W ostatnim tygodniu października w dziewięciu województwach zmarło dwukrotnie więcej osób w wieku 70 lat i więcej niż w analogicznym tygodniu 2019 roku. W dolnośląskim i kujawsko-pomorskim w ciągu dwóch miesięcy śmiertelność wzrosła najbardziej w grupie 40-49 lat, w podkarpackim w grupie 60-69 lat, w pomorskim i warmińsko-mazurskim w grupie 30-39 lat. Dla prawie wszystkich grup wiekowych w całej Polsce niepokojące są statystyki z końca października.
Alarmujący, 40-procentowy wzrost liczby zgonów w Polsce w październiku tego roku w porównaniu z październikiem 2019 roku to pierwszy sygnał, że pandemia COVID-19 zbiera swoje żniwo - przyznawali lekarze i wirusolodzy. Lecz zauważalny przyrost zgonów widoczny był już we wrześniu. By sprawdzić, w których grupach wiekowych śmiertelność po wakacjach wzrosła najbardziej, porównaliśmy statystyki zgonów od 36. do 44. tygodnia roku (dziewięć tygodni) dla konkretnych grup wiekowych ze statystykami w odpowiednich tygodniach 2019 roku.
Do wzrostu zgonów we wrześniu i październiku tego roku przyczyniła się szczególne większa śmiertelność wśród osób powyżej 70. roku życia - tylko w ostatnim tygodniu października rok do roku wzrosła w wielu województwach o więcej niż 100 proc.
Dane o zgonach z podziałem na wiek Główny Urząd Statystyczny podaje w systemie tygodniowym. Najnowsze dostępne dotyczą 44. tygodnia tego roku - był to ostatni tydzień października: 26 października - 1 listopada.
Do analizy wzięliśmy tygodnie 36-44, czyli okres 31 sierpnia - 1 listopada 2020 roku. Z kolei w 2019 roku tygodnie 36-44 przypadły na okres 2 września- 3 listopada.
Jak pisaliśmy w Konkret24, aż w 13 na 16 województw w październiku zanotowano ponad 33-procentowe wzrosty liczby zgonów w stosunku do poprzedniego roku. Dlatego prezentujemy analizy śmiertelności w grupach wiekowych dla całego kraju i z podziałem na województwa.
Polska
Jeżeli chodzi o dane dla całego kraju, największy przyrost liczby zgonów w analizowanym okresie nastąpił wśród osób powyżej 70. roku życia - 32 proc. W 2019 roku we wrześniu i październiku zmarło w tej grupie 43,9 tys. osób, natomiast rok później już 57,8 tys.
W pozostałych grupach wiekowych, poza osobami do 19. roku życia, przyrost zgonów wahał się między 11 a 17 proc. Wśród osób w wieku 20-29 wyniósł 12 proc.; 30-39 lat - 11 proc.; 40-49 lat - 17 proc.; 50-59 lat - 11 proc.; 60-69 lat - 17 proc.
Wśród najmłodszych śmiertelność niemal nie zmieniła się.
Analizując dane tydzień po tygodniu, można zauważyć, że istotne wzrosty zaczęły się w okolicy 41. tygodnia, a więc na początku października. Między 5 a 11 października w grupie wiekowej 30-39 lat zgonów było o jedną trzecią więcej niż w tym samym tygodniu rok wcześniej.
Największe wzrosty liczby zgonów przyniósł jednak ostatni badany tydzień: 26 października - 1 listopada. We wszystkich grupach wiekowych zmarłych było ponad 40 proc. więcej niż rok wcześniej - a w dwóch grupach: 20-29 lat oraz 70+ liczba zgonów się podwoiła.
W 44. tygodniu roku zmarły: 72 osoby w wieku 20-29 lat - rok wcześniej 36; 9926 osób powyżej 70. roku życia - rok wcześniej 4951.
Dolnośląskie
W województwie dolnośląskim w analizowanym okresie największy przyrost liczby zgonów był w grupie wiekowej 40-49 lat - o 30 proc. (z 182 do 237).
W grupie 70+ zmarły 934 osoby więcej niż rok wcześniej - to daje wzrost o 27 proc.
Warty odnotowania jest spadek liczby zgonów w grupie osób do 19 lat: z 51 do 23, czyli o ponad połowę.
Podobnie jak całym kraju, także w województwie dolnośląskim w ostatnim tygodniu października zmarłych w grupie 70+ było ponad dwa razy więcej niż przed rokiem (704 wobec 340, wzrost o 107 proc.).
Kujawsko-pomorskie
Również w województwie kujawsko-pomorskim największy przyrost zgonów we wrześniu i październiku był w grupie wiekowej 40-49 lat - o 36 proc.
Mniej osób niż rok temu zmarło w dwóch najmłodszych grupach: do 19 lat - o 28 proc., w grupie 20-29 lat - o 6 proc.
W porównaniach tydzień do tygodnia wyróżniają się statystyki dla grupy 40-49 lat. Dwa ostatnie tygodnie października przyniosły w niej największe wzrosty liczby zgonów: o 100 i 91 proc. w porównaniu do ubiegłego roku.
Lubelskie
Prawie trzykrotnie więcej osób w grupie wiekowej 20-29 lat zmarło w województwie lubelskim we wrześniu i październiku; w tym roku 30, a rok temu 11.
O 30 proc. więcej zmarłych było w najstarszej grupie 70+. W grupie 60-69 lat wzrost wyniósł 20 proc.
Lubelskie to kolejne województwo, w którym w ostatnim tygodniu października liczba zmarłych w wieku 70+ wzrosła o ponad 100 proc. (549 wobec 262 rok wcześniej, wzrost 110 proc.).
Lubuskie
W województwie lubuskim w porównaniu z wrześniem i październikiem 2019 roku było mniej zgonów w grupach wiekowych: do 19 lat (o 67 proc.) i 30-39 lat (o 15 proc.).
Największy procentowy przyrost zgonów był wśród osób powyżej 70. roku życia: z 1124 do 1523, czyli o 35 proc. W pozostałych trzech grupach liczba zgonów znacząco się nie zmieniła.
W samym 44. tygodniu w pięciu grupach wiekowych było o ponad 100 proc. więcej zgonów niż rok wcześniej (0-19, 20-29, 40-49, 50-59 i 70+).
Łódzkie
W województwie łódzkim największy liczbowy i procentowy przyrost liczby zgonów w analizowanym okresie był w grupie wiekowej 70+: 4353 osoby wobec 3166 rok wcześniej daje wzrost o 37 proc.
W pozostałych grupach wzrost nie przekroczył 24 proc., a w najmłodszej zgonów było tyle samo.
Wzrost liczby zmarłych w wieku 70+ miał odbicie także w danych tygodniowych. We wszystkich tygodniach września i października zgonów w tej grupie było więcej niż przed rokiem.
Małopolskie
Tak samo jak w Łódzkiem, również w województwie małopolskim największy liczbowy i procentowy przyrost liczby zgonów był w grupie 70+: 5515 wobec 3809 rok temu, czyli o 45 proc.
W grupie 40-49 lat zgonów było więcej o 27 proc.; 50-59 lat - o 15 proc.; 60-69 lat - o 28 proc.
Alarmujące dla najstarszej grupy wiekowej były dwa ostatnie tygodnie października. Zmarło w nich odpowiednio o 110 i 147 proc. więcej osób niż rok temu. W ostatnim tygodniu października dużo więcej zgonów było także w grupach 60-69 lat (o 93 proc.) i 50-59 lat (o 125 proc.).
Mazowieckie
W województwie mazowieckim we wszystkich grupach wiekowych we wrześniu i październiku zgonów było więcej niż rok wcześniej. Największy wzrost procentowy był w najmłodszej grupie - o 32 proc., natomiast liczbowy - w grupie najstarszej (8071 wobec 6326 osób rok wcześniej, 28 proc.).
W statystykach tygodniowych dla województwa mazowieckiego we wrześniu i październiku nie widać dużych wzrostów w żadnej z grup - w każdym razie nie były to przyrosty sięgające 100 proc., jak obserwujemy w wielu innych województwach.
Opolskie
W województwie opolskim najwięcej zgonów przybyło procentowo w grupie 30-39 lat: 34 wobec 19 rok wcześniej, to daje 79 proc.; natomiast liczbowo w grupie 70+: 1612 wobec 1198 rok wcześniej, co daje wzrost o 35 proc.
Ostatni tydzień października jednak wybija się: w grupach 30-39 lat, 50-59 lat i 70+ procentowe wzrosty względem tego tygodnia rok temu wyniosły odpowiednio aż: 233, 257 i 175 proc.
Podkarpackie
W październiku największy przyrost liczby zgonów w Polsce był województwie podkarpackim: o 84 proc. Dane z podziałem na grupy wiekowe pokazują, że spowodowały to głównie zgony w dwóch najstarszych grupach wiekowych: zmarło o 52 proc. więcej osób w wieku 60-69 lat i o 55 proc. więcej w wieku 70+.
Ale w najmłodszej grupie nastąpił spadek liczby zgonów o 48 proc., a wśród osób w wieku 20-29 lat - o 12 proc.
W trzech tygodniach października zgonów w grupie wiekowej 60-69 lat było już więcej niż rok wcześniej odpowiednio o 77, 98 i 89 proc., a w grupie 70+ odpowiednio o: 70, 124 i 172 proc.
Podlaskie
Z kolei w województwie podlaskim zmarłych we wrześniu i październiku przybyło procentowo najwięcej w najmłodszych grupach, choć liczby są najmniejsze: osób do 19. roku życia zmarło 14 wobec 6 rok wcześniej (wzrost o 133 proc.), a w grupie 20-29 lat zmarło 18 osób wobec 9 rok wcześniej (wzrost o 50 proc.).
Zmarłych w wieku 60-69 lat było więcej o 20 proc., a powyżej 70. roku życia - o 33 proc. w porównaniu do tego okresu rok temu.
Warto zwrócić uwagę na dane tygodniowe dla grupy wiekowej 50-59 lat. Od 7 do 27 września umierało o 14-18 proc. mniej osób niż przed rokiem w analogicznych tygodniach, ale w pierwszym tygodniu października było ich już o 5 proc. więcej niż rok temu. W kolejnych tygodniach października przyrosty były dużo wyższe: 136 proc., 173 proc., 94 proc.
Podkarpackie to kolejne województwo, w którym w ostatnim tygodniu października podwoiła się liczba zmarłych w grupie 70+: było ich 338 wobec 172 rok temu (wzrost o 97 proc.).
Pomorskie
W województwie pomorskim największy przyrost procentowy zgonów był w grupie 30-39 lat (52 proc.), natomiast liczbowy w najstarszej grupie 70+ (682 osoby, czyli 29 proc.).
44. tydzień roku przyniósł znaczne przyrosty zgonów w grupach: 20-29 lat - 150 proc.; 30-39 lat - 200 proc.; 40-49 lat - 38 proc.; 50-59 lat - 38 proc.; 60-69 lat - 33 proc.; 70 i więcej lat - 61 proc.
W analizowanych dziewięciu tygodniach uwagę zwraca szybki przyrost zgonów wśród osób powyżej 70. roku życia. W 2019 roku umierało ich tygodniowo 230-290, a w tym roku między 31 sierpnia a 6 września zmarło 260, w kolejnym tygodniu września już 308, a w dwóch ostatnich tygodniach października 425 i 455.
Śląskie
Województwo śląskie zanotowało relatywnie niskie wzrosty liczb zgonów we wrześniu i październiku we wszystkich grupach wiekowych poza najstarszą. W grupie 70+ zmarłych było więcej o 1693 osoby - 31 proc.
W tej grupie w pierwszym tygodniu września zmarło 613 osób, w trzecim tygodniu października już 1032 osoby, zaś w ostatnim tygodniu października - 1196. To daje 100-proc. wzrost w ciągu zaledwie dwóch miesięcy.
Świętokrzyskie
W województwie świętokrzyskim podwoiła się liczba zgonów w najmłodszej grupie wiekowej: z 8 do 16. 40-proc. wzrost był w grupie 70+: 2287 wobec 1629 rok temu.
Tu także przyrost liczby zgonów w najstarszej grupie wiekowej w ciągu dwóch miesięcy tego roku był bardzo wysoki: od 181 w pierwszym tygodniu września do 450 w ostatnim tygodniu października - co daje wzrost 250 proc. w tak krótkim okresie. W 2019 roku w tych tygodniach umierało 152-197 osób z tej grupy.
Warmińsko-mazurskie
W województwie warmińsko-mazurskim więcej zgonów niż rok temu w analizowanym okresie było: w grupie 30-39 lat - o 18 proc.; 40-49 lat - o 12 proc.; w grupie 60-69 lat - o 5 proc.; w grupie 70+ - o 17 proc. W pozostałych trzech grupach były spadki.
Również w danych tygodniowych nie widać tak alarmujących wzrostów w porównaniu z 2019 rokiem jak w innych województwach. Choć w ostatnim tygodniu października w grupie 30-39 lat zmarłych było o połowę więcej niż rok wcześniej (12 wobec 8 w 2019 roku).
Wielkopolskie
W województwie wielkopolskim w grupie 20-29 lat we wrześniu i październiku 2020 zmarło o 39 proc. więcej osób niż rok wcześniej - był to największy procentowy wzrost spośród wszystkich grup.
W najstarszej grupie przyrost wyniósł 27 proc. (4738 wobec 3717 w 2019 roku), natomiast w grupie 40-49 lat - 26 proc. (239 wobec 190 w 2019 roku).
W tygodniowych danych o zgonach w województwie wielkopolskim widać wyraźny podział na wrzesień i październik. Podczas gdy we wrześniu co tydzień co najmniej w trzech grupach wiekowych umierało mniej osób niż rok wcześniej, w październiku we wszystkich były cotygodniowe wzrosty.
W ciągu tych dwóch miesięcy osób w wieku 60-69 lat umierało tygodniowo: od 158 w pierwszej połowie września do 236 w ostatnim tygodniu października. Osób 70+: od 415 w pierwszym tygodniu września do 794 w ostatnim tygodniu października.
Zachodniopomorskie
Województwo zachodniopomorskie miało najniższy przyrost liczby zgonów w październiku tego roku - o 17 proc.
Najwyższy był w grupie 70+ i wyniósł 16 proc., co jednak w porównaniu z innymi województwami jest wartością najniższą. W grupie 30-39 lat zmarłych było mniej o 30 proc..
Jednak i w tym województwie ostatni tydzień października pokazuje tendencję wzrostową: w pięciu grupach zmarło więcej osób niż w 2019 roku i te wzrosty były znaczące. W grupie do 19 lat - o 33 proc.; w grupie 20-29 lat - o 67 proc.; w grupie 40-49 lat - o 73 proc.; w grupie 60-69 lat - o 25 proc.; a w grupie 70+ - o 61 proc.
Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Marcin Bielecki/PAP