Nadmiarowe zgony: w kwietniu w Polsce ponad 65 proc. Tylko jedno państwo miało więcej

Nadmiarowe zgony: w kwietniu w Polsce ponad 65 proc. Shutterstock

Według Eurostatu w kwietniu tego roku odsetek nadmiarowych zgonów w Polsce wyniósł 65,6 proc. To dawało nam drugie miejsce w zestawieniu krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Gorzej wypadła tylko Bułgaria.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Dane Europejskiego Urzędu Statystycznego Eurostat dotyczące nadmiarowych zgonów pokazywały, że w pierwszym kwartale tego roku ich odsetek w Polsce wyniósł 24,9 proc. To dawało nam czwarte miejsce w zestawieniu, które obejmuje kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Nie był to chlubny dla nas wynik - a tymczasem jak się okazuje, w kwietniu sytuacja w Polsce jeszcze się pogorszyła.

W czwartym miesiącu tego roku odsetek nadmiarowych zgonów w Polsce wyniósł bowiem aż 65,6 proc. Był to drugi najwyższy wynik wśród monitorowanych pod tym względem przez Eurostat państw. I trzy razy więcej niż wyniosła średnia dla 27 krajów Unii Europejskiej.

Wysoka śmiertelność w Polsce. "To są tak zwane zgony odroczone"
Wysoka śmiertelność w Polsce. "To są tak zwane zgony odroczone"Fakty TVN

Nadmiarowe zgony - czym są

Przypomnijmy: nadmiarowe zgony to różnica między liczbą zgonów w danym okresie a średnią liczbą zgonów z analogicznych okresów w ostatnich kilku latach - zwaną poziomem odniesienia. Nadmiarowe zgony lepiej podawać jako odsetek, czyli średnią wzrostów zgonów. Wyraża on zmianę liczby zgonów (dynamikę) wobec poziomu odniesienia. Wszystko przez ograniczenia związane z porównywaniem sytuacji w różnych regionach czy krajach: czym innym jest np. 100 tys. nadmiarowych zgonów w małym Luksemburgu, a czym innym w Chinach. Stąd lepiej podawać wartości procentowe. Eurostat publikuje dane o odsetku nadmiarowych zgonów w każdym miesiącu pandemii w porównaniu do średniej z czterech lat: 2016-2019.

Do czego wykorzystuje się obserwację nadmiarowych zgonów w epidemiologii? By ustalić, czy sytuacja zdrowotna ludności jest stabilna i czy występują zjawiska, które wpływają na umieralność. Statystyki umieralności to najbardziej wiarygodne dane demograficzne i dobra miara oceny sytuacji zdrowotnej w krajach, gdzie prowadzona jest kompletna rejestracja zgonów.

Statystyki nadmiarowych zgonów pozwalają na zrozumienie rozmiaru epidemii COVID-19 w Polsce i w Europie. Według Ministerstwa Zdrowia 43 proc. nadwyżki zgonów w 2020 roku względem roku 2019 stanowiły zgony zaraportowane jako spowodowane SARS-CoV-2. Jak informowaliśmy w czerwcu, odsetek zgonów z COVID-19 wśród wszystkich w Polsce stopniowo maleje. W maju wynosił ponad 15 proc., podczas gdy w kwietniu ponad 25 proc.

Nadmiarowe zgony w kwietniu 2021: Polska na drugim miejscu

Dane z Eurostatu pozwalają porównać sytuację w Polsce do tej w innych krajach, przy czym liczby za 2020 i 2021 rok mają wartość szacunkową, w przyszłości mogą zostać zaktualizowane.

Według tych danych w kwietniu tego roku w Polsce było 65,6 proc. nadmiarowych zgonów - czyli o tyle więcej było ich w porównaniu do średniej z lat 2016-2019. To trzykrotnie więcej niż wyniosła średnia dla 27 krajów Unii Europejskiej: 20,9 proc.

Wyższy odsetek nadmiarowych zgonów niż Polska miała w kwietniu tylko Bułgaria: 76,1 proc. Wysokie nadwyżki zgonów zanotowano też w Rumunii (47,9 proc.) i na Węgrzech (43,8). Odsetek wyższy niż 30 proc. był w Chorwacji, Grecji, Liechtensteinie i Czechach.

Nadmiarowe zgony w kwietniu 2021 roku
Nadmiarowe zgony w kwietniu 2021 rokuNadmiarowe zgony w kwietniu 2021 rokuKonkret24/Eurostat

W ośmiu analizowanych krajach odsetek nadmiarowych zgonów w kwietniu był ujemny. Znaczy to, że zmarło tam mniej osób niż w okresie bazowym. W Portugalii odsetek wyniósł -6,4 proc., w Norwegii: -5,8 proc.; w Szwecji: -5,1 proc. Ujemny był też w Szwajcarii, Danii, Finlandii, na Malcie i w Irlandii. Dane z Irlandii nie były uwzględniane we wcześniejszych publikacjach Eurostatu. Zgony w Irlandii mogą być rejestrowane do trzech miesięcy po dacie śmierci - dane dotyczące tego kraju są oparte na eksperymentalnej metodzie szacunkowej Centralnego Urzędu Statystycznego.

Pierwsze cztery miesiące 2021 roku: Polska na trzecim miejscu

Chcąc się przyjrzeć danym o nadmiarowych zgonach z pierwszych czterech miesięcy 2021 roku, policzyliśmy średnią miesięcznych wzrostów dla każdego kraju ujętego w zestawieniu. Eksperci Eurostatu zwracają uwagę, że druga fala zachorowań dotknęła wiele europejskich krajów w ostatnich miesiącach 2020 roku. Od grudnia do lutego krzywa nadmiarowych zgonów stopniowo opadała, a marcu i kwietniu zaczęła się znów wznosić.

W styczniu średni odsetek nadmiarowych zgonów dla państw Unii Europejskiej wyniósł 16,7 proc., a w lutym - 5,5 proc. W kolejnych miesiącach rósł: w marcu wyniósł 9,9 proc., w kwietniu już 20,9 proc.

Dynamika nadmiarowych zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej od stycznia 2020 do kwietnia 2021 roku
Dynamika nadmiarowych zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej od stycznia 2020 do kwietnia 2021 roku Dynamika nadmiarowych zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej od stycznia 2020 do kwietnia 2021 roku Eurostat

Od stycznia do kwietnia tego roku szczególnie dużo zgonów było w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Najwyższą średnią nadmiarowych zgonów spośród ujętych w zestawieniu krajów UE i EFTA miała Słowacja - 55,7 proc. W styczniu zanotowała 73,7 proc., w lutym 67,5 proc. Kolejne miesiące przyniosły spadki, w kwietniu do 28,5 proc.

Na drugim miejscu w zestawieniu były Czechy - z odsetkiem 46,3 proc. Również tam w kwietniu ten odsetek spadł.

Polska znalazła się na trzecim miejscu, z odsetkiem 35,2 proc. Tyle że odwrotnie niż w przypadku naszych południowych sąsiadów u nas w kwietniu odsetek nadmiarowych zgonów był najwyższy od początku roku - 65,6 proc. W styczniu było to 25,9 proc., w lutym - 11 proc., w marcu - 38,3 proc.

Nadmiarowe zgony od stycznia do kwietnia 2021 roku
Nadmiarowe zgony od stycznia do kwietnia 2021 rokuNadmiarowe zgony od stycznia do kwietnia 2021 rokuKonkret24/Eurostat

Kwiecień przyniósł też znaczący wzrost nadmiarowych zgonów w Bułgarii - była czwarta w zestawieniu za cztery miesiące, z odsetkiem 33,1 proc. W marcu wyniósł on tam 52,2 proc., a w kwietniu 76,1.

Ujemne średnie wartości nadmiarowych zgonów w pierwszych czterech miesiącach roku były w Norwegii, Belgii, Danii, Finlandii, Szwecji.

Odsetek poniżej 5 proc. nadmiarowych zgonów zanotowały: Szwajcaria, Islandia (dla tego kraju nie ma danych za marzec i kwiecień 2021), Niemcy i Austria.

Cały okres pandemii: Polska na drugim miejscu

Także w perspektywie całego okresu pandemii - od marca 2020 do kwietnia 2021 roku - widać jej wpływ na śmiertelność szczególnie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Na pierwszym miejscu zestawienia za ten czas są Czechy, gdzie odsetek nadmiarowych zgonów wyniósł 27,6 proc. Polska jest na drugim miejscu z wynikiem 26,7 proc. Na trzecim miejscu jest Słowacja - 25,3 proc.

Nadmiarowe zgony od marca 2020 do kwietnia 2021 roku
Nadmiarowe zgony od marca 2020 do kwietnia 2021 rokuNadmiarowe zgony od marca 2020 do kwietnia 2021 rokuKonkret24/Eurostat

Od początku pandemii do kwietnia tego roku mniej osób niż w latach 2016-2019 zmarło tylko w Norwegii, gdzie odsetek nadmiarowych zgonów był ujemny: -2,4 proc. Najmniej ucierpiały też społeczeństwa Islandii, Danii, Finlandii, Irlandii, Łotwy, Niemiec, Szwecji, Grecji i Estonii. We wszystkich tych krajach odsetek nadmiarowych zgonów od początku pandemii do kwietnia tego roku był niższy niż 10 proc.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Brak przesłanek prawnych do twierdzenia, że w Polsce doszło do zamachu stanu - oceniają eksperci, komentując zawiadomienie do prokuratury złożone przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego. A raczej: do konkretnego prokuratora. Bo kto, przez kogo i w jakiej sprawie uruchomił tę akcję, dużo mówi o jej drugim, politycznym dnie.

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z dostępem członków sejmowej komisji ds. Pegasusa do najtajniejszych informacji? Wobec dyskusji na ten temat pomiędzy politykami - sprawdziliśmy. Okazuje się, że rzeczywiście nie wszyscy mogą czytać akta z klauzulą "ściśle tajne".

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

Źródło:
Konkret24

Coraz częściej politycy opozycji, ale też prawicowe media i internauci alarmują, że po wyborach prezydenckich w Polsce możliwy jest "wariant rumuński" - jeśli zwycięzca "nie spodoba się Brukseli". Na temat wydarzeń w Rumunii krąży wiele manipulacji, wszystkiego nie ujawniono, dlatego łatwo ten casus wykorzystywać w fałszywych przekazach. Wyjaśniamy, co na razie ustalono w sprawie wpływu na wybory w Rumunii.

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

Źródło:
Konkret24

- Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory poprzez Twittera czy Facebooka - stwierdził w radiowym wywiadzie kandydujący na prezydenta poseł Marek Jakubiak. To częsta postawa tych, którzy lekceważą skuteczność odziaływania kanałów Putina. Przedstawiamy pięć głównych stosowanych w rosyjskiej dezinformacji metod wpływania na poglądy wyborców.

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

Źródło:
Konkret24

"Niech sprawdzi konta swoich kolegów, część na pewno tam znajdzie" - reagują internauci na rozpowszechniany w mediach społecznościowych przekaz, jakoby prezydent Wołodymyr Zełenski sprzeniewierzył pieniądze przekazane przez USA na pomoc walczącej Ukrainie. Ta narracja powstała w wyniku zmanipulowania wypowiedzi Zełenskiego i jest podbijana w sieci przez prokremlowskie kanały.

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

Źródło:
Konkret24

Jak w końcu będzie z kominkami opalanymi drewnem? W mediach społecznościowych internauci nie zostawiają suchej nitki na propozycjach rzekomych nowych przepisów, alarmując, że w całym kraju zacznie obowiązywać zakaz używania kominków na drewno. Jednak są już kolejne propozycje zmian w programie "Czyste powietrze", a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uspokaja.

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

Źródło:
Konkret24

Akcje, petycje, plakaty, fałszywe informacje - politycy Konfederacji, ale też Karol Nawrocki oraz rzesza internautów dezinformują na temat Centrów Integracji Cudzoziemców. Alarmują, że to "ośrodki dla nielegalnych imigrantów", że powstają "z pieniędzy podatników", że to realizacja paktu migracyjnego. To wszystko nieprawda.

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24

Według europosła Prawa i Sprawiedliwości Patryka Jakiego Niemcy na politykę migracyjną wydają mniej więcej tyle, co na całą armię. Sprawdziliśmy dostępne dane.

Ile Niemcy wydają na armię, ile na migrantów? Patryk Jaki twierdzi, że prawie tyle samo

Ile Niemcy wydają na armię, ile na migrantów? Patryk Jaki twierdzi, że prawie tyle samo

Źródło:
Konkret24

Internauci donoszą, że środki, które mogłyby pójść na wsparcie ofiar powodzi w Polsce, zostały przeznaczone na budowę ośrodka dla migrantów. Sprawdziliśmy, o jaki budynek chodzi.

"Ośrodek dla nielegalsów" zamiast pieniędzy dla powodzian? Wyjaśniamy

"Ośrodek dla nielegalsów" zamiast pieniędzy dla powodzian? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Przekaz o tym, że szkocki rząd rzekomo rozważa wprowadzenie zakazu posiadania kotów, wywołał sporo zamieszania w brytyjskich mediach. Stamtąd dotarł do polskich internautów. Jednak raport, który jakoby miał rekomendować taki zakaz, nigdzie o nim nie wspomina.

Będzie zakaz posiadania kotów w Szkocji? O co chodzi z "ryzykiem dla dzikiej przyrody"

Będzie zakaz posiadania kotów w Szkocji? O co chodzi z "ryzykiem dla dzikiej przyrody"

Źródło:
Konkret24

Według polityków opozycji Komisja Europejska poinformowała poprzez swojego komisarza, że "Polska nie będzie zwolniona z mechanizmu solidarności" w ramach paktu migracyjnego. "Tusk blagował!", "Polacy ograni przez Tuska", "Tusk okłamuje Polaków" - alarmują politycy i część serwisów informacyjnych. Ale unijny komisarz wcale tak nie napisał.

"Polacy ograni przez Tuska"? Co napisał komisarz o pakcie migracyjnym

"Polacy ograni przez Tuska"? Co napisał komisarz o pakcie migracyjnym

Źródło:
Konkret24

Administracja Donalda Trumpa wykorzystała katastrofę lotniczą w Waszyngtonie, by walczyć z polityką inkluzywności w amerykańskiej armii. A wypowiedzi prezydenta dały początek fałszywej teorii, jakoby za wypadek odpowiadała transpłciowa kobieta, która rzekomo siedziała za sterami wojskowego śmigłowca.

"Transpłciowa pilotka" Black Hawka. Jak Trump rozkręcił fałszywą teorię o katastrofie lotniczej

"Transpłciowa pilotka" Black Hawka. Jak Trump rozkręcił fałszywą teorię o katastrofie lotniczej

Źródło:
Konkret24

"Latynosi za Trumpem 2024" - koszulkę z takim napisem rzekomo nosi mężczyzna zatrzymany przez amerykańskie służby migracyjne. Sam ma być Latynosem. Zdjęcie, które pokazuje tę sytuację, krąży po platformach społecznościowych. Nie dość, że jest stare, to jeszcze zostało przerobione. Wyjaśniamy.

Latynos głosował na Trumpa, teraz go deportują? Co jest nieprawdą

Latynos głosował na Trumpa, teraz go deportują? Co jest nieprawdą

Źródło:
Konkret24

Wraz z rosnącą liczbą zachorowań na grypę w ostatnich tygodniach zwiększa się aktywność przeciwników szczepień. Do obiegu wracają stare teorie - na przykład ta, że dowodem na nieskuteczność szczepionek na grypę jest fakt, iż choroba ta pojawia się co roku. Eksperci wyjaśniają więc, o co chodzi z sezonowością grypy i dlaczego właśnie szczepionki zmniejszają ryzyko zachorowania.

Szczepionki są, a "mamy grypę co roku". Eksperci tłumaczą

Szczepionki są, a "mamy grypę co roku". Eksperci tłumaczą

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się doniesienia, jakoby prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski bezpłatnie korzystał z nieruchomości, które należą do urzędu miasta. Dowód ma stanowić rozpowszechniane przez internautów zdjęcie artykułu. Ta zmyślona historia to reakcja na informacje o korzystaniu przez Karola Nawrockiego z apartamentu w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Warszawski ratusz zaprzecza, a my wskazujemy, co może sugerować, że ten artykuł to fałszywka.

Trzaskowski "żyje na koszt miasta"? Dowodem spreparowany artykuł

Trzaskowski "żyje na koszt miasta"? Dowodem spreparowany artykuł

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości oraz ludzie związani z Jarosławem Kaczyńskim są obecni nie tylko w studiach i na łamach gazet Tomasza Sakiewicza. Zajmują też posady w organach zarządzających jego mediami. Wszystkie one tworzą system naczyń połączonych: personalnie i kapitałowo.

Media Sakiewicza. Gdzie nie spojrzeć, ludzie PiS

Media Sakiewicza. Gdzie nie spojrzeć, ludzie PiS

Źródło:
Konkret24

Przedstawiciele opozycji, ale także kandydatka Lewicy na prezydenta Magdalena Biejat uznają, że zwolnienie byłego szefa RARS Michała K. z aresztu przez brytyjski sąd oznacza, iż zarzuty postawione mu przez polską prokuraturę były niezasadne. To fałszywa teza, bo sąd w Londynie nie oceniał zarzutów prokuratury. Śledztwo w sprawie RARS trwa i są kolejni aresztowani.

Sprawa Michała K. Sąd brytyjski "nie przyznał racji prokuraturze"? To nieprawda

Sprawa Michała K. Sąd brytyjski "nie przyznał racji prokuraturze"? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Unia Europejska znowu chce narzucić Polakom "żywność z robaków zamiast mięsa i nabiału" - tak prawicowi politycy interpretują decyzję o wpisaniu proszku z pewnego gatunku chrząszczy na unijną listę tak zwanej nowej żywności. Tyle że ów owad został dopuszczony do spożycia już dawno. Tłumaczymy, o co chodzi z "napromieniowanymi larwami żółtego mącznika".

Unia Europejska "wprowadza do żywności" nowego robaka? Co to za chrząszcz

Unia Europejska "wprowadza do żywności" nowego robaka? Co to za chrząszcz

Źródło:
Konkret24

Po 33. Finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w sieci rozpowszechniano informacje, że koszty związane z jego organizacją w różnych miastach miały zostać pokryte z pieniędzy publicznych. Według jednego z takich przekazów miasto Warszawa zapłaciło za scenę, z której transmitowano finał. Urząd miasta to dementuje.

Za scenę 33. Finału WOŚP "zapłaciło miasto"? Ratusz odpowiada

Za scenę 33. Finału WOŚP "zapłaciło miasto"? Ratusz odpowiada

Źródło:
Konkret24

Po zapowiedzi Donalda Trumpa o wysłaniu dodatkowych żołnierzy na granicę z Meksykiem w sieci zaczęły krążyć filmy pokazujące rzekomo przejazdy sprzętu wojskowego pod tę granicę. Wśród nich można zobaczyć.... wozy bojowe polskiej armii. Przestrzegamy, to fake news.

Polskie czołgi i kolumna "w kierunku Teksasu". Warszawa w dezinformacji

Polskie czołgi i kolumna "w kierunku Teksasu". Warszawa w dezinformacji

Źródło:
Konkret24

Góra McKinley zamiast Denali, Zatoka Amerykańska zamiast Meksykańskiej. Prezydent Donald Trump zarządził zmianę tych dwóch nazw geograficznych. Dlaczego mógł tak zrobić? Czy świat musi się dostosować do tych zmian? Jakie nazwy będą obowiązywały w Polsce? Wyjaśniamy.

Trump zmienił Zatokę Meksykańską na Amerykańską. Świat musi się dostosować?

Trump zmienił Zatokę Meksykańską na Amerykańską. Świat musi się dostosować?

Źródło:
Konkret24

Według ministry z kancelarii prezydenta Andrzej Duda nie jest zadowolony z szybkości prac Trybunału Konstytucyjnego. Spojrzeliśmy więc w statystyki. Pokazują, że w ostatnim roku prezesury Julii Przyłębskiej wyroków znowu było mniej, a statystyki poprawiano metodą zakończonych postępowań.

Prezydent "wolałby, aby sprawy w Trybunale szły sprawnie". Dane potwierdzają zły trend

Prezydent "wolałby, aby sprawy w Trybunale szły sprawnie". Dane potwierdzają zły trend

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Przemysław Czarnek podczas dyskusji w telewizyjnym studiu straszył "lewacką ideologią", a jako rzekomy dowód jej złego wpływu na dzieci wskazał uczniów amerykańskich szkół, którzy "utożsamiają się z kotami, ćmami" i "chodzą na czworakach". Sprawdziliśmy, o co posłowi może chodzić. Okazuje się, że powiela fałszywy spin republikanów w USA. Sprawa dotyczy popularnej od lat subkultury.

Czarnek o szkołach w USA: "dzieci utożsamiają się z kotami". Czego poseł nie rozumie

Czarnek o szkołach w USA: "dzieci utożsamiają się z kotami". Czego poseł nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Amerykańska działaczka antyaborcyjna Bevelyn Williams opuściła więzienie po tym, gdy ułaskawił ją prezydent Donald Trump. Politycy i działacze prawicowi - a za nimi internauci - twierdzą, że Williams trafiła do więzienia "za modlitwę" i "pokojowe protesty" przed kliniką aborcyjną. A to nieprawda.

Trafiła do więzienia "za modlitwę", a Trump ją ułaskawił? Historia jest inna

Trafiła do więzienia "za modlitwę", a Trump ją ułaskawił? Historia jest inna

Źródło:
Konkret24