Czy polskie zadłużenie się zwiększa? - pyta prezes Kaczyński. Sprawdzamy dane


Podczas weekendowej konwencji PiS-u w Wałbrzychu prezes Jarosław Kaczyński pytał: "Czy polskie zadłużenie się zwiększa?", i odpowiadał: "Ludziom się wmawia, że się zwiększa. Ono się zmniejsza. Bo zadłużenie liczy się w stosunku do PKB. Ten procent spada". Dane pokazują, że rzeczywiście od trzech lat notowano spadek, ale ostatni kwartał przyniósł wzrost. Ma on jednak swoje wytłumaczenie.

Kolejny weekend kampanii wyborczej upłynął politykom Prawa i Sprawiedliwości na wizytach w województwach łódzkim i dolnośląskim. W drugim z nich jednym z przystanków był Wałbrzych, gdzie z mównicy przemawiali m.in. minister Michał Dworczyk i prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Były premier dużo czasu poświęcił polskiemu rozwojowi ostatnich czterech lat, ale dodawał, że "mamy do czynienia z często intensywną i często niestety nawet skuteczną propagandą, która mówi tak: no cóż, teraz jest rzeczywiście lepiej, może za rok też będzie lepiej, ale za pięć będzie katastrofa, będzie druga Grecja".

Prezes Jarosław Kaczyński o długu publicznym
Prezes Jarosław Kaczyński o długu publicznymYouTube/Prawo i Sprawiedliwość

Wychodząc od tej tezy, prezes PiS odniósł się do poziomu polskiego zadłużenia liczonego w stosunku do PKB:

Czy polskie zadłużenie się zwiększa? Ludziom się wmawia, że się zwiększa. Ono się zmniejsza. Bo zadłużenie liczy się w stosunku do PKB, w uproszczeniu do dochodu narodowego, do tego wszystkiego co rocznie jest wytwarzane i wyceniane. Otóż ten procent spada. Jarosław Kaczyński

- On dochodził do 55 procent - kontynuował Kaczyński. - Była groźba, dlatego zlikwidowano po części OFE, że przekroczy 60 procent, czyli tę granicę konstytucyjną. Dzisiaj już jest poniżej 50 procent i będzie spadał nadal, bo przecież ten zbliżający się rok ma być już rokiem zrównoważonego budżetu - dodawał.

Dług publiczny a PKB

W pierwszym kwartale 2019 roku dług publiczny wyniósł 1 bilion 5 miliardów złotych, co oznacza wzrost o 21 miliardów złotych (2,1 procent) w porównaniu z końcem 2018 roku. Na koniec II kw. br. wyniósł 997 mld 882,2 mln zł, co oznacza spadek o 7 mld 415,7 mln zł w porównaniu z poprzednim kwartałem, czyli o 0,7 proc. Z informacji Ministerstwa Finansów wynika, że w stosunku do końca 2018 r. państwowy dług publiczny wzrósł o 13 mld 568,8 mln zł (o 1,4 proc.).

Podawanie poziomu długu publicznego (wg danych z czerwca, wynosi on obecnie w procentowej relacji do PKB jest adekwatne dla obu wskaźników. Po pierwsze, zapobiega sytuacji, w której rząd chwaliłby się wysokim poziomem PKB, który w rzeczywistości byłby sztucznie podnoszony za pomocą zaciąganych zobowiązań, niemających pokrycia w wytwarzanych dobrach i usługach.

Dla długu publicznego taki wskaźnik również jest bardziej adekwatny niż liczby bezwzględne, ponieważ pokazuje, czy zaciągane zobowiązania nie zagrażają wypłacalności państwa.

Dług publiczny przekroczył bilion. Komentarz Mariusza Adamiaka
Dług publiczny przekroczył bilion. Komentarz Mariusza Adamiakatvn24bis

Prezes Kaczyński wspomniał, że polska "granica konstytucyjna" wynosi 60 procent. Tak naprawdę pierwszy tzw. "próg ostrożnościowy" określony przez art. 86 Ustawy o finansach publicznych dotyczy już stosunku długu od 55 do 60 proc.

Już po przekroczeniu dolnej wartości rząd musi uchwalać budżet bez deficytu lub uchwala taki budżet, który zapewni spadek relacji długu do PKB w stosunku do roku bieżącego. Dodatkowo musi trzymać się jeszcze kilku innych wytycznych, m.in. nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej.

Po osiągnięciu lub przekroczeniu drugiego progu - 60 procent - o którym wspomina również art. 216 Konstytucji RP, rząd musi dodatkowo przedstawić specjalny program sanacyjny z planem obniżenia długu do stanu poniżej 60 proc., a wydatki jednostki samorządu terytorialnego nie mogą być wyższe niż jej dochody.

Dla porównania, w szczytowym punkcie kryzysu finansowego Grecji tamtejszy stosunek długu do PKB wynosił 179 procent.

Spadki od 2013

Dane o wskaźniku długu względem PKB dla wszystkich krajów Unii Europejskiej od 2007 roku zbiera Eurostat. Na tej podstawie można prześledzić polski odsetek z ostatnich 12 lat (ostatnie dane roczne pochodzą z 2018 roku).

Na początku gromadzenia takich danych przez europejski urząd, w 2007 roku, polski stosunek długu publicznego (tzw. general government) do PKB, wynosił 44,2 proc. Od tego momentu wskaźnik zaczął stopniowo rosnąć, co było jednak typowe dla wszystkich krajów europejskich, głównie ze względu na kryzys finansowy z lat 2007-2009. W 2011 roku wzrost względem pierwszego badanego roku wyniósł 10 pkt. proc. - relacja długu ulokowała się na poziomie 54,1 proc.

Od 2016 roku notowany jest coroczny spadek

W następnym roku zanotowano delikatny spadek do 53,7 proc., jednak w 2013 wskaźnik podskoczył do 55,7 proc., co było najwyższym dla Polski wynikiem w historii pomiarów Eurostatu. Nie oznaczało to jednak przekroczenia konstytucyjnej granicy, ponieważ istnieją dwie metodologie obliczania stosunku długu do PKB - polska i europejska. W 2013 r. według rodzimego sposobu przeliczania polska relacja długu i PKB wyniosła 53,9 proc.

Wracając jednak do europejskich danych, w następnym - 2014 roku - z 55,7 proc. polski dług spadł do 50,4 proc.

W ostatnich czterech latach najpierw zanotował dwa wzrosty - kolejno do 51,3 i 54,2 proc. - a następnie dwa spadki w latach 2017 i 2018. Relacja długu do PKB wyniosła wtedy 50,6 i 48,9. Ten ostatni wynik był pierwszym spadkiem do poziomu poniżej 50 procent w obecnej dekadzie.

Wzrost I kwartału

Eurostat poza liczbami w ujęciu rocznym zbiera także dane z podziałem na kwartały. Najnowsze pochodzą z trzech pierwszych miesięcy 2019 roku. Zgodnie z metodologią europejskiego urzędu, polski stosunek długu do PKB w tym okresie wyniósł 49,1 proc. Oznacza to więc niewielki wzrost (0,2 pkt. proc.) względem stanu na koniec poprzedniego roku.

Ekonomista Kazimierz Krupa, dyrektor zarządzający Kancelarii Drawbridge, tłumaczy jednak, że wyższy poziom tego wskaźnika na początku roku jest corocznym zjawiskiem.

- To jest zupełnie naturalne, występujące co roku zjawisko - mówi w rozmowie z Konkret24 Krupa. - Wynika to głównie z corocznego rolowania długu, czyli zaciągnięcia nowych pożyczek pozwalających na jednoczesny wykup tych starych, zgodnie z ustalonymi terminami spłaty. Ten proces jest tak naprawdę niezależny od rządu. Dodatkowo przy takim rolowaniu zmieniają się warunki zaciągania zobowiązań i są one po prostu lepsze niż poprzednio, na co wpływają między innymi oceny agencji ratingowych względem Polski - tłumaczy.

Należy też dodać, że koszt obsługi długu znacząco spadł nam w ostatnich latach, więc wytworzył się dobry moment do pobierania zagranicznych pożyczek. Kazimierz Krupa

- Zwykle taki proces trwa przez pierwsze półrocze, a następnie poziom tego długu wygasa - dodaje ekonomista.

Dług publiczny przekroczył bilion. Komentarz Kazimierza Krupy
Dług publiczny przekroczył bilion. Komentarz Kazimierza Krupytvn24bis

Zapytaliśmy także eksperta, co jego zdaniem stoi za zmniejszaniem się wskaźnika długu w stosunku do PKB w ostatnich latach. - Te spadki wynikają z dobrej koniunktury - odpowiada Krupa. - Nasza struktura wzrostu gospodarczego opiera się głównie na konsumpcji wewnętrznej wraz z podatkiem VAT, a wpływy z tego podatku i sama konsumpcja rosną. Wyższe są także wpływy z ZUS-u, który ja osobiście też traktuję jako rodzaj podatku - tłumaczy.

- Niestety obawiam się, że głównie na skutek czynników zewnętrznych, jak amerykańsko-chińska wojna handlowa, spowolnienie w Niemczech czy "czarne łabędzie" w postaci chociażby ataku na rafinerię w Arabii Saudyjskiej i innych tego typu wydarzeń, spowolnienie staje się nieuchronne w przyszłym roku - odpowiada Krupa na pytanie o prognozy wahań długu w najbliższych latach. - Tajemnicą pozostaje jedynie jego głębokość. A wtedy, wobec rozbudowanych transferów socjalnych, zaczną się kłopoty mogące mieć wpływ również na poziom długu - ocenia.

Polska a Europa

Według całościowych danych Eurostatu, pod względem stosunku długu do PKB w 2018 roku Polska była 12. krajem Unii Europejskiej. Wynik 48,9 proc. jest nieco gorszy niż na Malcie, taki sam jak na Słowacji i nieco lepszy niż w Holandii.

W pierwszej trójce z wynikami poniżej 25 proc. uplasowały się Estonia, Luksemburg i Bułgaria. Na końcu listy z długami sięgającymi ponad 120 proc. widnieją Portugalia, Włochy oraz Grecja.

Na wykresie przedstawiono także granicę 60 procent długu, której nieprzekraczanie jest, poza polską granicą konstytucyjną, także jednym z warunków niezbędnych do ubiegania się o wprowadzenie waluty euro w kraju. O tym i czterech pozostałych warunkach pisaliśmy już na Konkret24.

Eurostat opublikował także zestawienie obejmujące poziom długu z pierwszego kwartału 2019 roku. Nie różni się ono znacznie od wykresu za 2018 rok. Polskie 49,1 proc. pozwoliło pozostać na 12. miejscu. Był to wynik lepszy zarówno od średniej krajów strefy euro - 85,9 proc. - jak i wszystkich państw członkowskich Unii - 80,7 proc.

Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24; Zdjęcie tytułowe: Jan Karwowski/PAP

Pozostałe wiadomości

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Przed zapowiadanymi wielkimi opadami oczy wielu Polaków zwrócone są na największe zbiorniki przeciwpowodziowe w kraju. Zarządzający nimi zapewniają, że wszystkie mają zabezpieczone rezerwy. Porównaliśmy stan ich wypełnienia teraz oraz tuż przed powodzią we wrześniu 2024 roku. Eksperci tłumaczą, czy i jakie wnioski można z tego wyciągnąć.

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24