FAŁSZ

Wyniki wyborów a przemoc domowa i alkohol – fałszywa mapa krąży w sieci

Wyniki wyborów a przestępczość i alkohol – fałszywa mapa krąży po sieciShutterstock/Twitter

Użytkownicy mediów społecznościowych udostępniają mapy Polski, które w zamyśle autorów mają wskazywać na korelację między wynikami wyborów do Parlamentu Europejskiego a różnymi zjawiskami społecznymi. W ostatnich dniach jedną z popularniejszych jest opracowanie rzekomo przedstawiające taką korelację w odniesieniu do przemocy domowej i alkoholizmu. W rzeczywistości mapa przedstawia coś zupełnie innego.

Prawacy lubio ostatnio mapki zamieszczać. Ta jest fajna – napisał jeden z użytkowników Twittera (pisownia oryginalna - red.) i zamieścił mapę Polski rzekomo przedstawiającą natężenie zjawisk przemocy domowej i alkoholizmu w Polsce.

Mapa budzi skojarzenia z opracowaniami publikowanymi po wyborach do Parlamentu Europejskiego. Regiony, w których najwięcej głosów oddano na kandydatów Prawa i Sprawiedliwości, zaznaczone są ciemniejszym kolorem. Autor opracowania zdaje się zatem sugerować, że tam, gdzie jest najwięcej zwolenników PiS, tam jest również więcej przemocy domowej i alkoholizmu. W ten sposób interpretuje ją część komentujących.

27.05.2019 | Wielka mobilizacja i historyczny wynik. Na podium PiS, Koalicja i Wiosna
27.05.2019 | Wielka mobilizacja i historyczny wynik. Na podium PiS, Koalicja i WiosnaKrzysztof Skórzyński | Fakty TVN

"Jaka szkoda, że to fejk"

Ten jeden tylko tweet z mapką ma już ponad 300 polubień i 100 udostępnień. Duża część użytkowników dała wiarę zawartym w niej informacjom. "No to ładnie. U mnie ciemno. Szok", "Wszystko wygląda jak okręg wyborczy PIS", "Ciemnota, prymitywy głosujące na wiadomo jaką partię" – pisali internauci komentując wpis, bądź podając go dalej.

Zwraca jednak uwagę, że znaczna część piszących prawidłowo zidentyfikowała wpis jako fałszywą informację. "Idiotyzm. Nie ma żadnych tego typu danych. Bzdura jakaś", "Extra. Jaka szkoda, że to fejk" – można przeczytać w komentarzach.

Co ciekawe, autor wpisu wie, że udostępniona przez niego mapka jest nieprawdziwa. Potwierdził to w rozmowach z internautami. Stwierdził nawet, że fałszywe informacje to jeden ze sposobów na komunikację w sieci.

- Nie wiem w jaki sposób argumentami dotrzeć do takich ludzi. Odrzuca mnie – napisał jeden z komentujących.

- Takimi, które zrozumieją. Jak trzeba, to również fejki – stwierdził autor wpisu.

- Te drugie mają przyszłość. Nie pomyślałem o nich – można przeczytać w odpowiedzi.

To niejedyne miejsce w sieci, gdzie odnaleźliśmy sfałszowaną mapę. Jej kopie krążą również na Facebooku, a także na stronach publikujących memy.

Zmiana tytułu

Idąc śladem zasugerowanym przez autora jednego z komentarzy, oryginalne opracowanie można odnaleźć na stronach firmy zajmującej się przygotowaniem map i analiz. Dotyczy ono poparcia dla komitetu Prawa i Sprawiedliwości w ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego i zostało przygotowana w oparciu o dane Państwowej Komisji Wyborczej.

Podrobiona mapa krążąca na Twitterze różni się od oryginału tylko podpisem. Prawdziwą łatwo odnaleźć korzystając z funkcji odwróconego wyszukiwania obrazem, dostępnego w popularnych wyszukiwarkach.

Zrzut ekranu grafiki, która budzi podejrzenia można wprowadzić np. do wyszukiwarki Google Grafika. Można również posłużyć się narzędziem InVID, które umożliwia jednoczesny dostęp do kilku wyszukiwarek.

Wielka porażka. Polska wieś PSL-u przejęta przez PiS
Wielka porażka. Polska wieś PSL-u przejęta przez PiStvn24

Mapa, która została zmanipulowana, pokazuje zwycięskie komitety w poszczególnych gminach, a zawarte w niej danej pokrywają się z opracowaniem przygotowanym przez Konkret24. W wyraźnej większości gmin zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość. Widoczna jest również większa popularność kandydatów Koalicji Europejskiej w gminach położonych w zachodniej części kraju.

W Konkret24 pisaliśmy już o prawidłowym interpretowaniu wyników wyborczych ze względu na geografię kraju. W artykule z 28 maja można odnaleźć mapy obrazujące wybory Polaków w poszczególnych powiatach i województwach.

Niebieska Karta

Nie udało nam się odnaleźć opracowania, które odnosiłoby się do problemu przemocy czy alkoholizmu w poszczególnych gminach. Dane, które rzucają nieco światła na tę problematykę można jednak odnaleźć między innymi w policyjnych statystykach dotyczących liczby formularzy Niebieskiej Karty wypełnionych przez funkcjonariuszy podległych poszczególnym wojewódzkim komendom policji. Nie są to jednak dane, które można w bezpośredni sposób przekładać na wyniki wyborów. Jak pisaliśmy już na Konkret24, takie zestawienie danych jest ryzykowne, bo są one wybiórcze i ogólne. Wykazanie jakiejkolwiek korelacji wymagałoby dokładnego, naukowego opracowania (nie tylko statystycznego, ale także np. socjologicznego). Nie znaleźliśmy jakichkolwiek opracowań, które analizowałyby wyniki wyborcze w powiązaniu z poziomem przemocy domowej czy alkoholizmu.

Niebieska Karta to procedura, której celem jest powstrzymanie przemocy domowej. Jej pierwszym etapem jest założenie Niebieskiej Karty A. Kartę może założyć policja podczas domowej interwencji lub na posterunku na wniosek osoby poszkodowanej. Niebieską Kartę mogą również założyć również przedstawiciele Ośrodków Pomocy Społecznej, placówek oświatowych, służby zdrowia, czy gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych.

W 2018 r. najwięcej formularzy Niebieska karta A wypełniono w rejonie działania Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie – 7259, KWP Katowice – 6522 oraz KWP Poznań – 5424. Najmniej - w rejonie aktywności KWP Opole - 1742, KWP Gorzów Wielkopolski - 2100 i KWP Gdańsk - 2968.

W przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców, najwięcej formularzy – 342 - wypełniono w rejonie działania Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie. Na kolejnym miejscach uplasowały się KWP Białystok – 319 formularzy, KWP Olsztyn – 299, KWP Kielce – 282, KWP Szczecin 251, KWP Rzeszów – 221, oraz KWP Radom – 219. Najmniej kart w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców założono w obszarze działalności KWP Kraków – 125, a także Komendy Stołecznej Policji oraz KWP Gdańsk – po 127.

Pacjenci poradni

Na stronach Głównego Urzędu Statystycznego można również odnaleźć dane dotyczące liczby pacjentów zarejestrowanych w poradniach dla osób z zaburzeniami psychicznymi, uzależnionych od alkoholu i innych substancji według województw.

Ponownie nie są to dane pozwalające na wysuwanie stanowczych wniosków dotyczących częstości problemów alkoholowych wśród mieszkańców poszczególnych regionów, a tym bardziej na wskazywanie korelacji z wynikami wyborów. Publikujemy je jako kolejny dowód, że rozpowszechniana w internecie mapka jest nieprawdziwa.

W przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców najwięcej osób rejestrowało się w poradniach w województwach lubuskim, warmińsko-mazurskim i śląskim. Najmniej w województwach pomorskim, opolskim i małopolskim.

Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce

W Raporcie o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2016 r., opublikowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, można odnaleźć opracowanie policyjnych danych o zagrożeniu przestępczością z podziałem na województwa. Dane prezentowane na grafice podane są w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców.

"W 2016 roku najniższy wskaźnik zagrożenia przestępstwami ogółem w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców występował we wschodniej i centralnej części kraju" – napisali autorzy raportu. Wyjątkiem w regionie występowania relatywnie niskiej przestępczości jest Warszawa i okoliczne powiaty.

Raport wskazuje również, że w 2016 r. wskaźnik zagrożenia powyżej 2000 przestępstw w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców odnotowano w województwach: dolnośląskim, śląskim, małopolskim, lubuskim, zachodniopomorskim, pomorskim i opolskim, a także na terenie działania Komendy Stołecznej Policji.

Mapa zawarta w opracowaniu MSWiA pokazuje również, że wskaźnik zagrożenia przestępczością ogółem w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców zmniejszał się w latach 2013-2016 we wszystkich województwach. Wyjątkiem jest województwo opolskie, w którym zanotowano niewielki wzrost liczby przestępstw od 2015 do 2016 r.

29.05.2019 | Opozycja szuka odpowiedzi. Czy da się pokonać PiS?
29.05.2019 | Opozycja szuka odpowiedzi. Czy da się pokonać PiS?Maciej Knapik | Fakty TVN

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie tytułowe: Shutterstock/Twitter

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24