FAŁSZ

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24
Rząd i armia zachęcają do szkoleń. "Musimy zaangażować jak najwięcej osób"
Rząd i armia zachęcają do szkoleń. "Musimy zaangażować jak najwięcej osób"Maciej Knapik/Fakty TVN
wideo 2/4
Rząd i armia zachęcają do szkoleń. "Musimy zaangażować jak najwięcej osób"Maciej Knapik/Fakty TVN

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Tezę, jakoby wśród polskich rezerwistów dominowali 50-latkowie, politycy Konfederacji forsują już od jakiegoś czasu. W w ostatnich miesiącach powtarzał to kandydat na prezydenta Sławomir Mentzen. "Brakuje nam też żołnierzy rezerwistów. Średni wiek polskiego rezerwisty to jest pięćdziesiąt lat. Państwo polskie chce wysyłać do wojny pięćdziesięcioletnich staruszków, zamiast młodych mężczyzn" - mówił Mentzen, gdy 31 sierpnia 2024 ogłaszał start w wyborach prezydenckich. W rozmowie z publicystą Janem Pospieszalskim, która ukazała się na YouTube 24 października, Mentzen powtórzył: "Średni wiek polskiego rezerwisty, który może zostać zmobilizowany na czas wojny, bo był kiedykolwiek przeszkolony, to jest pięćdziesiąt lat. Średni wiek".

Ostatnio, 11 marca 2025 roku, tezę tę powtórzył inny poseł Konfederacji Bartłomiej Pejo. "Niestety - i trzeba to powiedzieć z przykrością - jesteśmy bardzo, bardzo zapóźnieni. Średni wiek rezerwistów, panie redaktorze, to jest pięćdziesiąt lat"- stwierdził podczas rozmowy w Polskim Radiu 24. Poseł nie podał jednak źródła tej statystyki.

Czy politycy Konfederacji mają rację? Sprawdziliśmy, co wiadomo na temat wieku polskich rezerwistów.

Rezerwista a żołnierz rezerwy

Rezerwista "to osoba, która ma kategorię zdolności do pełnienia służby wojskowej i otrzymała stopień szeregowego, ale nie odbyła czynnej służby wojskowej i nie składała przysięgi wojskowej" - tłumaczył w 2024 na swoim profilu w serwisie X Sztab Generalny Wojska Polskiego. 

Przy czym rezerwisty nie należy mylić z żołnierzem rezerwy. Ten drugi "to osoba, która złożyła przysięgę wojskową i została przeniesiona do rezerwy po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej, w tym z zawodowej służby wojskowej, jeżeli w dalszym ciągu podlega obowiązkowi służby wojskowej" - wyjaśnia Sztab Generalny. Tak więc żołnierzami rezerwy są m.in. byli żołnierze zawodowi, osoby po służbie przygotowawczej, a także byli żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej i absolwenci programu przeszkolenia wojskowego "Legia Akademicka".

Podobnie różnicę tłumaczy Ministerstwo Obrony Narodowej w broszurze "Rezerwista. Bądź gotowy na wyzwania". Dokument ten wymienia też kategorię aktywna rezerwa. Tworzą ją osoby "po przeszkoleniu wojskowym i przysiędze wojskowej, które nie ukończyły 55 lat bądź w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63 lat". "Służba w aktywnej rezerwie jest pełniona na podstawie powołania na czas nieokreślony" - wyjaśnia MON.

Ilu mamy żołnierzy rezerwy? "Dzisiaj Siły Zbrojne liczą ponad pięćset pięćdziesiąt tysięcy żołnierzy, z czego dwieście siedem tysięcy to są żołnierze czynnej służby wojskowej" - powiedział gen. Wiesław Kukuła, Szef Sztabu Generalnego WP w wywiadzie udzielonym Jarosławowi Wolskiemu, politologowi zajmującemu się wojskowością. Pełna rozmowa została opublikowana 25 lutego na kanale YouTube politologa. Później Sztab Generalny doprecyzował. "Przedstawione przez szefa Sztabu Generalnego WP informacje obejmują wszystkich żołnierzy Sił Zbrojnych RP oraz zasób rezerwistów, którzy mogą zostać wezwani do służby w przypadku sytuacji kryzysowej" - przekazał redakcji "Rzeczpospolitej". Wynika z tego, że spośród ponad 550 tys. żołnierzy Wojska Polskiego ok. 300 tys. to żołnierze rezerwy.

CZYTAJ TEŻ W KONKRET24: Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku

Model matematyczny z 2020 roku

Poseł Bartłomiej Pejo, zapytany przez redakcję Konkret24, z jakiego źródła pochodzi podana przez niego informacja o średnim wieku rezerwistów, wskazał raport pt. "Tabele porodówki. Mapowanie luk w dyskusji o liczebności SZ RP A.D. 2020". I podał strony, z których korzystał: 52-55.

Jest to raport z sierpnia 2020 roku, czyli sprzed prawie pięciu lat. Trudno go więc uznać za aktualne źródło wiedzy. Opublikowała go wówczas Fundacja Ad Arma z Torunia. Organizacja ta postuluje poszerzenie dostępu do broni w Polsce, a - jak przekonuje - jednym z jej filarów jest "rzetelne informowanie o rzeczywistych możliwościach obronnych państwa polskiego". W swoim raporcie fundacja analizuje liczebność Sił Zbrojnych RP w szerokim przedziale czasowym: od 1918 roku do 2020. Na wskazanych przez posła Pejo stronach jest ostatni rozdział pt. "SZ RP A.D. 2020 - Węzeł Gordyjski".

Czego się tam dowiadujemy? Między innymi tego, że na podstawie własnego szacunkowego modelu matematycznego organizacja oszacowała, iż w 2020 roku "rezerwy wyszkolone składały się z ok. 1,7 mln żołnierzy rezerwy" (str. 53). Podała liczebność grup wiekowych żołnierzy rezerwy w 2020 roku: 21-30 lat - zbiór pusty (osoby w tym przedziale wiekowym nie zostały objęte powszechnym poborem wojskowym); 31-40 lat - 270 tys. żołnierzy rezerwy; 41-50 lat - 570 tys., 51-60 lat - 870 tys. Przy czym mowa tu jest o żołnierzach rezerwy - a nie rezerwistach (o których mówią posłowie Konfederacji). Jak piszemy wyżej: to dwie różne grupy.

Szacunkowy model matematyczny Fundacji Ad Arma miał prognozować, jak liczebność żołnierzy rezerwy będzie się zmieniać do 2060 roku (rysunek 16.). "Według modelu w 2029 r. z systemu wyjdzie ostatnich 24 tys. żołnierzy rezerwy w wieku 41-50 lat. Zostanie tylko 315 tys. pięćdziesięciolatków i 595 tys. sześćdziesięciolatków" - czytamy w raporcie.

Tylko że są to nieoficjalne szacunki, oparte na modelu matematycznym opracowanym przez fundację - a nie na danych z resortu obrony czy innych instytucji mających odpowiednie dane. Sama fundacja zwraca zresztą uwagę na ograniczenia tego modelu i założenia. "W przyjętym modelu nie uwzględniono wielu niekorzystnych dla SZ RP współczynników" - wyjaśnia. Przyjęto, że zasoby rezerwowe tylko się starzeją i nikt nie wychodzi z systemu wcześniej, np. z powodu niepełnosprawności lub śmierci. Założono, że końcowe lata poboru (2007-2010) charakteryzowały się takim samym statystycznym rozkładem wyszkolonych specjalności jak np. rok 1980. Co najważniejsze: "nie uwzględniono emigracji zarobkowej 2003-2020, w wyniku której nieokreślona część modelowych żołnierzy rezerwy żyje i pracuje poza granicami RP (jest dla systemu nieodstępna)".

Na stronie Fundacji Ad Arma nie ma informacji o aktualniejszych wersjach raportu. Konkret24 zapytał, czy raport był aktualizowany, lecz do publikacji tekstu organizacja nie odpowiedziała.

Wprawdzie poseł Pejo dokładnie wskazał, skąd w raporcie rzekomo wziął informacje o średnim wieku polskich rezerwistów - ale takiego wskaźnika tam nie ma. Na nasze kolejne pytanie poseł już nie odpowiedział.

Na podstawie danych o przedziałach wiekowych żołnierzy rezerwy w 2020 roku podanych w raporcie Fundacji Ad Arma można oszacować ich średni wiek: w 2020 roku było to około 49 lat. Tak szacowała na podstawie tych danych redakcja fact-checkingowa Demagog, gdy kilka lat temu weryfikowała wypowiedź Krzysztofa Bosaka z Konfederacji z 2021 roku - już wtedy mówił, że "średnia wieku polskich rezerwistów jest powyżej 50. roku życia". Demagog uznał tę wypowiedź za nieweryfikowalną, argumentując, że dostępne dane nie pozwalają na wyciągnięcie jednoznacznego wniosku.

Ponadto posłowie Konfederacji zapewne błędnie mówią o rezerwistach, mając na myśli żołnierzy rezerwy.

MON: informacja niejawna

Zweryfikować tezę posłów Konfederacji tym trudniej, że potrzebne do tego statystyki nie są jawne. Gdy Demagog kilka lat temu zapytał MON o wielkość polskich sił rezerwowych i strukturę wiekową rezerwistów, resort odmówił odpowiedzi, podkreślając, że dane dotyczące ilości i jakości polskich sił zbrojnych nie mogą zostać upublicznione.

Podobnie jest teraz. 18 marca 2025 roku biuro prasowe MON odpowiedziało Konkret24, że "szczegółowe dane ilościowe dotyczące żołnierzy pasywnej rezerwy stanowią informację niejawną". Resort podał za to informację o średniej wieku żołnierzy zawodowych: "Wynosiła 35 lat i 11 miesięcy i jest niższa niż na koniec 2021 roku, kiedy to średnia wieku żołnierzy zawodowych wynosiła 36 lat i 6 miesięcy".

Według stanu na koniec 2024 roku w czynnej służbie wojskowej pozostawało ponad 205,5 tys. żołnierzy. 

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: PAP

Pozostałe wiadomości

Posłowie i senatorowie PiS mieli wpłacać na partię minimum tysiąc złotych miesięcznie, europosłowie PiS - minimum pięć tysięcy. Tak zarządził Jarosław Kaczyński, gdy PiS nie dostał części subwencji. Konkret24 pozyskał rejestr wszystkich wpłat dla tej partii za 2024 rok. Oto kto wpłacił najwięcej, a kto w ogóle.

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Źródło:
TVN24+

Po śmierci papieża Franciszka i ogłoszeniu żałoby narodowej internauci przekonują, jakoby po 1945 roku tylko raz "po śmierci obcokrajowca" władze naszego państwa tak zdecydowały. Ale to nie jest prawda.

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Źródło:
Konkret24

Czy Grzegorz Braun ma szansę na poparcie zapewniające mu wejście do drugiej tury wyborów prezydenckich? Taki scenariusz sugeruje sondaż, który miał zostać wykonany przez znany ośrodek badania opinii publicznej. Lecz ta sondażownia nigdy czegoś takiego nie opublikowała.

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń notuje w sieci nagranie przedstawiające grupę osób idących nocą z walizkami przez miasto. Zostało opublikowane, by zwrócić uwagę na pewien problem mieszkańców - tymczasem internauci wykorzystują je do hejtu na cudzoziemców i migrantów. Przestrzegamy przed jego rozpowszechnianiem.

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

Źródło:
Konkret24

Do szpitala w Oleśnicy europoseł i poseł przybyli z "interwencją poselską" w celu "obywatelskiego zatrzymania" lekarki. Tak przynajmniej tłumaczyli się Grzegorz Braun i Roman Fritz. Jednak politycy powołali się na przepisy, które ich zachowania nie dotyczą. Wyjaśniamy, dlaczego przekroczyli uprawnienia.

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Źródło:
Konkret24

Według popularnego w sieci przekazu dopiero po zmianie prezydenta USA - czyli po powrocie na to stanowisko Donalda Trumpa - w Nowym Jorku mogła się odbyć procesja wielkanocna. Dowodem ma być opublikowane wideo. Tylko że nie ma ono nic wspólnego z Wielkanocą.

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Źródło:
Konkret24

Czy marszałek Sejmu Szymon Hołownia spowodował wypadek samochodowy i wjechał w ogrodzenie? Na podstawie pewnego nagrania twierdzi tak wielu internautów, według części z nich - polityk musiał być pod wpływem alkoholu. Ale Hołownia w żadnym takim zdarzeniu nie brał udziału. Jego sztab wyborczy zaprzecza, a my wyjaśniamy ten przekaz.

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Źródło:
Konkret24

Teksty z trzynastu polskich serwisów informacyjnych wykorzystano w kolejnej fazie operacji wpływu prowadzonej przez rosyjski ośrodek dezinformacji. W specjalnie tworzonych postach linkowano do artykułów, które zawierały treści przydatne Kremlowi. A potem w ruch szły boty.

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą pilota, który rzekomo złamał procedury, by ratować ludzkie życie. Chodzi o o popularne nagranie z momentu lądowania samolotu, które krąży w sieci - także polskiej. Historia jest fascynująca, lecz nieprawdziwa.

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

Źródło:
Konkret24

Donald Trump nie wysłał własnego samolotu po 200 żołnierzy, którzy utknęli na Florydzie. A publikowane nagrania z wypadku księżnej Diany nie zawsze pokazują to zdarzenie. Wytworzenie zbiorowej fałszywej pamięci - zwanej efektem Mandeli - to jeden z celów ośrodków dezinformacji. Fake newsy wspomagają ten mechanizm.

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Źródło:
Konkret24

W obwodzie Kurskim w Rosji miały zostać odkryte tysiące ciał zagranicznych najemników walczących dla Ukrainy, w tym Polaków - wykres z taką informacją krąży ostatnio w sieci. Wystarczy spojrzeć, które strony i profile rozpowszechniają ten przekaz, by stwierdzić: to kolejna odsłona prokremlowskiej propagandy.

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości po raz kolejny forsują przekaz wymierzony w cudzoziemców przebywających w Polsce. Teraz wykorzystują do niego zdjęcie z Nadarzyna, publikując je z fałszywym komentarzem.

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

Źródło:
Konkret24

Komentując słowa Donalda Tuska o repolonizacji, poseł PiS Michał Wójcik stwierdził, że jej przykładem była fuzja Orlenu i Lotosu z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci są jednak innego zdania.

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Źródło:
Konkret24

Krytykując obecny rząd, opozycja opowiada o "narodowym programie rozbrajania" Polski, twierdząc, że nie są realizowane wcześniej zawarte kontrakty na uzbrojenie. Jarosław Kaczyński jako dowód wskazuje zakup wyrzutni Himars i Chunmoo. Nie ma racji.

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Źródło:
Konkret24

Straszenie Ukraińcami i nastawianie Polaków negatywnie do uchodźców zza wschodniej granicy - to cel rozpowszechnianego przez działaczy Konfederacji i Ruchu Narodowego przekazu. Jest on fałszywy, a powstał na podstawie tekstu jednego z ukraińskich serwisów.

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, powołując się na dane niemieckiej policji, opowiada o "ludziach przywożonych z wewnątrz niemieckiego kraju" do Polski. Tylko że owe statystyki nie dotyczą takich przypadków. Polityk Konfederacji manipuluje.

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Obchody 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego wywołały dyskusję na temat faktycznej daty koronacji pierwszego króla Polski i udziału w niej niemieckiego cesarza. Wyjaśniamy, skąd rozbieżność dat.

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Źródło:
Konkret24

Konfederacja opowiada, że na podstawie wydawanych pozwoleń na pracę dla cudzoziemców można stwierdzić, że Donald Tusk "sprowadza rocznie do Polski 100 tysięcy islamskich imigrantów". To jednak manipulacja: pozwolenie na pracę nie znaczy "sprowadzenia" do Polski.

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki ogłosił, że jako prezydent zrobi wszystko, by "to Polacy mieli pierwszeństwo w korzystaniu z polskiej służby zdrowia". Szef jego sztabu wyborczego przekonuje, że kandydat PiS podał już wcześniej szczegóły swojego kontrowersyjnego pomysłu - to nieprawda.

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Źródło:
Konkret24

Niemcy "podrzucili", "przerzucili" do Polski "dziewięć tysięcy nielegalnych migrantów" - powtarzają od dłuższego czasu politycy Konfederacji i PiS. Choć ta liczba pochodzi z niemieckich statystyk, taki przekaz jest manipulacją i grą na emocjach mającą wzbudzać niepokój w społeczeństwie. Bo wcale nie chodzi głównie o przybyszy z Afryki czy Azji. Wyjaśniamy.

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

Źródło:
Konkret24

W kampanii prezydenckiej politycy PiS punktują kandydata PO Rafała Trzaskowskiego za to, że "nie jest szczery". Bo Warszawa przystąpiła do organizacji C40 Cities, a to - według nich - pociąga za sobą szereg limitów i zakazów, o których Trzaskowski w kampanii nie mówi. Jak jest naprawdę?

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

Źródło:
Konkret24

Internauci kpią, że Magdalena Biejat "z geografii nie jest dobra", ponieważ jako państwo wymieniła Frankfurt. Nagranie, które ma tego dowodzić, zostało jednak przycięte, a wypowiedź kandydatki na prezydenta wyrwana z kontekstu.

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński spotyka się ostatnio z sympatykami PiS, zachęcając do głosowania na Karola Nawrockiego. Obiecuje, że będzie on najlepszym prezydentem na trudne czasy, bo obecny rząd już doprowadził do tego, "żeśmy się cofnęli" w rozwoju kraju. Na dowód przytacza statystyki - ale błędnie.

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Czy ogórki mogą się stać tematem publicznej debaty w kampanii prezydenckiej? Owszem, jeśli dzięki temu można zarzucić konkurentowi hipokryzję. Po tym, jak Rafał Trzaskowski zachwalał na wiecu ogórki pewnego polskiego producenta, oponenci przekonują, że te ogórki "wyprodukowano w Niemczech". Firma, która stała się ofiarą politycznego sporu, wyjaśnia.

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

Źródło:
Konkret24

Miało być spełnienie obietnicy, wyszło rozwiązanie, którego skutki budzą wątpliwości. Choć niektórzy politycy koalicji przekonują, że zmiana składki zdrowotnej dla przedsiębiorców to realizacja jednego ze 100 konkretów czy punktu umowy koalicyjnej. Rzeczywistość wyraźnie rozmija się z deklaracjami.

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Warszawa, Ursynów" - z takim opisem krąży w polskiej sieci nagranie pokazujące tłum muzułmanów modlących się obok jakiegoś osiedla. To jednak inne miasto.

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Źródło:
Konkret24

Nagłaśniany przez polityków prawicy przekaz, że rząd planuje otworzyć w Czerwonym Borze ośrodek dla "nielegalnych imigrantów", zamiast tworzyć tam planowaną jednostkę wojskową, jest nie tylko nieprawdziwy - to niebezpieczna gra na emocjach. To, do czego prowadzi, pokazały wydarzenia z niedzieli.

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Źródło:
Konkret24