FAŁSZ

Szef Pfizera "przez przypadek powiedział prawdę" o skuteczności szczepionek? Tłumaczymy, o czym mówił

Szef Pfizera "przez przypadek powiedział prawdę" o skuteczności szczepionek? Tłumaczymy, o czym mówiłshutterstock/twitter

Szeroko rozpowszechniany w internecie - polskim i zagranicznym - jest fragment wypowiedzi szefa firmy Pfizer Alberta Bourli, który miał przyznać, że "dwie dawki szczepionki dają małą ochronę, jeśli w ogóle". Takie słowa padły w wywiadzie, lecz po wyrwaniu z kontekstu przeinaczono ich sens.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Antyszczepionkowcy triumfują, publikując w mediach społecznościowych krótkie nagranie, na którym Albert Bourla - dyrektor generalny koncernu Pfizer - w jednym z telewizyjnych wywiadów rzekomo mówi, że "dwie dawki szczepionki zapewniają bardzo ograniczoną ochronę. Jeśli w ogóle". To dla wielu sceptyków szczepień jest dowód na słuszność ich twierdzeń, że szczepionki na COVID-19 są nieskuteczne, a cała kampania szczepień to eksperyment. Zarzucają szefowi Pfizera oszustwo, bo wcześniej zapewniał, że szczepionki przeciwko koronawirusowi będą skuteczne.

"Nieźle. Zmienili zdanie już prawie o 180 stopni"; "Ci, którzy przyjęli preparat terapii genowej mogą być w świetle faktów najbardziej rozczarowani, wręcz rozwścieczeni, że zostali oszukani. Żal mi Was kochani"; "Deklaracje się zmieniają"; "Przez przypadek powiedział prawdę?"; "Co się stało z 95% skutecznością?" - komentują internauci w sieci (pisownia wszystkich postów oryginalna).

fałsz

Wpisy o rzekomej wypowiedzi szefa Pfizera pojawiły się w zagranicznych i polskich mediach społecznościowychTwitter

"To chyba decydujący głos w dyskusji czy wolno zmuszać do szczepienia kogokolwiek: producent preparatu, szef firmy Pfizer Albert Bourla stwierdza, że 'dwie dawki szczepionki dają bardzo małą ochronę, jeśli w ogóle dają jakąkolwiek ochronę…' - napisał 13 stycznia na Twitterze Maciej Pawlicki, publicysta i producent telewizyjny.

"Szef firmy Pfizer dwie dawki szczepionki zapewniają bardzo ograniczoną ochronę, jeśli w ogóle" - taki post 16 stycznia na Twitterze zamieścił Rafał Piech, prezydent Siemanowic Śląskich, i zalinkował do swojego pięciominutowego wystąpienia wideo. W jego trakcie opublikował większy fragment telewizyjnej rozmowy z szefem Pfizera. "Sami widzicie, że ta narracja zaczyna się sypać globalnie, ale też również w naszym kraju. Wyciągajcie wnioski. Idźcie w stronę prawdy" - skomentował potem (o covidowych fake newsach Rafała Piecha pisaliśmy w Konkret24 23 stycznia).

Rzeczywiście Albert Bourla powiedział słowa, które cytują internauci - tylko że zostały one wyrwane z kontekstu. Oto na czym polega manipulacja.

Niedzielski: przyczyną tej eskalacji zakażeń jest omikron
Niedzielski: przyczyną tej eskalacji zakażeń jest omikrontvn24

O jakich przypadkach mówił Bourla?

Sprawą zajęły się już wcześniej zagraniczne portale fact-checkingowe: Snopes, PolitiFact oraz redakcje Reuters i BBC. Ustaliły, że krążące w mediach społecznościowych słowa szefa Pfizera padły w telewizyjnym wywiadzie w Yahoo Finance, który został wyemitowany na antenie, a potem opublikowany na YouTube 10 stycznia 2021 roku.

Otóż całość wypowiedzi Bourli wcale nie dotyczyła skuteczności szczepionek przeciwko COVID-19, tylko ich skuteczności wobec jednego wariantu omikron. Nie ma co do tego wątpliwości. Dziennikarka w pierwszym pytaniu zagadnęła Bourlę o rozprzestrzeniający się właśnie na całym świecie wariant omikron - pada nazwa tego wariantu. Jego nazwę wypowiada też szef Pfizera, odpowiadając na pytanie.

A co dokładnie powiedział? Stwierdził, że na świecie obecnie sytuacja pogorszyła się z powodu omikronu, który - choć objawia się łagodniej - ma większą zakaźność, co przekłada się na radykalny wzrost liczby zajętych łóżek w szpitalach. "Wiemy, że dwie dawki szczepionki oferują bardzo ograniczoną ochronę. Jeśli w ogóle. Trzy dawki - z dawką przypominającą - oferują rozsądną ochronę przed hospitalizacją i śmiercią. Przeciwko zgonom, myślę, że bardzo dobrą, a mniejszą ochronę przed infekcjami" - ocenił szef Pfizera.

Dalej Bourla poinformował, że Pfizer już pracuje nad nową wersją szczepionki, która będzie - jak zaznaczył - również skuteczna właśnie przeciwko omikronowi. "Czekamy jeszcze na oficjalne wyniki badań. Szczepionka będzie gotowa w marcu" - zadeklarował.

Zatem cytowana przez internautów ocena skuteczności szczepionek dokonana przez szefa Pfizera odnosiła się tylko omikrona, czyli mówił o słabszej skuteczności szczepionek przeciwko nowemu wariantowi.

Bourla ogólnie o szczepionkach na COVID-19

Zagraniczne portale przypominają, że Bourla podobnie wypowiadał się tego samego dnia w innym wywiadzie - udzielonym stacji CNBC. Mówił o fali omikrona i potrzebie skutecznej na niego szczepionki. Lecz jednocześnie wtedy ocenił też skuteczność szczepionek na COVID-19 w ogóle: "Ochrona przed hospitalizacją i ciężkim przebiegiem jest w tej chwili na rozsądnym poziomie, jeśli chodzi o obecnie podawane szczepionki, gdy przyjmie się również trzecią dawkę" - stwierdził.

Omikron w Europie i na świecie

Na świecie na COVID-19 zachorowało ponad 335 mln osób. Dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dr Tedros Adhanom Ghebreyesus przekazał, że w ciągu ostatniego tygodnia wykryto na świecie 18 mln zakażeń koronawirusem. W Stanach Zjednoczonych omikron stanowi już 95 proc. wszystkich zakażeń. Fala omikronu zalewa też Europę. Wzrost zakażeń w piątej fali związany jest z obecnością właśnie tego wariantu. Na początku stycznia dyrektor WHO na Europę Hans Kluge przekazał, że ponad połowa populacji w Europie może zostać zarażona omikronem w ciągu najbliższych sześciu–ośmiu tygodni.Omikron jest wariantem powodującym mniej groźne objawy niż poprzednie szczepy. W wielu krajach liczba hospitalizacji i zgonów jest często niższa niż we wcześniejszych fazach pandemii. Znacznie mniej osób, nawet kilka razy, ma po zakażeniu tym wariantem ostrą niewydolność oddechową, wymaga tlenoterapii lub zastosowania respiratora. Nie oznacza to jednak, że omikron można lekceważyć. Złą wiadomością jest to, że omikron rozprzestrzenia się dużo szybciej niż inne warianty. A w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej umieralność na COVID-19 jest generalnie dużo wyższa niż w innych krajach. Związane jest to m.in. z niskim poziomem szczepień.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Twitter

Źródło zdjęcia głównego: shutterstock/twitter

Pozostałe wiadomości

"Pobór wraca?", "od piątku wraca obowiązkowa służba wojskowa", "rządzący mają dla nas niespodziankę" - alarmują internauci od kilku dni. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej dotyczące obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej wykorzystano do rozpowszechniania fałszywych informacji i wprowadzających w błąd komentarzy. Wyjaśniamy, o co w nim chodzi.

"Po cichu, w Wielki Piątek" przywracają obowiązkową służbę wojskową? To fejk

"Po cichu, w Wielki Piątek" przywracają obowiązkową służbę wojskową? To fejk

Źródło:
Konkret24

Zdaniem Przemysława Czarnka winą opozycji z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy jest, że środki unijne w ramach Krajowego Planu Odbudowy zostały odblokowane tak późno. I dlatego - jego zdaniem - 60 procent z nich zostało już utracone. Obie tezy posła PiS są fałszywe.

Czarnek: "60 procent z KPO już straciliście". Nieprawda

Czarnek: "60 procent z KPO już straciliście". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Dokument pokazujący, że w procesie rekrutacji premiowane są kobiety i - tak samo - osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, wywołał dyskusję internautów na temat dyskryminacji. Część jednak nie wierzyła, że pismo jest autentyczne. Jak sprawdziliśmy, chodzi o projekt sprzed kilku lat. Wyjaśniamy, gdzie i kogo rekrutowano.

Pięć punktów więcej dla kobiet i osób z niepełnosprawnościami. Kogo rekrutowano?

Pięć punktów więcej dla kobiet i osób z niepełnosprawnościami. Kogo rekrutowano?

Źródło:
Konkret24

Wybory do Sejmu i Senatu w 2023 roku były najdroższe ze wszystkich wyborów powszechnych od 2005 roku i dwa razy droższe niż wybory cztery lata wcześniej. Referendum, które wtedy równocześnie przeprowadzono, było kilka razy droższe, niż zapowiadali politycy Zjednoczonej Prawicy.

Najdroższe wybory od lat. W tym 11 milionów złotych na referendum

Najdroższe wybory od lat. W tym 11 milionów złotych na referendum

Źródło:
Konkret24

Bus z rzekomo ukraińskimi numerami rejestracyjnymi, deepfake z ukraińskim politykiem, rzekome portrety zamachowców - po zamachu na centrum handlowe pod Moskwą w sieci szybko publikowano fake newsy i zmanipulowane materiały. Wiele z nich rozsyłały konta regularnie kolportujące rosyjską dezinformację.

Atak terrorystyczny w Moskwie: jak działa prorosyjska dezinformacja

Atak terrorystyczny w Moskwie: jak działa prorosyjska dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Posłanka Polski 2050 Szymona Hołowni Aleksandra Leo wątpi w to, że ustawa liberalizująca prawo kobiet do legalnej aborcji zostanie szybko uchwalona. Bo - jej zdaniem - od 1993 roku żaden z projektów nie przeszedł w Sejmie do drugiego czytania, czyli szybko był odrzucany. Nie ona jedna tak sądzi. Sprawdziliśmy: nie jest to prawdą.

Wszystkie projekty ustaw o aborcji były "wyrzucane do kosza w pierwszym czytaniu"? Sprawdzamy

Wszystkie projekty ustaw o aborcji były "wyrzucane do kosza w pierwszym czytaniu"? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Ma 33 lata i zdążył już zrobić imponującą karierę w polityce. Był wiceministrem sprawiedliwości i pełnomocnikiem ministra odpowiedzialnym za Fundusz Sprawiedliwości, wcześniej był też ministrem środowiska. Teraz w prokuraturze, z polecenia prokuratora generalnego Adama Bodnara, działa zespół badający nieprawidłowości wokół funduszu. 26 marca dokonano w tej sprawie pierwszych zatrzymań, a agenci ABW przeszukali dom Wosia.

Michał Woś i Fundusz Sprawiedliwości. Kim jest poseł Suwerennej Polski

Michał Woś i Fundusz Sprawiedliwości. Kim jest poseł Suwerennej Polski

Źródło:
Konkret24, TVN24.pl, PAP

Zaufany współpracownik Zbigniewa Ziobry, w Ministerstwie Sprawiedliwości najpierw jego asystent, później zastępca. Tam nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Marcin Romanowski to jedna z czterech osób, której nazwisko pojawiło się dziś w sprawie prokuratorskiego przeszukania skupionego wokół funduszu. Co wiemy o polityku Suwerennej Polski?

To on nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Co wiemy o Marcinie Romanowskim

To on nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Co wiemy o Marcinie Romanowskim

Źródło:
Konkret24

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej i Europejski Zielony Ład znalazły się na celowniku twórców antyunijnej dezinformacji. Straszą Polaków, że nie będzie można naprawiać własnych aut, uprawiać własnych warzyw, a rolnik zapłaci za emisję gazów przez krowę i świnię. Tego typu manipulacje rozpowszechniają również niektórzy polscy politycy. Prezentujemy top 10 fake newsów o Zielonym Ładzie i polityce klimatycznej UE.

Zakażą własnych ogródków i pomp ciepła, a nakażą fotowoltaikę? Unia, klimat i fake newsy

Zakażą własnych ogródków i pomp ciepła, a nakażą fotowoltaikę? Unia, klimat i fake newsy

Źródło:
Konkret24

Prezes PiS Jarosław Kaczyński powtarza tezę, że "wprowadzenie euro (...) oznacza gwałtowny wzrost cen". Ponownie podaje przykład Chorwacji, która wspólną walutę ma od ponad roku. Ale analizy ekonomiczne pokazują, że to nieprawda, a obecnie Chorwacja ma najniższą inflację od listopada 2021.

Kaczyński: przyjęcie euro to gwałtowny wzrost cen, jak w Chorwacji. Dane nie potwierdzają

Kaczyński: przyjęcie euro to gwałtowny wzrost cen, jak w Chorwacji. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Alarmujące posty o tym, że strategiczne zapasy gazu ziemnego "są wyprzedawane i nieuzupełniane", wzbudzają niepokój internautów i rodzą ich pytania o bezpieczeństwo Polski. Ten pełen emocji przekaz jest manipulacją. To, że magazyny są napełnione obecnie w połowie, nie powinno niepokoić. Wyjaśniamy.

"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

Źródło:
Konkret24

"Nie będzie takich zmian", "tego podatku nie będzie" - twierdzą politycy Polski 2050, odżegnując się od planów wprowadzenia podatku od posiadania samochodów spalinowych. Mówią, jakby to już było pewne. Jednak taki podatek wciąż jest wpisany w polskim Krajowym Planie Odbudowy. A decyzję o zmianie musi podjąć Komisja Europejska.

"Tego podatku nie będzie"? Hołownia oświadcza, ale nie on decyduje

"Tego podatku nie będzie"? Hołownia oświadcza, ale nie on decyduje

Źródło:
Konkret24

"Uszy zatkaj!" - krzyczy mężczyzna, gdy na horyzoncie nad rolnikami blokującymi drogę pojawia się wojskowy samolot. Nagranie tej sceny ma setki wyświetleń w mediach społecznościowych. Także rosyjskojęzycznych. Jedni internauci pytają, o co chodziło - inni piszą, że "polski pilot dziękował protestującym rolnikom za walkę w obronie kraju". Sprawdziliśmy, gdzie i co się wydarzyło.

Wojsko "postraszyło" rolników? To "lot treningowy na wysokości lotu koszącego"

Wojsko "postraszyło" rolników? To "lot treningowy na wysokości lotu koszącego"

Źródło:
Konkret24

W Kanadzie rzekomo ma grozić kara dożywocia za "własne zdanie, które jest sprzeczne z rządową narracją" - przekonuje jeden z internautów. Proponowane zmiany w prawie dotyczą jednak czego innego. Wyjaśniamy.

Dożywocie za "własne zdanie, sprzeczne z rządową narracją"? O co chodzi z prawem w Kanadzie

Dożywocie za "własne zdanie, sprzeczne z rządową narracją"? O co chodzi z prawem w Kanadzie

Źródło:
Konkret24

Były minister obrony Mariusz Błaszczak próbował odrzucić zarzuty o zaniedbania w uzyskaniu unijnego wsparcia dla polskich zakładów zbrojeniowych i porównał kwotę dofinansowania dla tych firm z pakietem unijnej pomocy dla Egiptu. To manipulacja, polegająca na zestawianiu rzeczy nieporównywalnych.

Tylko pół miliarda euro na amunicję, aż siedem miliardów dla Egiptu? Manipulacje Mariusza Błaszczaka

Tylko pół miliarda euro na amunicję, aż siedem miliardów dla Egiptu? Manipulacje Mariusza Błaszczaka

Źródło:
Konkret24

Widowiskowe nagranie przedstawiające dużą miejską arterię zablokowaną przez ciągniki zdobywa popularność w mediach społecznościowych - jest opisywane jako rzekomo nakręcone 20 marca w Polsce. Ale opisy i komentarze internautów do tego filmu wprowadzają w błąd.

Strajk rolników w środę? Nie w środę, nie w Polsce

Strajk rolników w środę? Nie w środę, nie w Polsce

Źródło:
Konkret24

Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej budynków, którą niedawno przegłosował Parlament Europejski, stała się źródłem przekłamań i fałszywych tez rozpowszechnianych w sieci. Jedna z nich dotyczy obowiązku montowania paneli fotowoltaicznych na "wszystkich budynkach".

"Obowiązkowa fotowoltaika"? Nie na każdym domu. Wyjaśniamy

"Obowiązkowa fotowoltaika"? Nie na każdym domu. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Politycy obecnej opozycji zarzucają rządowi nieudolność, ponieważ z ponad pół miliarda euro unijnych funduszy na produkcję amunicji dofinansowanie dostała tylko jedna polska firma i jedynie na 2,1 miliona euro. Lecz przedstawiciele rządu Donalda Tuska wskazują, że to poprzednicy są winni, bo nie przypilnowali składania wniosków. Porządkujemy fakty w tej sprawie.

Afera o pieniądze na amunicję. Kalendarium wydarzeń 

Afera o pieniądze na amunicję. Kalendarium wydarzeń 

Źródło:
Konkret24

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu "zakazana ma być hodowla żywności na własne potrzeby" - głosi artykuł, w który uwierzyło wielu internautów. Komisja Europejska zaprzecza tym twierdzeniom. Wprowadzający w błąd przekaz promowali m.in. posłowie Konfederacji. Sprawdziliśmy, jak szeroko rozprzestrzeniał się w sieci.

Zielony Ład zakaże uprawy własnych warzyw i owoców? KE: "całkowicie bezpodstawne" twierdzenie

Zielony Ład zakaże uprawy własnych warzyw i owoców? KE: "całkowicie bezpodstawne" twierdzenie

Źródło:
Konkret24

Hodowanie nawet jednej kury w przydomowym kurniku jest równoznaczne z prowadzeniem zakładu drobiu i wymaga rejestracji pod groźbą wysokiej kary finansowej - napisał w serwisie X znany przedsiębiorca. Sprawdziliśmy, czy ma rację.

200 tys. zł kary za brak rejestracji kury w przydomowej hodowli? To nieprawda

200 tys. zł kary za brak rejestracji kury w przydomowej hodowli? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Komenda Stołeczna Policji zaprzeczyła informacjom przekazywanym przez byłego policyjnego negocjatora, który pisał o żądaniu ujawnienia tożsamości 28 policjantów. Wśród funkcjonariuszy rzekomo ma być ojciec dziecka policyjnej praktykantki.

Doniesienia o 28 funkcjonariuszach i praktykantce w ciąży. Komenda Stołeczna Policji dementuje

Doniesienia o 28 funkcjonariuszach i praktykantce w ciąży. Komenda Stołeczna Policji dementuje

Źródło:
Konkret24

Politycy Konfederacji straszą Polaków, że obecny rząd i Unia Europejska planują "wycofać gotówkę" czy "zakazać płacenia gotówką". Nie jest to nowa narracja w politycznym dyskursie - i nie jest prawdziwa.

Konfederacja: "nadchodzi zakaz płacenia gotówką". Nie nadchodzi

Konfederacja: "nadchodzi zakaz płacenia gotówką". Nie nadchodzi

Źródło:
Konkret24

"Prowokacja w biały dzień", "przygotowywane były kupki kostki brukowej" - w ten sposób politycy PiS i Kukiz'15 tłumaczą, jak doszło do walk protestujących rolników z policją w Warszawie. Zdaniem opozycji kostkę brukową luzem przygotowano celowo, by "rzucać nią w protestujących". Sprawdziliśmy nagrania z kamer, zapisy z monitoringu, relacje reporterskie - nie znaleźliśmy potwierdza tej tezy.

Czarnek o protestach: przygotowano "kupki kostki brukowej, żeby ktoś rzucał". Brak potwierdzenia

Czarnek o protestach: przygotowano "kupki kostki brukowej, żeby ktoś rzucał". Brak potwierdzenia

Źródło:
Konkret24