40 proc. pokolenia 65+ wykluczone cyfrowo? W całej UE mniej, w Polsce więcej

Europosłanka i była premier Beata Szydło napisała 7 maja na Twitterze: "W czasie, gdy znaczna część usług przenosi się do Internetu, osoby starsze są dziś zagrożone wykluczeniem cyfrowym. 40% obywateli UE powyżej 65. roku życia nie korzysta z komputerów. Niezbędne jest podjęcie przez UE działań na rzecz ochrony seniorów przed wykluczeniem cyfrowym". Wpis polubiło ponad 1,2 tys. użytkowników, 210 podało dalej, zebrał ponad 600 komentarzy.

Wielu internautów pytało Szydło o jej aktywność jeszcze jako premier rządu w walce z cyfrowym wykluczeniem: "A co pani rząd zrobił w tej sprawie?", "A co Pani w tej sprawie zrobiła jako premier polskiego rządu?", "Przypomnę, że 5 lat rządzicie i są ciągle w Polsce osoby wykluczone cyfrowo?!". "A którego seniora stać na komputer?" - zapytał internauta.

Tak dużą reakcję w sieci na wpis Beaty Szydło można tłumaczyć m.in. obecną sytuacją - od wybuchu epidemii codzienne życie, aktywność zawodowa i zakupy przeniosły się do internetu. Osoby wykluczone cyfrowo mają więc w tych czasach szczególnie trudno.

Pod koniec kwietnia br. wiceminister rozwoju Krzysztof Mazur wskazywał, że w 2018 prawie 17 proc. polskich firm sprzedawało już przez internet - informował TVN BiS. "A dzisiaj widzimy, wobec COVID-19, że 38 procent z nas zrobiło zakupy pierwszej potrzeby przez internet" - mówił wiceminister.

W sytuacji pandemii COVID-19 wiele banków ograniczyło działalność części oddziałów i zaczęło zachęcać do załatwiania spraw online. Nawet Zakład Ubezpieczeń Społecznych prosi klientów o ograniczenie wizyt w placówkach, rekomenduje korzystanie z infolinii i załatwianie spraw na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

Na Twitterze ekonomistka Alicja Defratyka tak zareagowała na sugestię Beaty Szydło, że konieczne jest podjęcie przez UE działań na rzecz ochrony seniorów przed wykluczeniem cyfrowym: "Przez UE? A nie przez Polskę?". Inny internauta zauważył: "Mamy ministra cyfryzacji. Co przez 6 lat zrobił?".

Natomiast jedna z internautek zauważyła: "Podaje Pani dane dotyczące Polski? W innych krajach UE sprawa wygląda nieco inaczej".

Sprawdziliśmy, jak wygląda problem wykluczenia cyfrowego w Polsce i krajach Unii Europejskiej w grupie osób powyżej 65. roku życia. Przeanalizowaliśmy dane Eurostatu dla grupy 65-74 lat. Statystki przywołane przez Beatę Szydło dotyczyły właśnie tego przedziału wiekowego. Informacje Eurostatu o seniorach 75+ są w większości niekompletne, a część dostępnych danych opisano jako mało wiarygodne.

Beata Szydło przytoczyła dane Eurostatu, które pojawiły się m.in. w raporcie z października 2019 roku pt. "Starzejąca się Europa - spojrzenie na życie osób starszych w UE" ("Ageing Europe — looking at the lives of older people in the EU"). Wśród przytoczonych danych są i te o używaniu komputera przez osoby starsze - ale pochodzą z 2017 roku. Zespół prasowy Eurostatu potwierdził Konkret24, że są to najnowsze dostępne dane, jeśli chodzi o używanie komputerów, obejmują lata 2007-2017, z wyjątkiem 2016 roku.

Tak jak wskazała europosłanka, w 2017 roku 40 proc. obywateli 27 państw UE w wieku 65-74 lat nigdy nie korzystało z komputera. Dwa lata wcześniej było to 45 proc.

Statystyki Eurostatu pokazują, że odsetek obywateli UE w wieku 65-74 lat niekorzystających z komputera spadał z roku na rok: z 71 proc. w 2007 do 40 proc. 2017 roku.W ciągu dekady rocznych badań odsetek takich seniorów spadł we wszystkich krajach członkowskich.

A jak zmieniała się sytuacja w Polsce? W latach 2007-2008 odsetek polskich seniorów między 65. a 74. rokiem życia, którzy nigdy nie korzystali z komputera, wynosił aż 89 proc. W kolejnych latach zaczął maleć, lecz do 2014 roku było to wciąż powyżej 82 proc.

W roku 2017 roku odsetek osób w analizowanym przedziale wiekowym w Polsce, którzy wciąż nie korzystali z komputera, wynosił 62 proc. - czyli o ponad 20 pkt. proc. więcej niż wynosiła wtedy średnia dla krajów UE.

Trzy lata temu Polska była szóstym krajem UE z największym odsetkiem seniorów w wieku 65-74 lata, którzy nigdy nie korzystali z komputera. Taki sam procent zanotowano na Cyprze, a jeszcze większy m.in. we Włoszech (67 proc.), Rumunii (69 proc.) i (78 proc.).

Najniższy odsetek seniorów w grupie wiekowej 65-74 lat, którzy nigdy nie korzystali z komputera, był w Szwecji i Luksemburgu (po 6 proc.), Danii i Holandii (po 11 proc.) oraz Wielkiej Brytanii (16 proc.).

Od 2018 roku Eurostat nie badał już, jak często różne grupy wiekowe korzystają komputera. Przeanalizowaliśmy więc najnowsze dane dotyczące korzystania z internetu przez różne grupy wiekowe w krajach UE. Również w tych danych polscy seniorzy nie są nawet w środku stawki.

W 2019 roku wciąż 53 proc. polskich seniorów w wieku 65-74 lat nigdy nie używało internetu. Było to o 20 pkt. proc. więcej, niż wynosiła średnia unijna (33 proc.). Był to szósty najwyższy w UE odsetek osób starszych, które nigdy nie korzystały z internetu.

Taką sam procent wykluczonych cyfrowo miały Cypr, Litwa i Słowacja. Większy odnotowano tylko w pięciu krajach UE: Rumunii (55 proc.), Chorwacji (59 proc.), Portugalii (63 proc.), Bułgarii i Grecji (po 66 proc.).

Najlepiej w UE sytuacja wyglądała w Danii, gdzie tylko 8 proc. seniorów w analizowanym wieku nigdy nie korzystało z internetu. Niewiele wyższy odsetek takich seniorów był w Holandii (9 proc.), Szwecji (10 proc.) i Wielkiej Brytanii (11 proc.).

Dane Eurostatu pokazują, że roku na rok maleje odsetek starszych mieszkańców Unii Europejskiej, którzy nigdy nie używali internetu.

W 2010 roku w UE średnio 68 proc. osób w wieku od 65 do 74 lat nigdy nie korzystało z internetu. W ciągu następnych dziewięciu lat ten odsetek zmalał o ponad połowę - do 33 proc.

Sprawdziliśmy, jak na przestrzeni lat 2010-2019 w Polsce zmieniały się statystyki dotyczące osób w wieku 65-74 lat wykluczonych cyfrowo.

Coraz mniej seniorów w tym wielu deklaruje, że nigdy nie korzystali z internetu. W ciągu dziewięciu lat ich odsetek spadł o 34 punkty procentowe. W 2010 roku było to aż 87 proc. seniorów w analizowanym przedziale wiekowym, w latach 2014-2015 odsetek ten utrzymywał się na poziomie 74 proc.

W 2019 roku odsetek spadł poniżej 60 proc. - wciąż jednak ponad połowa (53 proc.) polskich seniorów w wieku 65-74 lat deklaruje, że nigdy nie korzystała z internetu.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24, Eurostat; Zdjęcie: Shutterstock