FAŁSZ

"Energia księżycowa" i "fosforyzujące ślimaki". Minister ofiarą deep fake'a

Źródło:
Konkret24
Zielińska: można było się lepiej przygotować do powodzi
Zielińska: można było się lepiej przygotować do powodzi TVN24
wideo 2/4
Zielińska: można było się lepiej przygotować do powodzi TVN24

Czy wiceministra klimatu Urszula Zielińska mówiła o "kapsułach napędzanych energią kosmiczną" i "szlakach dla sterowców z bambusa"? Według rozpowszechnianego w sieci nagrania proponowała takie technologie jako ekologiczne rozwiązania transportowe. Brzmi niewiarygodnie - bo film nie jest wiarygodny. To przykład, jak wykorzystano sztuczną inteligencję do stworzenia fałszywki.

Wideo, które w ostatnich dniach rozsyłane jest w mediach społecznościowych, trwa 24 sekundy. Słyszymy w nim głos wiceministry klimatu i środowiska Urszuli Zielińskiej, a ją widzimy siedzącą w studiu Programu I Polskiego Radia. W górnym prawym rogu ekranu jest napis ''na żywo", u dołu logo Telewizji Republika, zegar wyświetlający godzinę 19.32 i pasek informacyjny. Na górze kadru wyświetlana jest transkrypcja rzekomej wypowiedzi ministry Zielińskiej: "Inne i de facto wykorzystywane środki transportu, takie jak magnetyczne kapsuły napędzane energią księżycową, czy też podniebne szlaki dla ekologicznych sterowców z bambusa". Potem miała dodać: "Te innowacyjne rozwiązania są nie tylko bardziej opłacalne, ale także zupełnie nietoksyczne dla naszych bezcennych populacji rzecznych ślimaków fosforyzujących".

Jedna z internautek, która 10 listopada udostępniła na profilu w serwisie X to nagranie, skomentowała: "Teraz lecę grubej rury. A jak z grubej rury to musi być Zielińska o magnetycznych kopsułach napędzanych energią księżycową!'' (pisownia oryginalna). Ten post wygenerował ponad 90 tys. wyświetleń; ponad 1,3 tys. razy podano go dalej. Rzekome słowa wiceministry wywołały pełne emocji komentarze typu: "Chora z urojenia. Skąd ja wzięli"; "O kurde, ona jest z innej galaktyki chyba"; "Zakład specjalny się pani kłania..". Były też obraźliwe epitety.

FAŁSZ
Post ze sfałszowanym przekazem był chętnie komentowany i podawany dalejx.com

Jednak już na pierwszy rzut oka widać, że z nagraniem jest coś nie tak. Słowa rzekomo wypowiadane przez Zielińską nie pokrywają się z widocznym na filmie ruchem jej warg. Ponadto na nagraniu widać oprawę graficzną Telewizji Republika, a na mikrofonie w studiu logo radiowej Jedynki. "Czy jest to AI czy też ona jest autentycznie tak odleciana. To chyba AI"; "Powiedz że to fejk'' - dopytywali internauci. "Przecież to fotomontaż. Sztucznie generowany głos" - stwierdził jeden z komentujących, a autorka wpisu przyznała mu rację: "AI".

Rzeczywiście, jest to rodzaj deep fake'a.

Wideo prawdziwe, audio sfałszowane

W Konkret24 opisywaliśmy, na czym polega deep fake. To fałszywka, do której stworzenia wykorzystywane są narzędzia i algorytmy sztucznej inteligencji. Treści stworzone przez tę technologię to między innymi zdjęcia, wideo czy - jak w opisanym tu przypadku - materiały audio. Na fragment prawdziwego nagrania nałożony został dźwięk stworzony najprawdopodobniej za pomocą generatora głosu. Materiał stworzono tak, by jak najbardziej przypominał głos, intonację i inne cechy charakterystyczne mowy Urszuli Zielińskiej.

Oryginał pochodzi z programu "Sygnały dnia" z 24 lipca 2024 roku, gdy ministra Zielińska gościła w Polskim Radiu. Cała audycja dostępna jest do odsłuchania na YouTube. W rozmowie z Grzegorzem Osieckim wiceministra mówiła między innymi o programie "Mój prąd" realizowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, o rządowym programie "Czyste powietrze", bonie energetycznym czy cenach energii. Zielińska była pytana o sytuację ekosystemu Odry i innych rzek w Polsce oraz o unijny system ETS2. Nigdzie w wywiadzie nie padły słowa, które słyszymy na nagraniu rozpowszechnianym w sieci.

Fragment wykorzystany w fałszywce zaczyna się od ok. 24 minuty wywiadu, gdy rozmowa dotyczyła Odry. Zgadzają się mimika, ruch warg, gestykulacja Zielińskiej oraz kilka pierwszych słów. Audio przeanalizowaliśmy za pomocą dostępnych w internecie narzędzi, które określają prawdopodobieństwo, czy dany materiał został stworzony za pomocą sztucznej inteligencji - w tym wypadku programy wskazały takie prawdopodobieństwo na ponad 90 proc.

"Wodorosty produkujące tlen emocjonalny" i "energia z cmentarzy"

Jak się okazuje, nie po raz pierwszy w sieci rozchodzi się ten sfałszowany filmik z Urszulą Zielińską. Dotarliśmy do posta w serwisie X opublikowanego 24 lipca tego roku - czyli w dniu, gdy odbyła się rozmowa z ministrą w radiowej Jedynce. Internauta zamieścił na swoim koncie jego fragment, w którym polityczka zapytana została o Odrę. Na początku słyszymy prawdziwe słowa dziennikarza: "To zapytam, bo poprzedni rząd stawiał na to, żeby Odrę w zasadzie uregulować i zrobić z niej szlak żeglugowy, który będzie wiódł do Szczecina i dalej do Świnoujścia". "Tak, to były takie miraże z piasku..." - zaczęła odpowiadać Zielińska. A dopytana przez dziennikarza, mówiła: "Dlatego, że transport rzeczny jest dzisiaj kompletnie nieopłacalny''. Lecz od kolejnego zdania jej prawdziwa wypowiedź została zamieniona na audio stworzone za pomocą sztucznej inteligencji. W tym nagraniu jest ono dłuższe. Oprócz "energii księżycowej" i "fosforujących ślimaków", Zielińska miała mówić także o "podwodnych koloniach cebulowych'', "wodorostach produkujących tlen emocjonalny", "rzecznych kijankach latających" czy "podwodnych piramidach energetycznych''.

Deep fake z ministrą Urszulą Zielińską pojawił się w sieci już w dniu jej wywiadu w radiu, 24 lipca 2024 rokux.com

''A skoro już mówimy o efektownym wykorzystaniu zasobów, to nie mogę nie wspomnieć o niewykorzystanym potencjale naszych cmentarzy. Zamiast marnować cenne tereny zielone, moglibyśmy przekształcić je w bioelektrownie nekroenergetyczne'' - słyszymy w filmiku. Trwa on ponad 2 minuty. Nie dodano tam oprawy wizualnej innego medium, a sam autor posta podpowiada, że materiał jest sfałszowany: "Musiałem. Zgadnijcie od którego momentu to nie są jej słowa". Ten post z filmem wygenerował ponad 70 tys. wyświetleń.

Co naprawdę mówiła Zielińska w tej części wywiadu? Po słowach ''są inne de facto wykorzystywane środki transportu'' kontynuowała: "...czy szynowego i drogowego, i z tego korzystają firmy przewoźnicze i korzystamy jako obywatele. Więc to były kompletne miraże z piasku. To się nijak nie spinało finansowo, a dodatkowo doprowadziło, było jednym z elementów tej katastrofy. Więc to jest pieśń przeszłości. To jest polityka zarządzania rzekami, jak z lat 70., kiedy się betonuje, prostuje. To zabija nasze rzeki".

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: x.com

Pozostałe wiadomości

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki twierdzi, że z powodu "oszustwa rządu Donalda Tuska" emeryci stracili 800 złotych. Chodzi o rzekome "obcięcie 14. emerytury". Jednak kandydat PiS wprowadza opinię publiczną w błąd. Przypominamy, z czego wynikała jednorazowa podwyżka tego świadczenia.

Nawrocki mówi o "obcięciu 14. emerytury". Manipuluje

Nawrocki mówi o "obcięciu 14. emerytury". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki zapewniał na spotkaniu w Kluczborku, że zna "realny problem kobiet". Chodzi o urlop wychowawczy, którego według niego "nie wpisuje się" kobietom do emerytury. Prawda wygląda inaczej.

Nawrocki o "realnym problemie" kobiet. Sprawdzamy, czy jest

Nawrocki o "realnym problemie" kobiet. Sprawdzamy, czy jest

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych generuje nagranie mające udowadniać, że Ukraińcy wykorzystują wojnę do propagandy. Tymczasem ten film jest przykładem prorosyjskiej dezinformacji. Przekaz o "wojennych aktorach" nie jest nowy, sposób stworzenia fałszywki również.

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

Źródło:
Konkret24

Twórcom tych stron chodzi nie tylko o przemycanie rosyjskich punktów widzenia do polskiego internetu. Dzięki takim witrynom można też cytować rosyjskie media państwowe, w Polsce zakazane. A w kanałach rosyjskich pokazywać, że "polskie media" podzielają rosyjską wizję świata. Oto 10 portali, przed którymi przestrzegamy. Szerzą prokremlowską dezinformację.

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki od dłuższego czasu opowiada wyborcom, że jako kandydat na prezydenta "składał projekty ustaw" w Sejmie. A teraz dziwi się, że Sejm "jego propozycji" nie przyjął. Jaka jest prawda?

Nawrocki "nie rozumie, czemu Sejm nie przyjął jego propozycji". Manipuluje

Nawrocki "nie rozumie, czemu Sejm nie przyjął jego propozycji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o szczepieniach na błonicę - po wykryciu pierwszego od lat przypadku tej choroby - stała się dla środowisk antyszczepionkowych pretekstem do szerzenia kolejnej teorii. Ich zdaniem nagłaśnianie tematu błonicy to sposób na wypromowanie pakietu krztuścowego. Eksperci ostrzegają przed tą dezinformacją.

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes

Opozycja grzmi, że Niemcy "zalewają nas migrantami". Pozyskane przez Konkret24 statystyki tego nie potwierdzają. Owszem, wzrosła liczba cudzoziemców zawracanych z granicy niemiecko-polskiej, ale są to przede wszystkim Ukraińcy. Natomiast wśród deportowanych z Niemiec do Polski dominują... Polacy.

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Kandydat Konfederacji na prezydenta twierdzi, że sytuacja polskiej opieki zdrowotnej jest dramatyczna. Jako dowód przywołuje zestawienie, według którego polski system ochrony zdrowia jest gorszy niż w Azerbejdżanie i Libanie. Sprawdzamy, na jaki ranking powołuje się polityk.

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Źródło:
Konkret24