FAŁSZ

Wiceszef Pfizera aresztowany i oskarżony o wielokrotnie oszustwa? Fejk ze "źródła satyry"

Wiceszef Pfizera aresztowany i oskarżony o wielokrotnie oszustwa? Fejk ze "źródła satyry" Dimitris Barletis / Shutterstock

Internauci rozpowszechniają informację o rzekomym aresztowaniu wiceprezesa firmy Pfizer, które ma mieć związek z ujawnieniem tajnych dokumentów firmy o "eksperymentalnej szczepionce". Wyjaśniamy, skąd pochodzi ten fake news.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Wiceprezes koncernu farmaceutycznego Pfizer Rady Johnson został aresztowany i oskarżony o wielokrotne oszustwa - taka informacja rozsyłana jest masowo w mediach społecznościowych, zagranicznych i polskich. Doniesienia o aresztowaniu opublikowano 6 maja na anglojęzycznej stronie VancouverTimes.org. Liczni internauci, w tym z Polski, powoływali się właśnie na to źródło.

"Tego już nie utrzymają. Wiceprezes phizera został aresztowany po opublikowaniu dokumentów" - napisał 6 maja użytkownik Twittera, udostępniając link do wspomnianego artykułu (pisownia wszystkich wpisów oryginalna). "Rady Johnson, wiceprezes wykonawczy firmy Pfizer, został aresztowany w swoim domu i oskarżony przez agentów federalnych o wielokrotne oszustwa. Dzieje się tak, gdy wydano tysiące tajnych dokumentów firmy Pfizer, pokazujących prawdziwe ryzyko związane z eksperymentalną szczepionką" - zatweetował w odpowiedzi inny użytkownik.

fałsz

Internauci się cieszą. "Oby to był początek ich końca"

Tekst na stronie VancouverTimes.org zatytułowany "Wiceprezes firmy Pfizer aresztowany po ujawnieniu dokumentów #pfizerdocuments" informował, że: "Rady Johnson, wiceprezes wykonawczy firmy Pfizer, został aresztowany w swoim domu i oskarżony przez agentów federalnych o liczne zarzuty oszustwa. Został zatrzymany w areszcie i oczekuje na rozprawę w sprawie kaucji. Dochodzi do tego po ujawnieniu tysiąca tajnych dokumentów firmy Pfizer, które pokazują prawdziwe zagrożenia związane z eksperymentalną szczepionką".

Ponieważ koncern Pfizer jako producent szczepionek na COVID-19 przez cały okres pandemii był na celowniku sceptyków pandemii i antyszczepionkowców, informacja o rzekomym aresztowaniu wiceprezesa jest szeroko komentowana w polskim internecie. "Widać światełko w tunelu. Może zamkną też tych wszystkich chorych ministrów zdrowia na świecie" - skomentował jeden z użytkowników Twittera, publikując zrzut ekranu ze strony VancouverTimes.org, na którym widać automatycznie przetłumaczony na język polski artykuł. Tweet polubiło ponad 190 internautów, ponad 100 udostępniło.

Reakcji chwalących rzekome zatrzymanie wiceszefa koncernu było więcej: "Ja widziałem tłity, że został zatrzymany na wyjaśnienia i już go wypuszczono"; "Oby to był początek ich końca !!"; "Ale dlaczego wiceprezes a nie prezes? Kiepskie korzenie ma ?"; "Nie wiem czy prawda, ale gdyby nawet, to..to jest wice prezes (pewno z góry przeznaczony na 'pożarcie' w razie 'pożaru w burdelu') a grube ryby wciąż na wolności i zatruwaja ludziom życie w innym miejscu swiata" - pisali.

Pfizer opracował lek na COVID-19. Ma zredukować ryzyko śmierci lub ciężkiego przebiegu choroby
Pfizer opracował lek na COVID-19. Ma zredukować ryzyko śmierci lub ciężkiego przebiegu chorobyFakty TVN

Część komentujących była jednak sceptyczna i stwierdzali, że informacja jest fake newsem: "Oby ale wątpię w to"; "Linków trochę poproszę, bo screen wydaje się podejrzany"; "Fake"; "Niestety to fakenews".

Rzeczywiście, doniesienia o aresztowaniu Johnsona pochodzą z niewiarygodnego źródła i nie są prawdziwe.

"Najbardziej zaufane źródło satyry"

Informację o aresztowaniu wiceprezesa Johnsona, popularnej również wśród anglojęzycznych internautów, sprawdził amerykański serwis fact-checkingowy Snopes. Uznał, że historia została sfabrykowana, a źródło informacji nie jest wiarygodne. Albowiem w opisie kanadyjskiej strony VancouverTimes.org jest wyjaśnienie, że publikowane na niej treści należy traktować jako satyryczne. "Vancouver Times jest najbardziej zaufanym źródłem satyry na Zachodnim Wybrzeżu. Piszemy satyryczne historie o problemach, które dotykają konserwatystów" - czytamy w opisie strony.

Co więcej, żadne wiarygodne źródło - portale i agencje informacyjne - nie potwierdzają doniesień o aresztowaniu wiceszefa Pfizera. Sama firma również do tego się nie odniosła, a jako spółka giełdowa notowana na amerykańskiej giełdzie ma obowiązek raportowania istotnych informacji mogących wpłynąć na jej działalność. Rady Johnson pracuje dla Pfizera od 1994 roku, stanowisko wiceprezesa wykonawczego i szefa biura ds. zgodności, jakości i ryzyka pełni od 2013 roku.

Na tej kanadyjskiej stronie publikowano wcześniej inne nieprawdziwe historie, m.in. o rzekomym aresztowaniu dyrektora generalnego Disneya za handel ludźmi, co w marcu 2022 roku sprawdzały "USA Today" i Associated Press. Można przypuszczać, że opis strony jakoby "źródła satyry" jest strategią na uniknięcie potencjalnych konsekwencji prawnych za podawanie nieprawdziwych wiadomości na temat znanych osób. W zakładce "Polityka prywatności" strony jest szyfrowany mail kontaktowy: JasonPiresVancouver@protonmail.com. Tak też nazywa się osoba podpisana pod materiałem o Radym Johnsonie. Domena została zarejestrowana w grudniu 2021 roku poprzez kijowską firmę Imena.ua.

Po kilku dniach artykuł został zaktualizowany. Pojawiła się w nim informacja: "Twitter zaczął cenzurować ten artykuł. Aby walczyć z cenzurą, wyślij raport do Twittera (tu wklejono link do odpowiedniej strony -red.) i zgłoś, że ten link jest bezpieczny. Możesz też podać dalej tweeta poniżej".

Serwis społecznościowy prawdopodobnie dostał dużo zgłoszeń dotyczących tego tekstu i zaczął usuwać linki do niego.

Rzekome aresztowania - znany szablon na stworzenie fejka

Nie jest to pierwszy raz, gdy internet obiegają fałszywe informacje o aresztowaniu osób stojących na czele koncernu farmaceutycznego Pfizer. Wcześniej krążył fejk o aresztowaniu dyrektora generalnego Pfizera Albert Bourla. Ta informacja pojawiła się z kolei na kanadyjskiej, już nieistniejącej stronie conservativebeaver.com. Weryfikowaliśmy tę informację w Konkret24 pod koniec 2021 roku.

Również w 2021 roku krążyły nieprawdziwe wiadomości o aresztowaniu amerykańskich polityków - m.in. Nancy Pelosi, przewodniczącej Izby Reprezentantów oraz byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Baracka Obamy, który miał zostać aresztowany za rzekome szpiegostwo.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Dimitris Barletis / Shutterstock / Twitter

Źródło zdjęcia głównego: Dimitris Barletis / Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Przed zapowiadanymi wielkimi opadami oczy wielu Polaków zwrócone są na największe zbiorniki przeciwpowodziowe w kraju. Zarządzający nimi zapewniają, że wszystkie mają zabezpieczone rezerwy. Porównaliśmy stan ich wypełnienia teraz oraz tuż przed powodzią we wrześniu 2024 roku. Eksperci tłumaczą, czy i jakie wnioski można z tego wyciągnąć.

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24