FAŁSZ

Minister Buda: w San Francisco "kradzież telefonu, torebki jest niekarana". To fałsz

Źródło:
Konkret24
San Francisco
San Francisco
Reuters Archive
San FranciscoReuters Archive

Minister Waldemar Buda opowiadał w radiu, że w Polsce ludzie czują się bezpiecznie, podczas gdy w San Francisco nie karze się już takich przestępstw, jak kradzieże poniżej 950 dolarów. Twierdził, że bezkarnie można tam ukraść telefon czy torebkę. Nie jest to prawda.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda był 25 lipca gościem Polskiego Radia 24, gdzie opowiadał m.in. o swojej wizycie w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ). Prezentował tam raport o realizacji celów zrównoważonego rozwoju w Polsce. W radiu mówił, że raport został bardzo dobrze przyjęty. "Jak się spojrzy na to, jak nas oceniają na arenie międzynarodowej, chociażby na poziomie ONZ, to wypadamy doskonale" - stwierdził.

Dalej minister mówił: "Im więcej się podróżuje po świecie, tym bardziej się docenia, jak wygląda Polska i jak się zmienia. I to jest niezwykle ciekawe, że po powrocie do Polski z wielu miejsc, nawet Polacy z wakacji doceniają, jak w Polsce można wygodnie, przyjemnie żyć - ale też przede wszystkim bezpiecznie. To jest aspekt, którego brakuje już w wielu, wielu miejscach". I dodał:

FAŁSZ

Proszę sobie wyobrazić, że nawet w Stanach Zjednoczonych, w San Francisco, jest sytuacja, w której karalność za przestępstwa podniesiono do tysiąca dolarów, żeby nie karać drobnych przestępstw, bo system więziennictwa i system wymiaru sprawiedliwości jest niewydolny. Tysiąc dolarów! Co to oznacza? Że kradzież telefonu, kradzież torebki, innych rzeczy jest niekarana, bo nie ma na to możliwości przerobowych.

"Więc my w Polsce naprawdę czujemy się bezpiecznie. Dzisiaj kobiety, dzieci mogą spacerować nawet o zmroku w Polsce, po polskich miastach i czuć się naprawdę komfortowo" - podsumował minister Buda.

Skąd minister powziął informacje, jakoby w San Francisco "kradzież telefonu, kradzież torebki, innych rzeczy jest niekarana"? Bo nie jest to prawdą.

"Kradzież i paserstwo rzeczy wciąż są przestępstwem"

Twierdzenie, że w San Francisco kradzieże o wartości poniżej 950 dolarów nie są karane, nie pojawiło się pierwszy raz w przestrzeni publicznej. Weryfikowaliśmy je już na Konkret24 w 2021 roku; krążyło w sieci co najmniej od lipca tamtego roku.

Podstawą tej fałszywej tezy są zmiany w prawie stanu Kalifornia - w którym leży San Francisco - wprowadzone w 2014 roku ustawą zwaną Proposition 47 (Prop 47). Jej głównym celem była zmiana kwalifikacji przestępstw. Jak tłumaczył Konkret24 dr Witold Zontek z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego: "Ustawa przeklasyfikowała kilka kategorii poważnych przestępstw (ang. felony) zagrożonych surowymi karami do kategorii mniej poważnej (ang. misdemeanors)" (po polsku: wykroczenie).

- To trochę tak, jakby w polskim Kodeksie karnym zbrodnię przekwalifikować na występek - mówił dr Zontek. Zaprzeczał tezie o niekaralności mniejszych kradzieży:

PRAWDA

Kradzież, paserstwo rzeczy o wartości poniżej 950 dolarów wciąż jest przestępstwem (w Kalifornii - red.) , ale zagrożonym łagodniejszą karą. 

Fałszywe twierdzenie, które niedawno powtórzył w radiu minister Waldemar Buda, weryfikowała też amerykańska agencja Associated Press. W artykule objaśniającym nowe kalifornijskie prawo podano: "Proposition 47 została przyjęta w Kalifornii w 2014 roku i przekwalifikowała przestępstwa kradzieży jako wykroczenia. Nie zezwoliła na to, by kradzieże sklepowe i drobne kradzieże pozostały bez ścigania".

Doradca prokuratura okręgowego Los Angeles Alex Bastian w rozmowie z AP tłumaczył, że większość kradzieży w kalifornijskich sklepach i tak była ścigana jako wykroczenie już przed wprowadzeniem nowej ustawy. "To, co wprowadziła Prop 47, to zwiększenie kwoty w dolarach, od której kradzież może być ścigana jako przestępstwo - z 400 do 950 dolarów - aby dostosować się do inflacji i kosztów życia" - powiedział Bastian. "Ale większość przypadków kradzieży w sklepach kosztuje mniej niż 400 dolarów, więc przed Prop 47 i po Prop 47 nie ma żadnej różnicy" - dodał.

Doktor Witold Zontek wyjaśniał, że w Kalifornii nie ma bezwzględnego obowiązku ścigania każdego przestępstwa. - Prokurator wybiera te, które uzna za warte ścigania z uwagi na przykład na interes społeczny, środki, jakimi dysponuje, oraz wiele innych czynników. Naturalne zatem jest, że kalifornijska prokuratura zapewne koncentruje się na tych poważnych przestępstwach, których klasyfikacja się nie zmieniła, mniej lub wcale angażując się w te drobniejsze sprawy - tłumaczył.

Referendum, ustawa i późniejsze zmiany

To właśnie niewystarczające środki, jakimi dysponują kalifornijskie organy ścigania i wymiar sprawiedliwości, były powodem wprowadzenia Prop 47. W 2011 roku stanowy Sąd Najwyższy wydał nakaz, w którym alarmował, że kalifornijskie więzienia są przepełnione, a to narusza prawa osadzonych. Nakazał władzom stanowym zmniejszenie populacji więziennej o 33 tys. osób. Te wytyczne doprowadziły do wprowadzenia ustawy Prop 47 - miała sprawić, że sprawcy mniejszych kradzieży, jeśli nie są recydywistami, a ich wykroczenia nie wiązały się z przemocą, otrzymają lżejsze kary.

Co ważne: ustawa Proposition 47 nie została wprowadzona wbrew woli kalifornijczyków. W listopadzie 2014 roku przeprowadzono referendum: 60 proc. głosujących opowiedziało się za przekwalifikowaniem drobniejszych przestępstw, m.in. właśnie kradzieży poniżej 950 dolarów.

W kalifornijskim prawie dotyczącym kradzieży były potem kolejne zmiany. W 2018 roku wprowadzono kategorię przestępstwa: zorganizowana kradzież detaliczna. Dotyczyła grup osób, które dokonywały mniejszych kradzieży w wielu miejscach, żeby rozbić wartość kradzionych towarów i tym samym unikać wyższych kar. Na początku lipca 2021 roku władze stanowe zdecydowały jednak o zniesieniu tego przepisu, ale już kilka tygodni później, 22 lipca, gubernator Gavin Newsom go przywrócił. Właśnie wtedy w internecie zaczął krążyć fałszywy przekaz, jakoby w Kalifornii kradzieże poniżej 950 dolarów nie były już karane.

Autorka/Autor:Michał Istel

Źródło: Konkret24

Pozostałe wiadomości

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24