Stare materiały, wymyślone słowa premiera Kanady i Simpsonowie, którzy znowu mieli przewidzieć przyszłość - przyglądamy się fejkom i manipulacjom, które pojawiły się w mediach społecznościowych podczas protestów przeciw restrykcjom pandemicznym w Ottawie.
Kierowcy cieżarówek w tzw. "Konwoju Wolności 2022" ściągnęli do stolicy Kanady - Ottawy na prawdopodobnie jeden z największych protestów w historii kraju. Początkowo akcja była wymierzona tylko w obowiązkowe szczepienia przeciwko COVID-19 dla kierowców ciężarówek. Teraz dołączyli do niej inni, także indianie i farmerzy. Protestują przeciwko restrykcjom pandemicznym. W niedzielę centrum stolicy Kanady blokowały tysiące ludzi i setki ciężarówek.
Kierowcy tirów zapewniają, że nie ruszą się z Ottawy, dopóki premier Justin Trudeau nie zniesie zakazów pandemicznych. Protestujący twierdzą, że jego decyzje doprowadziły do bankructwa ich rodzin i są pogwałceniem Karty Praw i Wolności Człowieka.
Zainteresowanie "Konwojem Wolności 2022" w sieci jest ogromne. Internauci publikują mnóstwo zdjęć i materiałów wideo, które mają pokazywać to, co się obecnie dzieje w Ottawie. Jednak wiele bardzo popularnych postów wprowadza użytkowników mediów społecznościowych w błąd.
Amiszowie jadą do Ottawy?
W mediach społecznościowych (także w Polsce) pojawiło się zdjęcie kilkunastu, charakterystycznych dorożek prowadzonych przez osoby wyglądające na Amiszów. Wokół widać jakieś zabudowania i śnieg. Fotografia jest publikowana z przekazem, że Amisze/Mennonici jadą do stolicy Kanady, by wesprzeć protestujących tam kierowców ciężarówek.
"Nawet Amiszowie jadą do Ottawy, aby wesprzeć konwoje truckerów bardzo wzruszające zdjęcie !!!"; "Amisze dołączają do Konwoju Wolności do Ottawy"; "Niech Was Bóg błogosławi, wspaniali ludzie!"; "To jest niesamowite", "Mennonici wspierają Konwój Wolności" (pisownia wszystkich wpisów oryginalna) - piszą intenauci w sieci.
Zdjęcie jednak z protestami nie ma nic wspólnego. Jak informuje Associated Press jego autorką jest Michelle Graham, kanadyjska fotografka specjalizująca się w fotografii sportowej. Jak przekazała AP zrobiła je 16 stycznia 2022 roku w St. Jacobs w Ontario. Tam znajduje się największa populacja Mennonitów w Kanadzie. Ottawa, gdzie trwają protesty jest oddalona od niej o pół tysiąca kilometrów.
Graham dwa dni później zdjęcie opublikowała na swoim Instagramie. Na dole widać oznaczenie, że to ona jest autorką. Krążące w mediach zostało odpowiednio przycięte. Tę fotografię i inne zrobione temu orszakowi Mennonitów Graham umieściła też na swojej stronie ze zdjęciami.
"Tego ranka zrobiłam całą serię zdjęć , co można zobaczyć na mojej stronie i różnych profilach w mediach społecznościowych. Nie mają one żadnego związku z politycznym protestem, czy ruchem. Oni po prostu jadą do kościoła" - przekazała Graham w mailu do AP.
Do kradzieży swojego zdjęcia odniosła się również na Twitterze 25 stycznia. Poinformowała, że to ona jest jego autorką i jakie były okoliczności jego powstania.
30 lutego przedstawiciele Kanadyjskiego Kościoła Mennonitów wydali oświadczenie, w którym napisali m.in.: "Jednoznacznie potępiamy symbole, słowa i czyny białego nacjonalizmu wyrażane w Ottawie i w całym kraju na 'Konwojach Wolności'".
Kanada - 2022? Nie. Niemcy - 2019
Internauci wśród wielu materiałów foto i wideo publikowali też efektowne nagranie z drona, na którym widać jak w nocy kierowcy tirów blokują drogi z zamontonymi na swoich samochodach błyskającymi pomarańczowymi światłami.
fałsz
"Kanada. Ottawa. Truckersi do spółki z rolnikami, wspierani przez mnóstwo zwykłych ludzi, niosą każdą możliwą pomoc, także finansową, w zasadzie zablokowali stolicę kraju. To już masowe, pospolite ruszenie..."; "Dobrze to wygląda"; "Fantastycznie! Całym sercem jestem z tymi ludźmi!"; "Fajny widok"; "Świateł po horyzont jak palących się zniczy na cmentarzach 1.11." - oceniają internauci w sieci przekonani, że wideo pokazuje to, co aktualnie dzieje się w Kanadzie.
Jednak to nagranie pojawiło się w sieci już wcześniej - pod koniec 2019 roku. Pokazuje protest ale ok. 10 tys. rolników, którzy demonstrowali przeciw polityce rządu w listopadzie 2019 roku przed berlińską Bramą Brandenburską.
To samo nagranie krążyło w mediach społecznościowych miesiąc temu jako przedstawiające trwający wówczas protest niemieckich rolników.
Zmyślone słowa kanadyjskiego premiera
Internauci cytowali również jeden z portali, który donosił o tym jakoby kanadyjski premier Justin Trudeau miał powiedzieć o uczestnikach protestów: "Nienawidzą mnie tylko dlatego, że jestem czarny!" i oskarżyć ich o rasizm. Wcześniej miał zapewniać, że nie tylko metaforycznie jest blisko czarnej społeczności. "Spójrzcie na moją skórę. Jest czarna jak noc".
"I tak skończyło się tego Pana urzędowanie. Niech odejdzie w niepamięć"; "To jakiś fejk czy ten (wyrażenie obraźliwe - red.) na serio tak prawi???"; "Nie potrafię w twarzy Trudeau odnaleźć ani krzty mądrości" (pisownia wszystkich wpisów oryginalna) - komentowali internauci w mediach społecznościowych wierząc w to, że cytowane słowa z ust Trudeau padły.
fałsz
Nie padły. A portal, który poinformował niby o wypowiedzi kanadyjskiego premiera ma charakter satyryczny zawierający tylko wymyślone wiadomości.
Wielokrotnie opisywaliśmy, jak internauci na całym świecie nabierali się na umieszczane tam teksty. Portal w zakładce "o nas" określa się "jako najlepsza strona satyryczna na świecie, całkowicie bezbłędna we wszystkich przedstawianych informacjach". "Strona The Babylon Bee została stworzona w ósmym dniu tygodnia stworzenia, dokładnie 6000 lat temu. Jesteśmy najważniejszym źródłem wiadomości o każdym ważnym wydarzeniu światowym, od wieży Babel i exodusu do reformacji i wojny z 1812 roku. Jeśli chcesz narzekać na coś na naszej stronie, skontaktuj się z Bogiem" - piszą autorzy portalu.
Simpsonowie przewidzieli "Konwój wolności 2022"? Nie
Internauci publikują także w mediach społecznościowych krótkie wideo z popularnego filmu animowanego "Simpsonowie", które ma opowiadać o tym, co się właśnie dzieje w Kanadzie. Widać jak Homer Simpson z synem podróżuje cieżarówką i w pewnym momencie mówi: "Zobacz, jeden z najpiękniejszych widoków w przyrodzie - konwój". I w tym momencie widać jadące za nimi inne ciężarówki. Następnie widzimy animowaną postać premiera Kanady, który przez okno ucieka ze swojej siedziby niby właśnie przed tym konwojem ciężarówek.
"Czy to prawda? Bo trochę to przerażające"; "Jak to jest możliwe?"; "Simpsonowie znów to zrobili. Przewidzieli 'Konwój wolności 2022'; "Reżyser jest z przyszłości. Przekonajcie mnie, że jest inaczej"; "Simpsonowie to prorocza seria" - to komentarze z mediów społecznościowych.
Jak jednak sprawdził amerykański portal fact-checkingowy Snopes, ktoś połączył w jedno wideo dwa niezwiązane ze sobą odcinki, fragment z ciężarówkami, które w oryginale gonią Homera pochodzi z 17. odcinka 10. sezonu "Maximum Homerdrive". A ujęcia z animowanym premierem Kanady to 21. odcinek 30. sezonu.
Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Frank Gunn/CP/ABACA/PAP