecono wielokrotnego stosowania produktu w tym samym cyklu miesiączkowym ze względu na niewystarczające zbadanie bezpieczeństwa stosowania i skuteczności leku w takim przypadku. Zaznaczono też, że "zastosowanie antykoncepcji w przypadkach nagłych za pomocą tabletki EllaOne nie zawsze zapobiega ciąży". Wśród najczęściej zgłaszanych reakcji niepożądanych wymieniono bóle głowy, mdłości, bóle brzucha i bolesne miesiączkowanie.

Co istotne - wobec wypowiedzi niektórych polityków - według ChPL octan uliprystalu w celu antykoncepcji doraźnej jest odpowiedni dla kobiet w wieku rozrodczym, w tym osób młodocianych i nie wykazano żadnych różnic w zakresie bezpieczeństwa lub skuteczności w porównaniu z kobietami dorosłymi w wieku co najmniej 18 lat.

Jak każdy środek medyczny, tak i ten powinien być stosowany zgodnie z przeznaczeniem i przy uwzględnieniu informacji zawartych w Charakterystyce Produktu Leczniczego (także w dołączonej do leku ulotce). Nigdy bowiem nie zaleca sią używania leku - i dotyczy to każdego środka - niezgodnie z zaleceniami, dlatego wątpliwości tego typu pomijamy w naszym tekście. Poprosiliśmy ekspertów o wyjaśnienie, jak działa pigułka "dzień po" i czy jest ona - jak sugerują niektórzy politycy - tak bardzo niebezpieczna dla kobiet i dziewcząt oraz czy "zabija życie". Na nasze pytania odpowiedzieli prof. dr hab. Rafał Kurzawa - specjalista endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii, kierownik Katedry i Zakładu Zdrowia Prokreacyjnego i Ginekologii PUM w Szczecinie oraz doktor Michał Bulsa - prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie, specjalista położnictwa i ginekologii.

FAŁSZ 1. Tabletka "dzień po" to tabletka wczesnoporonna

"Tabletka 'dzień po' hamuje jajeczkowanie, a tabletka poronna powoduje poronienie" – tak podstawową różnicę między oboma powszechnie mylonymi środkami tłumaczy prof. Rafał Kurzawa. "Tabletka z octanem uliprystalu, substancją czynną, działa przez to, że blokuje wyrzut hormonu zwanego LH (lutropiny) i gdy on zostanie zablokowany, nie dochodzi do owulacji. To jest cały efekt jego działania. Komórka jajowa nie uwolni się z jajnika, a jak się nie uwolni z jajnika, to nie możemy mieć ciąży. Bo nie ma ciąży, gdy mamy same plemniki, a nie ma komórki jajowej" – wyjaśnia szerzej dr Michał Bulsa.

"Prowadzono dywagacje w momencie wprowadzenia tego preparatu, czy ma on też działanie antyzagnieżdżeniowe. Prowadzono różne badania, podczas których u zwierząt prowokowano zapłodnienie, podawano ten preparat i obserwowano, czy dojdzie do zagnieżdżenia. Nie zauważono różnicy u tych organizmów, którym podano ten lek i którym nie podano, w związku z tym ta informacja nie potwierdza się już na modelu zwierzęcym" – dodaje dr Bulsa. "Ponadto, jeżeli spojrzymy na skuteczność tego leku - bo to też jest ważne - nie jest to lek stuprocentowo skuteczny. Więc również to sugeruje, że on wpływa tylko na jeden omawiany mechanizm" - podkreśla.

FAŁSZ 2. Tabletka "dzień po" zabija płód, jeśli kobieta jest w ciąży

Takie twierdzenia prof. Kurzawa kwituje krótko: "To jest oparte na pseudonauce". I wyjaśnia: "Mechanizm działania każdego leku, też tabletek 'dzień po' jest szczegółowo opisany w Charakterystyce Produktu Leczniczego, to jest dostępne online, wystarczy sprawdzić. Mechanizm działania na przykład lewonorgestrelu (substancja stosowana w innej antykoncepcji awaryjnej, leku Escapelle - red.) w tej dawce polega na hamowaniu owulacji, a gdy jest on wzięty w drugiej fazie cyklu, nie wpływa to na implantację".

"Mogę sobie jednak wyobrazić sytuację, w której przyjęcie takiego preparatu w jakiś sposób wpływa na zagnieżdżenie zarodka - ale tylko wtedy, gdy nie jest przyjmowany w sposób zalecany" - zauważa profesor. "Tak może przecież zadziałać każdy lek. Tak też może zadziałać wypicie alkoholu albo wypalenie papierosów w drugiej fazie cyklu miesiączkowego" - przypomina. "Natomiast jeśli chodzi o dalsze okresy ciąży, to przecież to już jest kompletna bzdura, ktoś tu myli pojęcia. Są preparaty, które można podawać w ciąży nieco bardziej zaawansowanej, które wprost mają działanie poronne, ale to nie są tabletki o tym mechanizmie działania, to zupełnie inne produkty. I są zakazane" - zaznacza.

Doktor Michał Bulsa przyznaje z kolei, że nie zna badań, które udowodniły, że przy braniu tabletki "dzień po" dochodzi do efektu poronienia. "Z publikacji, które przeglądałem, wynika, że ten podawany preparat po prostu nie szkodził. Jeżeli nie szkodził, to nie powodował efektu poronienia" - mówi. Lekarz tłumaczy: "W Polsce planowanych jest około - to pewnie zawyżona statystyka - 10 procent ciąż. Czyli 90 procent ciąż jest nieplanowanych. To oznacza, że 90 procent kobiet, gdy zachodzi w ciąże, może pójść na imprezę i napić się tam alkoholu. Efekt embriotoksyczny (toksyczne działanie substancji na zarodek – red.) alkoholu jest doskonale udowodniony, a nie widzę wymogów prawnych, by każda kobieta, która wypija kieliszek wina w wieku produkcyjnym i która nie jest na skutecznej antykoncepcji, robiła sobie test ciążowy czy badanie stężenie beta hCG (jedna z podstawowych metod diagnostyki ciąży – red.) przed wypiciem kieliszka wina. To samo dotyczy palenia papierosów, które również mają negatywny wpływ na ciążę i powikłania w ciąży. I takich czynników możemy zebrać naprawdę wiele".

Natomiast ginekolog dr Mrugacz w rozmowie z tvn24.pl na ten temat zalecał, że jeśli kobieta dopiero po zażyciu tabletki "dzień po" dowiaduje się, że jednak była w ciąży, można wykonać dodatkowe badania na temat możliwego negatywnego wpływu tego środka. - Przyjęcie dużych dawek hormonów teoretycznie może prowadzić do odległych skutków ubocznych. W przypadku wczesnego etapu ciąży, kilka dni od jej zawiązania, te powikłania nie powinny jednak wystąpić - oceniał ginekolog.

FAŁSZ 3. Tabletka "dzień po" jest niebezpieczna dla kobiet poniżej 18. roku życia

Kwestię te badała Europejska Agencja Leków (EMA), która 21 listopada 2014 roku zaleciła dostępność EllaOne bez recepty. Informowała, że należący do agencji Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) ocenił, iż środek ten można stosować bezpiecznie i skutecznie. Przypomniała, że preparat jest dopuszczony do obrotu w UE od 2009 roku, "po zebraniu i zbadaniu obszernych informacji na temat zagrożeń i korzyści związanych z jego stosowaniem". Decyzja w tej sprawie zapadła w styczniu 2015 roku, jednak to do poszczególnych krajów członkowskich należała ostateczna decyzja w tej sprawie. W streszczeniu Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) z 2014 roku, dotyczącego EllaOne, EMA podała, że w badaniu nad nim wzięły udział 1533 kobiety w wieku średnio 24 lata, które zgłosiły się w celu uzyskania antykoncepcji doraźnej w okresie od dwóch do pięciu dni po stosunku płciowym bez zabezpieczenia lub gdy zawiodła zastosowana metoda antykoncepcji.

W Charakterystyce Produktu Leczniczego czytamy: "Badania obserwacyjne po wprowadzeniu produktu do obrotu oceniające skuteczność i bezpieczeństwo produktu EllaOne u osób młodocianych w wieku poniżej 17 lat nie wykazały różnicy w profilu bezpieczeństwa i skuteczności w porównaniu do kobiet dorosłych w wieku co najmniej 18 lat". Jak tłumaczy dr Michał Bulsa, taka agencja jak EMA "nie jest organizacją, która siada sobie przy kawie i nagle decyduje, że jakiś lek jest dostępny do obrotu, nie mając danych". "W Polsce jest Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna, która czasami wydaje komunikat, że będzie wycofywała jakąś partię konkretnego leku, bo stwierdziła, że coś jest z nią nie tak. Od tego są takie agencje" - stwierdza ekspert.

O bezpieczeństwie tabletki "dzień po" dla osób poniżej 18. roku życia wypowiedziała się także Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która napisała, że nie ma medycznych przeciwwskazań do stosowania antykoncepcji awaryjnej oraz nie ma ograniczeń wiekowych w zakresie jej stosowania. 

Profesor Kurzawa, odnosząc się do kwestii stosowania tabletki "dzień po" przez kobiety poniżej 18. roku życia, przyznaje, że według ChPL tabletkę "dzień po" badano na niewielkiej liczbie pacjentek poniżej 18. roku życia, ale: "Mamy tutaj do czynienia z kwestią ewentualnych korzyści, które przewyższają ryzyko związane z niezastosowanym danego leku czy danej metody. W tym wypadku ciąża u nastolatki jest zdecydowanie większym problemem niż podanie takiego preparatu, natomiast ważne jest też to, żeby on nie był zbyt często stosowany" – zaznacza.

Doktor Bulsa kontynuuje ten wątek: "Wątpię, że ktoś świadomie decyduje się na dziecko w wieku piętnastu lat. Natomiast jeżeli jako społeczeństwo prawnie ustaliliśmy, że od piętnastego roku życia można współżyć i nie grożą za to żadne konsekwencje prawne, w związku z tym musimy na to odpowiedzieć. Rozwój kobiety nie kończy się oczywiście w wieku piętnastu lat, bo zazwyczaj całkowity rozwój następuje około siedemnastego-osiemnastego roku życia. Chodzi tu chociażby o rozwój miednicy, która dopiero wtedy jest odpowiednio ukształtowana" - wyjaśnia.

Lekarze zawsze podkreślają, że w trosce o zdrowie kobiety tabletka "dzień po" nie może być stałą, regularną metodą zapobiegania zajściu w ciążę. Jak mówił w rozmowie z tvn24.pl ginekolog dr n. med. Grzegorz Mrugacz, zażycie tabletki "dzień po" jest bowiem "tożsame z przyjęciem dość dużej dawki hormonów" - a to może prowadzić do zaburzeń hormonalnych i powiązanych z nimi zaburzeń cyklu miesiączkowego. Bezpośrednio po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej mogą pojawić się objawy takie jak nudności czy złe samopoczucie – wskazywał dr Mrugacz, dodając, że ich występowanie jest jednak rzadkie. Lekarz przestrzega przed stosowaniem tego środka w przypadku czynnej choroby zatorowo-zakrzepowej, kłopotów z żylakami czy chorób wątroby.

W politycznej dyskusji pojawiają głosy, że tabletka "dzień po" może być "niebezpieczna dla zdrowia" i uszkadzać na przykład wątrobę. Jednak Światowa Organizacja Zdrowia w swojej opinii podkreśliła, że "częste stosowanie antykoncepcji awaryjnej może nasilić działania niepożądane, takie jak nieregularne miesiączkowanie, jednak ich wielokrotne stosowanie nie stwarza rozpoznanych zagrożeń dla zdrowia".

A dr Michał Bulsa - odnosząc się do zarzutu, że tabletka "dzień po" może uszkodzić wątrobę - zwraca uwagę na paradoks: "Dzisiaj osoba dorosła mogłaby wziąć teoretycznie 20 gramów paracetamolu i spowodować u siebie ostrą niewydolność wątroby albo jej toksyczne uszkodzenie. Ale nie obserwuję bardzo dużego zastanawiania się nad obrotem paracetamolu w Polsce. Można go kupić na stacji, w sklepie, w aptece, w kiosku. To samo dotyczy leków przeciwbólowych z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych. Możemy przez nie dostać choroby wrzodowej, możemy mieć perforację wrzodu żołądka. Nie widzę woli państwa do kontrolowania tych wszystkich leków. Dostępne są bez recepty tabletki z paracetamolem czy ibuprofenem, preparaty z kodeiną. W pewnej dawce mogą być groźne".

Politycy: kobiety będą nadużywać tabletek "dzień po". Lekarze: nie twórzmy najbardziej kosmicznych schematów

Wśród zastrzeżeń polityków będącymi przeciwnikami nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne powtarza się to, że kobiety będą nadużywały tabletek "dzień po" i brały ją kilka razy w jednym cyklu miesiączkowym.

"Ci, którzy tak mówią, sami spowodowali, że takie ryzyko istnieje. Mówimy tutaj o kompletnym braku edukacji seksualnej. Ludzie powinni wiedzieć, że są konkretne metody antykoncepcji, które stosuje się w określonych sytuacjach" - komentuje prof. Kurzawa. "Zdecydowanie najlepszą metodą antykoncepcyjną, w zasadzie standardową metodą, która powinna być dostępna i powinno się zwiększyć dostępność tych metod, jest klasyczna antykoncepcja hormonalna. To tabletki antykoncepcyjne, plastry hormonalne, krążki i tak dalej" – wymienia. Podkreśla, że "antykoncepcja awaryjna powinna być dostępna, ale równocześnie za tym powinien iść przekaz, że to antykoncepcja szczególna". "W Polsce tworzy się aura, że powinna to być standardowa metoda antykoncepcyjna. A tak nie jest" – przypomina.

Profesor Kurzawa podkreśla, że "tabletka "dzień po" to tabletka awaryjna i w takiej sytuacji powinna być absolutnie dostępna. "Tryb awaryjny to sytuacja, która się może zawsze zdarzyć, ale niekoniecznie powinna. To zdarzenie samo w sobie powinno dać do myślenia: czy nie należy stosować klasycznej antykoncepcji?" – stwierdza. "Zwracam jeszcze uwagę na inną rzecz: antykoncepcja awaryjna powinna być absolutnie dostępna w jednostkach opieki zdrowotnej w tym na SOR-ach w sytuacji gwałtu" – uważa.

"Skupmy się na tym, by nie tworzyć najbardziej kosmicznych schematów na świecie, bo one mogą wystąpić, natomiast prawa nie tworzy się na absurdalne przykłady" - podsumowuje dyskusję polityków o tabletce "dzień po" dr Michał Bulsa. Zaleca merytoryczną dyskusję, "a nie bicie piany, gdy będziemy próbować sobie udowodnić coraz bardziej odrealnione przykłady, które nie wprowadzają nic do dyskusji i nie rozwiązują żadnego problemu".

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Pozostałe wiadomości

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Pytany o krytykę ze strony Magdaleny Biejat, szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził, że jej frustracja "pewnie wynika z tego, że Grzegorz Braun dostał więcej głosów kobiet" niż kandydatka Lewicy. Ale to nieprawda.

Kosiniak-Kamysz reaguje na "uszczypliwości tiktokowe" Biejat. Nie ma racji

Kosiniak-Kamysz reaguje na "uszczypliwości tiktokowe" Biejat. Nie ma racji

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24

Rząd przygotowuje rzekomo ustawę, dzięki której nielegalni migranci będą przejmować mieszkania komunalne - tak twierdzą politycy PiS. Ministerstwo rozwoju ocenia ten przekaz dosadnie: jako "oderwany od rzeczywistości", nastawiony na "wzbudzanie niepokoju Polaków".

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Źródło:
Konkret24

Ukraiński rzekomo ma zostać wprowadzony jako drugi język obcy do szkół podstawowych. Miałby zastąpić hiszpański, niemiecki czy francuski. Byłby przedmiotem obowiązkowym. W dodatku stałby się częścią egzaminu ósmoklasisty.... Takie nieprawdziwe twierdzenia rozpowszechniają politycy i internauci. Przestrzegamy przed ich powielaniem, bo to fake newsy.

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Z informacji Sądu Najwyższego przekazanych we wtorek po południu wynika, że wówczas zarejestrowano już ponad pięć tysięcy protestów wyborczych i wciąż były "worki do otwarcia". Politycy PO przekonują, że liczba protestów wskazuje na konieczność dokładnego sprawdzenia przebiegu głosowania. A europoseł PiS na to, że teraz "jest mniej protestów niż w poprzednich wyborach". Sprawdziliśmy.

Protesty wyborcze. Mniej czy więcej niż dawniej? Jeden rok się wybija

Protesty wyborcze. Mniej czy więcej niż dawniej? Jeden rok się wybija

Źródło:
Konkret24

"Obrzydliwe"; "hajs od sponsorów"; "sprzedaliście się" - tak internauci komentują wpis, który jakoby napisali organizatorzy Parady Równości. W poście mieli oni wyrazić swoją sympatię do deweloperów i zachęcać do ich wspierania. Ale jedna rzecz się nie zgadza.

Parada Równości przychylnie o deweloperach? To już nie ich konto

Parada Równości przychylnie o deweloperach? To już nie ich konto

Źródło:
Konkret24

Według europosłanki KO Marty Wcisło możemy się pochwalić najniższą inflacją w Europie. Ale według europosła PiS Michała Dworczyka Polska ma jeden z najgorszych wyników w UE. Kto ma rację? Dane pokazują, jak narracje polityków z dwóch obozów rozjeżdżają się z rzeczywistością.

Inflacja w Polsce. "Najniższa w Europie" czy jedna z najwyższych?

Inflacja w Polsce. "Najniższa w Europie" czy jedna z najwyższych?

Źródło:
Konkret24

Ataki Izraela na Iran oraz te odwetowe spowodowały, że w mediach społecznościowych pojawiło się mnóstwo zdjęć i nagrań mających dokumentować ten konflikt. Są prawdziwym poligonem dla ludzkiej inteligencji - bo wiele z nich zostało wygenerowanych przez tę sztuczną. Która wygra w tej wojnie na fake newsy?

"Zestrzelony" F-35 czy "duży samolot"? Nasila się wojenna dezinformacja

"Zestrzelony" F-35 czy "duży samolot"? Nasila się wojenna dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Europoseł Michał Szczerba przekonuje, że protest wyborczy sztabu Rafała Trzaskowskiego jest zasadny. Między innymi dlatego, że na ponad stu tysiącach kart do głosowania postawiono dwa znaki "x". Według Szczerby to "gigantyczna liczba".

"Gigantyczna liczba" kart z dwoma krzyżykami? Jak było wcześniej

"Gigantyczna liczba" kart z dwoma krzyżykami? Jak było wcześniej

Źródło:
Konkret24

Polska inwestuje w rozwój odnawialnych źródeł energii, a mimo to ceny prądu nie spadają. Ministra klimatu nie potrafiła podać powodów takiej sytuacji, dlatego zamiast niej zrobili to eksperci.

Mamy więcej energii z OZE, a cena prądu nie spada. Dlaczego?

Mamy więcej energii z OZE, a cena prądu nie spada. Dlaczego?

Źródło:
TVN24+

Trzy raporty wskazują na poważne problemy TikToka podczas kampanii prezydenckiej w Polsce: od stronniczości algorytmu, po niedostateczne oznaczanie wprowadzających w błąd treści. Prezentujemy kluczowe ustalenia, opinię eksperta oraz stanowisko samej platformy.

TikTok a wybory: trzy raporty o dezinformacji i wpływie na kampanię

TikTok a wybory: trzy raporty o dezinformacji i wpływie na kampanię

Źródło:
Konkret24

Cena prądu ma się jakoby zwiększyć aż o 100 zł miesięcznie - twierdzą niektórzy internauci. Zestawiają to z rzekomą podwyżką płacy minimalnej o 3,70 zł albo 4,70 zł. Ale żadna z tych kwot nie jest prawdziwa. Wyjaśniamy.

"Podwyżka cen prądu o 100 zł, podwyżka płacy minimalnej o 4,70 zł". Dwie nieprawdy

"Podwyżka cen prądu o 100 zł, podwyżka płacy minimalnej o 4,70 zł". Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

"Kalifat w Polsce Tuska"; "zaczyna się" - tak wzburzeni internauci komentują wideo rzekomo nakręcone w Łodzi. Widać na nim modlący się tłum muzułmanów. Mieli do Polski przyjechać w ramach paktu migracyjnego. To nieprawda.

"Beneficjenci paktu migracyjnego Tuska" w Łodzi? Nieprawda

"Beneficjenci paktu migracyjnego Tuska" w Łodzi? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

"Komuna atakuje!"; "cyfrowy kaganiec"; "inwigilacja" - tak internauci komentują doniesienia o aplikacji opracowywanej przez Komisję Europejską. Według nich już od 1 lipca nie będzie można bez niej używać mediów społecznościowych. Podobnie podały też niektóre media, co tylko wzmogło chaos informacyjny. Wyjaśniamy więc.

Od lipca "weryfikacja wieku" na platformach obowiązkowa? Dezinformacja o aplikacji

Od lipca "weryfikacja wieku" na platformach obowiązkowa? Dezinformacja o aplikacji

Źródło:
Konkret24

Oburzenie w sieci. "To jest kpina i nieszanowanie wyborców"; "wyjątkowo szybkie orzekanie" - komentują internauci przekazywaną informację, jakoby posiedzenia izby Sądu Najwyższego rozstrzygającej protesty wyborcze miały trwać zaledwie minutę. Wyjaśniamy.

Sąd Najwyższy i plany posiedzeń. "Minuta na protest wyborczy"?

Sąd Najwyższy i plany posiedzeń. "Minuta na protest wyborczy"?

Źródło:
Konkret24

Przez ostatnie lata to Polska spośród krajów UE wydawała najwięcej pierwszych zezwoleń na pobyt dla cudzoziemców. Najnowsze dane Eurostatu - za 2024 rok - pokazują duży spadek takich pozwoleń wydanych przez nasz kraj. Było ich najmniej od dziesięciu lat. Widać też zmianę, jeśli chodzi o narodowość obcokrajowców, którzy je najczęściej otrzymywali.

Pozwolenia dla cudzoziemców na pobyt w Polsce. Znaczący spadek

Pozwolenia dla cudzoziemców na pobyt w Polsce. Znaczący spadek

Źródło:
Konkret24

Przed głosowaniem nad wotum zaufania dla rządu premier Donald Tusk wygłosił w Sejmie godzinne exposé. Sprawdziliśmy istotne tezy i dane z tego wystąpienia - nie wszystkie się potwierdzają, niekiedy brak kontekstu powodował, że premier wprowadzał w błąd.

Exposé Donalda Tuska. Nie wszystko się zgadza

Exposé Donalda Tuska. Nie wszystko się zgadza

Źródło:
Konkret24

Internauci prześcigają się w domysłach, dlaczego podczas drugiej tury przybyło ponad pół miliona wyborców. Pretekstem są nagrania sprzed głosowania i już po nim, gdy przewodniczący PKW podał znacząco różniące się liczby wyborców. Dla części komentujących to dowód na "skręcenie wyborów". Poprosiliśmy PKW o wyjaśnienia.

Zmiany liczby wyborców "w trakcie głosowania". Mamy wyjaśnienie PKW

Zmiany liczby wyborców "w trakcie głosowania". Mamy wyjaśnienie PKW

Źródło:
Konkret24

W środę, 11 czerwca, głosowanie nad wotum zaufania, które zdecyduje o przyszłości rządu Donalda Tuska. Niektórzy posłowie Koalicji Obywatelskiej chcieli pokazać, że krytykowany za opieszałość rząd ma sukcesy i opublikowali ich listę. Problem w tym, że zawiera ona liczne nieścisłości i nie wszystko, co na niej jest, to wyłączna zasługa obecnego rządu.

Oto "co rząd zrobił w tej kadencji"? Sprawdzamy

Oto "co rząd zrobił w tej kadencji"? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

O "anomaliach wyborczych" i "cudach nad urną" dyskutują od kilku dni internauci, komentując różne publikowane w sieci "analizy przepływów" elektoratów między pierwszą a drugą turą wyborów prezydenckich. Przestrzegamy przed ich powielaniem, bo mają błędy metodologiczne. Specjalnie dla Konkret24 ekspert sporządził analizę fachową - na tyle, na ile pozwalają dostępne dane.

"Cuda przy urnach", "anomalie"? Co pokazują wyniki głosowania

"Cuda przy urnach", "anomalie"? Co pokazują wyniki głosowania

Źródło:
TVN24+

Były minister obrony przekonuje, że potencjał chętnych do armii "jest marnowany". Mariusz Błaszczak mówi już wręcz o "zapaści" wśród ochotników. Sprawdziliśmy. Dane Ministerstwa Obrony Narodowej nie potwierdzają żadnej z tych tez.

"Zapaść" wśród chętnych do armii? Mamy najnowsze dane

"Zapaść" wśród chętnych do armii? Mamy najnowsze dane

Źródło:
Konkret24

Przestrzegamy: w mediach społecznościowych rozpowszechniane jest pismo nakazujące zatrudniać Ukraińców jako tłumaczy w warszawskich komisariatach policji. Rzekomy dokument opublikował między innymi poseł Marek Jakubiak. To fałszywka. Sprawę dementują zarówno warszawski ratusz, jak też sama policja.

Warszawa "nakazuje komisariatom policji" zatrudniać Ukraińców? To fałszywka

Warszawa "nakazuje komisariatom policji" zatrudniać Ukraińców? To fałszywka

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o aplikacji do sprawdzania numerów zaświadczeń o prawie do głosowania rozgrzała internet w dniu drugiej tury wyborów prezydenckich. Politycy PiS alarmowali, że korzystanie z niej przez członków komisji wyborczych pozwoli uniknąć sfałszowania wyborów. Cała ta akcja wygląda jednak na wyborczą dezinformację.

Aplikacja do "sprawdzania zaświadczeń". Wyborcza dezinformacja PiS

Aplikacja do "sprawdzania zaświadczeń". Wyborcza dezinformacja PiS

Źródło:
Konkret24

Rozpowszechniany w sieci przekaz głosi, jakoby Niemcy spowodowały, że Polska "nie została dopuszczona" do nowego europejskiego projektu rakietowego. Tłumaczymy: ani nas nie zablokowano, ani Niemcy nie podejmowały decyzji w tej sprawie.

Niemcy "zablokowały wejście Polski" do programu rakietowego? Dwa razy fałsz

Niemcy "zablokowały wejście Polski" do programu rakietowego? Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24