W Wielkiej Brytanii dziewięć grup ryzyka wytypowanych do szczepień na COVID-19 w pierwszej fazie; w Niemczech najpierw organizacja całego procesu szczepień, potem typowanie grup; w Hiszpanii szczepionka trafi najpierw do mieszkańców i pracowników domów opieki. W strategii krajów Europy co do szczepień na COVID-19 wspólna jest ochrona w pierwszej kolejności osób starszych, będących pod opieką oraz personelu mającego kontakt z chorymi.
Dobrowolna i darmowa - taka ma być w Polsce szczepionka na koronawirusa, zapowiedział 2 grudnia premier Mateusz Morawiecki na konferencji, podczas której przedstawiono polską strategię szczepień. W pierwszej kolejności mają być szczepieni pracownicy ochrony zdrowia, mieszkańcy domów pomocy społecznej i pacjenci zakładów opiekuńczo-leczniczych, osoby powyżej 60. roku życia i służby pracujące przy COVID-19 (policja, wojsko).
Rządowe konsultacje ze środowiskiem medycznym i instytucjami w sprawie programu szczepień przeciw COVID-19 rozpoczęły się 7 grudnia. Mają one wskazać kolejne grupy, poza pracownikami ochrony zdrowia, mundurowymi i seniorami, które będą szczepione.
Premier informował, że punktami szczepień mają być "przede wszystkim POZ-y (placówki podstawowej opieki zdrowotnej - red.), nasze podstawowe jednostki opieki zdrowotnej, następnie pozostałe miejsca opieki zdrowotnej, także mobilne nasze jednostki, które będą dokonywały szczepień w różnych miejscach w Polsce". Szef kancelarii premiera Michał Dworczyk dodał, że według szacunków rządu w pierwszej turze szczepień łącznie powinno zostać zaszczepionych od 5,5 do 7 mln osób. Zaznaczył, że to będzie uzależnione od dostawców szczepionki.
Swoje strategie szczepień na COVID-19 przedstawiły też inne kraje w Europie. Prezentujemy niektóre z nich.
Wielka Brytania: dziewięć grup priorytetowych
20 listopada strategię szczepień przedstawiła brytyjska publiczna służba zdrowia (NHS). Dziewięć grup osób z grupy ryzyka otrzyma szczepionkę w pierwszej fazie - poinformował brytyjski departament zdrowia. Będą to kolejno:
rezydenci domów opieki dla osób starszych i ich opiekunowie
wszyscy obywatele od 80. roku życia, pracownicy służby zdrowia i opieki społecznej pracujący na pierwszej linii frontu walki z COVID-19
osoby powyżej 75. roku życia
osoby powyżej 70. roku życia i starsze osoby wszyscy szczególnie zagrożeni zakażeniem COVID-19 (m.in. po przeszczepach, chorujące na raka, przechodzące chemioterapię, z ciężkimi chorobami układu oddechowego)
osoby powyżej 65. roku życia
osoby w wieku 16-64 lat z podstawowymi schorzeniami, które zwiększają ryzyko poważnych chorób i śmiertelności
osoby powyżej 60. roku życia
osoby powyżej 55. roku życia
osoby powyżej 50. roku życia.
Szacuje się, że osoby z tych grup stanowią ok. 99 proc. przypadków, w których - dzięki szczepionce - można uniknąć zgonów z powodu COVID-19. Szczepienia tych grup rozpoczną się już w grudniu.
Druga faza szczepień, planowana na 2021 roku, będzie dotyczyła osób poniżej 50. roku życia -informuje BBC News.
Szczepienia będą początkowo prowadzone w ośrodkach szpitalnych, a miarę jak szczepionka stanie się dostępna - także w gabinetach lekarskich, na stadionach sportowych i w centrach konferencyjnych, które będą pełnić rolę głównych ośrodków szczepień.
NHS rekrutuje 30 tys. ochotników, w tym ratowników, pracowników linii lotniczych i studentów, którzy zostaną przeszkoleni do podawania szczepionki.
Francja: pięć faz szczepień
30 listopada Haute Autorité de santé (HAS), czyli francuska instytucja publiczna zajmująca się implementacją i rozpowszechnianiem wytycznych związanych z opieką zdrowotną, przedstawiła wstępne zalecenia dotyczące planowanej kampanii szczepień przeciwko COVID-19.
Priorytetem będzie zaszczepienie osób:
narażonych na ciężkie formy COVID-19 (w celu zmniejszenia liczby hospitalizacji i zgonów)
osób w wysokim stopniu narażonych na kontakt z wirusem, tj. personelu medycznego i pracowników opieki socjalnej.
Dwa najważniejsze czynniki ryzyka ciężkich postaci to: wiek i występowanie chorób współistniejących.
Plan zakłada pięć faz stopniowego szczepienia na COVID-19 w 2021 roku. Pierwsza faza ma się rozpocząć, gdy tylko pierwsze dawki szczepionek zostaną udostępnione. Wtedy zaszczepieni zostaną:
mieszkańcy placówek przyjmujących osoby starsze i rezydenci usług długoterminowych
specjaliści pracujący w placówkach przyjmujących osoby starsze ze zwiększonym ryzykiem przejścia COVID-19 w ciężkiej postaci i śmierci (powyżej 65 lat i lub z chorobami współistniejącymi).
W fazie drugiej przeprowadzone zostanie szczepienie następnych grup:
osób powyżej 75. roku życia, zaczynając od najstarszych; osób z jedną lub kilkoma współwystępującymi chorobami,
osób w wieku 65-74 lat, priorytetowo tych z jedną lub kilkoma chorobami współistniejącymi,
następnie będą to pracownicy służby zdrowia i medyczno-socjalnej w wieku 50 lat i więcej i/lub z jedną lub kilkoma współwystępującymi chorobami.
Trzecia faza szczepień obejmie:
osoby zagrożone ze względu na wiek (50-65 lat) lub współwystępujące u nich choroby, które nie były wcześniej szczepione,
wcześniej nieszczepionych pracowników służby zdrowia i sektora medyczno-socjalnego,
osoby pracujące w kluczowych sektorach.
Czwarta faza szczepień obejmie:
osoby w trudnej i niepewnej sytuacji (m.in. bezdomni), żyjące w zamkniętych placówkach (więzienia, zakłady psychiatryczne itp.), które nie były wcześniej szczepione ze względu na swój wiek lub choroby współistniejące
specjalistów opiekujących się osobami szczególnie narażonymi, w tym pracowników socjalnych, którzy nie byli wcześniej zaszczepieni ze względu na swój wiek lub choroby współistniejące.
W piątej fazie zaszczepione zostaną inne grupy ludności narażone na ryzyko zakażenia (między 18. a 50. rokiem życia). HAS przypomina, że nie zaleca wprowadzenia obowiązku szczepień przeciwko COVID-19 - ani dla ogółu społeczeństwa, ani dla pracowników służby zdrowia.
Hiszpania: populacja podzielona na 15 grup
Premier Hiszpanii Pedro Sanchez poinformował, że szczepienia mogą rozpocząć się w styczniu przyszłego roku - podał "El Pais". Pierwszymi zaszczepionymi będą mieszkańcy i pracownicy domów opieki. W następnej kolejności są pracownicy służby zdrowia i osoby niepełnosprawne, które potrzebują intensywnej opieki - czytamy w strategii szczepień przygotowanej przez hiszpańskie ministerstwo zdrowia. Dokument opublikowano 10 listopada.
Do szczepień zostanie wykorzystana sieć podstawowej opieki zdrowotnej w Hiszpanii. Szczepionki będą dostępne za darmo w ok. 13 tys. ośrodkach zdrowia i klinikach, które są już wyposażone w niezbędny sprzęt. Planowana jest również strategia rejestracji i monitorowania szczepień.
By ustalić, kto powinien otrzymać szczepionkę priorytetowo, podzielono populację na 15 grup: personel medyczny i socjalny; osoby przebywające w ośrodkach opieki społecznej; populacja powyżej 64. roku życia; osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności; osoby z grup ryzyka; żyjący w zamkniętych społecznościach i pracujący w zamkniętym środowisku; osoby szczególnie narażone ze względu na swoją sytuację społeczno-ekonomiczną; osoby wykonujące niezbędne prace; personel; populacja dzieci; młodociani i młodzież powyżej 16. roku życia; dorosła populacja; ludność na obszarach o wysokiej zachorowalności lub obszarach z występującymi ogniskami epidemii; kobiety w ciąży i matki karmiące; populacja u której wykryto SARS-CoV-2.
Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez hiszpański resort zdrowia w pierwszym etapie priorytetowo zaszczepione zostaną cztery grupy:
mieszkańcy domów opieki (osoby starsze i niepełnosprawne) oraz ich personel,
personel podstawowej opieki zdrowotnej,
pozostały pracownicy służby zdrowia i opieki społecznej,
osoby w dużym stopniu niesamodzielne, mieszkające w domu.
Pozostałe grupy będą szczepione stopniowo w drugim i trzecim etapie. W jakiej kolejności - to ma być stopniowo uzgadniane wraz z pojawieniem się kolejnych dawek szczepionki, wzrostem jej dostępności oraz informacją o ostatecznej charakterystyce szczepionek i dawanej przez nie odporności.
Hiszpański minister zdrowia Salvador Illa zapowiedział, że szczepienia będą dobrowolne w całym kraju.
Niemcy: grup priorytetowych jeszcze nie typowano
Niemieckie ministerstwo zdrowia już na początku listopada przedstawiło strategię szczepień na koronawirusa. W pierwszej fazie szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 będą prowadzone w ośrodkach szczepień, mają działać także mobilne zespoły szczepień. Szczepionka będzie bezpłatna.
Nie jest jeszcze do końca jasne, jakie grupy będą szczepione priorytetowo - informował pod koniec listopada portal DW.com. Na początku roku komisja ekspertów zaleciła niemieckiemu Ministerstwu Zdrowia, by potencjalną szczepionkę najpierw podawać osobom starszym i szczególnie zagrożonym ciężkim przebiegiem COVID-19 ze względu na inne schorzenia, a także pracownikom służby zdrowia i innym osobom wykonującym zawody kluczowe dla funkcjonowania życia publicznego.
Obecnie strategia skupia się na procesie organizacji szczepień. Zakłada, że kraje związkowe są odpowiedzialne za organizację i stworzenie punktów szczepień. Do nich należeć ma też, przy zaangażowaniu lokalnych podmiotów, zapewnienie właściwej dystrybucji szczepionki do osób należących do grup objętych priorytetowym szczepieniem.
Instytut Roberta Kocha jest odpowiedzialny za opracowanie systemu online monitorującego wskaźniki szczepień oraz za analizę tych wskaźników.
Austria: wybrane grupy do kwietnia, potem wszyscy
3 grudnia strategię szczepień na COVID-19 opublikowało austriackie ministerstwo zdrowia. Według dokumentu szczepienia mają się rozpocząć w styczniu.
W pierwszym etapie obejmą mieszkańców domów spokojnej starości i domów opieki po 65. roku życia, a także cały personel pracujący w tych miejscach. Priorytetem będzie również zaszczepienie na COVID-19 grup wysokiego ryzyka z istniejącymi stanami chorobowymi, jak również personelu medycznego pracującego w szpitalach, gabinetach lekarskich, służbach ratowniczych i sektorze socjalnym.
Drugi etap szczepień, planowany na luty-kwiecień 2021, przewiduje szczepienie osób powyżej 65. roku życia oraz kluczowych pracowników sektora publicznego (m.in. bezpieczeństwa publicznego, sądownictwa, szkolnictwa i infrastruktury krytycznej).
Od połowy 2021 roku ma być możliwe szczepienie ogółu społeczeństwa. Austriackie władze przewidują, że od września 2021 roku w Austrii będzie dostępna wystarczająca ilość szczepionek dla wszystkich obywateli.
Strategia zakłada, że szczepienia będą organizowane w dużych przedsiębiorstwach oraz w punktach szczepień wyznaczonych w lokalnych społecznościach i u lekarzy ogólnych. Szczepienia będą dobrowolne.
Holandia: ograniczyć rozwój chorób i śmiertelności
Stratega szczepień w Holandii, którą 19 listopada opublikowała Rada Zdrowia Holandii, zaleca skupienie się na ograniczeniu poprzez szczepienia wzrostu liczby poważnych chorób i śmiertelności. Dlatego w pierwszej kolejności do szczepień na COVID-19 brane będą pod uwagę osoby najbardziej zagrożone:
- powyżej 60. roku życia i te ze schorzeniami typu: choroby serca lub układu oddechowego, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek, zaburzenia odporności; osoby leczone lekami immunosupresyjnymi; osoby z niepełnosprawnością intelektualną mieszkające w placówkach opieki oraz mieszkańcy domów opieki;
- jeśli osoby ze schorzeniami nie będą mogły zostać zaszczepione z powodów medycznych, pracownicy służby zdrowia i nieformalni opiekunowie, którzy stanowią dla nich ryzyko zakażenia, mogą zostać zaszczepieni;
- pracownicy służby zdrowia, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentami.
Rada Zdrowia zaznacza jednak, że są to wstępne zalecenia. Więcej wiedzy na temat różnych szczepionek w różnych grupach mogą prowadzić do innych kompromisowych rozwiązań.
Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: EPA/PFIZER
Źródło zdjęcia głównego: EPA/PFIZER