FAŁSZ

Greta Thunberg proponuje "zrównoważone czołgi"? Nie wszystkich to śmieszy

Źródło:
Konkret24
Marzec 2021: Greta Thunberg dołączyła do aktywistów w ramach globalnego strajku klimatycznego w Sztokholmie
Marzec 2021: Greta Thunberg dołączyła do aktywistów w ramach globalnego strajku klimatycznego w SztokholmieReuters
wideo 2/4
Marzec 2021: Greta Thunberg dołączyła do aktywistów w ramach globalnego strajku klimatycznego w SztokholmieReuters

"Wegańskie granaty", "zrównoważone czołgi" i "zasilane elektrycznie myśliwce" - takie pomysły zaprezentowała rzekomo Greta Thunberg w telewizji BBC. Krążące w sieci wideo notuje miliony wyświetleń, jest już polska wersja. Naprawdę aktywistka mówiła o czymś innym, a popularne teraz nagranie zostało spreparowane.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Jeden z internautów 1 grudnia 2024 roku zapytał na platformie X, publikując nagranie z fragmentem wywiadu z Gretą Thunberg dla telewizji BBC: "czy to jest dip fejk?" (pisownia oryginalna). Wideo trwa ponad minutę. Widzimy w nim siedzącą w studiu telewizyjnym aktywistkę w towarzystwie dwójki dziennikarzy. Za nimi jest ekran z nazwą programu "The One Show". Nadawany jest w dni powszednie o godzinie 19 w pierwszym kanale BBC.

''Wojna jest zawsze zła, szczególnie dla planety. Jeśli chcemy nadal toczyć bitwy jak ludzie świadomi ekologicznie, musimy przejść na zrównoważone czołgi i broń'' - rzekomo zaczęła swoją wypowiedź Thunberg. Następnie wymienia korzystniejsze dla planety rozwiązania: "Istnieje wiele nowych koncepcji myśliwców zasilanych elektrycznie, które mogą przenosić znacznie więcej rakiet. Oczywiście rakiety biodegradowalne. Coś, co dosłownie każdy może zrobić, aby położyć kres tym bzdurom, to na przykład blokowanie dróg do ogrodów i gospodarstw, aby rośliny nie zostały stratowane przez te ciężkie, ciężkie czołgi. Granaty ręczne. Bardzo ważne. Jeśli używasz granatów ręcznych, używaj granatów wegańskich". Na koniec miała stwierdzić: "Żadne zwierzęta nie powinny oddawać życia za ten zamęt i chaos. Mają specjalną naklejkę. Naprawdę nie można ich przegapić na rynku granatów lub gdziekolwiek je kupisz. Tak, to wszystko i nie tylko opisuję w mojej najnowszej książce 'Wojny wegańskie'''.

Rozpowszechniane nagranie jest w języku angielskim, ale została stworzona do niego także polska transkrypcja. W tym poście film wygenerował niemal 170 tys. wyświetleń. Komentujący kpili z tego, co rzekomo mówiła Thunberg: "Relacja z kanapy u psychiatryka"; "Najlepszy sposób na powstrzymanie czołgu mają ci z Ostatniego pokolenia...po prostu usiądą i zablokują mu drogę"; "Przecież ci idioci gotowi produkować ekologiczne czołgi . Czekam na ekologiczna bombę atomową" - pisali. Inna użytkowniczka X, która opublikowała ten filmik - jako załączony do anglojęzycznego posta - skomentowała ironicznie: "Wydawało się, że wojny przyszłości to cyber-wojny, technologiczne, AI. A tymczasem 'wjeżdżają' wojny wegańskie i biodegradowalne pociski, jako odpowiedź na zmiany klimatyczne. Mordujmy się, byle w zrównoważony sposób".

FAŁSZ
"Nagranie" z wywiadu z Gretą Thunberg w BBC ma też polską wersję x.com

Filmik rozpowszechniany był już dwa miesiące temu w anglojęzycznej sieci - tam generuje ogromne zasięgi. Jeden z użytkowników X opublikował go 2 października 2024 roku. "OMG (ang. 'Oh my God!', czyli "O mój Boże!" - red.), to jest komiczne, ta głupota sprawia, że to jest takie zabawne" - napisał. Ten wpis wyświetlono ponad 4,4 mln razy. Inny anglojęzyczny post z tym wideo, opublikowany w X 23 października, też ma ponad 4 mln wyświetleń.

FAŁSZ
Anglojęzyczny wpis na platformie X z rzekomą wypowiedzią aktywistki został już oznaczony notą społeczności jako wprowadzający w błądx.com

Obraz prawdziwy, lecz audio fałszywe - deep fake

Wszystko, co miała rzekomo powiedzieć Greta Thunberg, brzmi nieprawdopodobnie i rzeczywiście nie jest prawdziwe. Wywiad w BBC faktycznie się odbył, ale ścieżka audio, którą słyszymy i na podstawie której stworzono polskie napisy, powstała przy użyciu sztucznej inteligencji.

Oryginalne nagranie pochodzi z 31 października 2022 roku, kiedy to Greta Thunberg została zaproszona do programu brytyjskiej telewizji BBC ''The One Show". Dziennikarze Lauren Lavrene i Jermaine Jenas pytali aktywistkę m.in. o początki jej działalności, rady dla osób, które chcą się zaangażować w walkę ze zmianami klimatycznymi, a także o jej książkę. Rozmowę tę można obejrzeć na kanale BBC na YouTube.

youtube.com

Fragment wykorzystany do fake newsa zaczyna się od około 17. sekundy rozmowy. Greta Thunberg odpowiadała wtedy na pytanie dziennikarza, co robiła dla klimatu jako dziecko, zanim zyskała popularność i możliwość wypowiadania się na skalę światową. Odpowiedziała: "Tak, oczywiście, kiedy jesteś dzieckiem, mając osiem, dziesięć czy jedenaście lat, nie ma za wiele, co możesz zrobić, aby naprawdę wprowadzić dużą zmianę. Więc zaczynasz od małych rzeczy. Zaczęłam od wyłączania świateł w domu, by oszczędzać energię, a to doprowadziło do kolejnych działań, które prowadziły do następnych, aż w końcu przestałam latać samolotami, zostałam weganką i tak dalej'' - powiedziała aktywistka (tłum. red.). "A potem namówiłam swoich rodziców, żeby również to zrobili, ponieważ zaczęłam z nimi rozmawiać, a oni zaczęli słuchać moich obaw. Zmuszenie ich do zmiany dało mi także odwagę, której potrzebowałam, by zacząć strajkować w szkole. Więc zaczynanie od czegoś [takiego] to naprawdę dobry pomysł. Na przykład w domu" - dodała. Następnie była pytana o to, jak radzi sobie z presją bycia ''twarzą" ruchu klimatycznego. Przyznała, że kluczowe jest dla niej wsparcie przyjaciół oraz świadomość tego, że nie jest sama. "Myślę, że najważniejsze jest to, że wiemy, iż jest tak wielu ludzi, którzy walczą o tę samą sprawę" - powiedziała.

W podłożonej ścieżce audio jest także mowa o książce autorstwa Thunberg. Jednak wbrew temu, co słyszymy na fałszywce, książka nie nosi tytułu "Wojny wegańskie", tylko "Książka o klimacie" (w oryginale "The Climate Book"). "Chciałabym przekazać całościowy obraz wszystkich kryzysów, przed którymi stoimy, i sprawić, by ludzie zaczęli dostrzegać powiązania między nimi. Mam nadzieję, że to może być swojego rodzaju przewodnik po kryzysie klimatycznym dla początkujących'' - mówiła Thunberg o swojej książce w rozmowie w BBC (tłum. red.).

Oczywisty fejk? Nie dla wszystkich. "Greta ma zdolność, by to powiedzieć"

Mimo tego, że wielu internatów od razu rozpoznało, iż nagranie jest deep fakem, również wielu uwierzyło w jego prawdziwość. Osoby, które udostępniły wpis polskiego internauty z tym filmikiem, rzekome słowa Thunberg komentowały (publikujemy te najmniej obraźliwe komentarze): "Upośledzona na umyśle pacynka, której sukcesem życiowym jest umiejętność wiązania butów i pojęcia stosowania podpaski podczas okresu - bo tak będzie co miesiąc - udziela uczonego wywodu debilom, którzy słuchają jej jak świnie grzmotu''; ''Wybaczcie ale Ją po****ło!!!! Widzę jak agresorom mówi, 'Wasze pociski i kule nie były ekologiczne i Ja się nie zgadzam'".

Nagranie, na które nałożono polską transkrypcję, najprawdopodobniej pochodzi z profilu Snicklink - w swoich mediach społecznościowych rozpowszechnia głównie satyryczne materiały. Nazwa profilu i słowo "satyra" wyświetlają się w prawym dolnym rogu przez cały czas trwania wideo. A na końcu wyświetla się adres strony internetowej snicklink.de i logo. Filmik z Gretą Thunberg opublikowano na Instagramie tego użytkownika już 23 października 2023 roku - bo wtedy fałszywka zaczęła krążyć w sieci.

Jeden z anglojęzycznych wpisów na platformie X z nią, też z 23 października 2023 roku, wyświetlono ponad 260 tys. razy. "Chociaż to jest wygenerowane przez AI, wygląda realistycznie, ponieważ Greta ma zdolność, by to powiedzieć'' - stwierdził autor wpisu.

Autor posta, który już w 2023 roku opublikował fałszywe nagranie, przyznał, że powstało przy użyciu AI x.com

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: DAVID MDZINARISHVILI/PAP/EPA

Pozostałe wiadomości

Sławomir Mentzen opowiada na spotkaniach z wyborcami, że stopień przestępczości w Niemczech gwałtownie wzrósł po napływie imigrantów - i jako "dowód" zestawia dane dotyczące Algierczyków i Japończyków. Choć istnieją takie liczby, to jednak takie ich przedstawienie jest manipulacją i wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Mentzen woli Japończyków od Algierczyków. I manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Unijna złodziejka!", "zamordyzm", "źle się to kojarzy" - tak internauci komentują nową inicjatywę unijną. Twierdzą, że Komisja Europejska będzie mogła przejmować prywatne oszczędności obywateli i przeznaczać je jako inwestycje w swoje projekty. Przekaz powtarzają politycy prawicy. Jest fałszywy.

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

UE szykuje "zamach na oszczędności"? Chodzi o pewną strategię

Źródło:
Konkret24

"Wzruszające", "serce ściska", "szacunek dla pieska" - komentują internauci zdjęcia mające pokazywać uroczystość pożegnania policyjnego psa w jednej z jednostek. To obrazy wprawdzie poruszające, ale nieprawdziwe.

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

"Niewdzięczna służba, dzięki piesku". Pogrzeb, którego nie było

Źródło:
Konkret24

- Singapur wydaje znacznie mniej niż Polska, a mimo to ma znacznie lepszy system ochrony zdrowia - przekonuje Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta RP. Wyjaśniamy, czego nie mówi o singapurskim systemie, a co powinniśmy o nim wiedzieć, by się z nim porównywać.

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Mentzen porównuje Singapur do Polski. O czym nie mówi?

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Piotr Mueller alarmuje, że Unia Europejska planuje zabronić wymiany różnych części auta, jeśli dojdzie do ich usterki. Twierdzi, że nowe samochody będą musiały iść na złom. Uspokajamy: to nieprawda.

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Piotr Mueller: nowe auto trzeba będzie oddać na złom. Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Antyimigrancki hejt wzbudza rozpowszechniane w mediach społecznościowych - między innymi przez polityków PiS - nagranie z Wrocławia. Widać na nim gromadzących się na ulicy cudzoziemców, a ironiczny opis głosi, że to "przyjazd inżynierów". Politycy opozycji informują wręcz, że to "inżynierowie z Afryki sprowadzani przez PO i Tuska". To fałsz.

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

"Inżynierowie z Afryki" przyjechali do Wrocławia? Skąd to nagranie

Źródło:
Konkret24

Ponad 50 zgłoszonych komitetów wyborczych, ponad 40 zarejestrowanych. O co chodzi? Raczej nie o wygraną w wyborach. To skutek paradoksu polskiego prawa. Tłumaczymy, jakie są korzyści z rejestracji komitetu wyborczego, który jednak zarejestrowanego kandydata nie ma.

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

44 komitety wyborcze zarejestrowane. Wśród nich "semiwirtualne"

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki twierdzi, że z powodu "oszustwa rządu Donalda Tuska" emeryci stracili 800 złotych. Chodzi o rzekome "obcięcie 14. emerytury". Jednak kandydat PiS wprowadza opinię publiczną w błąd. Przypominamy, z czego wynikała jednorazowa podwyżka tego świadczenia.

Nawrocki mówi o "obcięciu 14. emerytury". Manipuluje

Nawrocki mówi o "obcięciu 14. emerytury". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Zwolennicy kawy z mlekiem i cukrem oburzają się na rzekomy zakaz, który ma wprowadzić Unia Europejska. "Co będzie następne? Zakaz soli?", "idiotyzmy" - komentują. Podstawą tych fałszywych doniesień jest artykuł jednego z polskich serwisów, który opatrznie zrozumiano. Wyjaśniamy, co naprawdę ograniczy UE.

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

UE "zakazuje mleka i cukru w kawie"? Czegoś innego

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA "nie wie", na jakiej podstawie Dania rości sobie prawa do Grenlandii. Nie sądzi, "żeby to było prawdą". Jednak tak właśnie jest, w dodatku wiele lat temu zwierzchnictwo Danii nad wyspą uznały także Stany Zjednoczone.

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Dlaczego Grenlandia jest duńska? Trump "nie wie, czy to prawda"

Źródło:
Konkret24

Ilu policjantów brakuje w całym kraju? Kilka tysięcy? Kilkanaście? Opozycja włączyła temat braków kadrowych w policji do kampanii prezydenckiej, ale problem ten istnieje od lat. Zwiększanie liczby etatów w czasach Zjednoczonej Prawicy nie pomogło.

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Ilu policjantów brakuje w kraju? Cztery garnizony dominują

Źródło:
Konkret24

W Warszawie zacznie rzekomo obowiązywać "ustawa o aresztowaniu dzwonów kościelnych" czy "likwidacja kościelnych dzwonnic" - alarmują politycy opozycji i internauci. Wszystko z powodu pewnego projektu grupy radnych, który wykorzystano do tej manipulacji.

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Trzaskowski "chce uciszyć kościelne dzwony"? Skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Co oznacza mała czarna gwiazdka przy niektórych cenach? Tak duński właściciel sieci Netto postanowił pomóc klientom bojkotować amerykańskie produkty. Według polskich internautów to rozwiązanie ma się też pojawić w sklepach sieci w naszym kraju. Wyjaśniamy.

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Bojkot amerykańskich produktów także w Polsce? Jeszcze nie

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki zapewniał na spotkaniu w Kluczborku, że zna "realny problem kobiet". Chodzi o urlop wychowawczy, którego według niego "nie wpisuje się" kobietom do emerytury. Prawda wygląda inaczej.

Nawrocki o "realnym problemie" kobiet. Sprawdzamy, czy jest

Nawrocki o "realnym problemie" kobiet. Sprawdzamy, czy jest

Źródło:
Konkret24

Polscy internauci alarmują, że Unia Europejska chce zabronić korzystania z plastikowych dowodów osobistych. Podstawą jest artykuł jednego z serwisów, który nie do końca podał prawdę.

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

"Pożegnaj się z dowodem osobistym"? Co planuje UE

Źródło:
Konkret24

"Tak było. Ale teraz nikt nie pamięta"; "przy obecnej demografii to nie wróci" - komentują internauci rozsyłane w sieci zdjęcia, które mają przedstawiać kolejki do urzędów pracy za pierwszych rządów Donalda Tuska. Sprawdziliśmy, kiedy powstały te zdjęcia.

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Kolejki do urzędów pracy "za Tuska"? Również w czasach PiS

Źródło:
Konkret24

Prorosyjskie konta w Polsce i na świecie rozsyłają rzekomy materiał francuskiego dziennika o sondażu dotyczącym popularności polityków. Według niego 71 procent Francuzów uważa, że byłoby im lepiej pod rządami Władimira Putina. Nic tu jednak nie jest prawdziwe.

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

71 procent Francuzów woli Putina od Macrona? Mamy wyjaśnienie "Le Figaro"

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki - a za nim politycy tej partii - od kilku dni rozgłaszają, że "rząd po cichu przepchnął przepisy", które pozwolą stawiać wiatraki 500 metrów od domostw. Po pierwsze, przyjmowanie i konsultowanie projektu odbywało się otwarcie i zgodnie z procedurami. Po drugie, ustawa nie została jeszcze przegłosowana.

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

PiS: "rząd po cichu przepchnął przepisy". A naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Na spotkaniach z wyborcami Szymon Hołownia mówi między innymi o problemach demograficznych Polski. W Częstochowie przedstawił nawet, jak wygląda tam trend spadkowy urodzeń. Czy ma rację?

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Ile dzieci rodzi się w Częstochowie? Hołownia wylicza, my sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych generuje nagranie mające udowadniać, że Ukraińcy wykorzystują wojnę do propagandy. Tymczasem ten film jest przykładem prorosyjskiej dezinformacji. Przekaz o "wojennych aktorach" nie jest nowy, sposób stworzenia fałszywki również.

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

"Aktorka z frontu"? Nie, ale "ciemny lud kupuje"

Źródło:
Konkret24

Twórcom tych stron chodzi nie tylko o przemycanie rosyjskich punktów widzenia do polskiego internetu. Dzięki takim witrynom można też cytować rosyjskie media państwowe, w Polsce zakazane. A w kanałach rosyjskich pokazywać, że "polskie media" podzielają rosyjską wizję świata. Oto 10 portali, przed którymi przestrzegamy. Szerzą prokremlowską dezinformację.

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Sieć prorosyjskich portali oplata Polskę. Oto 10 przykładów

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki od dłuższego czasu opowiada wyborcom, że jako kandydat na prezydenta "składał projekty ustaw" w Sejmie. A teraz dziwi się, że Sejm "jego propozycji" nie przyjął. Jaka jest prawda?

Nawrocki "nie rozumie, czemu Sejm nie przyjął jego propozycji". Manipuluje

Nawrocki "nie rozumie, czemu Sejm nie przyjął jego propozycji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji - między innymi Sławomir Mentzen i Bartłomiej Pejo - przekonują, że średni wiek polskich rezerwistów wynosi 50 lat. Sprawdziliśmy, skąd biorą taką informację i co na to resort obrony.

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Konfederacja o "średnim wieku rezerwistów": 50 lat. Źródło jest niewiarygodne

Źródło:
Konkret24

Dyskusja o szczepieniach na błonicę - po wykryciu pierwszego od lat przypadku tej choroby - stała się dla środowisk antyszczepionkowych pretekstem do szerzenia kolejnej teorii. Ich zdaniem nagłaśnianie tematu błonicy to sposób na wypromowanie pakietu krztuścowego. Eksperci ostrzegają przed tą dezinformacją.

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Błonica a pakiet krztuścowy. Jest różnica? Jest

Źródło:
Konkret24

Prezydent USA Donald Trump ma być winny temu, że w Chinach nie będzie można więcej zjeść amerykańskiej wołowiny. Władze w Pekinie w odpowiedzi na nałożone cła rzekomo anulowały import tego mięsa ze Stanów Zjednoczonych. Rzeczywiście w tej kwestii zaszły zmiany, ale zawieszenie dostaw do Chin dotyczy wołowiny z innych krajów.

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Chiny "anulowały" import wołowiny z USA? Nie stamtąd

Źródło:
Konkret24, Snopes

Opozycja grzmi, że Niemcy "zalewają nas migrantami". Pozyskane przez Konkret24 statystyki tego nie potwierdzają. Owszem, wzrosła liczba cudzoziemców zawracanych z granicy niemiecko-polskiej, ale są to przede wszystkim Ukraińcy. Natomiast wśród deportowanych z Niemiec do Polski dominują... Polacy.

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Ilu migrantów odsyłano z Niemiec do Polski? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Kandydat Konfederacji na prezydenta twierdzi, że sytuacja polskiej opieki zdrowotnej jest dramatyczna. Jako dowód przywołuje zestawienie, według którego polski system ochrony zdrowia jest gorszy niż w Azerbejdżanie i Libanie. Sprawdzamy, na jaki ranking powołuje się polityk.

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Mentzen: "ochronę zdrowia mamy za Azerbejdżanem, za Libanem". Co to za źródło

Źródło:
Konkret24