Poseł PiS Waldemar Buda w radiowym wywiadzie, krytykując pracę szefów obecnych sejmowych komisji śledczych, zarzucał im, że nie mają prawniczego wykształcenia. Bo jego zdaniem "we wszystkich komisjach śledczych było tak, że na czele ich stawali prawnicy". Sprawdziliśmy - poseł Buda nie ma racji.
W obecnej kadencji Sejmu większość rządząca powołała dotychczas - celem rozliczenia poprzedników - trzy sejmowe komisje śledcze: ds. wyborów korespondencyjnych, ds. afery wizowej i ds. Pegasusa. 29 lutego Waldemar Buda, poseł Prawa i Sprawiedliwości, był pytany w Radiu Zet o ostatnie posiedzenie komisji ds. wyborów korespondencyjnych, której jest członkiem. 28 lutego zostali wykluczeni z obrad tej komisji Michał Wójcik (PiS) i Dariusz Joński (Koalicja Obywatelska). "Tak to będzie teraz wyglądać na waszej komisji? Będziecie się wzajemnie wykluczać?" - pytał prowadzący rozmowę, a potem dopytywał: "Co będzie dalej? Pobijecie się?". Na to poseł Buda odparł: "Oczywiście, że nie". I tłumaczył:
Nikt takich zamiarów nie ma. Widać jasno: do tej pory we wszystkich komisjach śledczych było tak, że na czele ich stawali prawnicy - bez względu na to, o jaką partię chodziło. Mówię nawet również o opozycji, o dzisiejszą koalicję - zawsze był to prawnik i powodowało to, że to była uporządkowana praca człowieka, który zna przepisy.
I dalej mówił: "Pan Joński (Dariusz, przewodniczący komisji śledczej ds. wyborów korespondencyjnych - red.) i Szczerba (Michał, przewodniczący komisji ds. afery wizowej - red.) nie znają przepisów, nie znają ustawy o komisji śledczej, nie znają KPK (Kodeksu postępowania karnego - red.) i mnóstwo błędów, potyczek dzieje się tylko dlatego, że oni prawa nie znają".
Tak więc zdaniem posła Budy decyzją koalicji, która wygrała wybory 15 października 2023 roku, po raz pierwszy na czele komisji śledczych stanęli posłowie, którzy nie ukończyli wyższych studiów prawniczych. A to według niego miałoby gwarantować dobrą pracę komisji. Dariusz Joński jest ekonomistą, ma studia podyplomowe z prawa finansowego i gospodarczego; Michał Szczerba jest socjologiem.
Tylko że również w przeszłości - wbrew słowom posła Budy - na czele takich komisji sejmowych nie zawsze byli prawnicy.
10 sejmowych komisji śledczych. Prawnicy przewodniczyli sześciu
Komisję śledczą do zbadania określonej sprawy może powoływać Sejm na mocy ustawy o sejmowej komisji śledczej z 1999 roku. Ma uprawnienia prokuratorskie. Może wzywać świadków, a stawiennictwo jest obowiązkowe. Ma prawo przesłuchiwać świadków zgodnie z zasadami Kodeksu postępowania karnego. Zakończeniem prac komisji sejmowej jest sprawozdanie, które może skutkować pociągnięciem wskazanych w nim osób do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.
Poseł Waldemar Buda użył sformułowania "do tej pory", więc sprawdziliśmy wszystkie komisje śledcze i wykształcenie kierujących nimi parlamentarzystów do końca poprzedniej, IX kadencji Sejmu. W tym czasie powołano 10 komisji śledczych.
IV kadencja Sejmu: - komisja śledcza do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (tzw. komisja w sprawie afery Rywina): przewodniczący Tomasz Nałęcz -historyk; - komisja śledcza do zbadania zarzutu nieprawidłowości w nadzorze Ministerstwa Skarbu Państwa nad przedstawicielami Skarbu Państwa w spółce PKN Orlen SA oraz zarzutu wykorzystania służb specjalnych (d. UOP) do nielegalnych nacisków na organa wymiaru sprawiedliwości w celu uzyskania postanowień służących do wywierania presji na członków Zarządu PKN Orlen SA (tzw. komisja Orlenowska): przewodniczący Józef Gruszka - technik rolnik, następnie Andrzej Aumiller -inżynier ogrodnik; - komisja śledcza do zbadania prawidłowości prywatyzacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń SA: przewodniczący Janusz Dobrosz - prawnik.
V kadencja Sejmu: - komisja śledcza do zbadania rozstrzygnięć dotyczących przekształceń kapitałowych i własnościowych w sektorze bankowym oraz działań organów nadzoru bankowego w okresie od 4 czerwca 1989 r. do 19 marca 2006 r.: przewodniczący Adam Hoffman - politolog.
VI kadencja Sejmu: - komisja śledcza do zbadania okoliczności tragicznej śmierci byłej posłanki Barbary Blidy: przewodniczący Ryszard Kalisz - prawnik; - komisja śledcza do zbadania sprawy zarzutu nielegalnego wywierania wpływu przez członków Rady Ministrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom, w okresie od 31 października 2005 roku do 16 listopada 2007 roku (tzw. komisja naciskowa): przewodniczący Andrzej Czuma - prawnik; - komisja śledcza do zbadania okoliczności porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika: przewodniczący Marek Biernacki - prawnik; - komisja śledcza do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw nowelizujących ustawę z dnia 29 lipca 1992 o grach i zakładach wzajemnych: przewodniczący Mirosław Sekuła - chemik.
VIII kadencja Sejmu: - komisja śledcza do zbadania prawidłowości i legalności działań organów i instytucji publicznych wobec podmiotów wchodzących w skład Grupy Amber Gold: przewodnicząca Małgorzata Wasserman - prawniczka; - komisja śledcza do zbadania prawidłowości i legalności działań oraz występowania zaniedbań i zaniechań organów i instytucji publicznych w zakresie zapewnienia dochodów Skarbu Państwa z tytułu podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego: przewodniczący Marcin Horała - prawnik.
Źródło: Konkret24