Prawo jest po naszej stronie, trzeba w nim pogrzebać - stwierdziła jedna z kancelarii prawnych, ogłaszając w internecie, że na mocy ustawy stan epidemii w Polsce już się skończył. Jednak to błędna interpretacja ustawy.
Z ogromną przyjemnością chcieliśmy Państwa poinformować, iż w Polsce stan epidemii COVID-19 zakończył się z mocy prawa. To nie fakenews!!!" – napisała 27 sierpnia w tekście na swoim blogu jedna z kancelarii prawnych. Znana jest z tego, że publikuje tam często treści o charakterze antyszczepionkowym. We wspomnianym tekście przypomniano, że zgodnie z definicją ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi epidemia jest to wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie. Napisano, że 27 sierpnia 2020 roku było w Polsce 887 zakażeń koronawirusem, a dokładnie rok później - 258.
Informacja, jakoby "stan epidemii zakończył się z mocy prawa", szybko stała się popularna w mediach społecznościowych. Ale z prawem nie ma ona wiele wspólnego.
"Prawo jest po naszej stronie, tylko trzeba w nim pogrzebać"
W tekście na blogu kancelarii czytamy dalej (pisownia oryginalna): "Zgodnie z powyższą ustawą stan epidemii w Polsce się zakończył z mocy prawa i będzie obowiązywał od momentu kiedy dobowa liczba pseudo zakażeń będzie znacząco powyżej danych z 2020 ROKU. Prawo zawsze zwycięży. Prawo jest po naszej stronie tylko, trzeba w nim pogrzebać". Zdaniem autora tekstu oznacza to, że "żadne zakazy i ograniczenia są nielegalne. Zamknięcie lub ograniczone działanie lokali usługowych, noszenie masek czy nauka hybrydowa lub zdalna (jaka i tak była nielegalna)".
"Pamiętajcie Polacy, że zgodnie z prawem o stanie epidemii nie decyduje Morawiecki czy Niedzielski a tym bardziej ich Rada Medyczna. O tym decyduje w demokratycznym Państwie - prawo! Ciekawe co powie na to Niedzielski i spółka jak się dowie!!!!" - pisze dalej autor tekstu. Niżej podaje numer konta bankowego z prośbą o wpłaty.
Według danych CrowdTangle tekst z bloga jest rozpowszechniany na facebookowych stronach, których zasięg wynosi niemal 300 tys. Jest popularny także na Twitterze. Przytoczył go m.in. 28 sierpnia portal Najwyżczy Czas.
"Stan epidemii w Polsce się zakończył z mocy prawa, bo dobowa liczba zakażeń nie jest wyższa od danych z roku poprzedniego"; "My to rozumiemy, ale czy władza rozumie?"; "Dobra wiadomość, czyżby rządowy strzał w kolano?"; "Koniec władania koronoświrusa w Polsce z mocy prawa" (pisownia oryginalna) - komentują internauci w sieci.
Co mówią przepisy?
Podstawą prawną do ogłoszenia na terenie Polski epidemii jest ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Epidemię definiuje się tam w ten sposób: "wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących", a stan epidemii jako "sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii".
Ustawa w art. 46 ust. 2 mówi o tym, że "stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłasza i odwołuje, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, na wniosek Głównego Inspektora Sanitarnego" - jeżeli zagrożenie epidemiczne lub epidemia występuje na obszarze więcej niż jednego województwa. W Polsce takie rozporządzenie minister zdrowia wydał 20 marca 2020 roku i jeszcze tego samego dnia zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. W par. 1 zapisano, że "w okresie od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza się stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2".
Prawnik: stan epidemii kończy się tylko w drodze rozporządzenia
- Nie ma żadnego przepisu, który mówiłby o tym, że stan epidemii "kończy się z mocy prawa". Jest wręcz przeciwnie - komentuje w rozmowie z Konkret24 Karol Wenus, adwokat, partner w WLZ Kancelaria Prawna. Wyjaśnia, że stan epidemii może się skończyć wyłącznie w drodze rozporządzenia ministra zdrowia, o czym wyraźnie mówi art. 46 wspomnianej ustawy. - W taki sposób stan epidemii się ogłasza, jak i odwołuje - stwierdza. Dodaje, że w Polsce od 20 marca 2020 roku ten stan trwa. - I do tej pory nic się nie zmieniło. Nie zostało wydane żadne nowe rozporządzenie - zaznacza.
Krótko odnosi się też do argumentacji zawartej w popularnym tekście. - Jest tam mowa o tym, że skoro epidemia oznacza występowanie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie, a teraz mamy mniej zakażeń niż rok wcześniej, to epidemii już nie ma. To błędna argumentacja - ocenia. - Wprawdzie w ustawie nie ma definicji "wcześniejszego okresu", ale można domniemywać, że nie chodzi o dowolny okres, lecz o czas sprzed wprowadzenia stanu epidemii, czyli sprzed 20 marca 2020 roku - wyjaśnia.
- Rozpowszechnianie takich fałszywych informacji może wprowadzać w błąd i narażać ludzi na sankcje ze strony państwa, gdy po lekturze przestaną się stosować do wprowadzonych obostrzeń - zauważa.
Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock