To księża będą decydować o dopuszczeniu narzeczonych do małżeństwa; piętnowana będzie niepłodność; ślub musi się odbyć w parafii jednego z narzeczonych - te i inne tezy ukazały się w tekście serwisu dla kobiet. Wzbudziły gorące komentarze internautów. Kościół katolicki nie wprowadza jednak istotnych zmian w przygotowaniu narzeczonych do małżeństwa.
W ostatnich dniach internauci komentowali informacje o zmianach planowanych w Kościele katolickim w Polsce dotyczących przygotowania narzeczonych do zawarcia małżeństwa. Wpisy w mediach społecznościowych odsyłają m.in. do artykułu w portalu Polki.pl. Po tym jak w poniedziałek 20 kwietnia z autorką tekstu skontaktował się Konkret24, z tekstu usunięto nieprawdziwe sformułowania.
fałsz
W pierwotnej wersji tekstu - którego tytuł brzmiał: "Od czerwca 2020 to ksiądz zdecyduje, czy możesz wziąć ślub. Kościół szykuje duże zmiany" - autorka opisywała dekret Konferencji Episkopatu Polski dotyczący przygotowania narzeczonych do małżeństwa. Pisała m.in., że jedną z wprowadzanych od czerwca zmian jest przyznanie księżom możliwości podejmowania decyzji o dopuszczeniu narzeczonych do ślubu kościelnego. W rzeczywistości już obecnie obowiązujące przepisy dają takie prawo proboszczom.
W artykule padła również niezgodna ze stanem faktycznym sugestia, jakoby na miejsce zaślubin "bezwzględnie wyznaczono parafię jednego z narzeczonych".
"Ojciec chyba nie doczeka się odprowadzania mnie pod ołtarz"
Tekst powstał na początku marca. Dane z CrowdTangle, narzędzia analizującego popularność treści w mediach społecznościowych, pokazują, że największą uwagą użytkowników Facebooka cieszył się w ostatnich kilku dniach. Wpis z linkiem do tekstu na profilu Polki.pl został udostępniony ponad 700 razy.
fałsz
Wpis ze screenami artykułu zamieszczony przez jedną z użytkowniczek Twittera polubiono ok. 2,5 tys. razy. Z komentarzy wynika, że wielu internautów uwierzyło, że informacje są prawdziwe i opisują istotne zmiany wprowadzone przez Kościół.
"To pokazuje jak bardzo kościół jest ograniczony i nietolerancyjny"; "Czas powiedzieć ojcu, że chyba nie doczeka się odprowadzania mnie pod ołtarz"; "Ale się zdenerwowałam" - pisali internauci.
Niektórzy byli jednak sceptyczni co do treści tekstu. "Nie wierzcie we wszystko co jest napisane na tych portalach, no błagam was... ile wy macie lat?" - napisała jedna z uczestniczek dyskusji.
"Żadnych rewolucyjnych zmian"
Jak można przeczytać na stronie internetowej Konferencji Episkopatu Polski, 1 czerwca tego roku zacznie obowiązywać "Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego". Zastąpi on część obowiązujących od 30 lat przepisów - wyłącznie w zakresie dotyczącym statusu narzeczonych w świetle prawa kanonicznego.
W lutym 2020 roku zmiany przedstawiano na briefingu w siedzibie Episkopatu. Przewodniczący Rady Prawnej KEP bp Ryszard Kasyna przekonywał, że dekret nie wprowadza żadnych rewolucyjnych zmian w stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań. "Dokument mówi o ścieżce formalno-prawnej, ale jest ona równocześnie ścieżką duszpasterską" - podkreślał.
Ksiądz dr hab. Leszek Adamowicz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego wyjaśniał, że dekret uwzględnia nowe wyzwania, przed jakimi stają księża. Wspomniał m.in. kwestię lepszego przygotowania katolików do małżeństwa z przedstawicielami innych wyznań i niewierzącymi.
Niepłodność, separacja, ślub w parafii
Prześledziliśmy, które informacje w artykule w Polki.pl były nieprawdziwe lub niedokładne. Pod podtytułem "Jakie utrudnienia czekają na przyszłych małżonków?" informowano np., że ksiądz może rozmawiać z narzeczonymi o ich stanie zdrowia. "Piętnowana będzie niepłodność i impotencja" - podkreślała autorka.
fałsz
Kwestie rozmowy proboszczów z narzeczonymi o ich stanie zdrowia opisano już w obowiązującej od 1989 roku instrukcji. W dekrecie, który będzie obowiązywał od czerwca, nie wprowadzono zasadniczych zmian. Zgodnie ze stanowiskiem Kościoła katolickiego niezdolne do zawarcia małżeństwa są osoby, które nie mogą dokonać stosunku małżeńskiego. Nowy dekret podkreśla, że dotyczy to wyłącznie przypadków trwałej niezdolności do współżycia - czyli np. trwałej impotencji. W kwestii niepłodności podkreślono, że nie jest ona przeszkodą w zawarciu małżeństwa.
W tekście Polki.pl zasugerowano, że ślub nie będzie możliwy, jeśli osoby wyrażą chęć separacji w przyszłości. To nieprecyzyjne sformułowanie. W świetle dokumentów Episkopatu proboszcz przeprowadzający rozmowę z narzeczonymi powinien ustalić, czy chcą oni zawrzeć trwałe małżeństwo. "Samo dopuszczenie separacji nie sprzeciwia się nierozerwalności małżeństwa" - napisano w pkt. 66 dekretu. Kościół nie wyrazi jednak zgody na małżeństwo narzeczonym, którzy przyznają, że dopuszczają możliwość wejścia w kolejny związek.
Nieprawdziwa w tekście Polki.pl była informacja, że jako miejsce zaślubin bezwzględnie wyznaczono parafię jednego z narzeczonych. Nowy dekret podkreśla, że za regułę należy uznać zawarcie małżeństwa w parafii jednego z kandydatów. Jeśli jednak kandydaci do zawarcia związku przedstawią słuszne powody związane z zawarciem ślubu w innej parafii, powinni uzyskać zezwolenie własnego proboszcza lub biskupa.
Małżeństwa mieszane, operacje zmiany płci
Wbrew informacjom z artykułu Kościół nie zakazuje małżeństw mieszanych - takich, które są zawierane przez katolików z ochrzczonymi niekatolikami. Takie małżeństwo może zostać zawarte po uzyskaniu zgody miejscowego biskupa. Zezwolenie powinno zostać udzielone, jeśli narzeczeni przedstawią "słuszną i rozumną przyczynę" oraz zapewnią o wykluczeniu możliwości utraty wiary i praktykowania wiary przez katolickiego małżonka.
fałsz
Nie jest również prawdą, że - jak napisała autorka serwisu Polki.pl - nowy dekret Episkopatu zawiera przepisy o niemożliwości zawarcia związku małżeńskiego przez osoby po operacji zmiany płci. Zaznaczono jednak, że decyzję o urzędowej zmianie płci w dokumentach kościelnych podejmuje w poszczególnych przypadkach Kongregacja Nauki Wiary po zbadaniu dokumentacji medycznej. Jeśli Kuria Rzymska nie podjęła jeszcze decyzji w sprawie danej osoby, należy na nią poczekać z decyzją o zawarciu związku. Chodzi o to, żeby uniknąć zawarcia małżeństwa przez osoby tej samej płci, na co Kościół nie wyraża zgody.
Prawdziwa jest natomiast zawarta w omawianym artykule informacja o tym, że dekret zaleca zasadniczo odradzanie osobom małoletnim zawarcie małżeństwa. W tej sprawie polski Kościół stosuje przepisy państwowe zezwalające na małżeństwo osobom pełnoletnim. Podobnie jak w polskim prawie dopuszcza jednak małżeństwo kobiety, która ukończyła 16 lat po uzyskaniu zgody jej rodziców lub opiekunów oraz biskupa miejsca.
Prawdziwa jest również informacja o tym, że pozwolenia na ślub nie uzyskają osoby, które zadeklarują, że w małżeństwie wykluczają posiadanie potomstwa.
Część nieprawdziwych treści zniknęła
Po tym jak Konkret24 zapytał o nieprawdziwe tezy samą autorkę artykułu, niezwłocznie usunięto z niego nieprawdziwe informacje. W e-mailu do nas autorka przyznała, że niewystarczająco dokładnie przeczytała dokument Episkopatu i zaufała informacjom publikowanym w innych serwisach. "Nie miałam na celu nikogo wprowadzać w błąd, wierząc, że inne portale podają rzetelne informacje" - tłumaczyła.
Z sieci usunięto również artykuł serwisu Viva.pl, który zawierał fragmenty tekstu z opisywanego serwisu, w tym fałszywe informacje.
Do wtorkowego popołudnia 21 kwietnia z mediów społecznościowych kilku tytułów grupy Edipresse Polska SA (wydawca Polki.pl) nie usunięto jednak wpisów zawierających link do artykułu. We wpisach był utrwalony wprowadzający w błąd tytuł, a poniżej komentarze internautów odnoszące się do zmanipulowanych treści.
Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Facebook
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/Facebook