23,5 proc. wyniósł w Polsce odsetek nadmiarowych zgonów w czasie pandemii w porównaniu z latami 2016-2019 - wynika z danych Eurostatu. To najwięcej w krajach Unii Europejskiej. Choć wyliczenia czysto arytmetyczne nie oddają w pełni rzeczywistego obrazu, bo nie uwzględniają między innymi lokalnych uwarunkowań i stanu populacji - pokazują pewne prawidłowości. Dla Polski mało optymistyczne.

Polska jest w pierwszej dwudziestce państw na świecie z najwyższą tygodniową średnią liczbą zgonów z COVID-19 na milion mieszkańców - i od kilku tygodni awansujemy w tym smutnym zestawieniu. Wyższy wskaźnik od nas mają między innymi Czechy, Słowacja, Węgry, Czarnogóra, Bułgaria.

Dzik w mieście śpiący na materacu porzuconym koło śmietnika - taką fotografię rozpowszechniają internauci na Twitterze i Facebooku, pisząc, że to scena z Sopotu. Zdjęcie nie pochodzi jednak z Polski.

Choć liczba krajów na świecie niemających dostępu do szczepionki na COVID-19 maleje, wciąż wiele na nią czeka. W Europie szczepienia nie ruszyły w Kosowie. W Azji - w takich krajach jak Uzbekistan, Kirgistan, Armenia czy Gruzja. Władze niektórych państw Afryki odmawiają wręcz przyjęcia dostaw szczepionek. A mieszkańcy Kuby muszą czekać na szczepionkę rodzimej produkcji.

Polska jest wciąż w czołówce państw Unii Europejskiej pod względem liczby dawek szczepionki przypadającej na 100 mieszkańców - ale w ostatnich dniach trzy kraje nas wyprzedziły. Na świecie pozycja Polski też nieco spadła, jesteśmy teraz poza pierwszą trzydziestką monitorowanych państw i terytoriów zależnych.

Niemiecki dowód osobisty wystawiony na nazwisko Julii Nawalnej okazał się fałszywką - jednak sprytnie utkana dezinformacja wymierzona w żonę słynnego opozycjonisty spełniła swój cel. Portal EUvsDisinfo opisuje mechanizm, jak wprowadzony do mediów fake news umacnia się w świadomości odbiorców, którzy z czasem uznają go za prawdę.

Kobieta błaga Trumpa, by powstrzymał administrację Bidena przed bombardowaniem Syrii - komentują internauci film z dramatycznym apelem Syryjki. Powstał on jednak dużo wcześniej, a kobieta błaga Trumpa o coś zupełnie innego.

Polsce udaje się utrzymać rosnące tempo szczepień przeciw COVID-19, lecz w innych państwach Unii Europejskiej szczepienia także przyspieszają. Węgry w ciągu tygodnia awansowały z jedenastej na trzecią pozycję pod względem liczby dawek szczepionki przypadającej na 100 mieszkańców. Kraj ten kupił m.in. szczepionkę chińskiej firmy Sinopharm, która nie ma autoryzacji Europejskiej Agencji Leków. Publicznie zaszczepił się nią premier Viktor Orban.

Podana na jednej z facebookowych stron wiadomość, jakoby na Litwie nie było już obowiązku chodzenia na zewnątrz w maseczce, wywołała krytykę internautów pod adresem polskiego rządu - który niedawno zmienił przepisy dotyczące zasłaniania ust i nosa. Lecz informacja o poluzowaniach na Litwie i zaostrzeniach przepisów w Polsce nie jest w pełni zgodna z prawdą.

W przetłumaczonym na język polski wywiadzie, który krąży w sieci, dr Lee Merritt z Nebraski przekonuje między innymi, że wirus SARS-CoV-2 może być bronią biologiczną. Jako źródła informacji o COVID-19 poleca organizacje, które promują paranaukowe tezy. Przedstawiamy, dlaczego treść nagrania nie jest wiarygodna.

Niekompetentnym, kłamliwym i dwulicowym miał nazwać prezydenta USA Joe Bidena słynny aktor Clint Eastwood. Taką wypowiedź mu przypisywaną rozsyłają w sieci internauci. Nie jest prawdziwa - i nie jest pierwszą krążącą w łańcuszku z "przesłaniem" Eastwooda.

Poseł Artur Dziambor porównał sytuację epidemiczną "w zamkniętej Kalifornii i w otwartej Florydzie" - po czym uznał, że restrykcje nie mają sensu. Wyjaśniamy, na czym polega błąd posła Konfederacji, czyli że nie można porównywać danych wybiórczo.

Pod względem liczby podanych dawek szczepionki na 100 mieszkańców Polska awansowała w Unii Europejskiej z siódmego na czwarte miejsce. W zestawieniu światowym utrzymujemy się w pierwszej trzydziestce. Największy na świecie odsetek obywateli, którzy dostali już dwie dawki szczepionki przeciw COVID-19, mają Gibraltar i Izrael - ponad 30 proc.

Niemcy, Austria czy Francja już zaostrzyły przepisy dotyczące obowiązujących masek chroniących nos i usta. W Hiszpanii ustalono minimalny poziom filtracji maseczek mających chronić przed zakażeniem COVID-19. W Polsce zmiana przepisów ma nastąpić w tym tygodniu.

Krytykę farm wiatrowych w USA wywołało rozpowszechniane w sieci zdjęcie, na którym widać rzekomo, że podczas fali mrozów w Teksasie helikopter opryskuje chemikaliami zmrożoną łopatę wirnika turbiny wiatrowej. Wyjaśniamy, gdzie powstała fotografia i co przedstawia.

Mały samolot wykonuje akrobacje w powietrzu, gdy nagle urywa mu się jedno skrzydło - ale pilotowi udaje się mimo to bezpiecznie wylądować. Część internautów oglądających ten filmik chwali pilota za umiejętności, inni nie wierzą, że to prawdziwe zdarzenie. Ci drudzy mają rację.

Na tle innych państw Unii Europejskiej Polska radzi sobie nieźle, jeśli chodzi o tempo szczepień na COVID-19. Pod względem liczby dawek szczepionki na 100 mieszkańców miesiąc temu byliśmy w drugiej dziesiątce - a teraz zajmujemy miejsce szóste. Najszybciej proces szczepień przebiega na Malcie, w Danii i na Cyprze.

Pfizer zrezygnował z dostarczania szczepionki do Indii po tym, jak nie przedstawił tam przekonujących badań o jej bezpieczeństwie, czyli takich badań nie ma - głosi rozpowszechniana w sieci teza. Nie jest to prawda. Indyjski regulator chce, by szczepionkę przetestowano na obywatelach tego kraju.

Komentowanie nagrań ze szczepień na COVID-19 jako nieprawdziwych i publikowanie nagrań z ćwiczeń procedury szczepień jako dowód na manipulowanie opinii publicznej - to dwa leitmotivy twórców infodemii. Tym razem wyjaśniamy filmy z Brazylii i Niemiec, które krążą w polskim internecie.

Na rozpowszechnianym w internecie filmie Bill Gates ma przedstawiać dyrekcji CIA plan opracowania szczepionki FunVax leczącej religijny fundamentalizm. Wobec teorii spiskowych przypisujących Gatesowi udział w wywołaniu pandemii COVID-19 wideo jest popularne - ale film jest projektem artystycznym, w dodatku niedokończonym i sprzed 10 lat.

Austria, Francja, Grecja, Węgry – na te państwa powołuje się polski rząd, uzasadniając wprowadzenie "składki od reklamy" w tradycyjnych mediach i internecie. "To jest taka opłata solidarnościowa, która obowiązuje w wielu krajach Unii Europejskiej" - przekonuje rzecznik rządu. Tak jednak nie jest. Skonstruowana w ten sposób opłata od reklam nie obowiązuje w żadnym kraju.

Demonstracje są nieliczne, protestujący to banda dzieciaków w wieku szkolnym, a organizatorem protestów jest zdrajca - to główne narracje rosyjskiej propagandy mającej dyskredytować protesty w obronie Aleksieja Nawalnego. Powielają je telewizje i portale zależne od Kremla, także na Zachodzie.

Polska awansowała do pierwszej dziesiątki państw Unii Europejskiej pod względem liczby dawek szczepionki przeciw COVID-19 na 100 mieszkańców kraju. Wyprzedziliśmy m.in. Niemcy, Hiszpanię, Portugalię. W zestawieniu światowym przesunęliśmy się o 10 miejsc.

"Wyjdzie na to, że tylko Polacy dadzą się wyszczepić, a reszta będzie fingowała" - brzmiał jeden z komentarzy pod rozpowszechnianymi w internecie zdjęciami, na których rzekomo widać, że szczepienie na COVID-19 jest wykonywane przez kurtkę i z zabezpieczoną igłą. Zdjęcia są prawdziwe, ale komentarze do nich - nie.

Jedni komentują je jako robiące wrażenie zdjęcie z protestów w Jekaterynburgu, inni pytają, czy nie jest efektem Photoshopa. Internauci, także w Polsce, masowo udostępniają tę fotografię. Konkret24 poprosił autorkę o wyjaśnienie okoliczności jej powstania i wątpliwości z nią związanych.

"Oby więcej takich bezinteresownych ludzi było"; "szacun"; "budująca inicjatywa" - takie pochwały zbiera w internecie bohater zdjęcia, który rzekomo piecze chleb i rozdaje go w swojej wiosce wszystkim potrzebującym. Redakcji Konkret24 mężczyzna wyjaśnił, jaka jest prawda.

"Policja pomaszerowała wraz z protestującymi przeciw covid" - tego typu komentarze pojawiły się w mediach społecznościowych po niedzielnych demonstracjach w Austrii. Na dowód rozpowszechniano film, na którym widać funkcjonariuszy idących z boku kolumny demonstrantów. Wiedeńska policja wyjaśniła sytuację.

Czy wideo z kobietą ćwiczącą do muzyki na tle kolumny samochodów wojskowych jest prawdziwe? Miliony internautów na świecie zadawało sobie to pytanie, oglądając nagranie z Mjanmy, które stało się viralem. Wyjaśniamy okoliczności jego powstania.

Tylko w siedmiu państwach monitorowanych przez portal Our World in Data obie dawki szczepionki na COVID-19 dostało więcej niż 1 proc. obywateli. Przoduje Izrael - tam dwie dawki przyjęła już jedna piąta populacji. Niewiele lepiej wygląda sytuacja na świecie, jeśli chodzi o część populacji zaszczepionej pierwszą dawką - w większości państw odsetek ten utrzymuje się poniżej 3 proc. Polska jest pod koniec drugiej dziesiątki.

Część internautów nie przebiera w słowach i w komentarzach wyzywa widocznego na popularnym w sieci nagraniu mężczyznę. Mówi on tam, że reprezentuje wielki biznes. Zwracając się do oglądających, przyznaje, że kontroluje masy i nimi gardzi. Jak jednak sprawdziliśmy, nagranie jest z 2010 roku, a mężczyzna nie jest tym, kogo widzą w nim internauci.