Jacek Saryusz-Wolski stwierdził na Twitterze, że nie zna państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które by miało Unię Europejską "wpisaną" do konstytucji w celu, jak napisał "leczenia kompleksów europejskich neofitów". Druga część wpisu jest ocenna i nieweryfikowalna. Natomiast państw stanowiących w konstytucjach, że są członkami UE, wbrew temu co napisał polityk, jest kilka.
Władysław Kosiniak-Kamysz zapowiedział na sobotniej konwencji PSL złożenie poprawki zmieniającej Konstytucję RP tak, by było w nią wpisane członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Dodał, że "ci, którzy nie poprą tej poprawki, nie podpiszą się pod nią, będą chcieli wyprowadzenia Polski z Unii Europejskiej tuż po wyborach" do Parlamentu Europejskiego 26 maja.
Pomysł ten nie spodobał się Jackowi Saryusz-Wolskiemu, który w swoim twitterowym wpisie w osobliwy sposób skrytykował go słowami: "pachnie [on] naftaliną i nadgorliwością z czasów PRL i 'braterstwa z ZSRS' UE to co innego, nie wymaga takiej czołobitności Nie znam kraju czł UE który by w taki sposób leczył kompleksy europejskich neofitów" (pisownia oryginalna).
Jednak, zgodnie z tym, co można przeczytać w zbiorze konstytucji świata, prowadzonym przez Sejm w obrębie swojej biblioteki, takie państwa, które członkostwo w Unii Europejskiej wpisały do swoich konstytucji, jednak są. Wskazywali to europosłowi m.in. komentujący pod jego wpisem internauci. "Taki zapis jest we francuskiej Konstytucji. A gdyby pan jeszcze potrzebował przykładów to jest też w Szwecji", napisał jeden z nich.
Rzeczywiście, w Unii Europejskiej część krajów członkostwo wpisało do swoich konstytucji. Są to:
Szwecja,
na której konstytucję składają się cztery akty, w tym szczególnie interesujący w tym kontekście Akt o formie rządu (Regeringsformen). Art. 10 jego pierwszego rozdziału brzmi następująco:
prawda
"Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej. Szwecja uczestniczy też we współpracy międzynarodowej w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych i Rady Europy oraz innych przedsięwzięciach organizacji międzynarodowych", Akt o formie rządu (Regeringsformen)
Zmiana konstytucji w Szwecji, tak jak w reszcie państw członkowskich UE, może się dokonać tylko pod bardziej wymagającymi warunkami niż tymi potrzebnymi do uchwalenia zwykłej ustawy. Art. 14 rozdziału ósmego Aktu o formie rządu stanowi, że:
"Akty konstytucyjne uchwalane są w formie dwóch jednobrzmiących uchwał. Pierwszą, która po uchwaleniu pozostaje w zawieszeniu, jest uchwalany projekt zmiany aktu konstytucyjnego. Druga uchwała nie może być podjęta do chwili wyborów w Królestwie nowego Riksdagu, który może ją przyjąć po ukonstytuowaniu się (...)".
Niemcy,
których konstytucja federalna (Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland) zakłada w 1) art. 23, że:
prawda
"Dla urzeczywistnienia zjednoczonej Europy Republika Federalna Niemiec współdziała w rozwoju Unii Europejskiej, która jest zobowiązana do przestrzegania zasad demokracji, państwa prawnego, socjalnego i federacyjnego oraz zasady subsydiarności, i gwarantuje ochronę praw podstawowych w swej istocie porównywalną z niniejszą Ustawą Zasadniczą. W tym celu Federacja w drodze ustawy wymagającej zgody Bundesratu może przekazywać prawa suwerenne. Dla ustanowienia Unii Europejskiej, jak również w celu zmiany jej podstaw traktatowych i analogicznych regulacji, przez które niniejsza Ustawa Zasadnicza w swojej treści zostaje zmieniona lub uzupełniona, lub umożliwia takie zmiany i uzupełnienia, obowiązuje art. 79 ust. 2 i 3" Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec
a którą zmienić jest również trudniej niż ustawę zwykłą, bowiem wymaga to zgody dwóch trzecich członków Bundestagu oraz dwóch trzecich głosów Bundesratu.
Francja,
gdzie cały XV rozdział konstytucji poświęcony jest Unii Europejskiej. Artykuł 88-1 stanowi wyraźnie, że:
prawda
Republika jest członkiem Unii Europejskiej utworzonej przez państwa, które dobrowolnie postanowiły wspólnie wykonywać niektóre swoje uprawnienia na mocy Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, stanowiące rezultat układu podpisanego w Lizbonie 13 grudnia 2007 r. Konstytucja Republiki Francuskiej
Art. 89 z Rozdziału 16 tej samej konstytucji stawia wysokie wymagania procedurze jej zmiany:
"(...) Rządowy lub parlamentarny projekt zmiany Konstytucji winien być (...) uchwalony przez obie izby w jednakowym brzmieniu. Zmiana wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej w referendum.
Jednakże projektu zmiany Konstytucji nie poddaje się referendum, jeżeli Prezydent Republiki zdecyduje przedłożyć go Parlamentowi zwołanemu w charakterze Kongresu; w takim przypadku projekt zmiany zostaje przyjęty, jeżeli wypowie się za nim większość trzech piątych ważnie oddanych głosów (...)",
co jak we wcześniej wymienionych państwach umacnia jej członkostwo.
Litwa,
gdzie rozszerzono w 2004 r. konstytucję o Akt konstytucyjny Republiki Litewskiej z dnia 13 lipca 2004 r. O członkostwie Republiki Litewskiej w Unii Europejskiej, który stanowił m.in., że:
"Republika Litewska będąc państwem członkowskim Unii Europejskiej, dzieli kompetencje należące do swoich organów państwowych z instytucjami państw Unii Europejskiej lub powierza im te kompetencje w dziedzinach określonych w traktatach założycielskich Unii Europejskiej i w zakresie, w jakim – wspólnie z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej – może wypełniać swe zobowiązania w tych dziedzinach i korzystać z uprawnień wynikających z członkostwa" Konstytucja Republiki Litewskiej
Zmienić konstytucję litewską jest również trudniej niż uchwalić ustawę zwykłą, bowiem poza rozdziałem pierwszym, pt. "Państwo Litewskie" i tym dotyczącym samej zmiany konstytucji, reszta jej regulacji może być zmieniona tylko tak, że poprawki będą:
"rozpatrywane i dwukrotnie poddawane pod głosowanie w Seimasie. Przerwa między głosowaniami nie może być krótsza, niż 3 miesiące. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji uważa się za przyjęty, jeżeli w każdym głosowaniu głosowało za nim co najmniej ⅔ ogólnej liczby członków Seimasu".
Bułgaria,
w której konstytucji znajduje się przepis mówiący, że "Republika Bułgarii uczestniczy w budowie i rozwoju Unii Europejskiej".
prawda
Zobowiązania względem UE
kilka z państw członkowskich zawarło w swoich konstytucjach sformułowania mniej kategoryczne, acz wciąż regulujące daleko idącą współpracę w razie obecności państwa w tej organizacji międzynarodowej.
Irlandia w 4. 4° art. 29 konstytucji "potwierdza swoje zobowiązanie względem Unii Europejskiej, której członkowie współpracują w celu promocji pokoju, wspólnych wartości oraz pomyślności swoich obywateli",
a w poprawce do konstytucji Cypru można znaleźć następujący przepis: "Żaden z przepisów Konstytucji nie unieważnia uchwalonych ustaw, innych aktów oraz środków podjętych przez Republikę, które były konieczne w związku z Jej zobowiązaniami jako państwa członkowskiego Unii Europejskiej, ani nie wyklucza mocy prawnej rozporządzeń, dyrektyw i innych aktów lub wiążących środków o charakterze ustawodawczym podjętych przez Unię Europejską lub Wspólnoty Europejskie bądź ich instytucje albo organy właściwe na podstawie Traktatów ustanawiających Wspólnoty Europejskie lub Unię Europejską".
W uzasadnieniu do Ustawy o zmianie artykułu 135 Konstytucji Hiszpanii z 27 września 2011 roku Juan Carlos I posłużył się takimi słowami:
prawda
"Niniejsza zmiana treści art. 135 Konstytucji Hiszpanii ma zatem na celu zagwarantowanie zasady stabilności budżetowej poprzez zobowiązanie wszystkich organów administracji publicznej do jej zachowania, wzmocnienie zobowiązań Hiszpanii wobec Unii Europejskiej, a jednocześnie zagwarantowanie równowagi społeczno-gospodarczej w naszym kraju" Uzasadnienie do Ustawy o zmianie art. 135 Konstytucji Hiszpanii
W części konstytucji węgierskiej zwanej "Fundamentami" także znajdują się odniesienia do Unii Europejskiej, mówiące m.in., że "prawo Unii Europejskiej – w zakresie określonym w ust. 2 – może ustanowić powszechnie obowiązujące normy postępowania" (art. E pkt. 3).
prawda
Regulacje dotyczące wzajemnych relacji
Choć w szeregu konstytucji państw członkowskich nie ma przepisów obecności w UE wprost, wiele z nich zawarło w ustawach zasadniczych wzmianki na temat Unii, przepisy regulujące wzajemne relacje kraju i tej organizacji międzynarodowej, przepisy przygotowujące je do funkcjonowania w jej obrębie. Dotyczą one przede wszystkim takich spraw jak:
to, czy zasada pierwszeństwa prawa unijnego odnosi się też do regulacji konstytucji,
wyborów do europarlamentu.
Takimi krajami są Austria, Belgia, Estonia, Finlandia, Irlandia, Grecja, Łotwa, Malta, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Wielka Brytania, Włochy. Niektóre z owych regulacji są bardzo obszerne, bogate.
Odpowiednie przepisy dotyczące przekazywania kompetencji organizacjom międzynarodowym tego typu, ale bez bezpośrednich wzmianek na temat "Unii Europejskiej" mają konstytucje siedmiu z 21 państw: Chorwacji, Czech, Danii, Holandii, Luksemburga, Słowenii, oraz Polski.
Autor: bd / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24