PiS o "bezmiarze sprawiedliwości w państwie Tuska". Wprowadza w błąd

Politycy Prawa i Sprawiedliwości, walcząc o uwolnienie z więzień polityków tej partii - Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika - powtarzają, że bezprawnie pozbawiono ich wolności. Regularnie pojawiają się przed zakładami karnymi, manifestując tam z innymi obrońcami obu skazanych polityków. Apelują do ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego Adama Bodnara, by uwolnił Kamińskiego i Wąsika po tym, jak prezydent Andrzej Duda rozpoczął procedurę ułaskawieniową.

CZYTAJ WIĘCEJ Z KONKRET24: Prezydent "wszczął postępowanie ułaskawieniowe". A mógł inaczej. Wyjaśniamy

Jednocześnie Prawo i Sprawiedliwość nagłaśnia przekaz atakujący obecny obóz rządzący. Przypomina nazwiska czynnych i byłych polityków Platformy Obywatelskiej, przeciw którym wysuwano różne oskarżenia, a którzy - ich zdaniem - powinni już dawno być za kratami, podczas gdy - według PiS - "krystalicznie czyści" Kamiński i Wąsik są pozbawieni wolności. Tak np. 16 stycznia 2024 roku, podczas pierwszego po zatrzymaniu i osadzeniu polityków PiS posiedzenia Sejmu, szef klubu Mariusz Błaszczak zwrócił się do rządzących. Mówił, że Kamiński z Wąsikiem zostali ukarani za walkę z korupcją, "a wasi politycy za korupcję dostają nagrody". I pytał: "Gdzie jest Włodzimierz Karpiński, oskarżony o łapówkarstwo? W europarlamencie - decyzją marszałka Hołowni. Gdzie jest Stanisław Gawłowski, Tomasz Grodzki, Roman Giertych, na których ciążą poważne zarzuty? W parlamencie. To po to wam przejęcie mediów, prokuratury i CBA. O bezkarność wam chodzi" - oświadczył Błaszczak.

Już kilka dni wcześniej na profilu PiS na platformie X (dawniej Twitter) pojawiła się grafika ze zdjęciami wymienionych przez Błaszczaka polityków. Przy Karpińskim, Grodzkim, Gawłowskim i Nowaku napisano: "oskarżeni o korupcję" i "na wolności", a przy Kamińskim i Wąsiku: "walczyli z korupcją" i "zatrzymani". Tytuł całej grafiki brzmiał: "Bezmiar sprawiedliwości w państwie Tuska".

Przekaz PiS nagłaśniają internauci. "Proszę odnieś się do panów z tych zdjęć, czemu nie siedzą?"; "A gdzie są Gawłowski, Giertych, Grodzki, Karpiński i Nowak? W więzieniu? Nie, do więzienia mafia wsadziła tych, którzy ich, tych przestępców ścigali"; "Kiedy 'wolne sądy' Bodnara zajmą się przyjaciółmi Tuska?"; "Przestępcy są na wolności Grodzki, Giertych, Gawłowski, Nowak, Karpiński. Wszyscy pod obroną mafii PO" - komentują ilustrację (pisownia postów oryginalna).

Przekaz, jakoby Kamiński z Wąsikiem siedzieli "za walkę z korupcją", weryfikowaliśmy w Konkret24. Nie jest prawdziwy. Przypomnijmy: zostali prawomocnie skazani przez warszawski sąd okręgowy za niedopełnienie obowiązków oraz przekroczenie uprawnień. Chodzi o okres od 14 grudnia 2006 roku do 5 lipca 2007 roku i działania dotyczące tzw. afery gruntowej. W tym okresie Mariusz Kamiński był szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a Maciej Wąsik jego zastępcą. Razem z nimi skazano również dwóch innych członków ówczesnego kierownictwa CBA.

Czy ich sytuację można jednak porównywać do sytuacji wskazywanych byłych i obecnych polityków PO? Na pewno nie wprost i na pewno nie wyciągając takich wniosków, jak robi to PiS. Wyjaśniamy, na czym polegają różnice.

Sprawę Włodzimierza Karpińskiego opisywaliśmy już w Konkret24. To były sekretarz w warszawskim ratuszu. W lutym 2023 roku prokuratura oskarżyła go o przyjęcie niemal 5 mln zł łapówki w związku z tzw. aferą śmieciową. Trafił wtedy do aresztu. I do tej pory do sądu nie trafił akt oskarżenia w jego sprawie. Podczas więc gdy w sprawie Kamińskiego i Wąsika proces się zakończył i zapadł prawomocny wyrok, w sprawie Karpińskiego prokuratura nie sporządziła nawet aktu oskarżenia - a w więzieniu spędził dziewięć miesięcy.

15 listopada 2023 roku marszałek Sejmu Szymon Hołownia wystosował pismo do pełnomocników Karpińskiego o pierwszeństwie w uzyskaniu przez niego mandatu europosła. Miał wprawdzie czwarty wynik w okręgu na liście Koalicji Europejskiej w wyborach do europarlamentu w 2019 roku, ale Krzysztof Hetman, który zajął pierwsze miejsce i objął mandat europosła, dostał się w 2023 roku do Sejmu. Tak samo jak druga z listy Joanna Mucha. A kolejny kandydat - Riad Haidar - zmarł w maju 2023 roku. Dlatego Karpiński decyzją prokuratury wyszedł z aresztu 16 listopada 2023 roku. Mandat europosła otrzymał w wyniku takich a nie innych procedur uzupełniających do europarlamentu, a nie "decyzją Hołowni", co jest uproszczeniem. "Przepisy Kodeksu wyborczego zobowiązują marszałka Sejmu do podjęcia w takiej sytuacji określonych zadań. Do przeprowadzonej procedury nie można więc mieć zastrzeżeń" - wyjaśniał w Konkret24 Wojciech Dąbrówka, prawnik i rzecznik prasowy PKW w latach 2018-2019. Zwracał uwagę, że gdyby Hołownia nie wysłał odpowiedniego zawiadomienia, mógłby zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej i otrzymać zarzut niedopełnienia obowiązków.

W grudniu 2017 roku Centralne Biuro Antykorupcyjne przeszukało warszawskie mieszkanie i koszaliński dom ówczesnego posła PO i sekretarza generalnego Platformy, a obecnie senatora (startował z własnego komitetu). Prokurator generalny Zbigniew Ziobro wystąpił do Sejmu z wnioskiem o wyrażenie zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej, a także na zatrzymanie i zastosowanie tymczasowego aresztu wobec tego posła PO. W styczniu 2018 roku polityk zrzekł się immunitetu, zapewniając, że jest niewinny.

W kwietniu 2018 roku na zatrzymanie Gawłowskiego wyraził zgodę Sejm. Polityk stawił się w prokuraturze. Decyzją sądu został aresztowany na trzy miesiące. W połowie lipca sąd zdecydował o przedłużeniu aresztu - ale zastrzegł, że zostanie on uchylony po wpłaceniu przez polityka 500 tys. zł w ciągu 14 dni. Tę kwotę wpłacili bliscy polityka, który następnie wyszedł na wolność.

W styczniu 2020 roku w szczecińskim sądzie okręgowym rozpoczął się proces Gawłowskiego. Akt oskarżenia liczy ponad 1100 stron. Dotyczy nieprawidłowości przy 26 inwestycjach realizowanych przez Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie. Gawłowskiemu prokuratura zarzuciła przyjęcie łapówek na kwotę co najmniej 733 tys. zł w czasie, gdy sprawował funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska za rządów PO-PSL. Łapówki m.in. od przedsiębiorców, którym - według śledczych - Gawłowski obiecywał pomoc przy zdobywaniu kontraktów w Zarządzie Melioracji, miał przyjąć w gotówce, ale także w postaci apartamentu w Chorwacji i dwóch zegarków o wartości blisko 26 tys. zł. Gawłowski usłyszał też zarzuty nakłaniania do wręczenia łapówki, ujawnienia informacji niejawnej, prania brudnych pieniędzy i plagiatu pracy doktorskiej.

W przeciwieństwie do Kamińskiego i Wójcika Gawłowski nie został jeszcze skazany. Jego proces trwa już cztery lata. Materiał dowodowy liczy ponad 400 tomów akt. W czerwcu 2023 roku szczeciński serwis Wyborcza.pl poinformował, że sąd miał ogromny problem ze znalezieniem biegłego z zakresu hydrologii. Obecnie Gawłowski jest senatorem.

W marcu 2021 roku prokuratura poinformowała, że przesłała wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej ówczesnego marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego. Wniosek dotyczył "podejrzenia przyjęcia korzyści majątkowych od pacjentów lub ich bliskich w czasie, gdy Tomasz Grodzki był dyrektorem szpitala specjalistycznego w Szczecinie i ordynatorem tamtejszego Oddziału Chirurgii Klatki Piersiowej". Kilka miesięcy później wicemarszałek Bogdan Borusewicz przekazał, że postanowił pozostawić wniosek bez biegu, ponieważ nie został poprawiony, o co wnioskował Senat. W grudniu 2021 roku prokurator generalny Zbigniew Ziobro skierował do Senatu ponowny wniosek o uchylenie immunitetu marszałkowi izby. W maju 2022 roku Senat nie zgodził się na uchylenie immunitetu Grodzkiemu.  Za wnioskiem głosowało 47 senatorów, 52 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Sam senator nie zdecydował się z immunitetu zrezygnować.

W październiku 2023 roku ponownie skierowano wniosek o uchylenie immunitetu. W połowie stycznia 2024 roku marszałek Senatu wezwała do poprawienia wniosku i uzupełnienia w związku z brakami formalnymi. Również w styczniu prokuratura skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko 30 osobom podejrzanym o przestępstwa korupcyjne związane z Fundacją Pomocy Transplantologii. Według śledczych w szpitalu w szczecińskim Zdunowie żądano od pacjentów po 10 tys. zł za operacje leczenia otyłości poza kolejką. Pomysłodawcą takiego sposobu przyjmowania wpłat od pacjentów bariatrycznych miał być Tomasz Grodzki. "Aktem oskarżenia objęto natomiast - działających na polecenie i pod kierownictwem Tomasza G. - Krzysztofa K., prezesów Fundacji Pomocy Transplantologii – Juliusza P. i Bartosza K., księgową fundacji – Urszulę M. oraz 26 osób, udzielających korzyści finansowych w zamian za przyspieszenie terminu zabiegu" - przekazano w komunikacie prokuratury. Proces się więc dopiero zaczyna. Tomasz Grodzki nadal ma immunitet.

W październiku 2020 roku mecenas Roman Giertych został zatrzymany przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Zemdlał podczas przeszukiwania jego willi w Józefowie, został przewieziony do szpitala. Następnego dnia prokuratura poinformowała, że Giertychowi oraz innym osobom przedstawiono zarzuty dotyczące przywłaszczenia i wyprowadzenia w latach 2010-2014 ze spółki deweloperskiej ok. 92 mln zł. Zarzuty dotyczą przywłaszczenia środków spółki Polnord i wyrządzenia spółce szkody majątkowej w wielkich rozmiarach, a także prania brudnych pieniędzy. Grozi za to kara do 10 lat więzienia.

Prokuratura wówczas zdecydowała o zastosowaniu wobec Giertycha środków zapobiegawczych w postaci 5 mln zł poręczenia majątkowego, zawieszenia w czynnościach adwokata, zakazu opuszczania kraju oraz dozoru policji połączonego z zakazem kontaktowania się z pozostałymi podejrzanymi. Sąd prawomocnie uchylił wykonywanie tych środków zapobiegawczych. Uznał, że zatrzymanie, doprowadzenie i przeszukanie adwokata były niezasadne i nielegalne.

W grudniu 2021 roku prokuratura wystąpiła z wnioskiem do sądu o tymczasowe aresztowanie. Argumentowała, że mecenas nie stawił się na żadnym z 21 terminów wskazanych przez śledczych, a w ciągu roku prokuratura wysłała do Giertycha, pod wszystkie znane adresy, ponad 100 wezwań. Giertych odpierał twierdzenia śledczych w tej sprawie, argumentując, że wezwania kierowane przez prokuraturę są bezprawne, a on sam "nie popełnił nigdy żadnego przestępstwa". Sąd nie uwzględnił wniosku prokuratury. Nie zgodził się także na aresztowanie. Stwierdził, że zebrany materiał dowodowy nie uprawdopodabnia w dużym stopniu tego, że Giertych popełnił zarzucane mu czyny.

We wrześniu 2023 roku prokuratura poinformowała o chęci przedstawienia Giertychowi kolejnych zarzutów. 13 listopada mecenas złożył ślubowanie poselskie. Do tej pory do sądu nie wpłynął przeciwko niemu akt oskarżenia.

20 lipca 2020 roku Sławomir Nowak został zatrzymany przez Centralne Biuro Antykorupcyjne w związku z podejrzeniem korupcji, kierowania zorganizowaną grupą przestępczą i prania brudnych pieniędzy. Był to wynik trwającego od 2019 polsko-ukraińskiego śledztwa badającego m.in. przetargi opiewające na ponad 270 mln zł. W tym samym dniu szef Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy poinformował, że Sławomir Nowak jako prezes ukraińskiej Państwowej Służby Dróg Samochodowych Ukrawtodor miał przyjmować korzyści majątkowe za zlecenia budowy dróg.

Dwa dni później Nowak zostały aresztowany na trzy miesiące. Areszt był mu dwukrotnie przedłużany, każdorazowo o trzy miesiące. W kwietniu 2021, po spędzeniu dziewięciu miesięcy za kratami, Sławomir Nowak został zwolniony. Sąd Okręgowy w Warszawie nie uwzględnił wniosku prokuratora o dalsze przedłużenie tymczasowego aresztowania. Zostało natomiast ustanowione poręczenie majątkowe w wysokości 1 mln zł, dozór policji oraz zakaz opuszczania kraju. Po wpłaceniu pieniędzy Nowak wyszedł na wolność. Jak wówczas informował Robert Zieliński, dziennikarz śledczy portalu Tvn24.pl, sąd wypuścił byłego polityka PO, ponieważ żaden z 33 przesłuchanych przez ostatnie trzy miesiące świadków go nie obciążył, zatem nie ma on interesu prawnego, by utrudniać śledztwo. Zaś dowody ewentualnych przestępstw popełnianych przez byłego ministra transportu - podsłuchane rozmowy, dokumenty - są poza jego zasięgiem.

W grudniu 2021 roku prokuratura po śledztwie, które zajęło ponad pięć lat, skierowała do sądu akt oskarżenia wobec Sławomira Nowaka. Został oskarżony o popełnienie 17 przestępstw o charakterze kryminalnym, w tym założenie oraz kierowanie zorganizowaną międzynarodową grupą przestępczą zajmującą się popełnianiem przestępstw korupcyjnych i płatną protekcją. Według prokuratury Nowak jako szef Państwowej Służby Dróg Samochodowych Ukrawtodor miał żądać i przyjmować korzyści majątkowe oraz obietnice takich korzyści w kwocie ponad 6,1 mln zł. W zamian miał wspierać określone podmioty w postępowaniach o udzielenie i realizację zamówień publicznych związanych z remontem dróg na Ukrainie. Byłego ministra oskarżono również o pranie brudnych pieniędzy. Chodzi o blisko 8 mln zł. Oskarżenie dotyczy też okresu, kiedy Nowak pełnił funkcję szefa gabinetu politycznego premiera Donalda Tuska oraz ministra transportu i gospodarki morskiej. Według śledczych polityk miał przyjąć co najmniej 320 tys. zł łapówek w zamian za pomoc w uzyskaniu intratnych stanowisk i kontraktów w państwowych spółkach. Jest też oskarżony o przyjęcie 760 tys. zł łapówki za zorganizowanie spotkania przedstawicieli spółki deweloperskiej z władzami miasta Gdańska.

Oprócz Sławomira Nowaka, w procesie tym na ławie oskarżonych zasiądzie jeszcze ponad dziesięć osób, w tym trzech obywateli Ukrainy i jeden obywatel Turcji. Zarzuty im przedstawione dotyczą m.in. udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, wręczania korzyści majątkowych, prania brudnych pieniędzy pochodzących z popełniania przestępstw, powoływania się na wpływy oraz poświadczania nieprawdy.

W grudniu 2023 roku Sąd Okręgowy w Warszawie wyłączył do odrębnego procesu dwa zarzuty wobec Nowaka. Chodzi o poboczny wątek rzekomego nakłaniania do wystawiania fałszywych zwolnień lekarskich. Wcześniej, we wrześniu 2023 roku, sąd zdecydował o rozdzieleniu sprawy na dwa procesy - odnośnie wątków ukraińskich i polskich.

Podsumowując: sytuacja prawna wymienionych polityków lub byłych polityków PO jest więc różna od sytuacji Mariusza Kamińskiego i Maciej Wąsika. W sprawach polityków związanych z PO nie zapadł jeszcze bowiem żaden wyrok, choćby w pierwszej instancji. Z punktu widzenia prawa są więc osobami niewinnymi. Natomiast winę obu polityków PiS potwierdził już prawomocnie sąd w dwóch instancjach.