Fundacja Polska Wielki Projekt zarządzana przez Annę Bielecką, przyjaciółkę Jarosława Kaczyńskiego, dostała największe wsparcie z Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich. Z państwowych funduszy Narodowy Instytut Wolności przyznał jej ponad 1,3 mln zł. W radzie fundacji jest wicepremier Piotr Gliński. Prezentujemy beneficjentów programu, których NIW dofinansował najhojniej.
Narodowy Instytut Wolności odpowiada m.in. za rozdzielanie pieniędzy na działalność organizacji pozarządowych. W lipcu opublikował na stronie internetowej listę organizacji, którym przyznano dofinansowanie na "wsparcie działań misyjnych i rozwój instytucjonalny". Był to ostatni rozstrzygnięty konkurs dotacyjny w ramach tegorocznej edycji Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich.
Przeanalizowaliśmy wszystkie cztery konkursy (tzw. priorytety) tej edycji. Trzy poprzednie były to: kapitały żelazne - dotacje operacyjne na wsparcie budowania początkowych kapitałów żelaznych; rozwój instytucjonalny lokalnych organizacji strażniczych i mediów obywatelskich; rozwój instytucjonalny think tanków obywatelskich.
W całej tegorocznej edycji Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich w ramach czterech konkursów Narodowy Instytut Wolności przyznał 101 dotacji na łączną kwotę 39 mln zł. Otrzymało je 81 organizacji (fundacji, stowarzyszeń, spółek).
38 organizacjom NIW przyznał co najmniej pół miliona złotych wsparcia. 14 beneficjentów otrzymało dotacje w ramach dwóch priorytetów, jedna – aż w trzech: na wsparcie działań misyjnych, stworzenie kapitału żelaznego i na rozwój think tanku.
Najwięcej - na działalność statutową
Największe dofinansowania przyznano na wsparcie działalności misyjnej, czyli na bieżącą działalność statutową – łącznie 28,023 mln zł. Dotacje otrzymało 59 organizacji, tak więc średnia kwota wsparcia wyniosła 474 966 zł. 37 beneficjentów dostało więcej niż średnia. A najwięcej – 560 tys. zł - Fundacja Instytut Ekonomiczny im. Emila Plage. Powstała jesienią 2020 roku, próżno szukać w sieci wiarygodnych informacji o jej działalności.
Na stworzenie tzw. kapitału żelaznego łączna kwota dotacji wyniosła 2,98 mln zł. Pięć organizacji dostało po 500 tys. zł, a jedna – 480 tys.
4 mln zł rozdzielono między 21 organizacji na tzw. rozwój organizacji strażniczych i mediów obywatelskich. Tu średnia dotacja wyniosła więc 190 476 zł. Kwoty powyżej dostało 16 podmiotów. Najwięcej – 200 tys. zł - Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników.
Również 4 mln zł przeznaczono na rozwój obywatelskich think tanków. Wsparcie otrzymało 15 fundacji i stowarzyszeń, czyli średnia kwota wyniosła 266 666 zł. 12 organizacji dostało więcej, a najwięcej – po 291 722,50 zł - przyznano Fundacji Wizja Rozwoju i Fundacji Polska Wielki Projekt.
Top 10 beneficjentów: powyżej 700 tys. zł wsparcia
Oto dziesięć organizacji pozarządowych najhojniej dofinansowanych przez NIW w ramach tegorocznej edycji Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich:
Fundacja Polska Wielki Projekt
Fundacja Polska Wielki Projekt otrzymała w sumie 1 311 722,50 zł. Złożyły się na to: 520 tys. zł - w ramach priorytetu na rozwój organizacyjny; 500 tys. zł - na tzw. kapitał żelazny; 291 722,50 zł - na rozwój think tanków obywatelskich. Fundację zarejestrowano w sierpniu 2016 roku, na jej czele stoi Anna Bielecka, współorganizatorka cyklu debat o wyzwaniach dla przyszłości kraju, które od 11 lat odbywały się pod nazwą Kongres Polska Wielki Projekt.
W mediach nie raz o Annie Bieleckiej pisano. Zarówno "Gazeta Wyborcza", jak też dziennik "Fakt" czy tygodnik "Newsweek Polska" określały Bielecką przyjaciółką Jarosława Kaczyńskiego. To w jej domu odbywają się spotkania czołowych polityków PiS, a w radzie jej fundacji są m.in. wicepremier Piotr Gliński (który sprawuje nadzór nad Narodowym Instytutem Wolności), Andrzej Zybertowicz (doradca prezydenta Andrzeja Dudy), Tomasz Matynia (dyrektor Centrum Informacyjnego Rządu).
Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna
1 010 000 zł dotacji otrzymała działająca od 11 lat Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna. Zajmuje się historią Pomorza Gdańskiego i upamiętnieniem robotniczych protestów w roku 1970 i w latach 1980-1991. Jej szefem jest Andrzej Kołodziej, dawny działacz Solidarności, w stanie wojennym w Solidarności Walczącej, ostatnio związany z założoną przez Kornela Morawieckiego (ojca premiera) partią Wolni i Solidarni.
Fundacja Edukacja do Wartości
Fundacja Edukacja do Wartości, zarejestrowana 13 marca 2020 roku, w sumie również otrzymała 1 010 000 zł wsparcia. Jej prezesem jest Tymoteusz Zych - prawnik, który jednocześnie zasiada w Radzie Narodowego Instytutu Wolności. Wiceprezesem Fundacji Edukacja do Wartości jest Jerzy Kwaśniewski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris (stoi m.in. za projektami zakazu aborcji i zaostrzania prawa karnego). Zych i Kwaśniewski są też we władzach innych stowarzyszeń i fundacji, które już dostały niemałe dotacje z NIW. Portal Tvn24.pl opisał ich powiązania we wrześniu 2020 roku.
Fundacja Młode Kresy
819 580,88 zł przyznano działającej od 2015 roku Fundacji Młode Kresy. Zajmuje się integracją w Polsce młodych Polaków, którzy do naszego kraju przyjeżdżają z Białorusi, Ukrainy czy Litwy.
Fundacja im. Kazimierza Promyka
Tej fundacji przyznano w sumie 748 239,39 zł dotacji. Prezeską fundacji jest Maria Cholewińska, na co dzień pracująca jako inspektor w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, odpowiedzialna za projekty związane z geotermią. Fundacja zrealizowała np. projekt polegający na tłumaczeniu haseł z polskiej wersji Wikipedii na siedem języków obcych; przygotowała analizę dotyczącą możliwości wprowadzenia akcjonariatu pracowniczego.
Fundacja Instytut Rzeczypospolitej im. Pawła Włodkowica
743 850,42 zł otrzyma Fundacja Instytut Rzeczypospolitej im. Pawła Włodkowica. Zajmuje się tworzeniem analiz w zakresie nauk prawnych, społecznych, humanistycznych, ekonomicznych. Jej prezesem jest Andrzej Brzozowski-Oleksiak, asystent prezesa Rządowego Centrum Legislacji Krzysztofa Szczuckiego.
Stowarzyszenie Nasze Włochy
Stowarzyszenie Nasze Włochy - działające od 2014 roku na terenie warszawskiej dzielnicy Włochy - otrzyma 737 094,69 zł wsparcia. Trzech z pięciu członków zarządu tego stowarzyszenia to działacze Forum Młodych PiS. Dwóch z nich w 2018 roku startowało z listy PiS do rady dzielnicy Włochy, ale nie uzyskali mandatu.
Fundacja Wizja Rozwoju
Ta fundacja działa od czterech lat i zajmuje się organizowaniem dorocznych spotkań pod nazwą Forum Wizja Rozwoju, w których uczestniczą ministrowie i wiceministrowie obecnego rządu, przedstawiciele największych spółek Skarbu Państwa, parlamentarzyści PiS. Fundacja na swoją działalność otrzymała 731 722,50 zł.
Stowarzyszenie Scena Kultury
708 891,40 zł wynosi łączna dotacja dla Stowarzyszenia Scena Kultury. Jest znane z organizowania festiwalu filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci poświęconego filmom o tematyce historycznej. Ten festiwal dofinansowuje także Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Fundacja im. bł. ks. Ignacego Kłopotowskiego
Dziesiątkę organizacji pozarządowych, które dostały ponad 700 tys. zł wsparcia, zamyka Fundacja im. bł. ks. Ignacego Kłopotowskiego. Założono ją w 2019 roku, a jej głównym celem jest "budowa coraz silniejszych, nowoczesnych mediów katolickich". Na czele fundacji stoi ks. Grzegorz Walkiewicz, długoletni szef Radia Warszawa. Fundacji przyznano w sumie 708 560,25 zł.
Organizacje młode, a dotacje wysokie
Powyżej 400 tys. zł wsparcia Narodowy Instytut Wolności przyznał dziesięciu organizacjom, które nie działają jeszcze nawet roku. Niektóre - jak opisywaliśmy w Konkret24 - zostały zarejestrowane tuż przed ogłoszeniem konkursów dotacyjnych.
W tym gronie najwięcej - 615 589,15 zł - dostała Fundacja Rozwoju Powiatu Łęczyńskiego. Została zarejestrowana 21 stycznia tego roku, założycielką jest Anna Małgorzata Wójcik. Takie samo nazwisko figurowało na liście kandydatów Prawa i Sprawiedliwości do rady powiatu łęczyńskiego w wyborach samorządowych z 2018 roku. Anna Wójcik wtedy mandatu nie zdobyła.
520 000 zł dofinansowania przyznano Fundacji Pomocy za Jeden Uśmiech – zarejestrowanej 27 lutego 2020 roku. Fundacja nie ma strony internetowej, w sieci trudno znaleźć ślady jej aktywności. W sprawozdaniu z działalności, które znajduje się w Krajowym Rejestrze Sądowym, napisano, że pomimo pandemii fundacji "udało się zrealizować projekt dotyczący badania preferencji zakupowych wśród członków Kół Gospodyń Wiejskich w województwie kujawsko-pomorskim".
510 000 zł dostała inna młoda organizacja: Fundacja Akademia Jana Lubrańskiego zarejestrowana w listopadzie 2020 roku. Jej przewodniczącym jest ks. Jerzy Stranz, dyrektor Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu.
Związki z działaczami PiS i ministrami
490 000 zł wsparcia NIW przyznał Fundacji Centrum Nowych Technologii Greenlab założonej przez Klaudię Petrus, działaczkę Forum Młodych PiS. To nie jedyna dofinansowana organizacja, która ma powiązania z działaczami PiS.
510 000 zł przyznano Fundacji Lex Humana, której - jak opisuje "Polityka" - szefem jest Kamil Patynowski, delegat na niedawny kongres PiS, członek rady nadzorczej państwowej spółki Lotos Terminale.
460 000 zł trafi do Fundacji Trójmorze - opisywanej przez Konkret24 - której wiceprezesem jest Przemysław Żurawski vel Grajewski, doradca w gabinecie politycznym ministra spraw zagranicznych.
500 000 zł dostała Fundacja Prosto z Mostu – jej prezesem jest Krzysztof Tenerowicz, były działacz Ruchu Narodowego, politycznie związany z obecnym sekretarzem stanu w kancelarii premiera Adamem Andruszkiewiczem. Wiceprezeską tej fundacji jest jego żona Maria Tenerowicz, która jest jednocześnie prezeską Fundacji Edukacji i Mediów. Jej fundacja również otrzymała dofinansowanie z NIW - 196 811,59 zł.
To tylko niektóre przykłady organizacji, których kierownictwo jest powiązane z obozem władzy, a które otrzymały w tym roku dofinansowanie. Jak informuje NIW, do 2030 roku na realizację Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich przeznaczonych zostanie 585 mln zł, co pozwoli na wsparcie blisko 12 tys. organizacji pozarządowych.
Narodowy Instytut Wolności przyznaje ponadto pieniądze na wsparcie doraźne (pokrycie wydatków wynikających z nagłych potrzeb organizacji). NIW miał na to do podziału 2,56 mln zł. Do tej pory otrzymało wsparcie 159 organizacji (głównie małe kluby sportowe, koła gospodyń wiejskich, niewielkie fundacje) - kwoty dotacji wynosiły od kilku do 10 tys. zł. Nabór wniosków o pomoc doraźną trwa do 30 listopada.
Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Bartłomiej Zborowski / PAP