Trwającym od wyborów prezydenckich protestom na Białorusi towarzyszą nieprzerwane próby dezinformacyjnego powiązania Polski z nimi, w tym z sugerowaną przez białoruskie i rosyjskie media oraz polityków próbą organizacji przewrotu i zagarnięcia części kraju. W ostatnich dniach doszło do tego oskarżenie o sfalsyfikowanie otrucia rosyjskiego opozycjonisty.

Popularność w sieci zyskuje fotografia przedstawiająca ujście Wisły do Bałtyku. Wbrew opisom, które internauci dołączają do zdjęcia, ciemny kolor rzeki nie jest spowodowany obecną awarią oczyszczalni ścieków w Warszawie. Fotografia pochodzi z 2010 r. i została wykonana w czasie, gdy rzeką przechodziła fala powodziowa niosąca muł i zanieczyszczenia.

Odebranie Polakom statusu mniejszości narodowej w Niemczech za czasów III Rzeszy - teza od lat głoszona przez niektórych polityków - wraca wciąż w internetowych wpisach. Ostatnio przypomniał ją szczeciński radny PiS. Wyjaśniamy, dlaczego nie jest zgodna z prawdą.

W Stanach Zjednoczonych po pół roku trwania epidemii nastąpił dopiero szczyt zachorowań. We Włoszech i Niemczech w ciągu pół roku udało się poskromić pierwszą falę. Na Litwie pół roku po wykryciu koronawirusa przyszła już druga fala, ale słabsza. A w Polsce pierwsza fala właściwie się nie skończyła. Prezentujemy przebieg pandemii w wybranych państwach.

Fotografie, na których widać niebieskie wody Narwi łączące się z żółto-brązowymi wodami Wisły, są udostępniane w internecie jako obraz skutków awarii oczyszczalni ścieków w Warszawie. Uwierzył w to nawet minister środowiska. Tymczasem takie zjawisko występuje w tamtym miejscu często, a zdjęcia powstały przed awarią.

Jeden z twitterowiczów zwrócił uwagę, że w przyszłym roku Państwowa Inspekcja Sanitarna ma otrzymać z budżetu 53 mln zł, a np. IPN kilka razy więcej. Kwota 53 mln zł nie dotyczy wszystkich stacji sanepidu w kraju - łącznie dla inspekcji sanitarnej przewidziano 1,4 mld zł.

Analiza wymazu z nosogardła nie jest dobrą metodą; wynikom testów nie można wierzyć, bo są robione na różnym sprzęcie; tak zwana pandemia to po prostu typowa grypa - takie m.in. tezy padają w wywiadzie z dwoma genetykami, który zdobywa popularność w sieci. Pytani przez Konkret24 specjaliści obalają te tezy - i radzą zasięgać opinii w odpowiednich źródłach.

Podczas łączenia na żywo z telewizyjnym studiem kandydat na prezydenta USA Joe Biden miał spać, chrapiąc cicho. Takie wideo robi furorę w amerykańskim internecie, w Polsce też już jest popularne. Wyjaśniamy, na czym polega manipulacja.

Zdjęcie, na którym Lech Kaczyński symbolicznie rozpoczyna budowę, krąży w sieci z opisem, że chodzi o stołeczną oczyszczalnię Czajka. Fotografia powstała jednak w innym czasie i podczas wmurowania aktu erekcyjnego pod inną budowę.

W Rumunii i Mołdawii przedłużono stan wyjątkowy. W Albanii z powodu epidemii zabroniono otwierania klubów nocnych i dyskotek. W niektórych gminach Kosowa obowiązuje godzina policyjna. Prezentujemy, jak rośnie liczba zakażeń koronawirusem w 10 państwach Europy, które od 2 września objął zakaz lotów.

"Mamy do czynienia z katastrofą ekologiczną", inspektorzy "badają skalę katastrofy ekologicznej" - tak awarię kolektora ściekowego w Warszawie komentują przedstawiciele rządu. Jednak ani w ustawie prawo ochrony środowiska, ani w ustawie o klęskach żywiołowych nie istnieje pojęcie "katastrofa ekologiczna". Sprawdzamy, czy i na jakiej podstawie można pociągać do odpowiedzialności za tego typu wypadki.

W Poznaniu edukatorzy seksualni "wychwytują dziecko rozchwiane, zaniedbane, któremu dają jakieś środki farmakologiczne, żeby zmieniać jego płeć" – oświadczył w TVN24 rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak. Według niego takie sytuacje były opisywane w mediach. Nie znaleźliśmy. Trafiliśmy tylko na nieudokumentowany tekst o handlu hormonami w internecie opublikowany w prawicowym tygodniku, cytowany potem przez inne prawicowe media.

Zdjęcie kilkuletniej dziewczynki z informacją o jej porwaniu udostępniane jest masowo na Facebooku. Informacja nie jest prawdziwa, a przesyłany link jest prawdopodobnie śladem po stronie, poprzez którą wyłudzano dane od użytkowników serwisu.

Rząd szykuje się do zwolnień urzędników, tłumacząc to kryzysem spowodowanym pandemią. Lecz w budżecie na 2020 rok na administrację publiczną i urzędy centralne przewidziano kwotę podobną jak rok temu. Z naszych wyliczeń wynika, że jeśli zwolnienia w administracji publicznej obejmą 20 proc. zatrudnionych, pracę straci ponad 37 tys. osób.

Prognozy przebiegu pandemii w Polsce oparte na modelach matematycznych nie są optymistyczne. A jeżeli nic nie zmienimy w dotychczasowych działaniach mających na celu zwalczanie pandemii, liczba zakażeń może być jeszcze większa, niż przewidują teraz modele.

Czy podczas operacji w brzuchu matki dziecko wysunęło swoją rączkę i złapało za palec lekarza? Tak krążące w sieci zdjęcie interpretują internauci. Podobnie opisywały je media - lecz prawdziwość tej wersji budzi wątpliwości.

"Demokracja i jakość życia znacznie się poprawiły w ostatnich latach w Polsce i całym naszym regionie" - stwierdził na Twitterze Krzysztof Szczerski, interpretując w ten sposób badania instytutu Pew Research Center. Tylko że to nie są badania ani stanu demokracji, ani jakości życia w krajach Europy Wschodniej.

Mniej dla Kancelarii Sejmu - więcej na policję i straż pożarną, modernizację wojska, ale też na naukę i kulturę. Budżet spółki Wody Polskie wzrośnie o ćwierć miliarda. Pięciu województwom z zachodniej Polski obcięto wydatki. Przeanalizowaliśmy, które sektory i jednostki stracą, a które zyskają po nowelizacji budżetu.

Nagranie samochodu rozpylającego wodę na ulicy, za którym tworzy się półkolista tęcza, wygląda niewiarygodnie. W polskim internecie pojawiło się w związku z koronawirusem oraz z trwającymi atakami na środowisko LGBT. Komentarze internautów nie są zgodne z prawdą. Tęcza na filmie jest autentyczna.

Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że wśród 15 państw europejskich Polska jest na 11. miejscu pod względem liczby zgonów na COVID-19 na milion mieszkańców. Lecz to zestawienie dotyczy całego okresu epidemii - gdyby wziąć dane z ostatnich dwóch miesięcy, gdy zachorowań było dziennie najwięcej, jesteśmy bliżej niechlubnej czołówki.

Czy we Francji wprowadzono aborcję na życzenie do dziewiątego miesiąca ciąży? Tak sugerują internauci komentujący ustawę bioetyczną przyjętą 1 sierpnia przez francuskie Zgromadzenie Narodowe. To nieprawda. Aborcja we Francji jest możliwa po 12. tygodniu ciąży tylko za zgodą lekarzy.

O ponad 5,5 mln zł więcej miała wydać kancelaria prezydenta za czasów Bronisława Komorowskiego niż w pierwszej kadencji Andrzeja Dudy. Tak pokazywała grafika, którą na Twitterze w czasie kampanii wyborczej umieściła Kancelaria Prezydenta RP. Tylko że zestawiono na niej nierówne okresy obu prezydentur - grafika wprowadzała więc w błąd.

Zdjęcie prezydent Estonii pokazujące ją rzekomo w towarzystwie męża i syna zwróciło uwagę internautów, ponieważ jeden z mężczyzn ma na sobie sukienkę. "Takie czasy, że z wizerunku to nie wiadomo, który to syn, który to mąż, który to prezydent" - krytykowali. Jednak na fotografii nie ma ani męża, ani syna pani prezydent.

Wystosowany na Twitterze rzekomo przez Kaję Godek apel do rodziców, by dzieci w szkołach nie nosiły maseczek, oburzył wielu internautów. Uwierzyli, że jego autorką jest znana antyaborcyjna działaczka. Jednak konto, na którym go opublikowano, jest fałszywe.

Kolaż rzekomej nazistowskiej reklamy Coca-Coli i etykiety tego napoju w kolorach tęczy krąży w sieci z sugestiami typu: biznes to biznes. Jednak reklama napoju mająca pochodzić z okresu Igrzysk Olimpijskich 1936 roku w hitlerowskich Niemczech nie jest autentyczna.

Opowiadanie historii (ang. storytelling) to skuteczna metoda dezinformacji. Bardziej niż faktom wierzymy bowiem opowieściom. Ze znanymi historiami łatwiej się identyfikować niż z suchymi faktami. Rosyjska propaganda wykorzystuje te mechanizmy do forsowania własnej wizji świata - często niemającej wiele wspólnego z rzeczywistością.

W lipcu odnotowano w Polsce więcej zgonów niż w czerwcu i więcej niż w lipcu przed rokiem. Jednak zmarłych na COVID-19 było mniej niż wcześniej. Nawet jeśli dane o rozmiarach pandemii są niedoszacowane, to śmiertelność na tę chorobę w Polsce nie wpływa istotnie na liczbę ludności.

Czy podczas pandemii sieci Biedronka i Lidl nie zamknęły ani jednego sklepu? Żaden z pracowników tych sieci nie zachorował? Tak sugeruje rozpowszechniana w internecie grafika, której nadano tytuł "Kolejny cud nad Wisłą". Cudu nie ma - przedstawiciele dużych sieci supermarketów informują, że ich pracownicy też chorowali, a niektóre sklepy czasowo zamykano.

W jaki sposób kampanie dezinformacyjne wykorzystują obrazy? - tego m.in. chcieli się dowiedzieć badacze, którzy przeanalizowali 1,8 mln zdjęć opublikowanych na Twitterze na profilach wykorzystanych w dezinformacji sponsorowanej przez rosyjski rząd. Główna konkluzja brzmi: po wyborze Donalda Trumpa na prezydenta USA rosyjskie trolle wciąż są aktywne.

Wzrost nakładów na onkologię, początek reformy w psychiatrii dorosłych, ustawa o zawodzie lekarza dentysty, programy lekowe, częściowe skrócenie kolejek, większe zadowolenie Polaków z systemu ochrony zdrowia - takie m.in. swoje zasługi wymieniał Łukasz Szumowski, rezygnując z funkcji ministra zdrowia. Eksperci nie wszystko oceniają jako sukces. Za część działań odpowiadają poprzednicy Szumowskiego.