"Ukraińcy będą cenzurować Polaków w Polsce!" - brzmiał jeden z wielu emocjonalnych komentarzy w sieci w reakcji na informację, jakoby polski oddział Google planował zatrudnianie obywateli Ukrainy w charakterze "cenzorów". Wyjaśniamy, skąd się wziął ten przekaz i na czym polega przekłamanie.

Blisko 40 tys. zgonów odnotowano w Polsce w marcu tego roku. To o 22 procent mniej niż rok temu - ale wciąż więcej niż na początku pandemii. W dziewięciu województwach nadal ponad 10 procent stanowiły zgony z COVID-19.

Przybywa osób, które wyjeżdżają z Polski z powrotem na Ukrainę. Są dni, gdy jest ich niemal dwukrotnie więcej niż na początku rosyjskiej inwazji. Jednak wciąż więcej osób przyjeżdża z Ukrainy do Polski.

Prezentując końcowy raport podkomisji smoleńskiej, Antoni Macierewicz stwierdził, że Rada Europy rzekomo potwierdziła ustalenia jego podkomisji o eksplozji w samolocie do Smoleńska. Wyjaśniamy, co naprawdę uchwaliła Rada i na czym polega manipulacja Macierewicza.

Środowiska prawicowe i nacjonalistyczne, krytykując politykę rządu w sprawie pomocy uchodźcom z Ukrainy, przywołują słowa prymasa Stefana Wyszyńskiego z 1976 roku. Tylko że kontekst ich był zupełnie inny. "Niedopuszczalne jest stosowanie tego tekstu w odniesieniu do sytuacji wojennych uchodźców" - mówi Konkret24 redaktor naczelny "Więzi" Zbigniew Nosowski.

Ponad ćwierć miliona złotych na pomoc uchodźcom dostało od rządu Stowarzyszenie Straż Narodowa powołane przez Roberta Bąkiewicza. Już wcześniej o wsparciu dla uchodźców udzielanym przez stowarzyszenie informował minister w kancelarii premiera.

Ponad 160 tysięcy uczniów z Ukrainy, którzy uciekli przed wojną, chodzi już do szkół w Polsce. Ponad trzy czwarte z nich jest w podstawówkach. Wśród powiatów, w których ukraińskich dzieci uczy się najwięcej, przeważają duże miasta.

Ukraiński "profesor" krytykował na Twitterze polski rząd, chwalił opozycję i pisał o zabieraniu ukraińskich miast przez Polaków. Jak sprawdziliśmy, autor wpisów nie istnieje: fikcyjną tożsamość połączono ze zdjęciem ukraińskiego polityka.

Tekst lokalnego serwisu o rzekomo "ciężkiej sytuacji na oddziałach pediatrycznych we wrocławskich szpitalach", której powodem mają być dzieci z Ukrainy, wzbudził wiele negatywnych komentarzy w sieci. Według naszych ustaleń przekazuje nieprawdę. Wyjaśniamy, dlaczego nie jest wiarygodny.

Poseł Marcin Kierwiński stwierdził w radiowej dyskusji, że od objęcia rządów przez PiS wzrosła zależność Polski od importu surowców energetycznych. Sprawdziliśmy.

Informacja ostrzegająca przed rzekomym zagrożeniem promieniowaniem znad Czarnobyla rozsyłana jest masowo w polskim internecie. Przestrzegamy przed jej rozpowszechnianiem - to fake news. Celem takiej dezinformacji jest wzbudzanie strachu w społeczeństwie.

W Planetarium Wenus w Zielonej Górze rozdzwoniły się telefony i odbierano krytyczne maile po tym, gdy na facebookowym koncie byłego kandydata PiS na posła pojawiła się informacja, że seanse w planetarium są tylko po ukraińsku, a Polacy dostają słuchawki z tłumaczeniem. To nie jest prawda. Kierownik placówki wyjaśnia Konkret24, dlaczego.

Polski rząd zapowiada zakaz importu węgla z Rosji i nawołuje do tego inne kraje Unii Europejskiej. Ale wiceszef MSZ dyskusję o tym, jak dużo Rosja zarabia na eksporcie węgla do UE, określa "suflowaną z zagranicy". Sprzedaż którego surowca do UE daje więc Rosji największe dochody?

Prawie 1500 przeanalizowanych profili, ponad 400 zgłoszonych jako szerzące dezinformację - to efekt pierwszego miesiąca akcji #WłączWeryfikację prowadzonej przez NASK. Jednak liczba zablokowanych kont jest znikoma.

Przed wybuchem wojny w Ukrainie w tekstach na tej stronie czytaliśmy, że szczepionki na COVID-19 to syf, a Ministerstwo Zdrowia to Ministerstwo Propagandy Covidowej. Teraz witryna Kancelarii Lega Artis publikuje teksty straszące przed uchodźcami z Ukrainy "żyjącymi na rachunek Polaków". Ostrzegamy przed korzystaniem z tych artykułów.

Najwięcej osób przyjeżdżających z Ukrainy do Polski od początku wojny przekroczyło granicę w Medyce - ponad pół miliona. W pierwszym szczycie ucieczki przed wojną do naszego kraju wjeżdżało z Ukrainy ponad 140 tys. osób dziennie. Ostatnio jest ich mniej.

Dzięki wprowadzeniu danych uchodźców z Ukrainy do rejestru PESEL zostanie potwierdzona ich tożsamość - a to ułatwi im funkcjonowanie w naszym kraju. Zdaniem ekspertów polski PESEL nie wiąże się dla Ukraińców z żadnymi problemami w przyszłości.

Falę antyukraińskich komentarzy w sieci wywołała ilustracja, na której połączono prawdziwe zdjęcie z wprowadzającym w błąd opisem. Ten celowy zabieg spowodował, że internauci sądzą, iż to budynek polskiego parlamentu - co nie jest prawdą.

W rozsyłanej SMS-em "wiadomości od sąsiadki" ostrzega się, że jeśli ktoś przyjmie pod swój dach ukraińskich uchodźców, musi ich utrzymywać przez półtora roku - bo "jest taka ustawa". To fałsz zbudowany na manipulacji treścią ustawy.

Komentarze o "histerii dobroczynności" i "końcu wolnej Polski" wywołuje krążące w sieci zdjęcie pokazujące rzekomo, że aby wejść do restauracji, trzeba mieć "dowód poparcia dla Ukrainy". Ostrzegamy przed rozpowszechnianiem fotografii, bo to fotomontaż.

Prezes PKN Orlen Daniel Obajtek, informując o obniżce cen paliw w Polsce, porównał je z tymi w Czechach i na Litwie - sugerując, że Polacy są w lepszej sytuacji niż sąsiedzi. Tłumaczymy, dlaczego nie ma racji.

W mediach społecznościowych rozchodzi się przekaz, że tuż przed wybuchem wojny w Ukrainie prezydent Andrzej Duda zezwolił żołnierzom sojuszniczych armii w Polsce używać wobec obywateli środków przymusu takich samych, jakie stosuje polska policja. To zmanipulowany przekaz - chodzi o wybrane uprawnienia przysługujące obcym żołnierzom i tylko w określonych przypadkach.

Posty w mediach społecznościowych na temat rzekomej opłaty za nocleg pobieranej od ukraińskich uchodźców w Domu Pielgrzyma na Górze św. Anny spowodowały, że urywają się tam telefony od oburzonych Polaków, a w sieci narasta krytyka. Dyrektor domu informuje, że przyjęto tam już ok. 200 uchodźców i zapewnia, że nie płacą nic.

Internauci piszą o "aferze w Krakowie", gdzie rzekomo nowe mieszkania zostaną przekazane ukraińskim uchodźcom, zamiast polskim rodzinom - ale to zmanipulowany przekaz. Wyjaśniamy, o jaką sytuację chodzi.

Podawana w sieci wiadomość o rzekomych "kradzieżach w sklepach i supermarketach" dokonywanych przez uchodźców z Ukrainy oraz "stratach polskich przedsiębiorców" to część kampanii dezinformacyjnej towarzyszącej rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Celem jest zniechęcenie Polaków do pomocy uchodźcom.

W lutym zmarło w Polsce ponad 41 tysięcy osób - to najwięcej w tym miesiącu od co najmniej 2016 roku, choć mniej niż w styczniu. Wzrost zgonów rok do roku odnotowano w dziewięciu województwach. W 11 województwach co najmniej 15 procent stanowiły zgony z COVID-19.

Nie ma placówek obsługujących tylko Polaków czy tylko obywateli Ukrainy; o kolejności przyjęcia do lekarza decyduje stan zdrowia pacjenta - podkreśla resort zdrowia w reakcji na post informujący, że w jednym ze szpitali "teraz przyjmują tylko Ukraińców i z wypadków". NASK zaleca czujność wobec kontrowersyjnych informacji pojawiających się w internecie.

"Nad Polską latają ruskie samoloty", "to jak jest z tymi sankcjami?" - zastanawiają się użytkownicy mediów społecznościowych, notując zauważone loty. To prawda, że przestrzeń powietrzną nad całą Unią Europejską zamknięto dla rosyjskich samolotów - lecz są wyjątki.

Po ataku Rosjan na Zaporoską Elektrownię Atomową w Ukrainie w polskim internecie narasta dezinformacja na temat możliwego promieniowania i konieczności zakupu płynu Lugola. To fałszywe informacje. Ostrzegamy: płynu Lugola nie należy przyjmować, nawet "na wszelki wypadek".

Typowymi fake newsami i dezinformacją wojenną nazywa samorząd Przemyśla nagły wysyp wpisów w mediach społecznościowych na temat rzekomej agresji ze strony uchodźców o "nieukraińskim" wyglądzie. Policja informuje, że nie odnotowano zwiększonej liczby przestępstw - a wpisy tej treści mają wywoływać negatywne reakcje. Bo tak właśnie działa dezinformacja.