"Mapki hańby"? Przekaz PiS o "likwidacji jednostek" za PO-PSL wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24
Premier: chcemy umacniać obecność wojska na wschód od Wisły
Premier: chcemy umacniać obecność wojska na wschód od WisłyTVN24
wideo 2/5
Premier: chcemy umacniać obecność wojska na wschód od WisłyTVN24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości głoszą, że rządy koalicji PO-PSL były okresem "osłabiania siły Wojska Polskiego" i "systemowej likwidacji jednostek". Chwalą się, że to PiS odbudowuje potencjał polskiego wojska. Przypominamy, czego rządzący nie mówią - bo bez kontekstu historycznego i politycznego ta narracja jest manipulacją.

W sobotę 5 sierpnia premier Mateusz Morawiecki spotkał się z żołnierzami i dowódcami Batalionu Dowodzenia Marynarki Wojennej w Wejherowie. W swoim przemówieniu powtórzył jeden z głównych przedwyborczych przekazów PiS: o tym, że za rządów koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego likwidowano jednostki wojskowe, a teraz rząd Zjednoczonej Prawicy je przywraca. "To, co odziedziczyliśmy po rządach Platformy Obywatelskiej, jeśli chodzi o polską armię, polskie wojska, to były prawdziwe zgliszcza. I nie potrzeba było do tego żadnej wojny. Ponad sześćset jednostek wojskowych, jednostek operacyjnych w wojsku zlikwidowanych" - mówił premier. Zapowiedział opublikowanie "mapek hańby", na których kancelaria premiera miała pokazać "główne jednostki wojskowe, które były likwidowane". Rzeczywiście, mapki jeszcze tego samego dnia pojawiły się na oficjalnej stronie kancelarii premiera i na jej kontach w mediach społecznościowych.

Mapki nie są nowe. Pojawiły się w lutym wraz z przekazem o "629 jednostkach organizacyjnych Sił Zbrojnych RP zlikwidowanych za czasów rządów koalicji PO-PSL" w tweecie ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka. Na czterech mapach ilustrujących post pokazano owe "najważniejsze zlikwidowane jednostki", a komentarz Błaszczaka był streszczeniem narracji PiS o niszczeniu polskiej armii przez PO-PSL: "Rządy koalicji PO-PSL to okres systemowej likwidacji jednostek i osłabiania siły Wojska Polskiego. W latach 2008-15 rozformowano 629 jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych RP. Rząd PiS konsekwentnie odbudowuje potencjał wojska, tworząc nowe jednostki i kupując nowoczesny sprzęt".

Kwestie bezpieczeństwa i obronności należą do głównych tematów kampanii. Rządzący podnosili go już w 2022 roku po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, ale w tym roku wykorzystują go szczególnie, uderzając w PO. Tezę o "zwijaniu armii" i likwidacji jednostek powtarzali m.in. marszałek Sejmu Elżbieta Witek (6 sierpnia: "Zredukowano armię do dziewięćdziesięciu pięciu tysięcy zawodowych żołnierzy i przeniesiono jednostki na zachód, likwidując tutaj na wschodzie. Polska okazała się całkowicie bezbronna"); minister edukacji Przemysław Czarnek (5 sierpnia: "Tych jednostek wojskowych i posterunków policji za czasów naszych poprzedników zlikwidowano ponad tysiąc. My je odtwarzamy"); prezes PiS Jarosław Kaczyński (nagranie z 5 sierpnia: "Za ich czasów znikały jednostki wojskowe i posterunki policji, w sumie ponad tysiąc. Dzisiaj je odbudowujemy").

Nie tylko te cztery pokazane wyżej mapy rozpowszechniają politycy PiS. Są i inne, jak np. w tweecie ministra Błaszczaka z 4 sierpnia o jednostkach rakietowych obrony powietrznej. Wskazywanie przykładów zlikwidowanych jednostek stało się ostatnio stałym punktem wizyt polityków PiS w terenie. Tak było m.in. z jednostkami z Siedlcach, Ostródzie czy Lublinie. W przypadku niektórych są jednak kontrowersje co do tego, kto naprawdę odpowiada za decyzję o rozformowaniu czy likwidacji danej jednostki. Na przykład po tym, jak 6 sierpnia Przemysław Czarnek i szef gabinetu politycznego Jarosława Kaczyńskiego Michał Moskal na konferencji mówili o likwidacji 3. Brygady Zmechanizowanej z Lublina, "Gazeta Wyborcza" prostowała: "formalnie wojsko wyjechało z Lublina w 2008 r., czyli już za rządów koalicji PO-PSL, ale decyzje w tej sprawie podjął rząd PiS".

Nie analizujemy tu jednak historii każdej wymienianej przez polityków PiS jednostki - chodzi o całą narrację na temat tego, co się działo w polskim wojsku przed rządami Zjednoczonej Prawicy. A to ważne, gdyż bez wyjaśnienia powodów podejmowanych decyzji obecny przekaz rządu wprowadza opinię publiczną w błąd. Nie chodzi bowiem o to, że "likwidowano jednostki", tylko o przekształcanie struktur polskiej armii, na które zdecydował się polski rząd, a poparła opozycja. O decyzje podejmowane w ramach sojuszu NATO, którego członkiem jest Polska. O zmiany wymuszone likwidacją zasadniczej służby wojskowej. I wreszcie o zupełnie odmienną sytuację polityczną w Europie.

Poprosiliśmy ekspertów ds. wojskowości - w tym dwóch generałów i wiceministrów obrony narodowej - o wyjaśnienie kontekstu podejmowanych w latach 2008-2015 decyzji. Na nasze pytania odpowiedzieli: generał Stanisław Koziej - były szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego i wiceminister obrony narodowej w latach 2005-2006; generał Waldemar Skrzypczak - były dowódca Wojsk Lądowych i wiceminister obrony narodowej w latach 2012-2013; doktor Michał Piekarski z Zakładu Studiów nad Bezpieczeństwem Uniwersytetu Wrocławskiego.

Do 2014 roku "koncepcja bezpieczeństwa kooperatywnego" w NATO

Eksperci podkreślają, że decyzje dotyczące polskiego wojska trzeba analizować przede wszystkim w oparciu o to, co się działo wokół Polski, jaka była sytuacja bezpieczeństwa w Europie i na świecie.

- A warunki bezpieczeństwa były zupełnie inne niż dzisiaj. Przypomnijmy: były nawet takie rozważania, że Rosja może wstąpić do NATO - mówi gen. Stanisław Koziej. - W erze pozimnowojennej, od lat 90. aż do 2014 roku, czyli ataku Rosji na wschodnią Ukrainę i Krym, w Europie dominowała koncepcja bezpieczeństwa kooperatywnego. NATO nastawiało się na kooperację, a nie na konfrontację, włącznie z kooperacją z Rosją. Wówczas NATO zajmowało się co najwyżej operacjami zewnętrznymi, na przykład w Afganistanie - dodaje.

O skupianiu się na operacjach poza Europą, np. w Afganistanie, mówi też dr Michał Piekarski. Ponadto przypomina: - W okresie, kiedy rządziła Platforma Obywatelska, postrzeganie bezpieczeństwa międzynarodowego było skoncentrowane na zagrożeniach asymetrycznych, takich jak terroryzm czy zorganizowana przestępczość.

- Obawiano się skutków konfliktów poza Europą i dlatego niemal wszystkie państwa NATO w tamtym okresie dążyły do tego, żeby budować zdolności ekspedycyjne. Zdolności do toczenia konwencjonalnej wojny z innym państwem, czyli na przykład obrona przed Rosją, były uważane za ważne, ale nie nadawano im najwyższego priorytetu - wyjaśnia dr Piekarski. - To samo działo się w Polsce, gdzie zakładaliśmy, że jeśli wojsko zostanie użyte, będą to raczej misje stabilizacyjne czy operacje takie jak w Afganistanie czy Iraku. Generalnie wśród elit zapanował konsensus, że rywalizacja mocarstw niekoniecznie będzie miała wymiar militarny, zwłaszcza jeśli chodzi o Europę - dodaje. I podkreśla:

To był okres, w którym zakładano, że Rosja będzie kłopotliwym sąsiadem, ale będzie można ułożyć z nią relację poprzez handel. I nie był to wyłącznie pomysł rządu PO-PSL, taką politykę prowadziły inne rządy.

Ponadpartyjny program rozwoju sił zbrojnych. Ustawa przyjęta w parlamencie niemal jednogłośnie

W sprawie reorganizacji polskiej armii, a tym samym jej zmniejszenia, był konsensus polityczny - na co również zwracają uwagę eksperci. - Dzisiaj mówi się tylko, że "likwidowano jednostki wojskowe", bo rzeczywiście na papierze tak to wygląda. Ale ten proces konsolidacji został ustanowiony i przyjęty na początku XXI wieku, gdy wprowadzono ustawę o programie rozwoju sił zbrojnych. Warto przypomnieć, że ta ustawa była przyjęta w parlamencie niemal jednogłośnie - wspomina gen. Stanisław Koziej. - Wszystkie siły polityczne przyjęły tę ustawę i związany z nią program modernizacji sił zbrojnych zakładający tego typu konsolidację czy likwidowanie niektórych jednostek, a tworzenie większych - dodaje. Generał zaznacza:

Jest więc wielką nieuczciwością dzisiaj PiS-u, że zrzuca odpowiedzialność za ten program na jedną siłę polityczną, samemu udając, jakby w tym nie uczestniczył. To była tak samo ich decyzja, jak wszystkich innych sił politycznych. Po prostu rządy po 2001 roku - czy SLD, czy PO - realizowały ten ponadpartyjny program transformacji sił zbrojnych tak, abyśmy byli jak najbardziej kompatybilni z NATO. 

Jeśli chodzi o dane, Polska wyszła z okresu PRL-u z armią liczącą ok. 400 tys. żołnierzy. Eksperci w rozmowie z Konkret24 wspominają, że wojsko nie tylko było za duże, ale też przygotowane do zupełnie innych typów konfliktów zbrojnych, które wraz z upadkiem Związku Radzieckiego straciły aktualność. Żeby spełnić wymogi wejścia do NATO, a potem dostosować się do jego struktur, konieczne było zmniejszenie armii i jej modernizacja.

Przełomowym dokumentem była wspomniana przez gen. Kozieja ustawa z 25 maja 2001 roku o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Zapisano w niej, że do 2003 roku w polskiej armii będzie maksymalnie 150 tys. zawodowych żołnierzy. Za przyjęciem ustawy było 384 na 421 posłów, w tym wszyscy posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej i niemal wszyscy Akcji Wyborczej Solidarność, Unii Wolności, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego czy Porozumienia Centrum - w tym Jarosław Kaczyński.

Wyniki głosowania nad ustawą o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z 25 maja 2001Sejm.gov.pl

Przypomina to również dr Michał Piekarski. - Od lat 90. panował konsensus, że duża armia oparta na powszechnym poborze i dużej liczbie sprzętu nie jest najlepszym rozwiązaniem i każde kolejne rządy, każdy kolejny program modernizacji armii zakładał, że będziemy modernizować, unowocześniać armię, ale będzie ona coraz mniejsza - mówi ekspert. - Ten trend utrzymywały wszystkie kolejne rządy: ograniczano czas trwania służby zasadniczej, starano się odchodzić od bazowania armii na żołnierzach służby obowiązkowej. Próbowaliśmy przekształcić armię poborową w zawodową. Musieliśmy przeformować siły zbrojne ze strukturami organizacyjnymi pasującymi do PRL-u w siły zbrojne pasujące do państwa NATO - dodaje.

"Likwidacje i reorganizacje wynikały z tendencji NATO-wskich"

Zmniejszanie armii i wynikające z tego rozformowywanie jednostek było nie tylko rezultatem politycznego porozumienia, ale odpowiadało też tendencjom w całym NATO w pierwszej połowie XXI wieku. - Wszystkie kraje NATO redukowały wojska operacyjne, ponieważ zdefiniowano, że zagrożenie potencjalnym konfliktem z Rosją jest znikome. W związku z tym uznano, że utrzymanie armii jest bardzo drogie i dokonywano redukcji potencjału operacyjnego sił państw NATO. I robili to wszyscy, Polska nie była wyjątkiem - mówi gen. Waldemar Skrzypczak. Dodaje:

Te likwidacje i reorganizacje wynikały z tendencji NATO-wskich. Nie żyliśmy na wyspie oddalonej od NATO, byliśmy w sojuszu i nasi politycy wkomponowywali się w politykę odprężenia w relacjach z Rosją. Były nadzieje, że będzie pokój w Europie.

Potwierdza to dr Michał Piekarski: - To było zbieżne z tym, co się działo w tym czasie w NATO. Na przykład rozbudowaliśmy Wojska Specjalne, ponieważ w NATO panował trend rozbudowywania takich zdolności i my osiągnęliśmy ostatecznie w pewnym momencie status państwa ramowego w zakresie operacji specjalnych NATO.

Koniec poboru. Przy armii zawodowej tak wiele ośrodków szkolenia nie jest potrzebnych

Przełomem w zmniejszeniu liczebności armii (co wymusiło reorganizację niektórych jednostek) była rezygnacja z obowiązkowego poboru do wojska i przejście na armię zawodową w latach 2009-2010. Generał Koziej, od 2010 roku szef BBN, przypomina, że była to kolejna decyzja zgodna ze strategią NATO. - Wówczas we wszystkich państwach istniała koncepcja armii zawodowej, dlatego była to decyzja w pełni kompatybilna z armiami państw NATO-wskich. Chodziło o to, by nasza armia mogła współpracować z innymi. Chodziło o jakość armii, a nie jej dyslokację. Chcieliśmy, żeby jakość tych jednostek, które wydzielamy do NATO, była jak najwyższa. Dlatego uznaliśmy za priorytet jakość naszej armii, a nie infrastrukturę rozmieszczenia jednostek - tłumaczy.

Dlaczego przejście na armię zawodową musiało oznaczać likwidację niektórych jednostek, wyjaśnia gen. Skrzypczak: - Wymogi armii zawodowej spowodowały, że wiele różnych ośrodków szkolenia nie było już potrzebnych. W armii zawodowej nie trzeba mieć tyle jednostek wojskowych szkolących wojska, co w przypadku armii poborowej. Żołnierzy zawodowych wyszkoliło się raz i potem oni tylko się doskonalą, w związku z tym utrzymywanie tylu ośrodków szkolenia na potrzeby armii zawodowej było nieuzasadnione. Zostało ich tyle, ile było potrzebne. Tamte ośrodki teraz są liczone jako zlikwidowane, lecz to było naturalne, bo przy armii poborowej mieliśmy rozbudową liczbę ośrodków szkolenia, ale przy armii zawodowej zredukowaliśmy je ze względu na brak potrzeb. Ale oni (PiS - red.) o tym nie wiedzą albo udają, że nie wiedzą - komentuje.

Konsensus polityczny wokół rezygnacji z obowiązkowego poboru był nawet większy niż w przypadku wspomnianej ustawy z 2001 roku. Prawne podstawy tego procesu zawarto w nowelizacji ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, którą 5 grudnia 2008 roku Sejm przyjął jednogłośnie. "Za" byli wszyscy głosujący posłowie PO, PiS, Lewicy, PSL, Socjaldemokracji Polskiej i Polski_XXI - w tym Jarosław Kaczyński, Antoni Macierewicz, Beata Szydło czy Zbigniew Ziobro.

Wyniki głosowania nad nowelizacją ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 5 grudnia 2008 rokuSejm.gov.pl

Prezydent podpisał nowelizację ustawy 30 stycznia 2009 roku, a weszła w życie 11 lutego. Od tego momentu polska armia zaczęła się gwałtownie zmniejszać. Według danych NIK w drugim kwartale 2009 roku Siły Zbrojne RP liczyły 124 tys. żołnierzy, w następnym kwartale już 101 tys., a na koniec 2009 roku - poniżej 100 tys. Dwa lata po wejściu w życie ustawy znoszącej obowiązkowy pobór Wojsko Polskie liczyło niecałe 98 tys. osób. W tym dokumencie NIK oceniła pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, działalność Ministra Obrony Narodowej w zakresie profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP.

Liczebność Sił Zbrojnych RP od pierwszego kwartału 2009 roku do drugiego kwartału 2011Konkret24, na podstawie danych NIK

Likwidacja, czyli: reorganizacja, łączenie niekompletnych jednostek, przeformowanie, zmiana nazwy...

Osoby znające historię przekształcania polskiej armii zwracają uwagę na używane teraz w przekazie PiS słowo "likwidacja", które jest nacechowane negatywnie. Tymczasem w wielu przypadkach likwidacja jednostki oznaczała jej reorganizację, czyli przeniesienie dowództwa lub żołnierzy do innych formacji. Rozformowywano te jednostki, które ze względu na mniejszą liczebność nie miały pełnej obsady. - W armii zawodowej nie mogło być już dwieście czy sto pięćdziesiąt tysięcy żołnierzy, tylko sto dwadzieścia tysięcy. To oznaczało, że szereg jednostek wojskowych nie był do końca zapełniony żołnierzami, bo było ich mniej niż etatów - tłumaczy gen. Koziej. - Jeżeli mamy kilka jednostek wojskowych, które są w pięćdziesięciu czy w trzydziestu procentach ukompletowane, to one i tak nie mogą funkcjonować w pełni sprawnie, bo brakuje tam na przykład dowódcy plutonu, kompanii, drużyny lub samych żołnierzy. Taka jednostka ma ogromne słabości w funkcjonowaniu i szkoleniu - wyjaśnia. I dodaje:

Żołnierze w takich jednostkach musieli pilnować koszar, być na wartach, ale się nie szkolili. W związku z tym zapadła decyzja o konsolidacji sił zbrojnych, czyli łączenia niekompletnych jednostek wojskowych w większe jednostki. To było widać na tzw. ścianie wschodniej, gdzie było dużo takich fragmentarycznych jednostek, które połączono w większą formację.

Również dr Michał Piekarski mówi, że w niekompletnych jednostkach "nie ma całego sprzętu, ludzi, bo oni zostaną powołani dopiero przy mobilizacji". - I teraz powstaje pytanie: czy jest sens utrzymywać takie zasoby, nazywając je brygadą, czy zmienić je na mniejszy batalion, ale w pełni ukompletowany i zdolny do wyjazdu za granicę? - stwierdza. Zwraca uwagę na przekłamania:

Proste porównania liczbowe na zasadzie: było pięćset jednostek, a potem było trzysta - są bardzo nieprecyzyjne. Nie uwzględniają tego, co się działo z tymi jednostkami. Czy zostały przeformowane, rozformowane czy rozformowano same dowództwo, poszczególne oddziały lub czy zostały przejęte przez inne jednostki? Dlatego w każdym przypadku, kiedy pada hasło, że jakaś jednostka wojskowa "została zlikwidowana", należy sprawdzać, co się naprawdę stało.

Ekspert z Uniwersytetu Wrocławskiego podaje przykład Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej z Gliwic. - Ten oddział został za PO rozformowany. W założeniu mamy więc ubytek potencjału Żandarmerii Wojskowej. Ale na bazie tego oddziału sformowano Jednostkę Wojskową Agat należącą do Wojsk Specjalnych, więc wzrósł potencjał Wojsk Specjalnych. Taka jakościowa analiza wymagana jest dla każdego przypadku, gdzie mamy do czynienia z rozformowaniem, przeformowaniem albo zmianą nazwy jednostki wojskowej - podkreśla.

Dlatego gen. Stanisław Koziej przekaz o "likwidowaniu jednostek wojskowych" podsumowuje następująco: - To jest patrzenie na to, co się działo dziesięć lat temu z dzisiejszej perspektywy, gdy mamy wojnę za granicą. A przecież po 2014 roku wszystko się zmieniło, łącznie z NATO. Dzisiaj łatwo krzyczeć, gdy warunki i sytuacje są zupełnie inne niż kiedyś. Nie można na tamte czasy patrzeć przez dzisiejsze okulary. Dziś każdy jest dużo mądrzejszy, jakie decyzje trzeba było wtedy podejmować. Ja mówię, że każdy mój student sztuki wojennej wygrałby bitwę pod Waterloo jako Napoleon - ale to nie znaczy, że on jest Napoleonem. Tylko że dziś mamy inną wiedzą i perspektywę. Dlatego trzeba mieć tę perspektywę historyczną.

Autorka/Autor:Michał Istel

Źródło: Konkret24

Pozostałe wiadomości

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Wobec trwającej dyskusji prezydent Andrzej Duda miał zachęcać do ponownego przeliczenia głosów w wyborach - tak wynika z cytatu rozsyłanego obecnie w mediach społecznościowych. Pokazujemy, kiedy prezydent wypowiedział te słowa i jak dokładnie brzmiały.

Andrzej Duda o "rzetelnym przeliczeniu głosów". Kiedy to mówił

Andrzej Duda o "rzetelnym przeliczeniu głosów". Kiedy to mówił

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Jedno zdanie Morawieckiego. Dwie nieprawdy

Jedno zdanie Morawieckiego. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

W sieci rozpowszechniany jest przekaz, jakoby biskup Jerzy Mazur miał potępić zgwałcone kobiety, które zażyły tabletkę "dzień po". Nie ma dowodów, że duchowny wypowiedział słowa, które mu się przypisuje. Przestrzegamy przed rozpowszechnianiem tego cytatu.

Biskup o zgwałconych kobietach i tabletce "dzień po"? Fałszywy cytat

Biskup o zgwałconych kobietach i tabletce "dzień po"? Fałszywy cytat

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Pytany o krytykę ze strony Magdaleny Biejat, szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził, że jej frustracja "pewnie wynika z tego, że Grzegorz Braun dostał więcej głosów kobiet" niż kandydatka Lewicy. Ale to nieprawda.

Kosiniak-Kamysz reaguje na "uszczypliwości tiktokowe" Biejat. Nie ma racji

Kosiniak-Kamysz reaguje na "uszczypliwości tiktokowe" Biejat. Nie ma racji

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24

Rząd przygotowuje rzekomo ustawę, dzięki której nielegalni migranci będą przejmować mieszkania komunalne - tak twierdzą politycy PiS. Ministerstwo rozwoju ocenia ten przekaz dosadnie: jako "oderwany od rzeczywistości", nastawiony na "wzbudzanie niepokoju Polaków".

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Źródło:
Konkret24

Ukraiński rzekomo ma zostać wprowadzony jako drugi język obcy do szkół podstawowych. Miałby zastąpić hiszpański, niemiecki czy francuski. Byłby przedmiotem obowiązkowym. W dodatku stałby się częścią egzaminu ósmoklasisty.... Takie nieprawdziwe twierdzenia rozpowszechniają politycy i internauci. Przestrzegamy przed ich powielaniem, bo to fake newsy.

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Z informacji Sądu Najwyższego wynika, że liczba zarejestrowanych protestów wyborczych rośnie z dnia na dzień. Politycy PO przekonują, że liczba protestów wskazuje na konieczność dokładnego sprawdzenia przebiegu głosowania. A europoseł PiS na to, że teraz "jest mniej protestów niż w poprzednich wyborach". Sprawdziliśmy.

Protesty wyborcze. Mniej czy więcej niż dawniej? Jeden rok się wybija

Protesty wyborcze. Mniej czy więcej niż dawniej? Jeden rok się wybija

Źródło:
Konkret24