Podczas spotkania z dziennikarzami w siedzibie Prawa i Sprawiedliwości Marek Kuchciński złożył krótkie oświadczenie, w którym zapowiedział dymisję z funkcji Marszałka Sejmu. Podkreślił, że nie złamał prawa wykorzystując rządowy samolot do lotów, głównie na Podkarpacie.

Model pracy

Niespełna półtorej godziny później, słowa ze swojego oświadczenia Marek Kuchciński powtórzył we wpisie na Twitterze. "Jutro złożę rezygnację z funkcji Marszałka Sejmu. Nie złamałem prawa, a wywołująca kontrowersje liczba lotów wynika z dużej liczby spotkań z mieszkańcami, często małych miejscowości. Przyjąłem model pracy marszałka, który działa w Sejmie, kraju i za granicą. Dziękuję za wsparcie" - napisał.

To niemal takie same słowa, jakie marszałek Kuchciński wypowiedział w swoim oświadczeniu z 5 sierpnia, gdy przeprosił za wykorzystywanie rządowego samolotu do prywatnych lotów. "Od 12 listopada 2015 roku, kiedy posłowie powierzyli mi funkcję marszałka Sejmu, przyjąłem model pracy marszałka, który działa nie tylko na forum izby poselskiej w budynku Sejmu w Warszawie, ale także pracuje aktywnie w kraju i za granicą" - powiedział wtedy.

Słowa marszałka skomentował - cytując jego wpis - Patryk Wachowiec, analityk prawny Forum Obywatelskiego Rozwoju: "#Kuchciński zapomniał dopisać, że chodziło o spotkania poselskie lub nawet partyjne – z pewnością nie marszałkowskie. Do tego zainteresowany zdaje się nie rozumieć tego, że marszałek *tylko* prowadzi obrady i reprezentuje Sejm na zewnątrz. "Model pracy" nie ma tu nic do rzeczy!"

Marszałek jako marszałek

"Model pracy" Marszałka Sejmu jest jasno określony w konstytucji oraz w regulaminie izby i ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Art. 110 Konstytucji stanowi, że "Marszałek Sejmu przewodniczy obradom Sejmu, strzeże praw Sejmu oraz reprezentuje Sejm na zewnątrz".

W innych przepisach ustawy zasadniczej napisano, że marszałek zarządza wybory prezydenta, a gdy ten nie może sprawować urzędu, marszałek Sejmu wykonuje prezydenckie obowiązki. Poza tym opiniuje prezydentowi skrócenie kadencji Sejmu, przesyła do Senatu i prezydenta uchwalone ustawy. Może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego posła czy prezesa NIK lub RPO, przewodniczy Zgromadzeniu Narodowemu, ma też prawo występować z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego. W określonej sytuacji zarządza, na odpowiedni wniosek, referendum w sprawie zmiany konstytucji.

Szerzej kompetencje marszałka określa regulamin Sejmu. Poświęcony jest im art. 10, który wymienia 18 zadań, jakie powinna wypełniać osoba, sprawująca funkcję marszałka izby. Pierwsze cztery:

odwołują się do zapisów art. 119 Konstytucji.

Zadania z art. 10 regulaminu Sejmu są bardziej szczegółowo rozpisane w kolejnych artykułach.

Marszałek jako poseł

Marek Kuchciński jest też posłem. Ma z tego tytułu i prawa i obowiązki, które opisuje szczegółowo ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

Kuchciński otrzymuje, jak wszyscy posłowie, ryczałt na utrzymanie biur poselskich, w tym tzw. kilometrówkę (ponad 6 tys. zł wydanych na przejazdy w 2018 r.), składa oświadczenia o stanie majątkowym.

- Ma też prawo, jak każdy poseł, na terenie kraju do bezpłatnych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz przelotów - przypomina prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista. - I z tego prawa, na takich samych zasadach jak inni posłowie, powinien korzystać, bo niektóre przeloty marszałka Kuchcińskiego nie mieszczą się w spełnianiu funkcji Marszałka Sejmu, nie da się ich uzasadnić ani reprezentowaniem sejmu na zewnątrz, ani zarządzaniem izbą - mówi dla Konkret24 prof. Chmaj.

Z analizy wykazu lotów marszałka Kuchcińskiego, opublikowanego przez Centrum Informacyjne Sejmu wynika, że zdecydowana większość z nich była poświęcona sprawom Podkarpacia, a nie działalności Sejmu.

I tak np. 15 czerwca po przelocie śmigłowcem do Huwnik, Marek Kuchciński spotkał się z prezydentem i samorządowcami Przemyśla, by rozmawiać o trasie turystycznej po dawnych fortyfikacjach miasta.

3 września 2018 r. przyleciał do Rzeszowa na wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę centrum badmintona, a 16 października - pięć dni przed wyborami samorządowymi - poleciał do Rzeszowa, po czym spotykał się z mieszkańcami sześciu miejscowości Podkarpacia. W wykazie lotów, udostępnionym przez CIS, można przeczytać, że spotkania oraz "rozmowy na temat funduszu dróg samorządowych" odbyły się gminie Orły, w Przemyślu, a także w powiecie kolbuszowskim, Radomyślu, Zaleszanach, Ulanowie i Bojanowie.

30 października 2018 r. poleciał do Rzeszowa na spotkanie ze strażakami z Przemyśla.

Za loty, które służyły wypełnianiu funkcji marszałka Sejmu, można uznać np. ten 4 września do Nowego Sącza z przejazdem do Krynicy na Forum Europa Karpat pod patronatem marszałka, czy lot 30 czerwca tego roku na uroczystości z okazji 450-lecia Unii Lubelskiej.

Samorządowcy z Podkarpacia wspierają marszałka

W obronę Marka Kuchcińskiego wzięli niektórzy samorządowcy z Bieszczad. Na konferencji prasowej zaznaczyli, że "w sytuacji bardzo aktywnego modelu sprawowania urzędu przez marszałka pozostałoby mu tylko albo zrezygnować z funkcji, albo w Bieszczady nie przyjeżdżać".

Samorządowcy z bieszczadzkich gmin i powiatów stwierdzili, że dla nich "było i jest bardzo ważne, że możemy bardzo często i na miejscu spotykać się z parlamentarzystami reprezentującymi nasze społeczności". Starosta bieszczadzki Marek Andruch dodał, że samorządy bieszczadzkie doceniają wsparcie marszałka Kuchcińskiego dla regionu. - Doceniamy je i uważamy, że służyły lokalnej społeczności – powiedział

"Oglądam konferencję samorządowców popierających marszałka. Wychodzi na to, że jednak celem lotów była działalność poselska, a nie marszałkowska" - tak tę konferencję ocenił Krzysztof Izdebski, dyrektor programowy Fundacji ePaństwo, zajmującej się jawnością życia publicznego w Polsce.