Poseł PiS Janusz Kowalski skomentował wzrost PKB Wielkiej Brytanii w 2021 roku - lecz zamiast wyjaśnić jego prawdziwą przyczynę, wykorzystał go w kontekście brexitu, stwarzając fałszywy przekaz. I na tej podstawie zasugerował, że "warto obliczyć potencjalne korzyści finansowe wyjścia Polski z UE".
Poseł Prawa i Sprawiedliwości Janusz Kowalski skomentował 11 lutego na Twitterze tekst o stanie gospodarki Wielkiej Brytanii, który ukazał się w jednym z serwisów. Treść jego posta brzmiała: "Wielka Brytania poza UE rozwija się najszybciej od II wojny światowej! Czy Polska także rozwijałaby się szybciej poza UE mając analogiczną umowę z Brukselą jaką wynegocjował Londyn? Warto więc obliczyć potencjalne korzyści finansowe wyjścia Polski z UE!" (pisownia oryginalna). Tweet polubiło ponad 360 użytkowników, ponad 140 podało dalej.
Poseł załączył link do tekstu opublikowanego tego dnia na stronie money.pl pod tytułem: "Brytyjska gospodarka urosła najmocniej od 80 lat. Teraz na jej drodze staje inflacja". Podsumowanie tego tekstu przez posła Kowalskiego wzbudziło jednak zastrzeżenia internautów - poseł PiS zmanipulował bowiem informację o wzroście brytyjskiego PKB poprzez nadanie jej innego kontekstu.
Na tweet posła PiS zareagował m.in. Adam Sikora, wydawca strony WP.pl. "Czy Pan naprawdę ma czytelników swojego TT za idiotów, którzy nie są w stanie przeczytać ze zrozumieniem całego tekstu?" - zapytał. Z kolei Jakub Krupa, dziennikarz w Londynie, skomentował: "Warto jednocześnie zauważyć, że punktem odniesienia dla PKB był 2020 rok, w którym brytyjska gospodarka skurczyła się aż o 9,4 proc. To z kolei była największa zapaść od 1919 roku. Czytanie ze zrozumieniem się kłania nisko".
Wyjaśniamy, jak informację o wzroście PKB na Wyspach poseł PiS wykorzystał w kontekście brexitu, chcąc stworzyć argument za potencjalnym polexitem.
Wzrost PKB Wielkiej Brytanii i jego powód
W piątek 11 lutego brytyjski urząd statystyczny - Office for National Statistics (ONS) - opublikował dane o PKB za cały 2021 rok: wzrósł o 7,5 proc. Informację podały media, mi.in. Reuters, "The Guardian", Euronews, również polskie serwisy. Serwis money.pl napisał: "Tamtejszy urząd statystyczny poinformował w piątek, że PKB w 2021 roku urósł o 7,5 proc. Takich danych nie było od drugiej wojny światowej". I dalej: "Warto jednocześnie zauważyć, że punktem odniesienia dla PKB był 2020 rok, w którym brytyjska gospodarka skurczyła się aż o 9,4 proc. To z kolei była największa zapaść od 1919 roku".
Tak wysoki wzrost PKB w 2021 roku po dużym spadku rok wcześniej tłumaczony jest pandemią również w leadzie tekstu: "PKB Wielkiej Brytanii w 2021 roku wzrósł o 7,5 proc. Takich statystyk na Wyspach nie było od czasów drugiej wojny światowej. Gospodarka zanotowała silne odbicie po koronakryzysie, które będzie trudno powtórzyć w tym roku. Głównym hamulcowym będzie wysoka inflacja".
I tak właśnie ów wzrost tłumaczy Office for National Statistics. W opublikowanej analizie zwraca uwagę na to, że wysoki wzrost PKB w 2021 roku był możliwy dzięki spadkowi aż o 9,4 proc. w 2020 roku. Ten spadek ONS wiąże ze "wstępnym wpływem pandemii koronawirusa (COVID-19) i ograniczeniami w zakresie zdrowia publicznego". Nie ma słowa o tym, jakoby brexit miał mieć wpływ na wzrost PKB w 2021 roku.
W radiu BBC 4 do tych danych odnosił się Darren Morgan, dyrektor ONS ds. statystyk gospodarczych. "Wzrost w 2021 roku wynika z niskiej bazy w 2020, kiedy to gospodarka brytyjska gwałtownie spadła. Jeśli spojrzeć na to, gdzie obecnie znajduje się gospodarka Wielkiej Brytanii, w porównaniu z jej poziomem sprzed pandemii - co, jak wiem, wiele osób robi, aby uzyskać szerszy obraz gospodarki - to Wielka Brytania jest w środku stawki w porównaniu z G7" - powiedział (cytat za: "The Guardian").
"W całym roku 2021 PKB wzrósł o imponujące 7,5 procent, ale należy to umieścić w kontekście spadku o 9,4 procent w roku 2020" - komentował dane dla "The Guardian" Paul Dales z Capital Economics, londyńskiej firmy konsultingowej.
PKB Wielkiej Brytanii w 2021 roku niższy niż przed brexitem
Office for National Statistics udostępnia archiwalne dane o PKB Wielkiej Brytanii za lata 1948-2022. Przedstawiamy je na poniższym wykresie. Jak widać, od 1948 roku PKB na Wyspach rósł stabilnie z roku na rok. Pierwszy gwałtowny spadek był w 2009 roku, czyli w szczycie światowego kryzysu gospodarczego - PKB spadł o 4,2 proc. Wielka Brytania potrzebowała trzech lat, by przywrócić PBK do poziomu sprzed 2009 roku: w 2012 wyniósł 1 940 087 mln funtów.
Kolejny, znacznie większy spadek PKB na Wyspach, przyniósł rok 2020 - o 9,4 proc. w porównaniu do 2019 roku (z 2 255 283 do 2 043 373 mln funtów). A w 2021 Wielka Brytania zaczęła odrabiać straty - PKB wyniósł 2 195 717 mln funtów, lecz nie wrócił do poziomu sprzed pandemii.
Tak więc, nawet przyjmując rozumowanie posła Kowalskiego - czyli pomijając kwestię zapaści gospodarczej i wpływu pandemii w 2020 roku - i patrząc na liczby bezwzględne, trzeba stwierdzić, że PKB Wielkiej Brytanii jest niższy po wyjściu z UE niż przed wyjściem.
Zobacz szczegółowe dane.
Przypomnijmy: 23 czerwca 2016 roku Brytyjczycy opowiedzieli się w referendum za wyjściem z UE. Wielka Brytania formalnie opuściła Unię 31 stycznia 2020 roku. Pandemia COVID-19 rozpoczęła się niedługo potem: w marcu.
Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: PAP / TVN24