W związku z zagrożeniem powodziowym zaczęła się dyskusja w internecie o tym, który rząd - PO czy PiS - bardziej dbał o zabezpieczenie kraju przed powodzią. Dane GUS pokazują, że przez cztery lata rządów PiS zbudowano i zmodernizowano najmniej kilometrów wałów przeciwpowodziowych i wyregulowano najmniej kilometrów rzek od 1998 roku.
Poziom wody w Wiśle na wysokości Płocka wciąż jest wysoki i przekracza stany alarmowe. W środę 24 lutego, po rozbiciu zatoru na Zbiorniku Włocławskim, lodołamacze dotarły do Płocka. Ponieważ skruszyły rynnę o szerokości 400 metrów, Wisła może już swobodnie spływać do morza. Ryzyko powodzi maleje, ale - jak informuje portal TVN Meteo - za kilka dni z południa Polski ma dopłynąć fala wezbraniowa, która może przynieść ponowne wzrosty poziomu wód. Stany alarmowe są też przekroczone na innych rzekach.
Zagrożenie powodzią spowodowało, że w ostatnich dniach odżyła dyskusja o stanie wałów przeciwpowodziowych w kraju. A przy okazji: który z rządów – PO czy PiS - bardziej dbał o zabezpieczenie kraju przed powodzią. Sprawdziliśmy więc dane.
"Nie budowali, bo już wszystko było pobudowane"
Jednym z głosów w dyskusji, jaka się toczyła w sieci, był twitterowy wpis 22 lutego na koncie użytkownika o nazwie Exen. Zawierał grafikę pokazującą liczbę kilometrów wybudowanych wałów przeciwpowodziowych od 2000 do 2019 roku. "To jest teraz i przez najbliższe dwa-trzy tygodnie najważniejsza tabela" – brzmiał komentarz autora do danych. Post ten polubiło blisko 600 internautów.
Wykres pokazuje, że za rządów PiS, od 2016 roku, co roku modernizuje się i buduje zaledwie kilkadziesiąt kilometrów obwałowań, podczas gdy w drugiej kadencji rządów PO było to nawet ponad 300 km rocznie. "Oj, no nie budowali, bo już wszystko było wybudowane" – skomentował jeden z internautów.
Ta sama grafika pojawiła się wcześniej 20 lutego w tekście blogera Don Tadeo pt. "Czy natura dogoni w tym roku zaniedbania PiS w budowie wałów przeciwpowodziowych?" opublikowanym na portalu Salon24.pl. Autor zamieścił też wykres pokazujący nakłady na gospodarkę wodną w relacji do PKB. "Kiedy będziecie oglądać TVPiS, jak będą odwracać kota ogonem i pokazywać powodzie za czasów PO czy SLD (Cimoszewicz: "trzeba się ubezpieczać"), to przypomnijcie sobie te dwa wykresy, które pokazują prawdę o pisowskich zaniedbaniach" – zakończył tekst Don Tadeo.
Wały przeciwpowodziowe, regulacja rzek
Podane przez Don Tadeo liczby kilometrów zmodernizowanych i zbudowanych obwałowań można odnaleźć w Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Przygotowując nasze zestawienie, wzięliśmy pod uwagę okres od 1998 (rok po powodzi tysiąclecia) do końca 2019 roku. Z tych danych wynika, że w trakcie rządów PO remontowano i budowano najwięcej wałów przeciwpowodziowych (trzeba jednak pamiętać, że partia ta rządziła dwie kadencje). Natomiast biorąc pod uwagę dane roczne, najwięcej kilometrów wałów zbudowano i zmodernizowano w pierwszym roku po powodzi tysiąclecia (za AWS) - potem już nigdy tyle się nie udało.
Pod względem liczby kilometrów w czasach kolejnych kadencji wyglądało to następująco (prezentujemy malejąco):
- w latach 2012-2015 za rządów PO zmodernizowano i wybudowano 1008,8 km obwałowań;
- w latach 1998-2001 za rządów AWS - 942,9 km;
- w latach 2008-2011 za rządów PO - 722,9 km;
- w latach 2002-2005 za rządów SLD - 613,8 km;
- w latach 2006-2007 za rządów PiS - 197,5 km;
- w latach 2016-2019 za rządów PiS - 120,2 km.
W trakcie ośmiu lat rządów PO zmodernizowano i wybudowano w sumie ponad 1,7 tys. km obwałowań; w trakcie sześciu w sumie lat rządów PiS – ok. 317 km. To nawet mniej niż za rządów SLD i AWS.
Natomiast jeżeli chodzi o długość wyregulowanych rzek i potoków górskich, najwięcej zrobiono za rządów SLD.
Pod względem liczby kilometrów w okresach kolejnych kadencji wyglądało to następująco (prezentujemy malejąco):
- w latach 2002-2005 za rządów SLD wyregulowano 2334,8 km rzek i potoków górskich;
- w latach 1998-2001 za rządów AWS - 1956 km;
- w latach 2008-2011 za rządów PO - 1614,4 km;
- w latach 2012-2015 za rządów PO - 1287,6 km;
- w latach 2006-2007 za rządów PiS - 547,7 km;
- w latach 2016-2019 za rządów PiS - 166,4 km.
Łącznie za rządów PO wyregulowano ponad 2,9 tys. km rzek i potoków, za obu rządów PiS – nieco ponad 714 km.
Efekt powodziowy
Rację ma internauta, który prezentowane na profilu Exen dane skomentował: "A czy to nie tak, że za PO tyle wybudowali bo po prostu akurat były powodzie i nie mieli wyjścia? Gdyby teraz były powodzie, a wałów by nie było to by je PiS budował zapewne więc to imo nie ma znaczenia która partia ile wybudowała" (pisownia oryginalna).
Skoki w danych GUS to potwierdzają. Po powodzi tysiąclecia w 1997 roku w następnym roku (za rządów AWS) wybudowano i zmodernizowano ponad 309 km obwałowań, wyregulowano ponad 770 km rzek i potoków. Podobnie było po powodzi na południu Polski w 2007 roku – liczba zmodernizowanych i wybudowanych obwałowań skoczyła z 95,1 km w 2007 roku do ponad 248,1 km w 2008 roku, a wyregulowanych rzek i potoków odpowiednio z 325,7 do 415,7 km.
Nie inaczej było po powodzi w 2010 roku - wtedy wyremontowano i wybudowano ponad 109 km wałów, wyregulowano 299 km rzek i potoków; w roku następnym odpowiednio: ponad 305 km i ponad 653 km.
Ile kiedy wydawano
Nakłady finansowe na inwestycje w wały powodziowe i regulację rzek były najwyższe przez sześć ostatnich lat rządów PO. Najwięcej – prawie 600 mln zł - wydano w 2014 roku, co stanowiło prawie 16 proc. wszystkich nakładów na środki trwałe służące gospodarce wodnej w tym roku. Najmniej na obwałowania wydano w roku 2018, za rządu Mateusza Morawieckiego – nieco ponad 88 mln zł (3,6 proc. nakładów na gospodarkę wodną).
Jeśli chodzi o regulację rzek i potoków, również najwięcej wydano w 2014 roku - prawie 574 mln zł, co stanowiło 15 proc. nakładów na gospodarkę wodną. Najmniej na regulację rzek w analizowanym okresie wydano za rządów PiS w 2016 roku – 46,5 mln zł; stanowiło to 2,8 proc. nakładów na gospodarkę wodną.
Przez cztery ostatnie lata rządów PO (2012-2015) zmodernizowano i wybudowano ponad tysiąc kilometrów obwałowań - ponad osiem razy więcej niż za pierwszej kadencji rządów PiS (od 2016 roku).
Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24; zdjęcie: PAP/Piotr Polak