FAŁSZ

Iga Świątek zachęca do inwestycji w Baltic Pipe? Uwaga na deepfake

Źródło:
Konkret24
Iga Świątek zachwyca nie tylko na korcie. Sesja po triumfie w Roland Garros obiegła świat
Iga Świątek zachwyca nie tylko na korcie. Sesja po triumfie w Roland Garros obiegła światMonika Krajewska/Fakty TVN
wideo 2/4
Iga Świątek zachwyca nie tylko na korcie. Sesja po triumfie w Roland Garros obiegła światMonika Krajewska/Fakty TVN

W czasie tenisowego turnieju na Wimbledonie w mediach społecznościowych pojawiło się budzące wątpliwości nagranie z Igą Świątek. NASK ostrzega - spreparowany film z wizerunkiem polskiej tenisistki służy oszustom do promowania na Facebooku stron z fałszywą inwestycją w projekt Baltic Pipe.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Iga Świątek, nr 1 w rankingu WTA, startuje w kolejnym wielkoszlemowym turnieju, tym razem na trawiastych kortach Wimbledonu. Choć na tej nawierzchni i w tym turnieju Polka nie odnosiła dotychczas wielkich sukcesów - najdalej, bo do ćwierćfinałów zaszła w 2023 roku - to w tegorocznej edycji bez większych problemów zwyciężyła w pierwszej rundzie Amerykankę Sofię Kenin. W tym samym czasie wizerunek polskiej tenisistki został wykorzystany przez internetowych oszustów, o czym ostrzega Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK).

W mediach społecznościowych oszuści publikują nagranie, w którym Świątek rzekomo ma reklamować inwestycję w projekt Baltic Pipe. Film z wizerunkiem polskiej tenisistki spreparowano w technologii deepfake, jest emitowany jako reklama na Facebooku.

Na krótkim nagraniu widzimy Igę Świątek siedzącą w skórzanym fotelu. Wprost do kamery mówi: "Drodzy Polacy, nie pozwolę, aby wyższe władze okradały was, napychając sobie kieszenie pieniędzmi Polaków. Sejm robi wszystko, aby ukryć ten film, ale ja ujawniam wam tajemnicę, jak każdy Polak może zarobić ponad 25 tysięcy złotych miesięcznie bez wychodzenia z domu dzięki projektowi gazociągu Baltic Pipe. Nie pozwól, aby Sejm okradł ciebie i twoje dzieci. Spiesz się i aplikuj online. Liczba miejsc jest ograniczona".

FAŁSZ
Kadr z nagrania deepfake, w którym wykorzystano wizerunek Igi Świątek.Facebook, NASK

Głos na nagraniu do złudzenia przypomina głos Igi Świątek, jednak wątpliwości budzi fakt, że materiał jest niskiej jakości. Co więcej, ruch jej warg wydaje się nienaturalny i nie zawsze pasuje do słów, które słyszymy na nagraniu.

To zmanipulowane nagranie. Oryginał powstał cztery lata temu

Według narzędzia Truemedia.org istnieją istotne dowody manipulacji nagraniem rozpowszechnianym przez oszustów. Oceniło, że ze 100-procentowym prawdopodobieństwem dźwięk nagrania został wygenerowany przez sztuczną inteligencję (AI). Analiza klatek wideo pod kątem nietypowych wzorców i rozbieżności w rysach twarzy wykazała 90-procentowe prawdopodobieństwo manipulacji.

Narzędzie TrueMedia znalazło dowody na manipulację nagraniem z Igą ŚwiątekTrueMedia.org

Podobne wyniki dało narzędzie DeepFake-O-Meter, stworzone przez Media Forensics Lab z Uniwersytetu w Buffalo. Na 92,8 proc. oceniło prawdopodobieństwo tego, że nagrane to deepfake, w którym wykorzystano narzędzia synchronizacji ruchu warg.

Jak sprawdziliśmy, do przygotowania zmanipulowanego nagrania wykorzystano fragment wywiadu z Igą Świątek sprzed prawie czterech lat. Ten w dwóch częściach opublikowano na Kanale Sportowym na YouTube w sierpniu 2020 roku. Zgadza się wystrój studia, skórzana kanapa, czarne tło i ubiór Świątek. W oryginalnym nagraniu tenisistka nie reklamowała w żaden sposób inwestycji w Baltic Pipe.

PRAWDA

NASK: oszuści wykorzystują znane osoby i głośne wydarzenia

NASK ostrzega przed oszustwami z wykorzystaniem nagrań deepfake, które pojawiły się w serwisach Facebook, X i YouTube na przełomie czerwca i lipca 2024 roku. Według instytucji oszuści wykorzystują wizerunek znanych osób, umiejętnie wykorzystują też aktualne, głośne wydarzenia, np. sportowe. Tak było w przypadku Igi Świątek i turnieju w Wimbledonie, który rozpoczął się pod koniec czerwca 2024 roku.

Jak ostrzega NASK, do oszustw wykorzystano m.in. wizerunek restauratorki Magdy Gessler, ministra finansów Andrzeja Domańskiego, premiera Donalda Tuska, dziennikarek Justyny Dobrosz-Oracz z TVP Info, Iwony Kutyny z Radia ZET i Moniki Olejnik z TVN24 oraz Pawła Lisickiego, redaktora naczelnego tygodnika "Do Rzeczy".

Schemat działania jest podobny jak w przypadku deepfake'a z Igą Świątek - oszuści wykorzystują istniejące nagrania znanych osób i manipulują ich dźwiękiem oraz obrazem, używając narzędzi opartych na AI. W efekcie powstają nagrania, w których znane osoby "reklamują" fałszywe inwestycje, aplikacje do zarabiania pieniędzy lub produkty lecznicze. Przed podobnymi oszustwami z wykorzystaniem deepfake'ów NASK ostrzegał już w maju tego roku.

Jak rozpoznać nagrania deepfake?

Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji jakość materiałów deepfake stale się poprawia. Nie są one jednak idealne - ciągle można zauważyć błędy m.in. w renderowaniu (pokazywaniu) obszaru ust, szczególnie zębów, albo niedoskonałą synchronizację wypowiedzi z ruchem ust, zauważa NASK.

Jeśli jakieś nagranie budzi nasze wątpliwości, warto przyjrzeć się szczegółom w wyglądzie osób lub osoby, które na nim widzimy, radzi ekspertka BBC ds. dezinformacji Marianna Spring. Warto zadać sobie kilka pytań. Czy jej oczy i usta wyglądają tak samo jak na innych nagraniach? Czy ma odpowiednią liczbę palców? To właśnie z takimi szczegółami sztuczna inteligencja często sobie nie radzi i na przykład generuje za dużo lub za mało palców. Kolejną kwestią jest ruch i głos. Czy osoba na nagraniu porusza się nienaturalnie, jak postać z kreskówki? Czy jej głos jest zniekształcony, brzmi trochę jak głos robota? Jeśli po obejrzeniu danego materiał na którekolwiek z postawionych pytań odpowiedziałeś/-aś twierdząco, to najprawdopodobniej masz do czynienia z deepfakiem.

Warto sprawdzać też fakty. Czy informacje, o których mówi osoba z nagrania, potwierdzają inne wiarygodne źródła? Brak takiego potwierdzenia może oznaczać, że ktoś próbuje wprowadzić nas w błąd.

Z pomocą przychodzą również darmowe narzędzia, które pozwalają na ocenę tego, z jakim prawdopodobieństwem wideo powstało przy użyciu narzędzi wykorzystujących AI. Należą do nich wspomniane Truemedia i DeepFake-O-Meter.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: ADAM VAUGHAN/EPA/PAP

Pozostałe wiadomości

"Przerzut nielegalnych imigrantów" z Niemiec do Polski, "Niemcy imigrantów odwożą do Polski" - takie informacje krążą w polskim internecie, a politycy opozycji je powielają. Chodzi o pewne zdarzenie na polsko-niemieckim przejściu granicznym, które posłużyło do zbudowania tej fałszywej narracji.

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

Źródło:
Konkret24

Popularny w sieci ratownik medyczny Damian Garlicki został społecznym asystentem posła Konfederacji Grzegorza Płaczka. Treści, które ów asystent publikuje na swoich profilach społecznościowych, propagują rosyjskie tezy o wojnie w Ukrainie i antyukraińską narrację. A ponadto spiskowe teorie antyszczepionkowe niezgodne z faktami i nauką.

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Maciej Wąsik "ujawnił" unijne rozporządzenie, które tajne nie jest, i na jego podstawie stworzył tezy, które nie są prawdą. Sprawa dotyczy paktu migracyjnego, który wzbudza ogromne emocje wśród Polaków. Pokazane w unijnym dokumencie liczby znaczą co innego, niż podał europoseł. Wyjaśniamy.

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Źródło:
Konkret24

Polityczna akcja prezesa Trybunału Konstytucyjnego z oskarżeniem rządzących o rzekomy "zamach stanu" w Polsce okazała się "politycznym złotem" dla rosyjskiej dezinformacji. Według kremlowskich mediów premier Donald Tusk został postawiony w stan oskarżenia, poparł to prezydent Andrzej Duda, lecz rząd wyprowadzi niedługo wojsko na ulice.

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Źródło:
Konkret24

Scarlett Johansson, Steven Spielberg, Woody Allen, Lenny Kravitz czy Adam Sander - to niektóre z gwiazd, które miały wziąć udział w rzekomej akcji amerykańskich celebrytów wymierzonej w Kanyego Westa. Problem w tym, że nigdy nie wystąpili w filmie, który w sieci generuje setki tysięcy odsłon.

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Źródło:
Konkret24

W internecie krąży coraz więcej dezinformujących treści na temat polskich rezerw złota. Jedni piszą, że wcale nie należą one do Polski. Inni - że nie wiadomo, gdzie są przechowywane. Jeszcze inni - że polskie złoto należy do całej Unii Europejskiej. Sprawdziliśmy.

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy resort zdrowia zaleca szczepienia na HPV, przeciwnicy szczepionek twierdzą, że nie ma on dokumentacji potwierdzającej skuteczność i bezpieczeństwo preparatu. Dowodem ma być fragment pisma rozpowszechnianego między innymi przez posła Konfederacji Konrada Berkowicza. Polityk sieje fałszywy przekaz. Eksperci przestrzegają i wyjaśniają.

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego przekazu kanclerz Niemiec Olaf Scholz rzekomo "kazał Tuskowi przyjmować niechcianych migrantów w Polsce", a polski premier się na to rzekomo zgodził. Ma chodzić nawet o 200 tysięcy cudzoziemców przesłanych z Niemiec do Polski. To fałszywa, zmanipulowana interpretacja fragmentu debaty przedwyborczej w Niemczech, którą w Polsce nagłaśniają politycy opozycji.

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

Źródło:
Konkret24

"To szaleństwo. Proces za polubienie wpisu!" - tak Elon Musk skomentował fragment wywiadu z Patrykiem Jakim. Polski europoseł opowiadał, za co grożą mu trzy lata więzienia. Przedstawił jednak swoją wersję, a my przypominamy, o co naprawdę chodzi w tym procesie.

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Źródło:
Konkret24

Według posła Michała Moskala i innych polityków PiS "pakt migracyjny wchodzi w fazę realizacji", a "państwowe instytucje mają być przygotowane na przyjęcie rzesz nielegalnych imigrantów". Dowodzić tego ma pismo, którego kopię Moskal opublikował w mediach społecznościowych. A to aktualizacja dokumentu, którego przyjęcie wymusza ustawa przyjęta... za pierwszych rządów PiS.

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

Źródło:
Konkret24

Rachunki za energię niższe o jedną trzecią - taką obietnicę złożył wyborcom Karol Nawrocki, kandydat Prawa i Sprawiedliwości na prezydenta. Wyjaśniamy, dlaczego prezydent RP ma "marginalny wpływ" na ceny energii - zarówno na świecie, jak i w Polsce.

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Źródło:
Konkret24

Zapowiedzi rządu o "reakcji na przestępczość zorganizowaną cudzoziemców" wykorzystuje kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski, przywołując w swoich wystąpieniach liczbę "deportowanych" z Polski w 2024 roku. Jeszcze inną liczbę - jako "wydalonych Gruzinów" - podaje minister Katarzyna Lubnauer. Co to za statystyki?

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

Źródło:
Konkret24

Profesor Andrzej Zybertowicz stwierdził, że Komisja Europejska - decydując o ewentualnym zwolnieniu Polski z obowiązku przyjmowania migrantów - będzie uwzględniała obecną liczbę ukraińskich uchodźców w naszym kraju. Sprawdziliśmy, co stanowią unijne dokumenty w tej sprawie.

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Źródło:
Konkret24

Angelina Jolie miała dostać 20 milionów dolarów, Sean Penn – 5 milionów, a Orlando Bloom – 8 milionów za to, że pojechali na Ukrainę robić promocję Zełenskiemu - taka narracja rozpowszechniana jest w internecie. Wyjazdy miały być finansowane przez amerykańską agencję pomocową USAID. Pojawienie się tej historii nieprzypadkowo zbiega się w czasie z ostatnimi decyzjami Donalda Trumpa. Zmyślony przekaz jest tworem rosyjskiej dezinformacji i ma konkretny cel.

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z dostępem członków sejmowej komisji ds. Pegasusa do najtajniejszych informacji? Wobec dyskusji na ten temat pomiędzy politykami - sprawdziliśmy. Okazuje się, że rzeczywiście nie wszyscy mogą czytać akta z klauzulą "ściśle tajne".

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

Źródło:
Konkret24

Brak przesłanek prawnych do twierdzenia, że w Polsce doszło do zamachu stanu - oceniają eksperci, komentując zawiadomienie do prokuratury złożone przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego. A raczej: do konkretnego prokuratora. Bo kto, przez kogo i w jakiej sprawie uruchomił tę akcję, dużo mówi o jej drugim, politycznym dnie.

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

Źródło:
Konkret24

Coraz częściej politycy opozycji, ale też prawicowe media i internauci alarmują, że po wyborach prezydenckich w Polsce możliwy jest "wariant rumuński" - jeśli zwycięzca "nie spodoba się Brukseli". Na temat wydarzeń w Rumunii krąży wiele manipulacji, wszystkiego nie ujawniono, dlatego łatwo ten casus wykorzystywać w fałszywych przekazach. Wyjaśniamy, co na razie ustalono w sprawie wpływu na wybory w Rumunii.

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

Źródło:
Konkret24

- Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory poprzez Twittera czy Facebooka - stwierdził w radiowym wywiadzie kandydujący na prezydenta poseł Marek Jakubiak. To częsta postawa tych, którzy lekceważą skuteczność odziaływania kanałów Putina. Przedstawiamy pięć głównych stosowanych w rosyjskiej dezinformacji metod wpływania na poglądy wyborców.

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

Źródło:
Konkret24

"Niech sprawdzi konta swoich kolegów, część na pewno tam znajdzie" - reagują internauci na rozpowszechniany w mediach społecznościowych przekaz, jakoby prezydent Wołodymyr Zełenski sprzeniewierzył pieniądze przekazane przez USA na pomoc walczącej Ukrainie. Ta narracja powstała w wyniku zmanipulowania wypowiedzi Zełenskiego i jest podbijana w sieci przez prokremlowskie kanały.

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

Źródło:
Konkret24

Jak w końcu będzie z kominkami opalanymi drewnem? W mediach społecznościowych internauci nie zostawiają suchej nitki na propozycjach rzekomych nowych przepisów, alarmując, że w całym kraju zacznie obowiązywać zakaz używania kominków na drewno. Jednak są już kolejne propozycje zmian w programie "Czyste powietrze", a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uspokaja.

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

Źródło:
Konkret24

Akcje, petycje, plakaty, fałszywe informacje - politycy Konfederacji, ale też Karol Nawrocki oraz rzesza internautów dezinformują na temat Centrów Integracji Cudzoziemców. Alarmują, że to "ośrodki dla nielegalnych imigrantów", że powstają "z pieniędzy podatników", że to realizacja paktu migracyjnego. To wszystko nieprawda.

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24

Internauci donoszą, że środki, które mogłyby pójść na wsparcie ofiar powodzi w Polsce, zostały przeznaczone na budowę ośrodka dla migrantów. Sprawdziliśmy, o jaki budynek chodzi.

"Ośrodek dla nielegalsów" zamiast pieniędzy dla powodzian? Wyjaśniamy

"Ośrodek dla nielegalsów" zamiast pieniędzy dla powodzian? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Przekaz o tym, że szkocki rząd rzekomo rozważa wprowadzenie zakazu posiadania kotów, wywołał sporo zamieszania w brytyjskich mediach. Stamtąd dotarł do polskich internautów. Jednak raport, który jakoby miał rekomendować taki zakaz, nigdzie o nim nie wspomina.

Będzie zakaz posiadania kotów w Szkocji? O co chodzi z "ryzykiem dla dzikiej przyrody"

Będzie zakaz posiadania kotów w Szkocji? O co chodzi z "ryzykiem dla dzikiej przyrody"

Źródło:
Konkret24

Według polityków opozycji Komisja Europejska poinformowała poprzez swojego komisarza, że "Polska nie będzie zwolniona z mechanizmu solidarności" w ramach paktu migracyjnego. "Tusk blagował!", "Polacy ograni przez Tuska", "Tusk okłamuje Polaków" - alarmują politycy i część serwisów informacyjnych. Ale unijny komisarz wcale tak nie napisał.

"Polacy ograni przez Tuska"? Co napisał komisarz o pakcie migracyjnym

"Polacy ograni przez Tuska"? Co napisał komisarz o pakcie migracyjnym

Źródło:
Konkret24

Administracja Donalda Trumpa wykorzystała katastrofę lotniczą w Waszyngtonie, by walczyć z polityką inkluzywności w amerykańskiej armii. A wypowiedzi prezydenta dały początek fałszywej teorii, jakoby za wypadek odpowiadała transpłciowa kobieta, która rzekomo siedziała za sterami wojskowego śmigłowca.

"Transpłciowa pilotka" Black Hawka. Jak Trump rozkręcił fałszywą teorię o katastrofie lotniczej

"Transpłciowa pilotka" Black Hawka. Jak Trump rozkręcił fałszywą teorię o katastrofie lotniczej

Źródło:
Konkret24